Εξοικονόμηση ενέργειας, σπατάλη επιστημονικού δυναμικού

Του Βαγγέλη Ματράγκου*

Το ρολόι δείχνει 09:30. Ο υπολογιστής online, οι δύο οθόνες συνδεδεμένες, η μία να δείχνει την πλατφόρμα και η άλλη στο αρχείο με τα username, password, και όλα τα ευαίσθητα δεδομένα των εν δυνάμει ωφελούμενων. Το δεξί χέρι στο ποντίκι και ο αριστερός δείκτης κολλημένος στο F5 του πληκτρολογίου.

Το κινητό στο αθόρυβο. Οι παλμοί ανεβαίνουν μέχρι ο αφέτης να δώσει την έναρξη του αγώνα. Ενός αγώνα του οποίου όλους τους κανόνες δεν γνωρίζεις εξ αρχής. Χωρίς συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, χωρίς συγκεκριμένο στόχο. Ο αντίπαλός σου είναι οχρόνος, ο συνεργάτης σου, ο παλιός σου συμφοιτητής από το πολυτεχνείο και ίσως, ανάλογα με το αποτέλεσμα του αγώνα, ο μέχρι σήμερα πελάτης σου.

Η πλατφόρμα ανοίγει, το ματς ξεκινά. Με επιδέξιες κινήσεις και τη χρήση των πολύτιμων συντομεύσεων του πληκτρολογίου ctrl+C, ctrl+Vεισάγεις ένα, ένα όλα τα απαραίτητα δεδομένα του ωφελούμενου και περιμένεις την διασταύρωση των στοιχείων από το taxis. Είναι η στιγμή που ελπίζεις να μην έχει γίνει κάποιο λάθος στο Ε1, το Ε2 , Ε9 κλπ του πελάτη σου. Η διασταύρωση αργεί, περνάς στο επόμενο φάκελο. Η πλατφόρμα καταρρέει. Badgatewayκλπ καρφωμένα στην οθόνη, ενώ το F5 έχει πάρει φωτιά. Σκέφτεσαι να σηκωθείς να πιείς νερό.

Πατάς το enterκαι το μήνυμα εμφανίζεται στην οθόνη. Ο προϋπολογισμός για την περιφέρεια εξαντλήθηκε. Κάνεις ταμείο. Τέσσερις στις έξι. Έχασες χρόνο στην δήλωση που δεν έκανε διασταύρωση των στοιχείων και δεν πρόλαβες να ολοκληρώσεις τις υπόλοιπες. Αν μυριζόσουν πως αυτή η δήλωση είχε πρόβλημα, θα έβαζες τις άλλες με προτεραιότητα.  Εσύ όμως δεν είσαι γιατρός για να εκτιμάς ποιος έχει περισσότερες πιθανότητες να ζήσει, ώστε να πιάσει το τελευταίο κρεββάτι στη ΜΕΘ. Είσαι αυτός που τηρεί την προτεραιότητα των πελατών του.

Για να φτάσεις στην μέρα του αγώνα, έχεις προετοιμαστεί για κάθε δήλωση τουλάχιστον μια εβδομάδα πριν. Να κάνεις την αυτοψία, να συζητήσεις για τις παρεμβάσεις, να εξηγήσεις στον πελάτη σου ότι μόνο με αλουμίνια δεν μπορείς να πετύχεις την ελάχιστη ενεργειακή εξοικονόμηση, να συλλέξεις και να ελέγξεις τα χαρτιά του, να μιλήσεις με τον λογιστή του γιατί δεν δηλώνει το σπίτι του ως κύρια κατοικία, ή γιατί τα τετραγωνικά του συμβολαίου δεν έχουν σχέση με αυτά του Ε9 και της άδειας, να κάνεις την μελέτη σου στο γραφείο, να σκανάρεις, να ετοιμάσεις όλα τα στοιχεία σε μορφή που να είναι άμεσα προσβάσιμα τη μέρα της δήλωσης και τέλος να ακυρώσεις όλες σου τις υποχρεώσεις για εκείνη τη μέρα.

Στο τέλος σου μένει, το λιγότερο, μια πικρία πως ο κόπος σου σαν μηχανικός πήγε εντελώς χαμένος. Ίσως να σου μείνει και κανένα εξώδικο από κάποιον που νόμιζε πως με το Ενεργειακό Πιστοποιητικό αγόρασε και εγγύηση για υπαγωγή στο πρόγραμμα.

Όλα τα παραπάνω συνέβησαν στον Α’ κύκλο του προγράμματος εξοικονόμηση κατ’ οίκον ΙΙ. Θα περίμενε κανείς πως στον Β΄κύκλο τα πράγματα θα έστρωναν. Εξάλλου, η έναρξή του μετατέθηκε για λίγους μήνες με σκοπό να οργανωθεί καλύτερα.

Όλα τα παραπάνω συνέβησαν και στον Β’ κύκλο τελικά. Και κάποια ακόμα. Νέοι κανόνες εμφανίστηκαν στην πορεία. Ο ξεχωριστός προϋπολογισμός για όσους ζητούσαν δάνειο και ο οποίος ξαφνικά εξαντλήθηκε και μετά ξαναγέμισε, δίνοντας έτσι προτεραιότητα σε όσους έκαναν δήλωση με ίδια κεφάλαια έναντι των άλλων, η πλατφόρμα άνοιγε ξημερώματα χωρίς προειδοποίηση, στα πλαίσια προφανώς του δόγματος ο ελεύθερος επαγγελματίας δεν έχει ωράριο, η μη ύπαρξη επιλαχόντων για όσους δεν πρόλαβαν να οριστικοποιήσουν τις δηλώσεις τους, κάτι που αποτέλεσε ευχάριστη έκπληξη στον Α’ κύκλο κα.

Είναι προφανές πως το πρόγραμμα είναι καλό. Η υλοποίησή του είναι όμως απαράδεκτη. Θα περίμενε κάποιος πως στο δεύτερο κύκλο θα είχαν αξιοποιηθεί όλες οι συμβουλές και παραινέσεις τόσο των μηχανικών που ασχολήθηκαν όσο και του ΤΕΕ. Που αλλού όταν υπάρχει περιορισμένος προϋπολογισμός για επενδύσεις, αυτές αξιολογούνται με τη λογική firstcomefirstserved, δηλ όποιος προλάβει και όχι με την απόδοσή της; Όταν σε κάποιο σενάριο η περίοδος αποπληρωμής είναι 6 χρόνια και σε άλλο 18, είναι προφανές ποια επένδυση έχει προτεραιότητα. Εκτός αν δεν υπάρχει περιορισμός στα κεφάλαια. Υπάρχει όμως. Τα κεφάλαια θα πρέπει να αξιοποιούνται με τον καλύτερο τρόπο και τα αδιάθετα να επανεπενδύονται ώστε να πετυχαίνουμε το σκοπό μας που είναι η εξοικονόμηση ενέργειας των ενεργοβόρων κτιρίων για την βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους και την εξοικονόμηση πόρων για περιβαλλοντικές παρεμβάσεις.

*Βαγγέλης Ματράγκος, Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π., MSc