Ακίνητα: ποιοι θα πληρώσουν μειωμένο ΕΝΦΙΑ – αναλυτικά παραδείγματα

Της Ντίνας Καράτζιου/

Ανάσα για 1,5 εκατομμύρια περίπου ιδιοκτήτες θα δώσει ο μειωμένος ΕΝΦΙΑ που έρχεται ως απόρροια της  μεγάλης  μείωσης των εισοδημάτων τους κυρίως λόγω της πανδημίας. Ποια είναι τα εισοδηματικά κριτήρια για μειωμένο ΕΝΦΙΑ ή ολική απαλλαγή. Αναλυτικά παραδείγματα.

Μειωμένος στο μισό θα είναι ο ΕΝΦΙΑ που θα πληρώσουν 1,5 περίπου ιδιοκτήτες, ενώ για κάποιους, προδιαγράφεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις ολική απαλλαγή.  Η μείωση του ΕΝΦΙΑ που έρχεται ως συνέπεια της συρρίκνωσης των εισοδημάτων πολλών επαγγελματιών λόγω της πανδημίας, αφορά κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες και δη ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων αλλά και εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα που τέθηκαν σε αναστολή σύμβασης, των οποίων τα εισοδήματα μειώθηκαν δραματικά το 2020.

Αφορολόγητο

Ενας ακόμη σημαντικός λόγος για τον οποίο το δηλωθέν εισόδημα θα είναι αισθητά μειωμένο, είναι γιατί, οι κρατικές ενισχύσεις που έλαβαν το 2020, δεν «μετρούν» στο φορολογικό εισόδημα .Παράλληλα η εξαίρεσή τους από τα τεκμήρια, αποτελεί μια δεύτερη δικλίδα ασφαλείας, καθώς δεν κινδυνεύουν να φορολογηθούν για υψηλότερο (τεκμαρτό) εισόδημα, από το πραγματικό που απέκτησαν το προηγούμενο έτος Για παράδειγμα, οι εκατοντάδες χιλιάδες μισθωτοί που μπήκαν σε καθεστώς αναστολής σύμβασης εργασίας και ελάμβαναν την ειδική αποζημίωση των 534 ευρώ τον μήνα, τα ποσά αυτά είναι αφορολόγητα και δεν προστίθενται στα υπόλοιπα εισοδήματα.

Το 50% του ΕΝΦΙΑ για 1.5 εκ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν από τη στατιστική επεξεργασία των  εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ για το 2020, απαλλάχθηκαν από το 50% ή ακόμη και από το σύνολο του ΕΝΦΙΑ που αναλογούσε στα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία τους 1.220.476 φυσικά πρόσωπα Λόγω της μείωσης των εισοδημάτων το 2020, εκτιμάται ότι φέτος οι ιδιοκτήτες ακινήτων που θα απαλλαγούν από τον μισό ή ολόκληρο τον ΕΝΦΙΑ, περισσότεροι από 1.500.000 φορολογούμενοι.

Τα κριτήρια για μειωμένο ΕΝΦΙΑ

Τα εισοδηματικά κριτήρια για μειωμένο ΕΝΦΙΑ είναι:

* 9.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα για άγαμο

* 10.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα για έγγαμο χωρίς παιδιά

*11.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα για έγγαμο με ένα παιδί και

* 12.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα για έγγαμο με δύο παιδιά.

Επίσης:

*Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του, (λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος) να μην υπερβαίνουν τα 150 τετραγωνικά μέτρα.
*Η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίου πόλεως οικοπέδων που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένειά του, να μην υπερβαίνουν τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τα 150.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και τα 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα.
* Ο φορολογούμενος, ο ή η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του, να είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας.

Απαλλαγή κατά 100%

Στις οικογένειες, που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή έχουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστό 80% και άνω, χορηγείται πλήρης (100%) απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, εφόσον πληρούν σωρευτικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
* Το συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος ήτοι:

*16.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα για έγγαμο με τρία εξαρτώμενα μέλη:

*17.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα για έγγαμο με τέσσερα εξαρτώμενα μέλη:

*18.000 ευρώ με πέντε εξαρτώμενα μέλη

15.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα  για έγγαμο με δύο εξαρτώμενα μέλη, το ένα με αναπηρία 80% και άνω.

Επίσης, εφόσον:

*Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του, (λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος) να μην υπερβαίνουν τα 150 τετραγωνικά μέτρα.
* Ο φορολογούμενος, ο ή η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του, να είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας.

Αναλυτικά παραδείγματα

Αναλυτικά παραδείγματα για  τα πως και τα γιατί της μείωσης παρουσίασε ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, τα οποία έχουν ως εξής:

*Εγγαμος μισθωτός εργαζόμενος σε ιδιωτική επιχείρηση, με δύο εξαρτώμενα ανήλικα τέκνα και ετήσιο πραγματικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα 15.000 ευρώ και τεκμαρτό βάσει τεκμηρίων διαβίωσης 12.600 ευρώ το 2019 δεν είχε δικαίωμα απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ του 2020. 0 λόγος είναι ότι το ετήσιο πραγματικό εισόδημά του για το 2019, με βάση το οποίο κρίθηκε το εάν δικαιούται ή όχι απαλλαγή κατά 50% από τον ΕΝΦΙΑ του 2020, ήταν υψηλότερο από το εισοδηματικό όριο των 12.000 ευρώ, το οποίο ηροβλέπεται για την απαλλαγή ενός έγγαμου φορολογούμενου με 2 παιδιά από το 50% του ΕΝΦΙΑ. Αλλά κι αν το πραγματικό του εισόδημα ήταν κάτω από τις 12.000 ευρώ, θα «μετρούσε» το τεκμαρτό και θα έχανε πάλι την απαλλαγή.

*Το 2020, λόγω αναστολής της λειτουργίας της επιχείρησης στην οποία εργάζεται για 6 μήνες συνολικά, η σύμβαση εργασίας του ανεστάλη και λάμβανε, αντί των κανονικών μισθών του, αποζημιώσεις ειδικού σκοπού 534 ευρώ ανά μήνα, οι οποίες δεν προσμετρώνται στο συνολικό οικογενειακό εισόδημα. Ως εκ τούτου, το ετήσιο πραγματικό φορολογητέο εισόδημά του μειώθηκε σημαντικά το 2020 και περιορίστηκε στις 8.571,42 ευρώ. Το τεκμαρτό του εισόδημα, το οποίο προσδιορίζεται με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης, παρέμεινε, ωστόσο, στις 12.600 ευρώ, δηλαδή σε επίπεδο πολύ πιο υψηλό από το πραγματικό του εισόδημα. Ομως, το τεκμαρτό εισόδημα δεν θα ληφθεί φέτος υπ’ όψιν και ας είναι σημαντικά υψηλότερο του πραγματικού, δεδομένου ότι ο συγκεκριμένος φορολογούμενος απαλλάσσεται φέτος από τα τεκμήρια διαβίωσης. Ως εκ τούτου, θα ληφθεί υπόψη μόνο το πραγματικό του εισόδημα των 8.571,42 ευρώ, το οποίο είναι κάτω από το εισοδηματικό όριο των 12.000 ευρώ που ισχύει για τη χορήγηση απαλλαγής από το 50% του ΕΝΦΙΑ σε έγγαμο φορολογούμενο με δύο εξαρτώμενα τέκνα. Συνεπώς, ο εν λόγω φορολογούμενος θα καταστεί φέτος, με βάση τη φορολογική δήλωση που θα υποβάλει για το 2020, δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝΦΙΑ, που αναλογεί στην ακίνητη περιουσία του.

* Εγγαμος μισθωτός εργαζόμενος σε ιδιωτική επιχείρηση, πολύτεκνος με έξι εξαρτώμενα ανήλικα τέκνα και ετήσιο πραγματικό φορολογητέο εισόδημα 22.500 ευρώ και τεκμαρτό εισόδημα βάσει τεκμηρίων διαβίωσης 20.000 ευρώ το 2019 δεν είχε δικαίωμα απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ του 2020. Ο λόγος είναι ότι το ετήσιο πραγματικό εισόδημά του για το 2019, με βάση το οποίο κρίθηκε το εάν δικαιούται ή όχι απαλλαγή από το σύνολο του ΕΝΦΙΑ του 2020, ήταν υψηλότερο από το εισοδηματικό όριο των 19.000 ευρώ, το οποίο προβλέπεται για την περίπτωση ενός έγγαμου φορολογουμένου με 6 παιδιά από τον ΕΝΦΙΑ. Το 2020, λόγω αναστολής της λειτουργίας της επιχείρησης στην οποία εργάζεται, για 4 μήνες συνολικά, η σύμβαση εργασίας του ανεστάλη και λάμβανε, αντί των κανονικών μισθών του, αποζημιώσεις ειδικού σκοπού 534 ευρώ τον μήνα, οι οποίες δεν προσμετρώνται στο συνολικό οικογενειακό εισόδημα. Ως εκ τούτου, το ετήσιο πραγματικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημά του μειώθηκε το 2020 και περιορίστηκε στις 16.071,43 ευρώ. Το τεκμαρτό του εισόδημα, το οποίο προσδιορίζεται με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης, ανήλθε και πάλι στις 20.000 ευρώ και αυτήν τη φορά διαμορφώθηκε σε επίπεδο πιο υψηλό από το πραγματικό του εισόδημα. Ομως, το τεκμαρτό εισόδημα δεν θα ληφθεί φέτος υπ’ όψιν και ας είναι υψηλότερο του πραγματικού, δεδομένου ότι ο συγκεκριμένος φορολογούμενος απαλλάσσεται φέτος από τα τεκμήρια διαβίωσης.  Ως εκ τούτου, θα ληφθεί υπόψη το πραγματικό του εισόδημα των 16.071,43 ευρώ, το οποίο είναι κάτω από το εισοδηματικό όριο των 19.000 ευρώ, που ισχύει για τη χορήγηση πλήρους απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ σε έγγαμο φορολογούμενο με έξι εξαρτώμενα τέκνα. Ως εκ τούτου, ο εν λόγω φορολογούμενος θα καταστεί φέτος, με βάση τη φορολογική δήλωση που θα υποβάλει για το 2020, δικαιούχος απαλλαγής από το σύνολο του ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στην ακίνητη περιουσία του