Χάλκη: το πρώτο GR-eco island της Ελλάδας

Με το νησί της Χάλκης ξεκινάει η εθνική πρωτοβουλία GR-eco islands που στοχεύει στη μετατροπή των νησιών της χώρας που δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα διασυνδέσεων σε «πράσινα» νησιά.

Την Παρασκευή, 5 Νοεμβρίου, θα πραγματοποιηθεί στη Χάλκη η εκδήλωση ένταξης του νησιού στην εθνική πρωτοβουλία GR-eco islands, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, της Γενικής Γραμματέως Ενέργειας & Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρας Σδούκου, του Πρέσβη της Γαλλίας στην Ελλάδα Patrick Maisonnave και άλλων επίσημων προσκεκλημένων.

Η Χάλκη γίνεται το πρώτο GR-eco island της χώρας μας και μετατρέπεται σε πρότυπο νησί ενεργειακής μετάβασης. Μετά την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας, τον περασμένο Ιούλιο, από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα με την Πρεσβεία της Γαλλίας στην Ελλάδα, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τον Δήμο Χάλκης, τη ΔΕΗ, τον Όμιλο Συγγελίδη/Citroen, την AKUO ENERGY GREECE, την OMEXOM/Vinci Energies, τη Vodafone Ελλάδας και την ALD Automotive, το πανέμορφο νησί της Δωδεκανήσου ανοίγει τον δρόμο στη δημιουργία των GR-eco islands.

Μια στρατηγική πρωτοβουλία της Ελληνικής Κυβέρνησης στη μάχη αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, που στόχο έχει τη μετατροπή των ελληνικών νησιών σε διεθνή πρότυπα πράσινης και βιώσιμης ανάπτυξης και εστίες καινοτομίας.

Στην εκδήλωση έναρξης της νέας εποχής για τη Χάλκη θα γίνει η παραλαβή των επιμέρους έργων και δράσεων που υλοποίησαν οι συμμετέχουσες εταιρείες στο Μνημόνιο Συνεργασίας.

Εθνική πρωτοβουλία GR–eco islands

H πρωτοβουλία των GR-eco islands στοχεύει στη μετατροπή των νησιών της Ελλάδας σε πρότυπα πράσινης οικονομίας, ενεργειακής αυτονομίας, ψηφιακών καινοτομιών και οικολογικής κινητικότητας. Σε αυτήν εντάσσονται δράσεις όπως η αυξημένη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, η βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων και των υδάτων, ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών, ο πράσινος μετασχηματισμός της γεωργίας και του τουρισμού και η ανάπτυξη των λιμενικών και άλλων υποδομών, μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων και προσαρμοσμένων προγραμμάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των συναρμόδιων υπουργείων, υπό την «ομπρέλα» του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα.

Σε πρώτη φάση προτεραιότητα δίνεται στα μικρότερα, μη διασυνδεμένα και απομακρυσμένα νησιά, έχοντας αναδείξει ένα σύνολο νησιών που πληρούν πληθυσμιακά κριτήρια, αλλά και βάσει του πλάνου ηλεκτρικής διασύνδεσής τους στο ηπειρωτικό σύστημα, των ενεργειακών τους αναγκών, την τουριστική κίνηση σε αυτά και την προσβασιμότητά τους. Βασικό κριτήριο, επίσης, θα αποτελέσει και η δέσμευση από πλευράς κάθε νησιού να υλοποιήσει τις προβλεπόμενες παρεμβάσεις, αναλόγως του τι είναι εφικτό και τεχνικοοικονομικά βέλτιστο ανά περίπτωση.

Σημαντικός σύμμαχος στην όλη προσπάθεια είναι το πλούσιο δυναμικό της Ελλάδας σε φιλικές προς το περιβάλλον Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, δηλαδή ο ήλιος και ο αέρας που θα προσφέρουν άφθονη καθαρή ενέργεια. Μαζί με τις πρωτοβουλίες για πιο αποδοτική διαχείριση των αποβλήτων και πράσινες θαλάσσιες και οδικές μεταφορές θα οδηγήσουν τα ελληνικά νησιά στην κατάκτηση της βιώσιμης και ισόρροπης ανάπτυξης και την Ελλάδα σε θέση πρωταγωνιστική στον ευρωπαϊκό στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030.

Η Χάλκη στην εποχή της αειφορίας και της ενεργειακής μετάβασης

Η επιλογή της Χάλκης ως το πρώτο GR-eco island έχει έναν ιδιαίτερα συμβολικό χαρακτήρα, καθώς πρόκειται για ένα νησί στην άγονη γραμμή του Νοτιοανατολικού Αιγαίου, μέρος της Δωδεκανήσου, που κατέχει σημαντικό γεωπολιτικό ενδιαφέρον στην ευρύτερη περιοχή. Η Χάλκη τελεί, επίσης, υπό την προστασία της UNESCO ως Διεθνές Κέντρο Ειρήνης και Φιλίας. Επιπλέον, φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για την ενεργειακή μετάβαση των ελληνικών νησιών.

Το έργο

Οι δράσεις στο νησί της Χάλκης περιλαμβάνουν την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος ισχύος 1MWp, το οποίο θα παράγει πράσινη ενέργεια ικανή να καλύψει την ενεργειακή ζήτηση των κατοίκων του νησιού, μέσω της μεθόδου του Εικονικού Ενεργειακού Συμψηφισμού (Virtual Net Metering). Μέρος του έργου είναι η δωρεά έξι (6) αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων, τα οποία θα ενισχύσουν τον στόλο των οχημάτων της Αστυνομίας και του Λιμενικού, αλλά και του Δήμου, με την παράλληλη τοποθέτηση τεσσάρων (4) φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων στο λιμάνι του νησιού. Ταυτόχρονα, θα αναβαθμιστεί ο δημόσιος φωτισμός με «έξυπνα» συστήματα διαχείρισης. Επιπλέον, θα αναπτυχθούν καινοτόμες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και τεχνολογικές εφαρμογές για την υποστήριξη της ηλεκτρονικής μάθησης, με την ανάπτυξη υποδομής 5G και ευρυζωνικών δικτύων. Στο πλαίσιο δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ), το συνολικό ποσό της δωρεάς προς τους κατοίκους και τον Δήμο Χάλκης ανέρχεται σε 1,2 εκατ. ευρώ.

Ελληνογαλλική συνεργασία και στην προστασία του περιβάλλοντος

Το έργο πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την ευγενική συμμετοχή της Γαλλικής Πρεσβείας στην Ελλάδα. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου έχει αναλάβει να υποστηρίξει τη διαδικασία αδειοδότησης, ενώ ο Δήμος Χάλκης έχει ιδρύσει την Ενεργειακή Κοινότητα με τον διακριτικό τίτλο “ChalkiON”. Η ΔΕΗ κάλυψε το κόστος των υλικών που απαιτούνται για την κατασκευή του φωτοβολταϊκού σταθμού, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη μεταφορά υλικών, ηλεκτρικών οχημάτων και φορτιστών στο λιμάνι της Χάλκης. Επίσης, η Citroën και η ALD Automotive προσφέρουν ως δωρεά τα ηλεκτρικά οχήματα στον Δήμο Χάλκης  για την αναβάθμιση του στόλου της Αστυνομίας και του Λιμενικού. Επιπλέον, η Akuo Energy και η Omexom/Vinci Energies ήταν υπεύθυνες για την αδειοδότηση, την ανάπτυξη και την κατασκευή του φωτοβολταϊκού πάρκου. Παράλληλα, οι δύο αυτές εταιρείες έχουν αναλάβει τον «έξυπνο» δημόσιο και αρχιτεκτονικό φωτισμό στο δημαρχείο της πόλης και τον πύργο με το παλιό ρολόι του Δήμου Χάλκης.

Τέλος, ένα μεγάλο μέρος των τουριστικών θαλάσσιων μετακινήσεων, ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο, θα εκτελείται από ένα ηλεκτρικό σκάφος, χορηγία της εταιρείας Παπαστράτος, στο πλαίσιο των προσπαθειών της εταιρείας για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Το σκάφος είναι ηλιακά ηλεκτροκίνητο, με ενσωματωμένα πάνελς φωτοβολταϊκών και φορτίζει είτε από τον ήλιο είτε με παροχή ρεύματος. Ο σχεδιασμός του έχει βασιστεί σε παραδοσιακή ελληνική αρχιτεκτονική και η λεμβολόγηση γίνεται από οικογενειακή επιχείρηση με έδρα την Πάτμο, ενώ η κατασκευή και ο εξοπλισμός αυτών των τύπων σκαφών θα δημιουργήσει θετικό οικονομικό αντίκτυπο για πολλές μικρές επιχειρήσεις, στο σύνολό τους ελληνικές, τοπικές και οικογενειακές. Το ηλεκτροκίνητο σκάφος αποτελεί την επιτομή της κυκλικής οικονομίας – κινείται με πράσινη ενέργεια και αναμένεται να ενισχύσει την τουριστική οικονομία δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.

Στην πραγματοποίηση της εκδήλωσης, που θα γίνει στη Χάλκη, συμβάλλει η Aegean Airlines.

Τα οφέλη για το περιβάλλον και τους κατοίκους της Χάλκης

Η τοπική κοινότητα θα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ενεργειακής μετάβασης. Η ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας, στην οποία θα μπορούν να συμμετέχουν ο Δήμος Χάλκης και όλοι οι κάτοικοι του νησιού, είναι η πρώτη περίπτωση τέτοιου έργου στην Ελλάδα. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον φωτοβολταϊκό σταθμό θα μειώσει δραστικά ή ακόμα και θα μηδενίσει τις ανταγωνιστικές χρεώσεις των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας των καταναλωτών της Χάλκης. Η ενέργεια αυτή αποκτά βαρύνουσα σημασία, ιδίως αυτήν την εποχή, κατά την οποία το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας έχει αυξηθεί δραματικά λόγω της διεθνούς αύξησης των τιμών των ορυκτών καυσίμων. Μέσω της δράσης αυτής, όλοι οι κάτοικοι θα προστατευτούν από τις τρέχουσες διακυμάνσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και δεν θα επηρεάζονται από οποιαδήποτε αστάθεια των τιμών στο μέλλον. Με την ολοκλήρωση του έργου και την έναρξη λειτουργίας, η ετήσια εκτιμώμενη εξοικονόμηση στους λογαριασμούς ρεύματος του Δήμου και των κατοίκων θα ανέλθει σε 180.000-250.000 ευρώ (ανάλογα με τις εκάστοτε τιμές ηλεκτρικής ενέργειας). Παράλληλα, η μετατροπή της Χάλκης σε πράσινο νησί θα επιτύχει επιπλέον εξοικονόμηση εκπομπών περίπου 1.800 τόνων CO2 στην ατμόσφαιρα, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος. Περαιτέρω, οι κάτοικοι θα αποκτήσουν πρόσβαση στο δίκτυο 5G, διευκολύνοντας την καθημερινότητά τους στον τομέα των ψηφιακών υπηρεσιών.