Ακίνητα: οι τιμές και οι τάσεις για ιδιοκτήτες, αγοραστές, ενοικιαστές

Με υψηλό ρυθμό αυξήθηκαν οι τιμές των ακινήτων και το τρίτο τρίμηνο του έτους. Παράλληλα καταγράφονται διαρκώς ανοδικές τάσεις στα ενοίκια. Ποσοστό συμπολιτών μας που δεν είναι αμελητέο, παρά τις ανοδικές τιμές αναζητά νέα κατοικία για μετακόμιση. Στο μεταξύ σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας τα ακίνητα της Ελλάδα παραμένουν μαγνήτης για κατοίκους του εξωτερικού.

Διατηρεί τη δυναμική του ο κλάδος ακινήτων στην χώρα μας, ειδικά όσον αφορά τις τιμές, παρά τις νέες προκλήσεις, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις ερευνών που βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος

Ειδικότερα σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, με υψηλό ρυθμό αυξήθηκαν οι τιμές των ακινήτων και το τρίτο τρίμηνο του έτους ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των τιμών των διαμερισμάτων για το σύνολο της χώρας ήταν θετικός και διαμορφώθηκε στο 11,2%.

Με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, το α΄ και β΄ τρίμηνο του 2022 η αύξηση σε σχέση με τα αντίστοιχα τρίμηνα του 2021 διαμορφώθηκε στο 9,8% και 10,1%, ενώ για το 2021 οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,6%. Με βάση τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα στοιχεία η αύξηση των τιμών για το 2022 διαμορφώνεται στο 10,4%.

Ειδικότερα, η αύξηση των τιμών το τρίτο τρίμηνο του 2022 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021 ήταν 12,2% για τα νέα διαμερίσματα, δηλ. ηλικίας έως 5 ετών, και 10,5% για τα παλαιά, δηλαδή ηλικίας άνω των 5 ετών.

Με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του 2022 σημειώθηκε αύξηση των τιμών των νέων διαμερισμάτων κατά 10,9% και 11% αντίστοιχα, ενώ οι τιμές των παλαιών διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 9% και 9,5%, σε σύγκριση με το αντίστοιχα τρίμηνα του 2021. Για το 2021, οι τιμές για τα νέα και τα παλαιά διαμερίσματα αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 8,1% και 7,2% αντίστοιχα.

Με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του 2022 η μέση ετήσια αύξηση των τιμών των διαμερισμάτων διαμορφώθηκε αντίστοιχα στο 11,3% και 11,8% στην Αθήνα, 9,6% και 10,8% στη Θεσσαλονίκη, 9,3% και 9,5% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 6,9% και για τα δύο τρίμηνα στις λοιπές περιοχές της χώρας. Για το σύνολο του 2021, η αύξηση των τιμών στις ίδιες περιοχές σε σχέση με το 2020 ήταν 9,7%, 7,4%, 5,8% και 4,8% αντίστοιχα.

Για το σύνολο των αστικών περιοχών της χώρας, το γ΄ τρίμηνο του 2022 οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 11,3% σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο του 2021. Με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του 2022 η αντίστοιχη μέση ετήσια αύξηση των τιμών των διαμερισμάτων στις αστικές περιοχές ήταν 10,4% και 10,3%, ενώ για το 2021 η μέση ετήσια αύξηση διαμορφώθηκε στο 8%.

Το 22% των ερωτηθέντων Ελλήνων δήλωσαν ότι είναι πολύ πιθανό να αλλάξουν κατοικία

Την ίδια στιγμή οι τιμές συνεχίζουν την αυξητική τους πορεία, σύμφωνα και με μια άλλη έρευνας της Remax Europe. Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα καταγράφονται διαρκώς ανοδικές τάσεις στα ενοίκια στην Ελλάδα με το ποσοστό ιδιοκτησίας κατοικιών στην Ελλάδα να παραμένει υψηλό, αγγίζοντας το 73%.

Το 55% των ερωτηθέντων εξέφρασε την επιθυμία να μετακομίσει μέσα στην επόμενη 5ετία, ενώ το 17% μέσα στον επόμενο χρόνο, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη ανέρχεται μόλις σε 0,8%. Συγκριτικά με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, στην επιλογή του ενοικίου μακροπρόθεσμης διάρκειας καταφεύγουν δύο φορές περισσότερο οι Έλληνες και μόνο το 20% ενδιαφέρεται για αγορά σπιτιού σε σύγκριση με το 34% των ευρωπαίων. Το 22% των ερωτηθέντων Ελλήνων δήλωσαν ότι είναι πολύ πιθανό να αλλάξουν κατοικία στο μέλλον ενώ πέρυσι το ποσοστό αυτό ήταν πολύ μικρότερο.

Αναλυτικότερα, η αλλαγή στον τρόπο ζωής (32%), η επιθυμία για περισσότερο χώρο (29%) και η αλλαγή στην προσωπική κατάσταση (23%) είναι οι κύριοι λόγοι για τους οποίους οι πολίτες δηλώνουν ότι είναι πλέον πιο πιθανό να μετακινηθούν συγκριτικά με ένα χρόνο πριν. Στον αντίποδα, στους παράγοντες που εμποδίζουν την μετεγκατάσταση σε ένα άλλο ακίνητο συγκαταλέγονται το αυξημένο κόστος ζωής (30,7%) και η αλλαγή στην οικονομική τους κατάσταση (29,2%).

Στη χώρα μας, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνα (63,2%) δήλωσαν πως προτιμούν την πόλη από την ζωή στην περιφέρεια, ενώ αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πώς εκείνοι που ήδη κατοικούν σε κάποιο αστικό κέντρο, επιθυμούν να παραμείνουν εκεί λόγω της πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη, τις καλύτερες υποδομές και τις περισσότερες ευκαιρίες στην εργασία.

Ένα άλλο στοιχείο που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι η πρόσβαση σε σταθερά και κινητά δίκτυα που έρχεται να αναδιαμορφώσει την ευρωπαϊκή αγορά κατοικίας, με μεγάλες διαφορές μεταξύ χωρών και ηλικιακών ομάδων. Στην Ελλάδα, το 45% των ερωτηθέντων αποζητά μια περιοχή με εξαιρετική συνδεσιμότητα σταθερής και κινητής τηλεφωνίας. Ωστόσο, για περισσότερο από το 30% η ψηφιακή συνδεσιμότητα δεν θα ήταν ένα καταλυτικό πρόβλημα που θα επηρέαζε την επιλογή τους.

Η Ελλάδα παραμένει μαγνήτης για τους ξένους

Παρά την άνοδο των τιμών ακινήτων η Ελλάδα παραμένει μαγνήτης για κατοίκους του εξωτερικού. Σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε στη διάρκεια του συνεδρίου της Prodexpo ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός πολιτών από διάφορες χώρες του εξωτερικού αναζητά κατοικίες στην Ελλάδα με την Αθήνα, τις Κυκλάδες και τη Χαλκιδική να βρίσκονται στην κορυφή των προτιμήσεων.

Σύμφωνα με την έρευνα του Spitogatos Insights, το ένα πέμπτο των συνολικών αναζητήσεων στην πλατφόρμα της εταιρείας προέρχεται από το εξωτερικό. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον προέρχεται από τους Γερμανούς, οι οποίοι ψάχνουν ακίνητα σε ολόκληρη την χώρα, κυρίως στην ηπειρωτική Ελλάδα, με τη Θεσσαλονίκη και την Χαλκιδική να αποτελούν τις κορυφαίες προτιμήσεις τους.

Δεύτερες στις αναζητήσεις είναι οι ΗΠΑ, τόσο από Έλληνες της διασποράς όσο και από Αμερικανούς, που ενδιαφέρονται για την αγορά θερινής κατοικίας σε ακριβές περιοχές, όπως οι Κυκλάδες και τα νότια προάστια της Αθήνας. Στην τρίτη θέση συναντάμε το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου επίσης οι αναζητήσεις είναι μοιρασμένες μεταξύ Ελλήνων και Βρετανών. Στο επίκεντρο κατοικίες στο κέντρο της Αθήνας, τα νότια και τα βόρεια προάστια και τις Κυκλάδες. Ακολουθούν οι Ισπανοί, οι Κύπριοι και οι Γάλλοι, με τους τελευταίους να επιδεικνύουν το τελευταίο διάστημα αυξημένο ενδιαφέρον, ιδίως για την Πάρο, τις υπόλοιπες Κυκλάδες και το κέντρο των Αθηνών. Από τις υπόλοιπες χώρες ξεχωρίζει το ενδιαφέρον των Βούλγαρων για σχετικά φθηνά ακίνητα στην Καβάλα και τη Χαλκιδική, όπως και των Ισραηλινών, που εισήλθαν για πρώτη φορά στη λίστα των κορυφαίων υποψήφιων αγοραστών. Το ενδιαφέρον από το Ισραήλ μεγαλώνει χρόνο με τον χρόνο στο κέντρο της Αθήνας, τα νότια και βόρεια προάστια και τις Κυκλάδες.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν επίσης στο συνέδριο σημαντική ζήτηση για αστικά ακίνητα προέρχεται και ψηφιακούς νομάδες καθώς και από φοιτητές, με την ζήτηση να υπολείπεται της προσφοράς καθώς μεγάλο απόθεμα ακινήτων έχει ανάγκη αναβάθμισης. Γεγονός όμως που ενισχύει τις προοπτικές ανάπτυξης των επιμέρους κλάδους της οικονομίας, όπως ο κατασκευαστικός που συνδέονται με τους τομέα του real estate.

Οι τιμές παραμένουν χαμηλά στις χειμερινές εξοχικές κατοικίες

Ενδιαφέροντα συμπεράσματα προκύπτουν από την έρευνα της του τελευταίου Παρατηρητηρίου Αξιών Χειμερινών Εξοχικών Κατοικιών για το 2022/2023 της GEOAXIS property & valuation services. Όπως επισημαίνεται η εξαιρετικά θετική καλοκαιρινή περίοδος σε συνδυασμό με τις υψηλές πληρότητες σε όλες τις εορτές και αργίες για φέτος, δεν έχουν μετουσιωθεί ακόμη σε τάση σε ό,τι αφορά τις χειμερινές εξοχικές κατοικίες. Η πανδημία σε συνάρτηση με το συγκυριακά δύσκολο οικονομικό κλίμα επηρεάζει αρνητικά την συγκεκριμένη αγορά. Σε σχέση με τα υψηλά επίπεδα αξιών του 2008, οι αξίες εξακολουθούν να καταγράφονται μειωμένες περίπου στο μισό (-56%), σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του τελευταίου Παρατηρητηρίου

Όπως επισημαίνεται, η αγορά χειμερινής εξοχικής κατοικίας, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από την αγορά θερινής εξοχικής κατοικίας, αποτελεί επιμέρους παράγωγο και όχι διαμορφωτή της συνολικής εικόνας της αγοράς ακινήτων.

Ως παράγωγο ακολουθεί τις βασικές κατευθύνσεις της αγοράς με σημαντική διαφορά φάσης, η οποία προσδιορίζεται χρονικά σε 2-3 έτη. Ως εκ τούτου, μόνο μετά την καταγραφή πραγματικής και βιώσιμης ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και αφού παγιοποιηθεί η αύξηση στις αξίες άλλων τύπων ακινήτων όπως για παράδειγμα στα γραφεία και στα καταστήματα, η συγκεκριμένη αγορά θα σημειώσει σημαντική επανάκαμψη αξιών