Αυτόνομα δίκτυα: Το μέλλον στην ενέργεια τροφοδοτείται από τις μπαταρίες – Το TILOS ανοίγει το δρόμο για τα ελληνικά νησιά

Η αποθήκευση ενέργειας είναι η πιο ενδεδειγμένη λύση για τα αυτόνομα δίκτυα, όπως είναι τα νησιά, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν μοντέλα για  συνολικότερες εφαρμογές. Την θέση αυτή τεκμηριώνει η επιστημονική κοινότητα και αποδέχονται οι ηγεσίες εταιρειών-γιγάντων στην παραγωγή ενέργειας όπως είναι η Siemens  και η AES.

Για τα ελληνικά νησιά που υποφέρουν λόγω της ανεπαρκούς ηλεκτροδότησής τους ιδίως τη θερινή περίοδο, όταν εκτοξεύονται οι ενεργειακές τους ανάγκες, η λύση της αποθήκευσης ενέργειας μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια.

Ο πρώτος  στην Ελλάδα και από τους ελάχιστους σε όλη την Ευρώπη υβριδικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με αποθήκευση σε μπαταρίες ξεκινά να υλοποιείται στην Τήλο από τον όμιλο EUNICE Energy Group.

Το βραβευμένο από την ΕΕ  έργο “TILOS” θεωρείται εμβληματικού χαρακτήρα, καθώς συσσωρεύοντας ενέργεια από τον ήλιο και τον αέρα, μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης για τη νησιωτική Ελλάδα. Αρκετά νησιά για την κάλυψη της αναγκών ηλεκτροδότησής τους έχουν διασυνδεθεί με το ηπειρωτικό σύστημα. Ωστόσο τα περισσότερα είναι αυτόνομα συστήματα για τα οποία αναζητούνται ασφαλείς λύσεις, με οικονομικά οφέλη για το σύνολο των καταναλωτών, το περιβάλλον και την ανάπτυξη.

Αυτόνομα δίκτυα 

Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Μπέλφαστ, την οποία δημοσίευσε η ιστοσελίδα energypress.gr, μέσω της διείσδυσης των ΑΠΕ και της νέας πραγματικότητας που διαγράφεται στον ενεργειακό τομέα, η πιο ενδεδειγμένη λύση για τα αυτόνομα δίκτυα, όπως τα νησιά, είναι η αποθήκευση ενέργειας.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι μονάδες με μπαταρίες είναι σε θέση να προσφέρουν ενισχυμένη αξιοπιστία και βελτίωση του επιπέδου αδράνειας με πολύ πιο αποδοτικό τρόπο σε σύγκριση με τις θερμικές μονάδες, αλλά και με χαμηλότερες εκπομπές ρύπων. Οι Ιρλανδοί απέδειξαν ότι μόλις 360 μεγαβάτ αποθήκευσης μπορούν να σταθεροποιήσουν ένα σύστημα όπως τα νησιά της Ιρλανδίας με τον ίδιο τρόπο που θα το έκαναν 3.000 μεγαβάτ συμβατικών μονάδων. Σε αυτή την περίπτωση η Ιρλανδία θα εξοικονομούσε 19 εκατ. ευρώ ετησίως και 1,4 εκατ. τόνους CO2.

Την ίδια με τους ερευνητές θέση υιοθετεί και η κορυφαία αγορά. Ο Μάρεκ Κιούμπικ, διευθυντής της κοινοπραξίας των εταιρειών AES και Siemens με την επωνυμία Fluence, υποστηρίζει σε άρθρο του ότι η έννοια της αδράνειας στα δίκτυα αφορά τις διακυμάνσεις στη συχνότητα κατά τα πρώτα κλάσματα του δευτερολέπτου όταν παρατηρείται ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης.

Παραδοσιακά, οι συμβατικές μονάδες καλύπτουν αυτή την ανάγκη, αλλά σε ένα περιβάλλον με υψηλότερη διείσδυση ΑΠΕ, κάτι τέτοιο γίνεται δυσκολότερο. Όπως τονίζουν οι ερευνητές, αυτό σημαίνει ότι σε περιπτώσεις ανισορροπίας, οι ΑΠΕ αναγκάζονται να τεθούν εκτός προσωρινά ώστε να αναλάβουν δράση οι συμβατικές μονάδες και αυτό αποτελεί μια μη ορθολογική λύση.

Το Πανεπιστήμιο του Μπέλφαστ μελέτησε επί δύο χρόνια τη λειτουργία της μοναδας 10 μεγαβάτ της AES στο Καρικφέργκους της Βόρειας Ιρλανδίας. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν οι ερευνητές είναι  ότι η αποθήκευση παρέχει εξ ίσου ποιοτική εξισορρόπηση με τις συμβατικές μονάδες και σε χρόνο που προσεγγίζει το 0,1 δευτερόλεπτο. Η ταχύτητα αυτή είναι που επιτρέπει στην αποθήκευση να λειτουργήσει σε μια τέτοια περίπτωση όπως θα λειτουργούσαν συμβατικές μονάδες πολλαπλάσιας ισχύος. Συνεπώς σύμφωνα με τους επιστήμονές της η Ιρλανδία πρέπει να επιτρέψει στις μπαταρίες να συνεισφέρουν,

Στο ίδιο μήκος κύματος ο Κιούμπικ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα νησιωτικά δίκτυα θα είναι τα πρώτα που θα κληθούν να απαντήσουν σε αυτή την πρόκληση σε μεγάλη κλίμακα, ώστε στη συνέχεια τα διδάγματα να εφαρμοστούν συνολικά.

Το  καινοτόμο TILOS

Στην Ελλάδα το πρώτο έργο που θα παράγει και θα αποθηκεύει σε μπαταρίες ενέργεια έργο είναι το TILOS (Technology Innovation for the LOcal Scale) στην ακριτική Τήλο.  Η αρχιτεκτονική του έργου το κατατάσσει στην πρωτοπορία των αυτόνομων δικτύων και της ενεργειακής μετάβασης. Αποτελείται από μία ανεμογεννήτρια, έναν φωτοβολταϊκό σταθμό και έναν σταθμό συσσωρευτών (μπαταρίες) με τους κατάλληλους αντιστροφείς (inverter). Εκμεταλλεύεται το αιολικό και ηλιακό δυναμικό και τροφοδοτεί με ηλεκτρική ενέργεια τις μπαταρίες και το δίκτυο, ενώ παράλληλα, μέσω των τελευταίων, μπορεί  να παράγει εγγυημένη ισχύ, αντικαθιστώντας συμβατικές μονάδες παραγωγής από diesel.

Παράλληλα, το έργο TILOS περιλαμβάνει σύγχρονα συστήματα πρόγνωσης και ελέγχου της αιολικής και φωτοβολταϊκής παραγωγής, αλλά και ενεργά συστήματα παρακολούθησης και ελέγχου της ζήτησης μέσω της εγκατάστασης έξυπνων μετρητών ενέργειας σε πλήθος τοπικών καταναλωτών.

Το έργο TILOS είναι καινοτόμο και βρίσκεται στην αιχμή της εφαρμοσμένης τεχνολογίας βελτιστοποιώντας τη συμμετοχή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα.

Το TILOS βραβεύτηκε για το 2017  από τα Βραβεία Βιώσιμης Ανάπτυξης της Ε.Ε. καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση.