Σχέδιο νόμου για το «Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης» (ΕΠΑ) σχετικά με τη θέσπιση των κανόνων που διέπουν την κατάρτιση, τον συντονισμό, τη διαχείριση, τη χρηματοδότηση, τον έλεγχο και την εφαρμογή των αναπτυξιακών παρεμβάσεων, που χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), κατέθεσε σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 8 Απριλίου 2019 το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης.
Η προγραμματική περίοδος του ΕΠΑ θα είναι πενταετούς διάρκειας, ενώ με την απόφαση του υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης θα μπορεί να ορίζεται μικρότερη ή μεγαλύτερη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου για λόγους σχετικούς με τον προγραμματισμό των Διαρθρωτικών Ταμείων της ΕΕ, άλλες δεσμεύσεις της χώρας, τις φάσεις του οικονομικού κύκλου και το ύψος των διαθέσιμων πόρων.
Ακατάσχετες πληρωμές
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου «οι προκαταβολές και οι ενδιάμεσες πληρωμές των δικαιούχων για την υλοποίηση των πράξεων που χρηματοδοτούνται από το ΕΠΑ δεν κατάσχονται, δεν υπόκεινται σε κανενός είδους παρακράτηση και δεν συμψηφίζονται με τυχόν οφειλές του δικαιούχου προς το Ελληνικό Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία. Στην περίπτωση αυτή παραμένουν σε ισχύ οι γενικές διατάξεις περί φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων, χωρίς όμως τον όρο της παρακράτησης. Οι τελικές πληρωμές των ανωτέρω δικαιούχων, μετά την ολοκλήρωση του έργου, δύνανται να κατάσχονται, συμψηφίζονται, παρακρατούνται ή να αποδίδονται για λογαριασμό του δικαιούχου και καταβάλλονται με την υποχρεωτική προσκόμιση αποδεικτικών φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας. Ο διατάκτης της πληρωμής κατά την έκδοση της απόφασης έγκρισης πληρωμής ορίζει ρητά ότι η ενίσχυση αυτή εμπίπτει στις ρυθμίσεις του παρόντος άρθρου και αν η πληρωμή αφορά προκαταβολή, ενδιάμεση ή τελική πληρωμή».
Επιλέξιμες κατηγορίες
Επιλέξιμες κατηγορίες έργων, μελετών, υπηρεσιών, προμηθειών, ενεργειών και δράσεων για χρηματοδότηση από το ΕΠΑ θα είναι εκείνες που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το ΠΔΕ, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, και ειδικότερα:
– Οι δράσεις μεταρρύθμισης του δημοσίου τομέα και εκπαίδευσης του προσωπικού του,
– Οι δράσεις ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών και επιστημόνων,
– Οι δράσεις για την ενίσχυση της απασχόλησης και την ανάπτυξη του ανθρωπίνου δυναμικού, όπως, ενδεικτικά, οι καταρτίσεις και η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε ανέργους και εργαζομένους και οι δράσεις εναρμόνισης της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, οι επιχορηγήσεις ιδιωτικών και δημόσιων φορέων για τη διαχείριση υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος,
– Οι μελέτες, απαλλοτριώσεις και πρόδρομες εργασίες που απαιτούνται για την ωρίμανση έργων των ανωτέρω κατηγοριών, καθώς και οι δράσεις που αφορούν στη χρηματοδότηση πράξεων που υλοποιούνται με την αξιοποίηση χρηματοδοτικών μέσων στα οποία συμμετέχει το δημόσιο, τα οποία προσδιορίζονται με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού.
Διάθεση πόρων
Με την ίδια απόφαση καθορίζεται η διαδικασία και ο τρόπος συμμετοχής και διάθεσης πόρων του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης σε χρηματοδοτικά εργαλεία ή άλλες μορφές χρηματοδότησης. Τέτοια εργαλεία μπορούν να αφορούν τη χρηματοδοτική μίσθωση, τη συμμετοχή του δημοσίου σε επενδυτικά ταμεία ή άλλα μέσα επιμερισμού κινδύνου, καθεστώτα χορήγησης επιδοτήσεων, δανείων και εγγυήσεων, καθώς και προγράμματα επενδυτικών δανείων που αποπληρώνονται από το ΠΔΕ.
Επίσης, μπορεί να χρηματοδοτηθούν, μεταξύ άλλων, δράσεις και έργα που έχουν ή είχαν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ της τρέχουσας, της προηγούμενης ή και επόμενων προγραμματικών περιόδων, είτε παρέχοντας επιπλέον πόρους κατά την υλοποίηση του συγχρηματοδοτούμενου έργου είτε συνεχίζοντας τη χρηματοδότηση μετά τη λήξη της περιόδου επιλεξιμότητας που προβλέπεται για τη συγχρηματοδότηση. Επίσης, ποσά καταβλητέα δυνάμει εκτελεστών δικαστικών ή διαιτητικών αποφάσεων ή λόγω συμβατικών αποζημιώσεων που αφορούν σε έργα που χρηματοδοτούνται ή χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΠΑ, καθώς έργα χρηματοδοτούμενα από άλλα προγράμματα του ΠΔΕ. Το ΕΠΑ δεν χρηματοδοτεί πάγιες λειτουργικές ανάγκες του Δημοσίου.
Παράλληλα, μπορεί και προβλέπει τη σύσταση:
– Αποθεματικού επίδοσης, ποσοστού έως 6%, κάθε Προγράμματος το οποίο διατίθεται μετά την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων και
– Αποθεματικού απροβλέπτων, ποσοστού έως 15% του ΕΠΑ, το οποίο εντάσσεται στο Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, για την αντιμετώπιση των άμεσων συνεπειών κρίσεων, εκτάκτων αναγκών ή φυσικών καταστροφών.
Η διάθεση, η διαχείριση των αποθεματικών και ο ακριβής προϋπολογισμός τους, καθορίζεται με την απόφαση του υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης που εγκρίνει το ΕΠΑ.
Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, όλες οι κατηγορίες δαπανών που περιλαμβάνονται στο ΕΠΑ είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το ΠΔΕ. Η παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης του ΕΠΑ είναι ετήσια, ενώ μέσα σε ένα εξάμηνο από τη λήξη του έτους αναφοράς, η Δι.Δι.Ε.Π. υποβάλλει στον υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης έκθεση προόδου για το ΕΠΑ, με βάση τα στοιχεία των ετήσιων εκθέσεων προόδου που υποβάλλονται από τις υπηρεσίες διαχείρισης των ΤΠΑ και ΠΠΑ σύμφωνα με το άρθρο 11, καθώς και τα δεδομένα παρακολούθησης της υλοποίησης του ΕΠΑ, μέσα από τα οικεία Πληροφοριακά Συστήματα.
Στην έκθεση περιγράφεται η συμβολή του ΕΠΑ στην επίτευξη των στόχων και προτεραιοτήτων της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής και παρουσιάζονται στοιχεία που αφορούν στην πρόοδο των επιμέρους προγραμμάτων, καθώς και τυχόν χρονικές ή άλλες αποκλίσεις που διαπιστώνονται κατά την υλοποίηση. Στις εκθέσεις προόδου οι αρμόδιοι φορείς οφείλουν να χρησιμοποιούν δείκτες εκροής ή άλλους δείκτες, οι οποίοι περιλαμβάνονται αντίστοιχα στα κείμενα των οικείων προγραμμάτων και προσκλήσεων για να αποτυπώσουν την πρόοδο της υλοποίησης.
Τέλος, προβλέπεται ότι με απόφαση του υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης το ΕΠΑ μπορεί να αναθεωρείται, εάν:
– Αναθεωρείται η Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική, προκειμένου να ληφθούν υπόψη σημαντικές μεταβολές εθνικών ή περιφερειακών προτεραιοτήτων ή
– Από τις περιοδικές εκθέσεις προόδου και τα λοιπά δεδομένα της παρακολούθησης του προγράμματος προκύπτει ότι δεν έχει συντελεστεί η προγραμματισμένη πρόοδος της υλοποίησής του και απαιτούνται προσαρμογές ή
– Επιβάλλεται εξαιτίας της μεταβολής των οικονομικών ή άλλων συνθηκών.
