ArXellence: τα θετικά βήματα και το νέο άλμα του αρχιτεκτονικού θεσμού της Alumil

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Σημείο αναφοράς της διεπιστημονικής γνώσης και τεχνολογικής καινοτομίας και ταυτοχρόνως συνάντησης της ιστορικής μνήμης με το οικολογικό παρόν και μέλλον θα είναι ο νέος διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ArXellence 3, που ξεκινάει από τη νέα χρονιά. Στο μεταξύ συστάθηκε θεσμική «task force» στο υπουργείο Περιβάλλοντος, για την προώθηση και υλοποίηση του Arxellence 2 στο Δυτικό Παράλιο Μέτωπο της Θεσσαλονίκης, ως «case study», με ευρύτερη εφαρμογή.

Οι ανακοινώσεις για τα αποτελέσματα και τις θετικές εξελίξεις στους δύο υλοποιημένους και τον τρίτο που ξεκινά, αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς ArXellence, θεσμό που εισήγαγε πριν πέντε χρόνια, καθιέρωσε με διεθνή απήχηση και συνεχίζει να υλοποιεί η ALUMIL, έγιναν από τους εκπροσώπους της διοίκησης  της εταιρίας, στην ενημερωτική επίσκεψη δημοσιογράφων  στις εγκαταστάσεις της στο Κιλκίς και στην Ευκαρπία Θεσσαλονίκης, όπου επίσης παρουσιάστηκαν:

• Οι τεχνολογικές και περιβαλλοντικές καινοτομίες και οι δράσεις κυκλικής οικονομίας και αειφόρου δόμησης.
• Οι νέες επενδύσεις ύψους 54 εκατ. ευρώ, κυρίως σε νέα έργα ψηφιοποίησης, αυτοματοποίησης και ρομποτικής,

Τις οποίες υλοποιεί ο ελληνικός όμιλος σχεδιασμού και παραγωγής αρχιτεκτονικών συστημάτων αλουμινίου, με ισχυρή παρουσία σε περισσότερες από 60 χώρες.

ArXellence: Ένας ξεχωριστός θεσμός που εδραιώνεται και δυναμώνει

-«Οι ArXellence, αποτελούν έναν διεθνή θεσμό, που εδραιώνεται και δυναμώνει», σημείωσε ο κος Νίκος Σαλπιγγίδης, διευθυντής Καινοτομίας της Alumil και εμπνευστής του θεσμού ArXellence και τόνισε ότι «η εταιρία δεν έχει κανένα οικονομικό όφελος ούτε ιδιοκτησιακή η άλλη εμπλοκή στις περιοχές διεξαγωγής των διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών ιδεών», σημειώνοντας ότι:

Νίκος Σαλπιγγίδης, διευθυντής Καινοτομίας της Alumil

-«Είναι  μέρος της στρατηγικής μας στον τομέα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, να προσφέρουμε ολοκληρωμένες λύσεις, που οδηγούν σε εφικτές επενδύσεις αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας, «πράσινης» ανοικοδόμησης, ενεργειακής εξοικονόμησης, ανθεκτικότητας,  κλιματικής ουδετερότητας  και σύγχρονης αναστήλωσης και επανάχρησης των κτιρίων».

Τα εμπόδια των απαγορεύσεων και οι λύσεις του βιώσιμου σχεδιασμού

Η λύση παρέμβασης στο υποβαθμισμένο  Δυτικό Παραλιακό Μετώπο της πόλης, που υπερψήφισαν οι πολίτες της Θεσσαλονίκης, μεταξύ των βραβευμένων μελετών του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού  Arxellence 2

Δείχνοντας την εικόνα της λύσης, που επέλεξαν οι πολίτες της Θεσσαλονίκης, μεταξύ των βραβευμένων μελετών του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού του  Arxellence 2, ο κος Σαλπιγγίδης αναφέρθηκε στις απαγορεύσεις του θεσμικού πλαισίου, που μέχρι τώρα εμποδίζουν και τόνισε την προσφορά του θεσμού Arxellence, ώστε τα εμπόδια να ξεπεραστούν και να εφαρμοστούν νέες βιώσιμες και αποδοτικές λύσεις σχεδιασμού των πόλεων και των κτιρίων μας. Συγκεκριμένα είπε:

-«Σε μία πρωτοποριακή διαδικασία συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών που διοργάνωσε η ALUMIL, παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα του Arxellence 2, στον ίδιο το χώρο παρέμβασης του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, που συγκέντρωσε 1464 εγγραφές από 90 χώρες και 173 τελικές μελέτες από τα καλύτερα αρχιτεκτονικά σχήματα του κόσμου. Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης είδαν και αξιολόγησαν τις προτάσεις, για την ανάπλαση και δημιουργία ενός σύγχρονου επιχειρηματικού κέντρου, πρασίνου και αειφόρου δόμησης, στην πλέον υποβαθμισμένη και εγκαταλελειμμένη περιοχή  του Δυτικού Παραλιακού Μετώπου της πόλης και  ψήφισαν μία λύση μελέτης, η οποία όμως με τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν μπορεί να γίνει στην Ελλάδα».

Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης είδαν και αξιολόγησαν τις προτάσεις του Arxellence 2, σε έκθεση στο χώρο παρέμβασης του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού 

-«Δίνοντας το μήνυμα ότι μόνον με τη συμμετοχή τους μπορούν να προχωρήσουν οι μεγάλες αλλαγές και αντιλαμβανόμενοι τι είναι καλύτερο για το αύριο της ζωής τους και της πόλης τους, οι πολίτες της Θεσσαλονίκης υπερψήφισαν λοιπόν μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση, η οποία προβλέπει: να χτιστεί ένα ψηλό κτίριο για να απελευθερωθεί περισσότερη οριζόντια γη, κάτι που γενικώς απαγορεύεται στην Ελλάδα. Ψήφισαν την αξιοποίηση και επανάχρηση των υπαρχόντων διατηρητέων κτιρίων, που επίσης προσκρούει σε απαγορεύσεις και έτσι τα κτίρια μένουν να ρημάζουν. Και τη συγκέντρωση των 46 διάσπαρτων ιδιοκτησιών στην περιοχή, που επίσης είναι ένα ανοιχτό θέμα προς επίλυση», σημείωσε ο κος Σαλπιγγίδης.

 «O Arxellence 2 είναι ένα στοίχημα που κερδήθηκε»

-«O Arxellence 2 είναι ένα στοίχημα που κερδήθηκε», είπε στη συνέχεια ο διευθυντής Καινοτομίας της ALUMIL, εξηγώντας ότι:

-«Εμείς δεν είπαμε ποτέ εάν πρέπει ή όχι να ανεγερθεί ουρανοξύστης  στην περιοχή, η οποία άλλωστε είναι εγκαταλελειμμένη και δεν θα κρύψει τη θέα κανενός και απομακρυσμένη από το κέντρο, όπου ένα ψηλό κτίριο θα έριχνε τη σκιά του στον κατοικημένο ιστό. Εκείνο που κάναμε είναι ότι με βάση τα αποτελέσματα του Arxellence 2 οργανώσαμε επιστημονικό διάλογο, με τη συμμετοχή ειδικών αρχιτεκτόνων μηχανικών, νομικών και θεσμικών παραγόντων. Αναδείξαμε τα προβλήματα και τις λύσεις, σύμφωνα με  τους νέους ευρωπαϊκούς και διεθνείς κανόνες αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, που οδηγούν σε  εφικτές επενδύσεις, οι οποίες λειτουργούν ως υπόδειγμα για τη συνεργασία ιδιωτικής πρωτοβουλίας και δημόσιων φορέων. Λύσεις τις οποίες έρχεται να εξετάσει και να θωρακίσει θεσμικά η «task force», που μετά από απόφαση του Πρωθυπουργού συστάθηκε στο υπουργείο Περιβάλλοντος».

Αναλυτικά για τις θετικές εξελίξεις και τα αποτελέσματα του πρωτοποριακού θεσμού των τριών ArXellence της Alumil ανακοινώθηκε ότι:

ArXellence 2: πρωτοβουλίες της ALUMIL και νέα θεσμική «task force»

Η περιοχή παρέμβασης του Arxellence 2 , σε έκταση 120 στρεμμάτων στην εγκαταλελειμμένη βιομηχανική περιοχή του Μπέχτσιναρ, που δεν θυμίζει σε τίποτα την αίγλη που είχε πριν από 100 χρόνια, ενώ  διαθέτει δυναμική ανάπτυξης και όλα τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για τη δημιουργία ενός σύγχρονου Οικιστικού και Επιχειρηματικού Κέντρου (C.B.D), που έχει ανάγκη η Θεσσαλονίκη του αύριο.

Στα τρία χρόνια που μεσολάβησαν από τη διεξαγωγή του ArXellence 2, η ALUMIL  ανέλαβε σειρά πρωτοβουλιών και δράσεων, ώστε ο πλούτος του Διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού να μετουσιωθεί σε ολοκληρωμένο masterplan και να περάσει σταδιακά και με σταθερά βήματα στο επίπεδο της εφαρμογής.

O Πρόεδροw & Διευθύνων Σύμβουλος της ALUMIL, κ. Γεώργιος Μυλωνάς

Στην αιχμή των προσπαθειών για την εκκίνηση των διεργασιών προώθησης του έργου ήταν η προ ενός έτους παρουσίαση της πρότασης του ArXellence 2 από τον Πρόεδρο & Διευθύνοντα Σύμβουλο της ALUMIL, κ. Γεώργιο Μυλωνά, στον Πρωθυπουργό, σε μέλη της κυβέρνησης και σε θεσμικούς άρχοντες της αυτοδιοίκησης, που είχαν παραστεί στη σύσκεψη. Ο κ. Μυλωνάς κατέθεσε την πρότασή του για την αξιοποίηση 120 στρεμμάτων στη δυτική είσοδο της πόλης και τη δημιουργία ενός Επιχειρηματικού Κέντρου, που παράλληλα θα έχει εμπορικές, οικιστικές και εκπαιδευτικές χρήσεις.

-Ως «το δώρο της Alumil στην πόλη», που απηχεί την παγκόσμια ακτινοβολία για το μέλλον της Θεσσαλονίκης και ταυτίζεται με το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους (New European Bauhaus) και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Προκειμένου να δρομολογηθεί μια αποδοτική για τους επενδυτές και ανταποδοτική για την πόλη και τους πολίτες, ευρωπαϊκών προδιαγραφών και παγκόσμιας εμβέλειας αρχιτεκτονική και πολεοδομική παρέμβαση, στο επί δεκαετίες πιο υποβαθμισμένο τμήμα της.

Η νεότερη εξέλιξη είναι ότι έχει επισήμως δημιουργηθεί θεσμική «task force», με αντικείμενο «την προώθηση και υλοποίηση του ArXellence 2 στο Δυτικό Παράλιο Μέτωπο της Θεσσαλονίκης».  Συγκεκριμένα εκδόθηκε απόφαση (ΑΔΑ: 66Κ54653Π8-35Π, ΑΠ: ΥΠΕΝ/ΓΓΧΣΑΠ 127227/116  05.12.2023) από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη «Σύσταση και συγκρότηση μη αμειβόμενης Ομάδας Εργασίας για την προώθηση και υλοποίηση του ARXELLENCE 2 στο Δυτικό Παράλιο Μέτωπο της Θεσσαλονίκης.»

Η Ομάδα Εργασίας, με χρονοδιάγραμμα να ολοκληρώσει το έργο της εντός έξι μηνών, συγκροτείται με τη συμμετοχή του κου Νίκου Σαλπιγγίδη, Διευθυντή Καινοτομίας της ALUMIL, καθώς και εκπροσώπων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, του Δήμου Θεσσαλονίκης, νομικών, τεχνικών, οικονομολόγων, ειδικών σε θέματα πολεοδομίας, χωροταξίας, αρχιτεκτονικής, αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας.

Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση, η Ομάδα Εργασίας έχει ως έργο της:

«α) Τον προγραμματισμό και συντονισμό των απαραίτητων δράσεων και συνεργασιών για την προώθηση και υλοποίηση του ARXELLENCE 2 στο Δυτικό Παράλιο Μέτωπο της Θεσσαλονίκης, ως «case study», με ευρύτερη εφαρμογή.

β) Την παρακολούθηση και επιτάχυνση εκπόνησης και έγκρισης του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου για την υλοποίηση των αποτελεσμάτων του Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού Ιδεών ARXELLENCE 2».

ArXellence 3: Στην τελική ευθεία ο νέος Διεθνής Αρχιτεκτονικός Διεπιστημονικός Διαγωνισμός

-«Εκεί όπου η ιστορική μνήμη ενώνεται με το οικολογικό παρόν & μέλλον» είναι το χαρακτηριστικό μήνυμα, με το οποίο ανακοινώθηκε ότι  ξεκινά  ο νέο Διεθνής Αρχιτεκτονικός Διεπιστημονικός Διαγωνισμός ArXellence 3.

Αναλυτικές ανακοινώσεις και η περιοχή  στην Ελλάδα που θα γίνει ο νέος διαγωνισμός της ALUMIL θα γίνουν στις αρχές του νέου έτους.

Έγινε γνωστό ότι «ζητούμενο είναι  ολιστική αρχιτεκτονική προσέγγιση για τη δημιουργία ενός πρότυπου οικοσυστήματος, στο οποίο εφαρμόζονται στρατηγικές και καινοτομίες σχετικά με περιβαλλοντολογικά θέματα, τη βιωσιμότητα και τη βιοποικιλότητα» και ότι «ο νέος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός θα διεξαχθεί με την υποστήριξη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και υπό την αιγίδα υπουργείων».

Έχουν καταρτιστεί  οι όροι, οι προδιαγραφές και είναι διασφαλισμένες οι σημαντικές συνεργασίες, συνέργειες και συμμετοχές,που απαιτούν οι ιδιαιτέρως υψηλοί στόχοι του διαγωνισμού. Οι στόχοι αυτοί συνοδεύονται από δυνατούς συμβολισμούς και πρωτοποριακούς σχεδιασμούς περιβαλλοντικής προστασίας και τεχνολογικής καινοτομίας σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, που υπηρετεί και εισάγει το νέο πρωτοποριακό εγχείρημα της ALUMIL.

Τονίστηκε ότι «στόχος είναι τα αποτελέσματα του διαγωνισμού να οδηγηθούν στο πεδίο της εφαρμογής και της υλοποίησης καινοτόμων ερευνητικών προγραμμάτων».

Η διεθνής αρχιτεκτονική κοινότητα θα κληθεί να καταθέσει τις προτάσεις της για τη δημιουργία ενός ιδιότυπου Hub, που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει: Διαδραστικό Κέντρο, Εργαστήριο για τη Βιοποικιλότητα, Ερευνητικό Ινστιτούτο.

Επίσης, θα ζητηθούν προτάσεις για επιχειρηματικό σχέδιο-μοντέλο οικονομικής βιωσιμότητας,  χρηματοοικονομικά μέσα εισοδήματος και Green χρηματοδότηση.

Ο νέος διαγωνισμός αποσκοπεί στην επιλογή ιδεών για ολιστική προσέγγιση του σχεδιασμού, με ζητούμενο τη δημιουργία ενός ζωντανού εργαστηρίου ανάπτυξης στρατηγικών βιοποικιλότητας και καινοτόμων προσεγγίσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Ακόμη:

-Εναρμονίζεται με τις αρχές και τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της Βιώσιμης Γαλάζιας Οικονομίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, της στρατηγικής της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης.

-Ακολουθεί  λύσεις της φύσης (Nature Based Solutions), που αξιοποιούν τη δύναμή της για την ενίσχυση των φυσικών οικοσυστημάτων, της βιοποικιλότητας και της ανθρώπινης ευημερίας, και την αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής.

Το εύρος και οι στόχοι του ArXellence 3 ποικίλλουν ως προς τα επιστημονικά θέματα, απαιτώντας διεπιστημονική προσέγγιση και συνεργασία μεταξύ διαφορετικών τύπων ειδικών και γνωστικών τομέων.

Arxellence 1: ξεκινά η κατασκευή του έργου που ανέδειξε ο Διεθνής Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός

Το έργο του Arxellence 1, της πρώτης εκδοχής του θεσμού, που αφορά στην πρωτοβουλία της ALUMIL να ενθαρρύνει τους αρχιτέκτονες να επεξεργαστούν καινοτόμες αρχιτεκτονικές προτάσεις που μπορούν να υλοποιηθούν, συμβάλλοντας στην ουσιαστική βελτίωση των υποδομών Δήμων, είναι πλέον σε στάδιο έγκρισης οικοδομικής άδειας, ώστε να ξεκινήσει η κατασκευή του.

Εγκαθιδρύοντας τον θεσμό  ArXellence, το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής σε συνεργασία με την ALUMIL προκήρυξαν τον Ιανουάριο 2018 τον πρώτο διεθνή αρχιτεκτονικό δια­γωνισμό με ζητούμενο τον σχεδιασμό Δημοτικής Βρεφονηπιακής Μονάδας και Αίθουσας Πολλαπλών Χρήσεων, στον Δήμο Διονύσου, στον Άγιο Στέφανο Αττικής, με αρχές αειφόρου σχεδιασμού, και τη βέλτιστη εφαρμογή και ανάδειξη των προϊόντων της ALUMIL.

Ο Διαγωνισμός είχε μεγάλη απήχηση, προσελκύοντας συνολικά 136 εγγραφές, από τις οποίες κατατέθηκαν τελικά 50 έγκυρες μελέτες. Το σύ­νολο των μελετών που υποβλήθηκαν χαρακτηρίζεται από υψηλό επίπεδο επεξεργασίας και πρωτοτυπίας, με πειραματικές προσεγγίσεις και διερεύνηση θεμάτων που σχετίζονται με τις αρχές αειφόρου σχεδιασμού.

Το υπό κατασκευή  κτίριο αποτελείται από δύο διακριτά τμήματα, την ισόγεια Μονάδα Απασχόλησης Βρεφών και Νηπίων, και την Αίθουσα Συγκεντρώσεων στον πρώτο όροφο, σε ιδιόκτητο οικόπεδο το οποίο προτάθηκε από τον συγκεκριμένο Δήμο. Το έργο, που υιοθετήθηκε και προωθήθηκε από δύο διαδοχικές δημοτικές αρχές, ακολουθώντας ωστόσο τους ρυθμούς ωρίμανσης και εγκρίσεων του ελληνικού δημοσίου, περνά πλέον στη φάση της υλοποίησής του.

Η ALUMIL, υποστηρίζοντας την υλοποίηση του έργου, πρόσφερε την εκπόνηση της μελέτης κατασκευής και το σύνολο του τεχνολογικού εξοπλισμού αρχιτεκτονικών συστημάτων αλουμινίου από την γκάμα των καινοτόμων προϊόντων παραγωγής της.

Το ιδιαίτερο πλεονέκτημά του θεσμού ArXellence

 -«Ο θεσμός των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών ArXellence ενσωματώνει την κουλτούρα της εταιρείας και αποδεικνύεται αντάξιος του κύρους, της παρουσίας και της προσφοράς της ALUMIL στη διεθνή και εγχώρια αγορά», είπε ο κος Σαλπιγγίδης και τόνισε ότι:

-«Το ιδιαίτερο πλεονέκτημά του θεσμού είναι ότι η ALUMIL αναλαμβάνει  θεμελιακή ευθύνη και συνεχίζει να οικοδομεί πρωτοβουλίες και δράσεις, για να γίνει πράξη και υλοποιημένο έργο ο νέος πλούτος επιστημονικών προτάσεων και ιδεών, όπως αυτές δημιουργούνται και αναπηδούν μέσω του θεσμού των διαγωνισμών ArXellence».