Χρηματοδοτικά κίνητρα και εμπόδια για επενδύσεις στην Ελλάδα  

Οι επενδυτικές δυνατότητες και τα χρηματοδοτικά κίνητρα που ισχύουν στην Ελλάδα, με αιχμή την εφαρμογή του νέου αναπτυξιακού νόμου, τα νομικά εμπόδια, ιδίως στις αδειοδοτήσεις αλλά και προτάσεις προς βελτίωση θεσμικού πλαισίου παρουσιάστηκαν από εκπροσώπους της πολιτεία, των θεσμικών εκπροσώπων και της αγοράς στο 2^nd INVESTINGIN GREECELAW FORUM. 

Την εκδήλώση διοργάνωσε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά η CLEON Conferences & Communications στο ξενοδοχείο DIVANICARAVEL με την φυσική παρουσία των ομιλητών/τριών στο συνέδριο (εκτός των ομιλητών που διαμένουν εκτός Ελλάδας)  και συμμετεχόντων αλλά και διαδικτυακών συμμετοχών.

Οι υψηλού επιπέδου ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό ανέλυσαν το τρέχον  επενδυτικό περιβάλλον στη χώρα μας. Αναφέρθηκαν σε νομικά εμπόδια και χρηματοδοτικά κίνητρα του νέου αναπτυξιακού νόμου 4887/2022, και κατέθεσαν προτάσεις προς βελτίωση του θεσμικού πλαισίου.Το συνέδριο συντόνισε o δημοσιογράφος Αντώνης Παπαγιαννίδης.

Ο Δρ. Γιώργος Ξηρογιάννης, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, του ΣΕΒ ανάφερε ότι «στην κρίσιμη οικονομική και ευρωπαϊκή πραγματικότητα, ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος στοχεύει να αποτελέσει τη βάση για το νέο μοντέλο παραγωγικών επενδύσεων της χώρας. Εξαλείφοντας πολλές από τις αδυναμίες των προηγούμενων, σκοπεύει στην εφαρμογή χρονοδιαγραμμάτων στην αξιολόγηση, στην απλοποίηση καταχώρισης στοιχείων μέσω της διασύνδεσης πληροφοριακών συστημάτων, στην ευκολότερη πιστοποίηση ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων. Στο νέο Αναπτυξιακό Νόμο, τα καθεστώτα ενισχύσεων έχουν θεματικό προσανατολισμό, με έμφαση σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας προβλέποντας ενισχύσεις σε επενδυτικά σχέδια ψηφιακού μετασχηματισμού, πράσινης μετάβασης, επιχειρηματικής εξωστρέφειας και συμμετοχής σε ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας. Παρά τις σημαντικές βελτιώσεις, η επιβολή του εθνικού ορίου των €10 εκ. ανά μεμονωμένη επένδυση, αντί της εφαρμογής των μέγιστων ορίων που επιτρέπονται από την ΕΕ, περιορίζει την κινητοποίηση σε επενδύσεις μικρότερης κλίμακας.

Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στοχεύει στον περιορισμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της κρίσης του covid-19 και στην αύξηση του ΑΕΠ της τάξης του 7% με επιχορηγήσεις άνω των € 500 εκ. για ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων αλλά και σημαντικούς πόρους για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων. Είναι απαραίτητο να προχωρήσει άμεσα η υλοποίηση των δράσεων όπως και αναγκαία παραμένει η παροχή επενδυτικών κινήτρων σε μεσαίες ή μεγαλύτερες επιχειρήσεις.»

Στην συνέχεια ο Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Κωνσταντίνος Κόλλιας, αφού αναφέρθηκε στις προκλήσεις, που αντιμετωπίζει το επενδυτικό περιβάλλον στη χώρα μας, λόγω της ουκρανικής κρίσης, τόνισε πως «Το θετικό είναι ότι η ελληνική οικονομία είναι καλύτερα οχυρωμένη και, έχοντας την εμπειρία της προηγούμενης δεκαετίας, με τα προγράμματα προσαρμογής, θα μπορέσει να αντιμετωπίσει
καλύτερα τις προκλήσεις. Ώστε οι πληθωριστικές πιέσεις να μην αποτελέσουν τροχοπέδη για την συνέχιση των επενδύσεων στη χώρα μας.
Ώστε τα μηνύματα, που λαμβάνουμε καθημερινά από το εξωτερικό αναφορικά με την έλευση επενδύσεων, και είναι κάτι παραπάνω από αισιόδοξα, να συνεχιστούν.»

Στην 1^η ενότητα με θέμα: «Ο νέος επενδυτικός νόμος καινοτομίες και προοπτικές», αρχικά ο Ιωάννης Χάμπας, AssociateAdvisor Τομέας Βιομηχανίας, Ανάπτυξης,  Δικτύων & Περιφερειακής Πολιτικής του ΣΕΒ αναφέρθηκε στο νέο αναπτυξιακό νόμο «ως μια επενδυτική ευκαιρία που δεν πρέπει να πάει χαμένη.»

Η Αναστασία Μανδραβέλη, Δικηγόρος Παρισίων, D.E.S.S. Δίκαιο Βιοτεχνολογίας – ΕMBAHEC Επικεφαλής Τμήματος Ελλάδας DSAVOCATS έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης και συνεργασίας στην προώθηση επενδυτικών σχεδίων νέων τεχνολογικών προσεγγίσεων. Η διάσταση της διαβούλευσης με ανθρώπινες αρετές στην δημιουργία συμβάσεων επενδύσεων είναι επίσης κρίσιμη. Ανέλυσε πως, στην Γαλλική πρακτική, υπάρχει η δυνατότητα και για δημοσίους υπαλλήλους που δραστηριοποιούνται στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης, να δημιουργούν/συμμετέχουν και να εξελίσσουν εταιρείες υλοποίησης των ερευνητικών εργασιών τους.

Αναφέρθηκε σε παραδείγματα συμβάσεων καινοτομίας τις οποίες εκπόνησε στην Γαλλία, με τις οποίες επιτεύχθηκε νόμιμη διαφανής σύμπραξη συμφερόντων, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα, προκειμένου αφενός να διασφαλιστεί η πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα και θεραπείες που προέρχονται από χρηματοδοτήσεις προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης, αφετέρου να δημιουργηθούν νέα έσοδα για την έρευνα και την ανάπτυξη της Υγείας.

Σε ξεχωριστή ομιλία η Κατερίνα Σκουτέλη, HeadofLegal (PhD), TikunOlam μίλησε για την «Φαρμακευτική κάνναβη και αναφέρθηκε στιςνομικές προκλήσεις αλλά και στις ευκαιρίες που παρουσιάζονται.»

Στην 2^η ενότητα αναπτύχθηκε τοθέμα: «Εμβληματικές επενδύσεις  και νομικά εμπόδια» όπου αρχικά, η Ναταλί Κεδίκογλου, GeneralCounsel (Greece) EldoradoGold/ HellasGoldSA περιέγραψε την περιπετειώδη αδειοδοτική διαδικασία για την τριπλή μεταλλευτική επένδυση στα Μεταλλεία Κασσάνδρας (Στρατώνι, Ολυμπιάδα και Σκουριές) της EldoradoGold/ Ελληνικός Χρυσός.

«Από το 2012, η Ελληνικός Χρυσός υλοποιεί τη μεγαλύτερη άμεση ξένη επένδυση στη χώρα και όπως συχνά συμβαίνει με τους πρωτοπόρους, χρειάστηκε να αντιμετωπίσει γραφειοκρατικές αγκυλώσεις για να προχωρήσει η υλοποίησή της και η λειτουργία των  Μεταλλείων. Η εμπειρία της Ελληνικός Χρυσός και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας που αφορά το έργο των Μεταλλείων Κασσάνδρας και έχει επιβεβαιωθεί με δεκάδες αποφάσεις, κατέληξε να είναι σημείο αναφοράς για τα προβλήματα, που μπορεί να συναντήσει μία επένδυση του είδους της αλλά και τις διεξόδους για την επίλυσή τους.

Η νέα Επενδυτική Συμφωνία Ελληνικού Δημοσίου – Ελληνικού Χρυσού που κυρώθηκε από την Βουλή των Ελλήνων τον Μάρτιο του 2021 εναρμονίζει τους όρους υλοποίησης με τους αντίστοιχους άλλων άμεσων ξένων επενδύσεων μεγάλου βεληνεκούς στη χώρα, περιέχει τις απαραίτητες προβλέψεις για την εφαρμογή σύνθετων χρηματοδοτήσεων και παρέχει ένα σαφές πλαίσιο για να ολοκληρωθεί πρόσθετη επένδυση άνω των 1,9 δις δολαρίων (σε ορίζοντα 25ετίας) με προοπτική 3.000 άμεσων θέσεων εργασίας, ενώ τα άμεσα και έμμεσα έσοδα του Δημοσίου υπολογίζονται σε περισσότερο από 2 δις.»

Στην συνέχεια η Ντορίνα Παπαδημητρίου, Διευθύντρια Νομικής Υποστήριξης Διεθνών Δραστηριοτήτων και Οικονομικών Υπηρεσιών, Όμιλος Ελληνικών Πετρελαίων ανέλυσε το διαχρονικό νομικό καθεστώς για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Αναφέρθηκε στην εξέλιξη των Συμβάσεων Μίσθωσης και  τις προκλήσεις της επικαιρότητας.  Η ίδια παρουσίασε προτάσεις βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου.

Ο Βασίλης Οικονομίδης, Managing Parnter της VDI Law Firm, εστίασε στην ίδρυση Μονάδων Παροχής Κοινών Υπηρεσιών (Shared Services Centers) ως υποστηρικτικά υποκαταστήματα πολυεθνικών ομίλων, μία δυναμικά εξελισσόμενη παγκόσμια τάση, που αποτελεί για την Ελλάδα ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας. Ο κ. Οικονομίδης ανέλυσε τόσο τα κίνητρα που προσφέρει η χώρα μας σήμερα, όσο και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει προκειμένου να αναδειχθεί σε διεθνές κέντρο εγκατάστασης και λειτουργίας Shared Services Centers, επωφελούμενη -μεταξύ άλλων- από την ταχεία τεχνολογική ανάπτυξη και την αλλαγή του μοντέλου στην αγορά εργασίας”

Η εισήγηση του Νικολάου Μουσά, Διευθύνοντος εταίρου της ΜΟΥΣΑΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ επικεντρώθηκε σε ανάλυση και προτάσεις για βελτίωση του πλαισίου επίλυσης των διαφορών που αναφύονται στο πλαίσιο των επενδύσεων επ’ αφορμή των χρηματοδοτικών κυρίως κινήτρων που προσφέρει ο νέος αναπτυξιακός νόμος 4887/2022.

Ο Μιχάλης Χειμώνας, Γενικός Διευθυντής, ΣΦΕΕ αναφέρθηκε στονΣυμψηφισμό του clawback με δαπάνες Έρευνας & Ανάπτυξης υπό καθεστώς RRF, ενώ η διαδικτυακή ομιλία του Όμηρου Σαρίκα, Managing Partner (CEO), Brookstreet Equity Partners LLP επικεντρώθηκε στο πως βλέπουν οι επενδυτές το να επενδύσουν στις Ελλάδα.

«Το νομικό πλαίσιο των επενδύσεων σε τεχνολογίες αιχμής» ήταν το θέμα της 3^ης ενότητας.

Αρχικά ο Μιχαήλ Δρίτσας Διευθυντής Γραφείου του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων Δρ. Χρ. Δήμα, μίλησε για τον «Ρόλο της Πολιτείας στις επενδύσεις Έρευνας και Ανάπτυξης». Παρουσίασε συγκεκριμένα το σύγχρονο θεσμικό, κανονιστικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο και τις θεμελιακές αλλαγές που έχουν συντελεσθεί την τελευταία τριετία μέσα από τον νέο Νόμο για τους Τεχνοβλαστούς (Spin-Off), τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο και το ειδικό πλαίσιο για επενδύσεις σε Έρευνα – Τεχνολογία – Καινοτομία, τον νέο  Νόμο Στρατηγικών Επενδύσεων με τα ειδικότερα κίνητρα για εμβληματικές επενδύσεις σε Έρευνα & Καινοτομία (έχουν ήδη εγκριθεί 2), τον ισχύοντα νόμο φορολογικών κινήτρων για διεθνείς πατέντες  (Patent /IP Box), το νέο κανονιστικό πλαίσιο χρηματοδοτήσεων μέσω Διαρθρωτικών Ταμείων 2021-2027 (Ν. ΕΣΠΑ και Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός κατά Κατηγορία), τον νόμο για την υπερέκπτωση δαπανών για Ε&Α (από 130% σε 200%) και τη διαδικασία υποβολής, τη νομοθετική  πρωτοβουλία για τις Startups σύσταση Εθνικού Μητρώου Elevate Greece, νομοθεσία Επενδυτικών Αγγέλων, νομοθεσία Δικαιωμάτων Προαίρεσης (StockOptions) καθώς και επόμενες στρατηγικές πρωτοβουλίες για την “σύνθεση” και ενδυνάμωση του οικοσυστήματος Έρευνας και Καινοτομίας.

Ο Δρ. Χάρης Λαμπρόπουλος, Πρόεδρος, HELLENIC DEVELOPMENT BANK FOR INVESTMENTS με τίτλο ομιλίας: «Ο ρόλος και η συμβολή των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών στη χρηματοδότηση της τεχνολογικής καινοτομίας»ανάφερε ότι: «Τα καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΑΤΕ (π. ΤΑΝΕΟ), ύψους €2,1 δισ. άμεσα διαθέσιμων υπό διαχείριση πόρων, απευθύνονται σε fundmanagers (GPs) για να δημιουργήσουν επενδυτικά ταμεία (Fund), που θα επενδύουν σε Ελληνικές (δυναμικές μικρομεσαίες κυρίως &startup) επιχειρήσεις με τη μορφή equity ή quasiequity. Παράλληλα, στοχεύουμε να λειτουργήσουμε ως επενδυτικός καταλύτης με προστιθέμενη αξία και να υποστηρίξουμε περεταίρω το οικοσύστημα των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών της Πατρίδας μας. Και μέσω των στρατηγικών συνεργασιών και συμφωνιών που έχουμε συνάψει με συναφείς διεθνείς οργανισμούς, να επιδιώξουμε τη μεγαλύτερη δυνατή προσέλκυση “έξυπνων επενδυτικών κεφαλαίων” από το εξωτερικό για να επενδύσουν σε Ελληνικά σχήματα Venture Capital &Private Equity Fund.»

Ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, Consulting KPMG in Greece, Κωνσταντίνος Δήμος,  αναφέρθηκε στα κίνητρα επενδύσεων σε τεχνολογίες αιχμής και τέλος, ο Λούης Λοΐζος, Συνέταιρος της Loizou&Co και Πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου Τεχνολογίας αναφέρθηκε στο «μέλλον της «νεοτραπεζικής» και ψηφιακής τραπεζικής στην Ελλάδα». Συγκριμένα τόνισε ότι: «Ο τομέας της ‘νεοτραπεζικής’ στην Ελλάδα συνεχίζει να προσελκύει το ενδιαφέρον τόσο στρατηγικών όσο και θεσμικών επενδυτών. Για παράδειγμα, η πρόσφατη εξαγορά του 49% της Viva Wallet από την JPMorgan. Ενώ, τέλη του 2021 το Velocity Partners μαζί με την TECS Capital και την Everpay επένδυσαν σε pre-seed στάδιο στην ελληνική startupFinloup».