Αποζημίωση για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής στα νησιά, που θα παραμείνουν σε εφεδρεία μετά τις διασυνδέσεις προκειμένου να διασφαλίζεται η ασφάλεια εφοδιασμού ζητάει η ΔΕΗ.

Την ίδια ώρα οι διαχειριστές συστήματος και δικτύου (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) ζητούν δραστικό περιορισμό των προστίμων που προβλέπονται σε περίπτωση καθυστέρησης των διασυνδέσεων.

Αντίθετα οι ηλεκτροπαραγωγοί ζητούν την αύξηση τους σε επίπεδο ίσο με την επιβάρυνση των καταναλωτών από τις χρεώσεις υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, που θα αποφεύγονταν αν είχαν υλοποιηθεί έγκαιρα οι διασυνδέσεις.

Αυτά προκύπτουν από τις τοποθετήσεις των φορέων της ενεργειακής αγοράς στο πλαίσιο της διαβούλευσης που πραγματοποίησε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας σχετικά με την μεθοδολογία υπολογισμού και επιβολής ρήτρας καθυστέρησης των νησιωτικών διασυνδέσεων.

Σύμφωνα με την πρόταση της ΡΑΕ η ποινή για κάθε μήνα καθυστέρησης θα είναι το 3% των μη αποφευγόμενων ΥΚΩ του προηγούμενου έτους (δηλαδή 36% το χρόνο) με ανώτατο όριο του 10% του συνολικού εγκεκριμένου κόστους του έργου.

Οι ΥΚΩ είναι οι Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας που παρέχει η ΔΕΗ και αποζημιώνεται για αυτές από τις χρεώσεις που καταβάλλουν όλοι οι καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος. Η μεγαλύτερη δαπάνη, τάξης 600-700 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο, αφορά την ηλεκτροδότηση των μη διασυνδεδεμένων νησιών που τροφοδοτούνται από υψηλού κόστους πετρελαϊκές μονάδες.

Πρόστιμα

Το ύψος του προστίμου για την καθυστέρηση των διασυνδέσεων αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα καθώς τα έργα που προγραμματίζονται το επόμενο διάστημα έχουν πολύ υψηλούς προϋπολογισμούς. Ενδεικτικά για τη διασύνδεση Κρήτη Αττική που είναι και το μεγαλύτερο έργο με προϋπολογισμό τάξης μεγέθους ενός δισεκατομμυρίου ευρώ η ποινή σε περίπτωση καθυστέρησης θα μπορούσε να φτάσει τα 100 εκατομμύρια ευρώ.

Οι διαχειριστές επισημαίνουν ακόμη τον κίνδυνο να τιμωρηθούν με πρόστιμα για καθυστερήσεις οι οποίες δεν θα οφείλονται σε δική τους υπαιτιότητα αλλά σε καθυστερήσεις των κρατικών αρχών για την αδειοδότηση των έργων, τις απαλλοτριώσεις, τις διαδικασίες των κρατικών προμηθειών ή σε δικαστικές εμπλοκές.

ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ

Στο πλαίσιο αυτό ο ΑΔΜΗΕ ζητά να εξαιρεθεί από την επιβολή προστίμου το σύνολο των έργων για τα οποία έχει υποβληθεί δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα πριν την θέσπιση της νομοθεσίας για τις ποινές (δηλαδή οι Κυκλάδες και η Κρήτη), θα υπάρχει περίοδος χάριτος 6 μηνών καθυστέρησης για την οποία δεν θα επιβάλλονται πρόστιμα, τη μείωση της ανά μήνα ποινής σε 0,8% και της ετήσιας σε 10% αντί για 36%.

Στην ίδια κατεύθυνση ο ΔΕΔΔΗΕ ζητά μείωση της μηνιαίας ρήτρας στο 2% των μη αποφευγόμενων ΥΚΩ και του ορίου ανώτατης ποινής στο 10%.

ΔΕΗ

Την κατάλληλη η στάθμιση του ύψους των ρητρών ώστε να μην αποθαρρυνθούν οι υποψήφιοι επενδυτές και να μην επηρεαστεί το ύψος και η απόδοση των επενδύσεων ζητάει επίσης η ΔΕΗ η οποία θέτει όμως δύο ακόμη ζητήματα:

-Πρώτον να επεκταθούν οι ρήτρες καθυστέρησης και στα έργα μεταφοράς του ηπειρωτικού δικτύου και όχι μόνο στις νησιωτικές διασυνδέσεις, αναφέροντας συγκεκριμένα την ενίσχυση του δικτύου στην Πελοπόννησο η καθυστέρηση της οποίας κοστίζει στην επιχείρηση δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.

-Δεύτερον, να αποζημιώνεται η ΔΕΗ για το κόστος διατήρησης εφεδρείας στα νησιά που διασυνδέονται. Όπως επισημαίνει “η διασφάλιση της επάρκειας των μη διασυνδεδεμένων νησιών αλλά και των νυχιών που διασυνδέονται ή η ίδια συνδεδεμένα απαιτείται διατήρηση παραγωγικού δυναμικού σε κατάσταση λειτουργικής εφεδρείας (Άνδρος, Πάρος, Σύρος, Μύκονος και αναμένεται η Κρήτη). το ισχύον θεσμικό πλαίσιο δεν παρέχει μηχανισμός ανάκτησης του κόστους αυτού του παραγωγικού δυναμικού με αποτέλεσμα να προκύπτει ζημιά για τον συμμετέχοντα παραγωγό στον οποίο ανήκει αυτό το δυναμικό. παράλληλα λοιπόν με την θωράκιση της επίσπευσης των διαδικασιών υλοποίησης της διασύνδεσης των ΜΔΝ, απαιτείται η επίσπευση της επικαιροποίησης τόσο του θεσμικού πλαισίου όσο και των προβλεπόμενων συμβάσεων μεταξύ των παραγωγών και του Διαχειριστή για την έγκαιρη αντιμετώπιση του θέματος”.

ΕΣΑΗ

Σκληρή στάση υιοθετεί ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιριών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ) επισημαίνοντας ότι οι διασυνδέσεις των νησιών του Αιγαίου (Κρήτη, Δωδεκάνησα, νησιά Βορείου Αιγαίου και Κυκλάδες) πρέπει να υλοποιηθούν επειγόντως για λόγους μείωσης του κόστους, αύξησης της συμμετοχής των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή και διασφάλισης του εφοδιασμού των νησιών καθώς από το 2020 οι πετρελαϊκές μονάδες θα μπορούν να λειτουργούν για πολύ περιορισμένο αριθμό ωρών ανά έτος, σε εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας για τον περιορισμό των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων.

Σύμφωνα με την πρόταση του ΕΣΑΗ η ρήτρα δεν μπορεί να εξισώνεται με ένα κλάσμα του κόστους κατασκευής της διασύνδεσης αλλά να ισούται με το σύνολο των δαπανών ΥΚΩ που δεν εξοικονομήθηκαν λόγω της καθυστέρησης.

Σημειώνεται ότι στο νέο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ (2020-2029) περιλαμβάνεται η διασύνδεση των Δωδεκανήσων, προϋπολογισμού 1,5 δις. ευρώ, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2027, που περιλαμβάνει τη διασύνδεση της Κω με το Ηπειρωτικό Σύστημα Μεταφοράς μέσω του νέου Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης στην Κόρινθο μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου συνεχούς ρεύματος μήκους 380 χλμ. και μεταφορικής ικανότητας 900 MW.