Αττική: το τέλος ενός εφιάλτη! Απενεργοποιείται η τοξική βόμβα Σχιστού

Το Σάββατο 5 Ιουνίου 2021 στις 10 το πρωί θα αρχίσει η τέταρτη και τελευταία φάση των εργασιών αποκατάστασης του επικίνδυνου ΧΑΔΑ Σχιστού, αποβλήτων με αυξημένη ραδιενέργεια, με συμβολική  εκδήλωση,  που επισφραγίζει με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος το τέλος ενός τοξικού εφιάλτη για τη Δυτική Αθήνα, τον Πειραιά και ολόκληρη την Αττική. Παράλληλα θα εγκαταστήσουν νέες μεταλλικές δεξαμενές δασοπυρόσβεσης σε επίκαιρα σημεία του όρους Αιγάλεω.

Τις εκδηλώσεις διοργανώνει ο Περιβαλλοντικός Σύνδεσμος Δήμων Αθήνας Πειραιά (ΠΕΣΥΔΑΠ). Με πρωτοβουλίες της διοίκησης και του προέδρου του Γρηγόρη Γουρδομιχάλη, μετά από πολυετείς προσπάθειες  και αγώνες ο ΠΕΣΥΔΑΠ μπορεί σήμερα με σιγουριά να εγγυηθεί ότι κάτοικοι του Λεκανοπεδίου, απαλλάσσονται οριστικά από την χωματερή αποβλήτων (ΧΑΔΑ) με αυξημένη ραδιενέργεια στο Σχιστό Περάματος. Στις εκδηλώσεις θα παρευρεθεί ο Περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης, βουλευτές, δήμαρχοι, εκπρόσωποι φορέων κ.α.

Αγώνας 15 ετών

Ο αγώνας του ΠΕΣΥΔΑΠ για να φτάσει στην απενεργοποίηση της τοξικής βόμβας του Σχιστού και στην πλήρη αποκατάσταση του τοπίου του βουνού  ξεκίνησε πριν από 15, περίπου, χρόνια.

Όλος αυτός ο ραδιενεργός σωρός είχε σχηματιστεί  κατά την 20ετία 1979-1999, όταν τεράστιες ποσότητες φωσφογύψου με αυξημένη φυσική ραδιενέργεια, μεταφέρονταν από το εργοστάσιο Λιπασμάτων Δραπετσώνας και απορρίπτονταν ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον δημιουργώντας τον επικίνδυνο ΧΑΔΑ Σχιστού, έκτασης 125 στρεμμάτων.

Με τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες να μην ασκούν κανένα έλεγχο, μόνο ο ΠΕΣΥΔΑΠ και οι 19 Δήμοι μέλη του αντελήφθησαν τους κινδύνους που ο ΧΑΔΑ εγκυμονούσε για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.

Οι μετρήσεις που ο πρόεδρος του ΠΕΣΥΔΑΠ, ζήτησε να γίνουν από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, το 2006, πριν την έναρξη των εργασιών αποκατάστασης, κατέδειξαν έναν περιβαλλοντικό «εφιάλτη».

Ενώ στα συνηθισμένα εδάφη η περιεκτικότητα της ραδιενέργειας μετριέται κατά μέσο όρο σε 100 Bq ανά κιλό χώματος, στον ΧΑΔΑ Σχιστού η ραδιενέργεια ήταν 13 φορές μεγαλύτερη, αφού άγγιζε τα…1.300 Bq ανά κιλό χώματος!

Με δεδομένο ότι η σκόνη του φωσφογύψου μεταφερόταν με τους ανέμους στις κατοικημένες περιοχές, ενώ τα νερά της βροχής διέλυαν το επικίνδυνο υλικό και το μετέφεραν στον υπόγειο υδροφορέα, ο ΠΕΣΥΔΑΠ ανέλαβε την προσπάθεια αποκατάστασης του ΧΑΔΑ.

Τεχνική λύση 

Ως βέλτιστη τεχνική λύση επιλέχτηκε ο ισόβιος και ασφαλής ενταφιασμός των υλικών υπό συνθήκες πλήρους στεγανότητας και απομόνωσης, καθώς οι 10.000.000 τόνοι φωσφογύψου δεν ήταν δυνατόν να μεταφερθούν σε άλλον κατάλληλο χώρο.  Καθοριστική για την έναρξη του έργου ήταν η συμβολή του τότε Υφυπουργού Εσωτερικών Θανάση Νάκου, ο οποίος εξασφάλισε την απαραίτητη χρηματοδότηση.

Η συνέχεια δεν ήταν ποτέ εύκολη, αλλά ο ΠΕΣΥΔΑΠ ανάλωσε πολλές δυνάμεις, πολλούς πόρους και πάνω από όλα το μεράκι, το πείσμα, τις γνώσεις και την όρεξη για δουλειά του ανθρώπινου δυναμικού του. Πολλές φορές όλα αυτά τα χρόνια, ο ΠΕΣΥΔΑΠ χρειάστηκε να πείσει για την αναγκαιότητα του έργου, το οποίο κινδύνευε να «παγώσει» εξαιτίας της γραφειοκρατίας και της έλλειψης πόρων.

Έτσι, η υλοποίηση του έργου γινόταν αναγκαστικά με τμηματικό τρόπο, ανάλογα με τις αδειοδοτήσεις και τις χρηματοδοτήσεις που κατόρθωνε να εξασφαλίζει ο ΠΕΣΥΔΑΠ, από τη κεντρική διοίκηση.

Ξεκλείδωμα του έργου 

Κρίσιμη για την πρόοδο του έργου, υπήρξε η συμβολή του πρώην αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σ. Φάμελλου, όπως και της βουλεύτριας Β’ Πειραιά Ε. Καρακώστα, που δεν επέτρεψαν στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, να παραπέμψει στις καλένδες το έργο. Με ενέργειες του πρώην αντιπεριφερειάρχη Πειραιά Γιώργου Γαβρίλη, η χρηματοδότηση της Δ’ φάσης εντάχθηκε  στον προϋπολογισμό της Περιφέρειας Αττικής.

Περιφέρεια Αττικής 

Η τελική λύση με την  έναρξη εργασιών της Δ΄ και τελευταίας φάσης, έγινε δυνατή με την προγραμματική σύμβαση που υπεγράφη αρχές το 2020, μεταξύ του ΠΕΣΥΔΑΠ και της Περιφέρειας Αττικής, οπότε και εξασφαλίστηκαν οι αναγκαίοι πόροι ύψους 1.001.088 ευρώ, ώστε να ολοκληρωθεί το έργο.

Σε σχετική ενημέρωση αναφέρεται ότι “ο πρόεδρος και η Εκτελεστική Επιτροπή του ΠΕΣΥΔΑΠ αισθάνονται υποχρεωμένοι να ευχαριστήσουν τον περιφερειάρχη Αττικής Γιώργο Πατούλη, την αντιπεριφερειάρχη Πειραιά Σταυρούλα Αντωνάκου και τα μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου για την αλληλεγγύη, το έμπρακτο ενδιαφέρον και τη γόνιμη συνεργασία τους προκειμένου να φτάσουμε στην σημερινή ημέρα. Ο αγώνας 15 χρόνων σήμερα περατώνεται. Πρόκειται για το επιστέγασμα μίας προσπάθειας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, να εξασφαλίσει καλύτερες συνθήκες ζωής για τους ανθρώπους, μέσα σε ένα περιβάλλον πιο ασφαλές, φιλικό και ανθρώπινο”.

Μέλη του ΠΕΣΥΔΑΠ

Μέλη του ΠΕΣΥΔΑΠ είναι συνολικά 19 Δήμοι της  Αθήνας και του Πειραιά: Αγία Βαρβάρα, Άγιοι Ανάργυροι και Καματερό, Αθηναίων, Αιγάλεω, Αχαρνές, Ελευσίνα, Κερατσίνι και Δραπετσώνα, Κορυδαλλός, Μοσχάτο και Ταύρος, Νέα Σμύρνη, Νέα Φιλαδέλφεια και Χαλκηδόνα, Νίκαια και Αγ. Ι. Ρέντη, Πειραιάς, Πέραμα, Περιστέρι, Σαλαμίνα, Σαρωνικός, Φυλή και Χαϊδάρι.