Την αναμόρφωση του καθεστώτος καταβολής των εισφορών αυτοτελώς απασχολουμένων και ελεύθερων επαγγελματιών προβλέπει, μεταξύ άλλων, το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, που κατατέθηκε στη Βουλή.
Συγκεκριμένα:
Θεσπίζονται έξι επίπεδα υποχρεωτικών ασφαλιστικών κατηγοριών, μέσα από τα οποία διασφαλίζεται ελευθερία επιλογής για κάθε ασφαλισμένο μεταξύ των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών, την οποία μπορεί να διαφοροποιεί, ετησίως. Το ποσό των εισφορών προσαυξάνεται, όσο υψηλότερη είναι η κατηγορία που επιλέγει ο ασφαλισμένος. (Σήμερα, προβλέπεται η καταβολή ποσοστού 20% επί του μηνιαίου εισοδήματος).
Καθίσταται υποχρεωτική η κατάταξη στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία σε περίπτωση που δεν επιλεγεί ασφαλιστική κατηγορία.
Θεσπίζεται ειδική ασφαλιστική κατηγορία, που αντιστοιχεί σε 93 ευρώ για κύρια σύνταξη, για τους νέους ασφαλισμένους έως πέντε έτη ασφάλισης. Το ίδιο ισχύει, από 1-1-2020 και για τους ελεύθερους επαγγελματίες που δεν έχουν συμπληρώσει πέντε έτη ασφάλισης και μέχρι 31-12-2019 δεν υπάγονταν σε καθεστώς καταβολής μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών και για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται για τη συμπλήρωση πέντε ετών.
Κατατάσσονται υποχρεωτικά οι ανωτέρω ασφαλισμένοι για τον κλάδο υγείας στην ίδια ασφαλιστική κατηγορία με αυτήν της κύριας σύνταξης.
Προσδιορίζονται οι υπόχρεοι καταβολής των εν λόγω ασφαλιστικών εισφορών.
– Μεταρρυθμίζεται, από 1-1-2020, το σύστημα καταβολής εισφορών των ασφαλισμένων του πρώην ΟΓΑ και, ειδικότερα:
Προβλέπονται έξι ασφαλιστικές κατηγορίες για τους ασφαλισμένους του πρώην ΟΓΑ, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση. (Σήμερα, οι καταβαλλόμενες εισφορές ορίζονται σε ποσοστό επί του μηνιαίου εισοδήματος).
Κατατάσσονται υποχρεωτικά οι ανωτέρω ασφαλισμένοι για τον κλάδο υγείας στην ίδια ασφαλιστική κλάση με την κύρια σύνταξη.
Από 1-1-2020, οι ασφαλισμένοι στο Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ) του ΟΓΑ καταβάλλουν εισφορά υπέρ αυτού, αντί ποσοστού συμμετοχής επί του ασφαλιστέου εισοδήματος, που ισχύει. Η εισφορά υπέρ Αγροτικής Εστίας συνεισπράττεται με τις εισφορές για τον κλάδο σύνταξης.
– Τροποποιείται το σύστημα καταβολής εισφορών υγειονομικής περίθαλψης. Ειδικότερα, θεσπίζεται:
– Σταθερό ύψος ασφαλίστρων υγείας, το οποίο καθορίζεται από έξι ασφαλιστικές κατηγορίες, για τους αυτοτελώς απασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες (σήμερα, προβλέπεται ποσοστό 6,95% επί του ασφαλιστέου εισοδήματός τους),
– ειδική κατηγορία, για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών υγείας, για την υποστήριξη των νέων επιστημόνων και ελεύθερων επαγγελματιών, εφαρμοζόμενη από την έναρξη της δραστηριότητάς τους τα πρώτα πέντε έτη,
– ασφαλιστική εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης των ασφαλισμένων του πρώην ΟΓΑ, καθοριζόμενη σε έξι κατηγορίες.
Καταργείται το προβλεπόμενο στο άρθρο 42 του ν. 4387/2016 «Ειδικό παράβολο ασφάλισης αγρεργατών» και επανακαθορίζεται με αναδρομική ισχύ, ήτοι από 1-1-2017, το καθεστώς ασφάλισης των αγρεργατών.
– Εξαιρούνται από τις εισφορές υγειονομικής περίθαλψης οι δικαιούχοι σύνταξης που συγχρόνως λαμβάνουν εξωιδρυματικό επίδομα ή απολύτου αναπηρίας ή τυφλότητας.
– α. Αυστηροποιείται το πλαίσιο επιστροφής καταβληθέντων εισφορών στο Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ).
β. Καταργείται για τον/την χήρο/α το απαιτούμενο, κατά το χρόνο θανάτου μερισματούχου, ηλικιακό όριο των 52 ετών, προκειμένου να λαμβάνουν μέρισμα από το ΜΤΠΥ.
γ. Ορίζεται ότι οι μερισματούχοι του Ταμείου οι οποίοι, κατά τις 12-5-2016, έχουν ήδη διοριστεί ή όσοι διορίζονται από την ημερομηνία αυτή και εφεξής, σε οποιαδήποτε οργανική θέση μετακλητού υπαλλήλου και μόνο, δεν έχουν υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση του ΜΤΠΥ και συνεχίζεται η καταβολή του δικαιούμενου μερίσματος. Στην υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση του ΜΤΠΥ υπάγονται πλέον όλοι οι λοιποί μερισματούχοι.
– α. Δίδεται η δυνατότητα, από 1-1-2021, στους υγειονομικούς αυτοαπασχολούμενους, στα πρόσωπα που ασκούν επάγγελμα υπαγόμενο στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ, καθώς και σε όσα πρόσωπα, βάσει ειδικής ή γενικής διάταξης, δεν έχουν υποχρέωση υπαγωγής για επικουρική ασφάλιση, να υπαχθούν προαιρετικά στον αντίστοιχο κλάδο του ΕΤΕΑΕΠ.
β. Προβλέπεται η δυνατότητα προαιρετικής υπαγωγής στην ασφάλιση του ΕΤΕΑΕΠ, από 1-1-2021, όλων των προσώπων που δεν ασφαλίζονται για εφάπαξ παροχή.
γ. Προβλέπεται η δυνατότητα προαιρετικής υπαγωγής του προσλαμβανόμενου προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος στην ασφάλιση του κλάδου εφάπαξ παροχών του ΕΤΕΑΕΠ, υπό την οριζόμενη προϋπόθεση.
– α. Επανακαθορίζεται ο τρόπος καταβολής του οφειλόμενου ποσού στο ΕΤΕΑΕΠ, σε περίπτωση θεμελίωσης δικαιώματος σε επικουρική σύνταξη με αναγνώριση, κατόπιν εξαγοράς, χρόνου ασφάλισης.
β. Παρέχεται η δυνατότητα αφενός μεν της συνέχισης της ασφάλισης στον κλάδο εφάπαξ παροχών του ΕΤΕΑΕΠ προσώπων που, ενώ δεν είχαν υποχρέωση ασφάλισης, έχουν καταβάλει εισφορές για εύλογο χρόνο και επιθυμούν να συνεχίσουν την ασφάλισή τους αφετέρου δε της επιστροφής των ασφαλιστικών εισφορών που είχαν καταβάλει για όσους δεν επιθυμούν τη συνέχιση της ασφάλισής τους.
– Παρέχεται η δυνατότητα στον αρμόδιο Προϊστάμενο Διεύθυνσης του ΕΤΕΑΕΠ να ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου κατά αποφάσεων των Διοικητικών Επιτροπών για τις υποθέσεις εκείνες, των οποίων το αντικείμενο υπερβαίνει το ποσό των 2.000 ευρώ, καθώς και για τις υποθέσεις που δεν αποτιμώνται σε χρήμα, έχουν, όμως, οικονομικές συνέπειες.
– Επανακαθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων, από 1-1-2015 και απαλείφονται οι ρυθμίσεις επανυπολογισμού και αναπροσαρμογής των ήδη καταβαλλόμενων ή καταβλητέων κατά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 επικουρικών συντάξεων, που έχουν εκδοθεί με προγενέστερο του άρθρου 42 του ν. 4052/2012 νομικό πλαίσιο.
– α. Αποσυνδέεται η εισφορά για την επικουρική ασφάλιση από τον κατώτατο βασικό μισθό μισθωτού και θεσπίζεται η δυνατότητα του εκάστοτε ασφαλισμένου να επιλέξει ελεύθερα την ασφαλιστική κατηγορία που θα υπαχθεί (θεσπίζονται τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες).
β. Παρέχεται η δυνατότητα συμψηφισμού οφειλών προς το ΕΤΕΑΕΠ με παρακράτηση ποσού από τη σύνταξη και την εφάπαξ παροχή που δικαιούνται οι ασφαλισμένοι.
– α. Ορίζεται ότι, από 1-1-2020, στον ετήσιο κοινωνικό προϋπολογισμό εγγράφεται δαπάνη, ύψους 0,5% του ΑΕΠ, από την οποία καλύπτεται κατά πρώτον η δαπάνη που δημιουργείται ετησίως σε εφαρμογή των με αριθ. 1890/2019 και 1891/2019 αποφάσεων της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικράτειας και κατά δεύτερον η δαπάνη πολιτικών κοινωνικής ασφάλισης, πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης και υγείας. Η δαπάνη των πολιτικών αυτών χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
β. Καταργούνται οι διατάξεις του άρθρου 120 του ν. 4611/2019 σχετικά με τη χορήγηση της 13ης σύνταξης.
– α. Μειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη-μισθωτού, από 1-6-2020, στις περιπτώσεις πλήρους απασχόλησης κατά 0,90 ποσοστιαίες μονάδες.
β. Προβλέπεται η έκδοση, εντός δύο ετών από τη δημοσίευση του υπό ψήφιση σχεδίου νόμου, προεδρικών διαταγμάτων με τα οποία καταρτίζεται ενιαίος κανονισμός ανά κλάδο για την κύρια ασφάλιση, για την επικουρική ασφάλιση και για εφάπαξ παροχή του e-ΕΦΚΑ.
