Αυθαίρετα: Οι προβλέψεις του νέου πολεοδομικού νόμου, από την Γραμματή Μπακλατσή, Τοπογράφο – Πολεοδόμο- Μηχανικό

Της Γραμματής Μπακλατσή, Τοπογράφου – Πολεοδόμου Μηχανικού

baklatzi@yahoo.gr

Από τις 12 Ιουνίου μπήκαν σε ισχύ νέες πολεοδομικές διατάξεις που συμπληρώνουν το ισχύον πολεοδομικό πλαίσιο της χώρας. Μάλιστα οι περισσότερες διατάξεις αφορούν εκπτώσεις και προσαυξήσεις σε πρόστιμα, τη δυνατότητα μεταβιβάσεων αυθαιρέτων, την διαγραφή προστίμων σε όσους οικιοθελώς κατεδαφίσουν τα αυθαίρετά τους και άλλες διατάξεις. Στόχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος είναι να προσελκύσει όλο και περισσότερους ιδιοκτήτες να δηλώσουν τα αυθαίρετά τους.

• Ποιες νέες διατάξεις διευκολύνουν τις μεταβιβάσεις

ü  Επιτρέπεται πλέον η σύνταξη συμβολαίου ακινήτων με αυθαίρετα που έχουν υπαχθεί στο νόμο αυθαιρέτων και έχει πληρωθεί το πρόστιμο ή έχει καταβληθεί ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) του προστίμου.

ü  Μπορούν να μεταβιβάζονται ακίνητα στα οποία υπάρχουν πολεοδομικές παραβάσεις της εκδοθείσας οικοδομικής άδειας, με την οποία δημιουργούνται χώροι κύριας η βοηθητικής χρήσης χωρίς να μεταβάλλονται όμως τα στοιχεία κάλυψης, δόμησης, ύψους και όγκου του κτιρίου και δεν θίγονται στοιχεία του φέροντα οργανισμού

ü  Εργασίες που θα έπρεπε να εκδοθεί Άδεια Μικρής Κλίμακας

ü  Εργασίες ή κατασκευές κατά παράβαση διατάξεων του Κτιριοδομικού κανονισμού

ü  Εργασίες και κατασκευές της που αφορούν αυθαίρετες μικρές παραβάσεις (π.χ. μείωση φύτευσης ακαλύπτου χώρου, αλλαγή στις διαστάσεις των εξωστών κλπ)

Προσοχή ! Δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση όταν έχει γίνει αλλαγή χρήσης χώρων του κτιρίου.

• Για τη σύσταση ή τροποίηση αυτοτελών ιδιοκτησιών

Στα συμβόλαια που έχουν ως αντικείμενο τη σύσταση ή την τροποποίηση αυτοτελών ιδιοκτησιών (π.χ. διαμερισμάτων), προσαρτώνται αντίγραφα του τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης της οικοδομικής άδειας του κτιρίου, καθώς και των κατόψεων της αυτοτελούς ιδιοκτησίας.

Σε περίπτωση αυτοτελών οριζόντιων ή καθέτων ιδιοκτησιών των οποίων η οικοδομική άδεια εκδόθηκε πριν τις 8.9.1983 και για τις οποίες βεβαιώνεται από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης η απώλεια του φακέλου της οικοδομικής άδειας, είναι δυνατή η προσάρτηση των αντιγράφων των σχεδίων ως προσαρτήθηκαν στην πράξη σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών.

• Για τα αυθαίρετα που δηλώθηκαν σε προηγούμενους νόμους και δεν ολοκλήρωσαν τη διαδικασία.

Στις αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης, για τις οποίες δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία τακτοποίησης, δηλαδή δεν έχει καταβληθεί το σύνολο του προστίμου, είναι δυνατή η υπαγωγή τους στο νέο νόμο. Στην περίπτωση αυτή, καταβληθέντα ποσά στο πλαίσιο των προηγούμενων νόμων υπαγωγής συμψηφίζονται με τα νέα πρόστιμα.

• Απαγορεύεται η τακτοποίηση ετοιμόρροπων κτιρίων

Δεν τακτοποιούνται τα χαρακτηρισμένα επικινδύνως ετοιμόρροπα κτίρια, σύμφωνα με τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις «Περί επικινδύνων οικοδομών».

• Αυθαίρετα μετά τις 28/07/2011

Αν ο ιδιοκτήτης, με υπεύθυνη δήλωση του, ενημερώσει ότι θα προβεί αυτοβούλως στην κατεδάφιση του αυθαιρέτου που κατασκευάστηκε μετά τις 28/07/2011, εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από τη λήψη γνώσης της έκθεσης αυτοψίας, τότε επιβάλλεται πρόστιμο 500 ευρώ μετά τη διαπίστωση της κατεδάφισης.

Οι ιδιοκτήτες αυθαίρετων που έχουν καταγραφεί από την Πολεοδομία με εκθέσεις αυτοψίας που έχουν συνταχθεί μετά τις 28.7.2011, οφείλουν να προβούν σε κατεδάφιση μέχρι τις 31.12.2018, μετά από έκδοση έγκρισης εκτέλεσης εργασιών. Μετά τη διαπίστωση της κατεδάφισης εφαρμόζεται η διαδικασία διαγραφής των ανείσπρακτων προστίμων και αναστολή ποινικών διώξεων.

• Τι ισχύει για τις πρόχειρες κατασκευές

Για πρόχειρες ή προσωρινές κατασκευές, καθώς και λυόμενες κατασκευές, που βρίσκονται σε παραθαλάσσιες και άλλες ευαίσθητες περιοχές, εφαρμόζεται μόνο μία φορά η διαδικασία οικειοθελούς κατεδάφισης και καταβολής προστίμου 500 ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής (επανάληψης της αυθαιρεσίας) επιβάλλονται κανονικά τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης.

• Αυθαίρετα πριν από το έτος 1975

Εκτός από την κατοικία, δηλώνονται πλέον ως αυθαίρετες κατασκευές και άλλες χρήσεις κτιρίων, που υφίστανται πριν από το έτος 1975 (π.χ. τουριστικά καταλύματα, γραφεία, καταστήματα, βιοτεχνικά κτίρια κλπ), καταβάλλοντας μόνο το παράβολο των 250 ευρώ.

• Αποθήκη έως 15 τ.μ. και ύψους έως 2,50 μέτρα

Αποθήκη ή αποθήκες συνολικού εμβαδού 15 τ.μ. και ύψους έως 2,50 μέτρα, τακτοποιούνται και εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση, με την καταβολή ποσού διακοσίων πενήντα (250) ευρώ.

• Νομιμοποιούνται οριστικά και εξαιρούνται της κατεδάφισης

Τακτοποιούνται οριστικά και εξαιρούνται πλέον από την κατεδάφιση τα αυθαίρετα μεσαίας κατηγορίας, δηλαδή αυτά που δεν παραβιάζουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40% την κάλυψη και δόμηση και σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% το προβλεπόμενο ύψος και δεν υπερβαίνουν τα 250 τ.μ. για χρήση κατοικίας ανά ιδιοκτησία και μέχρι τα 1.000 τ.μ. κτιρίου συνολικά, τα 1.000 τ.μ. για τις λοιπές χρήσεις. Σημειωτέων ότι αυτή η κατηγορία αυθαιρέτων τακτοποιούνταν με τους προηγούμενους νόμους μόνο για 30 χρόνια.

• Τι προστίθεται για τις εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησίες

Συγκύριοι εξ αδιαιρέτου σε οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία, ή σε κτίσμα χωρίς σύσταση οροφοκτησίας εντός σχεδίου πόλεως, ανεξαρτήτως ποσοστού συγκυριότητας, αυθαίρετων κτισμάτων ή νόμιμων κτισμάτων με αυθαίρετες μικρές παραβάσεις ή αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσης μπορούν να ζητούν την τακτοποίηση αυθαιρέτων, ανεξαρτήτως της σύμφωνης γνώμης των λοιπών εξ αδιαιρέτου συγκυρίων.

Υπόχρεος προς καταβολή του παραβόλου υπαγωγής και των αναλογούντων προστίμων είναι ο δηλών την αυθαιρεσία συγκύριος.

• Για τις οριζόντιες ιδιοκτησίες

1) Ειδικώς στις περιπτώσεις οριζόντιας ιδιοκτησίας με παραβάσεις που αφορούν την επέκταση αυτής καθ’ ύψος ή κατά πλάτος (οριζόντιας) και την κατάληψη κοινοχρήστου ή κοινοκτήτου χώρου, είναι δυνατή η τακτοποίηση αυθαιρέτων, χωρίς τη συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών, μόνο στις εξής περιπτώσεις:

α) όταν η αυθαίρετη επέκταση υφίσταται από την ανέγερση – κατασκευή της οικοδομής ή β) όταν η ίδια αυθαίρετη επέκταση υφίσταται σε όλους τους ορόφους της οικοδομής.

2) Μετά την υπαγωγή του αυθαιρέτου και εφόσον συντρέχουν σωρευτικά και οι δύο προϋποθέσεις με στοιχεία α και β, ο ιδιοκτήτης έχει δικαίωμα να προβαίνει μονομερώς σε συμβολαιογραφική πράξη τροποποίησης της πράξης σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας.

• Μείωση προστίμων στα υπόγεια, χώρους στάθμευσης κ.λπ.

Για τον υπολογισμό του ενιαίου ειδικού προστίμου εφαρμόζεται συντελεστής 0,50 για τα υπόγεια, που αποτελούν αυτοτελή χώρο, καθώς και σε ισόγειους βοηθητικούς χώρους (αποθήκες, χώροι στάθμευσης κ.λπ.) επιφάνειας έως 50 τ.μ.

• Μειώσεις και επιβαρύνσεις ενιαίου ειδικού προστίμου και καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής

Το πρόστιμο μειώνεται στις ακόλουθες περιπτώσεις :

α) κατά είκοσι τοις εκατό (20%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος έως τις 8.10.2018,

β) κατά δέκα τοις εκατό (10%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος από τις 9.10.2018 έως τις 8.4.2019,

γ) κατά δέκα τοις εκατό (10%) όταν ο αιτών υποβάλει τη μελέτη στατικής επάρκειας.

3) Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο αυξάνεται:

α) κατά δέκα τοις εκατό (10%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος από τις 9.4.2019 έως τις 8.10.2019,

β) κατά είκοσι τοις εκατό (20%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος μετά τις 9.10.2019,

γ) κατά δέκα τοις εκατό (10%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση ευρίσκεται σε περιοχές προστασίας για τις οποίες έχουν εκδοθεί και ισχύουν προεδρικά διατάγματα καθορισμού όρων δόμησης.

• Μειώσεις προστίμων σε ειδικές ομάδες πληθυσμού

Οι Μακροχρόνιοι Άνεργοι και τα άτομα που είναι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης καταβάλλουν παράβολο ποσού πενήντα (50) ευρώ, εφόσον η κύρια κατοικία τους έχει εμβαδόν έως και εκατόν πενήντα (150) τ.μ.

• Αυθαίρετα σε Στάσιμους Οικισμούς

Αυθαίρετες κατασκευές σε κτίρια με αποκλειστική χρήση κατοικία, που ευρίσκονται εντός στάσιμων οικισμών, με την προϋπόθεση ότι οι στάσιμοι οικισμοί ευρίσκονται σε απόσταση μεγαλύτερη των 2000 μ. από τη θάλασσα ή από χιονοδρομικά κέντρα και εφόσον οι αυθαίρετες κατασκευές έχουν συντελεσθεί μετά το έτος 1983, εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση με την καταβολή του αναλογούντος παραβόλου και ενιαίου ειδικού προστίμου, μειωμένου κατά 30%.

Πηγή: Ταχυδρόμος Μαγνησίας