Δικαιοσύνη: χτυπούν 250 νέες «καμπάνες» για περιβαλλοντικές παραβάσεις

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Οι 250 εργαζόμενοι στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) του ΥΠΕΝ μπορούν στο εξής να επιβάλλουν πρόστιμα και να ανοίγουν ποινικές δικογραφίες  για περιβαλλοντικές παραβάσεις. Εγκύκλιος του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου ενημερώνει τους εισαγγελείς όλης της χώρας για τη νέα αρμοδιότητα ανακριτικού υπαλλήλου, που ισχύει για το προσωπικού του ΟΦΥΠΕΚΑ και το πλαίσιο συνεργασίας μαζί τους.

Οι ανακριτικοί υπάλληλοι του ΟΦΥΠΕΚΑ εισηγούνται διοικητικά πρόστιμα από 200-500.000 ευρώ. Τα οποία παράλληλα με την ποινική εξέλιξη της κάθε περιβαλλοντικής παράβασης επιβάλλονται:

α) Από τον οικείο Περιφερειάρχη, εφόσον το ύψος του προστίμου ανέρχεται έως και τις 200.000 ευρώ.

β) Από τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης, εφόσον το ύψος του προστίμου κυμαίνεται μεταξύ 200.000 έως και 500.000) ευρώ.

γ) Από το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εφόσον το ύψος του προστίμου υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ.

Ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος, με την εγκύκλιο του ενημερώνει τους εισαγγελείς όλης της χώρας για τον χειρισμό υποθέσεων με περιβαλλοντικές παραβάσεις, ότι το σύνολο του προσωπικού του ΟΦΥΠΕΚΑ στις 24 μονάδες φορέων διαχείρισης περιοχών Natura σε όλη τη χώρα, με το νέο νόμο 5037/2023 έχουν αρμοδιότητες ανακριτικού υπαλλήλου. Σημειώνει ότι συντάσσουν έκθεση αυτοψίας και εκδίδουν «πράξη βεβαίωσης παράβασης», η οποία υποχρεωτικά κοινοποιείται στον αρμόδιο εισαγγελέα και κινείται η ποινική διαδικασία.

Ο κος Παναγιωτόπουλος καλεί τους εισαγγελικούς λειτουργούς, ώστε «αξιοποιούντες τις ως άνω υπό του νεαρού νόμου ανατεθείσες στον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. αρμοδιότητες, ενεργούντες δε περαιτέρω υπηρεσιακά, κατά τις διατάξεις των οικείων ημών νόμων, οσάκις σας κοινοποιούνται πράξεις βεβαίωσης περιβαλλοντικής παράβασης από τον άνω Οργανισμό, ώστε, συνάμα με τις δράσεις του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. και την υπηρεσιακή δράση την δική μας, να μπορέσουμε να προστατεύσουμε όσο περισσότερο μπορούμε το περιβάλλον και να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο αύριο για όλους μας».

Αυθαίρετα και περιβαλλοντικές παραβάσεις

Σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο οι υπάλληλοι του ΟΦΥΠΕΚΑ μπορούν να διενεργούν  ελέγχους, να επιβάλλουν πρόστιμα και να καταθέτουν μηνύσεις, όταν διαπιστώνουν περιβαλλοντικές παραβάσεις, ενώ με το προηγούμενο καθεστώς περιορίζονταν να συντάσσουν εκθέσεις και αναφορές, με αποτέλεσμα οι παρανομούντες μέχρι να επιληφθούν Αστυνομία, Λιμενικό, Δασική Υπηρεσία και να κινηθούν οι σχετικές διαδικασίες. να διαφεύγουν και να χάνονται οι ευθύνες τους.

Το φάσμα των δραστηριοτήτων για τις οποίες μπορούν να ασκούν ανακριτικά καθήκοντα οι υπάλληλοι του ΟΦΥΠΕΚΑ, σύμφωνα με τη νομοθεσία είναι ευρύ, και καλύπτει περιπτώσεις ρύπανσης, αυθαίρετης δόμησης, λαθροθηρίας, λαθροϋλοτομίας και κάθε είδους ζημιάς σε φυσικούς πόρους, ιδίως στα όρια των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura και σε προστατευόμενες περιοχές δασών, αιγιαλών, λιμνών και ποταμών.

Έρχονται drones και θερμικές κάμερες

Στον προγραμματισμό του ΥΠΕΝ είναι ο ΟΦΥΠΕΚΑ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, να εξοπλιστεί με drones, θερμικές κάμερες,  σκάφη για θάλασσα και λίμνες και πολλά νέα οχήματα, ώστε να γίνεται συστηματικός έλεγχος στις περιοχές Natura για κάθε είδους περιβαλλοντικές παραβάσεις.

Η Εγκύκλιος του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγο

Αναλυτικά στην εγκύκλιο, που εξέδωσε ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος, αρμόδιος για την εποπτεία και τον συντονισμό των εισαγγελέων της χώρας σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και των δημοσίων κτημάτων «προς τους κ.κ. Εισαγγελείς Εφετών της Χώρας και δι⁷ αυτών προς τους κ.κ. Εισαγγελείς Πρωτοδικών της περιφερείας τους», με θέμα: «Έκθεση αυτοψίας και πράξη βεβαίωσης για περιβαλλοντικές παραβάσεις από υπαλλήλους (ειδικοί ανακριτικοί υπάλληλοι) του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α» έχει ως εξής:

«1. Με το σχετικό έγγραφο, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) του Υπουργείου Περιβάλλοντος μας κάνει γνωστό ότι οι Μονάδες και τα Τμήματά του, με το άρθρο 182 του νεαρού νόμου 5037/2023, έχουν πλέον αρμοδιότητες ελέγχου για περιβαλλοντικές παραβάσεις στις περιοχές ευθύνης του και σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασης, τα στελέχη των τοπικών Μονάδων και Κλιμακίων του έχουν υποχρέωση σύνταξης έκθεσης αυτοψίας και κλήσης προς παροχή εξηγήσεων του καθού ο έλεγχος, μετά τις οποίες εκδίδεται «πράξη βεβαίωσης παράβασης» η οποία υποχρεωτικά κοινοποιείται στον αρμόδιο εισαγγελέα, αν, ως εικός, προβλέπεται για αυτήν ποινική κύρωση.

2.Οι υπάλληλοι του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. που έχουν τις ανωτέρω αρμοδιότητες χαρακτηρίζονται ως ειδικοί ανακριτικοί υπάλληλοι του άρθρου 31 παρ. 1 περ. γ’ ΚΠΔ (άρθρο 34 του προϊσχύσαντος ΚΠΔ), αφού έχουν αρμοδιότητα για τη διενέργεια ανακριτικών πράξεων επί των ανωτέρω εγκλημάτων, τα οποία και αναφέρει η διάταξη του νόμου που τους απονέμει αυτήν την αρμοδιότητα (βλ. ΓνωμΕισΑΠ 13/2009, ως και Ν. Ανδρουλάκη, Θεμελιώδεις Έννοιες της Ποινικής Δίκης, 5^η έκδ., 2020, σελ. 280-281, αριθμ. 441, ο οποίος σημειώνει περικοπή από την Αιτιολ’Εκθ του Σχεδίου ΚΠΔ 1934 ότι οι ειδικοί προανακριτικοί υπάλληλοι έχουν αρμοδιότητα μόνο επί ορισμένων «κεχωρισμένων αξιοποίνων πράξεων, περί ων υπάρχουσιν ειδικοί νόμοι»).

3.Ακόμη, από τις άνω διατάξεις άρθρου 182 του Ν. 5037/2023, με το οποίο τροποποιήθηκε το άρθρο 34 του Ν. 4685/2020 περί σύστασης και αρμοδιότητας των Μονάδων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, προκύπτει ότι με τον τρόπο αυτόν εξυπηρετείται καλύτερα ο σκοπός του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α., δηλαδή η διαχείριση και διατήρηση των προστατευόμενων περιοχών της Χώρας μας και η υλοποίηση δράσεων για την αειφόρο ανάπτυξη και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Στην παράγραφο 2 δε του άνω άρθρου, όπου διαγράφονται ρητά οι αρμοδιότητες του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α., βλέπουμε ότι ο νομοθέτης ανέθεσε στις Μονάδες και κλιμάκια του εν λόγω Οργανισμού, υπό την περίπτωση ζ’ την συμμετοχή του στον έλεγχο εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, υπό το η’ την συμμετοχή του στον τοπικό αντιπυρικό σχεδιασμό στις περιοχές ευθύνης του και υπό την περίπτωση ιστ’ τον έλεγχο για την διαπίστωση περιβαλλοντικών παραβάσεων.

4.Συνεπώς, παρακαλώ και παραγγέλλω να έχετε τα ανωτέρω υπ’ όψιν σας κατά τον χειρισμό υποθέσεων με περιβαλλοντικές παραβάσεις, αξιοποιούντες τις ως άνω υπό του νεαρού νόμου ανατεθείσες στον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. αρμοδιότητες, ενεργούντες δε περαιτέρω υπηρεσιακά, κατά τις διατάξεις των οικείων ημών νόμων, οσάκις σας κοινοποιούνται πράξεις βεβαίωσης περιβαλλοντικής παράβασης από τον άνω Οργανισμό, ώστε, συνάμα με τις δράσεις του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. και την υπηρεσιακή δράση την δική μας, να μπορέσουμε να προστατεύσουμε όσο περισσότερο μπορούμε το περιβάλλον και να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο αύριο για όλους μας.

5.Της παρούσας να λάβουν γνώση όλοι οι στην Υπηρεσία σας υπηρετούντες εισαγγελικοί λειτουργοί».