Από τα voucher σε εφικτά κτιριακά έργα

Του Βαγγέλη Ματράγκου*

Μετά το πρώτο κύμα ύφεσης την περίοδο 2009-2016, όπου η κατασκευαστική δραστηριότητα εκμηδενίστηκε, τον τελευταίο μήνα ζούμε το δεύτερο κύμα, αυτή τη φορά λόγω της πανδημίας. Εκεί που ο κλάδος άρχιζε να σηκώνει κεφάλι δειλά -δειλά, ήρθε το lockdown.

Με προτεραιότητα την φυσική μας ακεραιότητα, την επόμενη μέρα θα πρέπει να ληφθούν σημαντικά μέτρα, ώστε η ύφεση λόγω της οικοδομικής μη δραστηριότητας στη χώρα, να περιοριστεί σημαντικά. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να είναι μακροπρόθεσμα και μάλιστα κάποια από αυτά τα έχω ήδη προτείνει στο παρελθόν. Θα πρέπει ουσιαστικά να αναδιαμορφωθεί το πλαίσιο μελέτης -κατασκευής, τόσο σε επίπεδο παραγωγής, μελετητώ-κατασκευαστών, όσο και σε θεσμικό νομοθετικό επίπεδο.

Το σημαντικότερο ίσως είναι η άρση των εμποδίων που το κράτος θέτει. Για παράδειγμα ο ορισμός του nZEBως Α, έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους κατασκευής και την αναγκαστική εφαρμογή δημιουργικής ασάφειας από τον μελετητή της ΜΕΑ, ώστε σε κτίρια που δεν δύνανται να καταταχθούν σε κλάση Α, αυτό να γίνει τύποις.

Επίσης η αναγκαστική ενίσχυση ενός κτιρίου ώστε να πληροί την στάθμη επιτελεστικότητας Β1 ή Γ2, κάτι που στις πλείστες των περιπτώσεων είναι αδύνατο για λόγους που έχουν αναφερθεί και όχι η μερική αναβάθμισή του, δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από ότι θα μπορούσε να επιλύσει.
Έτσι τελικά, καταλήγουμε να γίνονται μελέτες στο περίπου, αναβαθμίσεις εικονικές και τελικά να αυξάνουμε το κόστος της κατασκευής χωρίς να επιτυγχάνουμε το αντίστοιχο όφελος.

Ένα νέο ζευγάρι πλέον δυσκολεύεται ακόμη περισσότερο να αποκτήσει ένα νεόδμητο σπίτι λόγω της συνεχούς αύξησης του κόστους στο όνομα της εξοικονόμησης, ή αδυνατεί να ανακαινίσει και να αναβαθμίσει ένα παλιό μιας και η απαίτηση του κανονισμού το καθιστά αυτό οικονομικά και εν τέλει πρακτικά ανέφικτο.

Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτό πως όλα τα κράτη δεν μπορούν να έχουν τα ίδια στάνταρντ, διότι δεν βρίσκονται όλα στην ίδια οικονομική κατάσταση. Αυτό ισχύει σε όλους τους τομείς. Στην υγεία, στην εκπαίδευση κλπ. Το μείζον είναι να βρεθεί η χρυσή τομή και η βέλτιστη προσαρμογή στα πραγματικά δεδομένα της χώρας και η συνεχής αναπροσαρμογή ανάλογα με τις δυνατότητές της.
Με λίγα λόγια, το στοίχημα του κράτους για την επόμενη μέρα, είναι να αντιληφθεί πως μόνο με voucher δεν θα αναστρέψει την κατάσταση.

Το στοίχημα είναι να αντιληφθεί πως τα μέτρα που πρέπει να λάβει, έπρεπε να τα είχε ήδη λάβει πριν την πανδημία, γιατί πρόκειται για θεμελιώδη μέτρα τόνωσης της κατασκευαστικής αγοράς.

Η μείωση του κόστους κατασκευής μέσω του εξ ορθολογισμού των κανονισμών και της προσαρμογής τους με την ελληνική οικονομική πραγματικότητα, η συνέχιση και επαύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών με τις ΥΔΟΜ και τις δημόσιες υπηρεσίες, όπως η αυτονόητη λήψη για παράδειγμα ασφαλιστικής ενημερότητας από το ΤΜΕΔΕ ηλεκτρονικά, όπως δηλαδή συνέβαινε μέχρι και το 2017, αλλά και η ηλεκτρονική θεώρηση του γνησίου της υπογραφής, (που για τους μηχανικούς που έχουν ψηφιακή υπογραφή θα έπρεπε ήδη να ισχύει), θα μειώσουν την γραφειοκρατία και θα οδηγήσουν στην βελτιστοποίηση των υπηρεσιών στον κατασκευαστικό κλάδο.

*Βαγγέλης Ματράγκος, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ MSc