«Connecting Europe Express»: όταν το ευρωπαϊκό τρένο έφτασε στην Ελλάδα

Της Ντίνας Καράτζιου/

Με πρώτη στάση στην Ελλάδα τη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια την Αθήνα, το ευρωπαϊκό τρένο «Connecting Europe Express» αναχώρησε από τη χώρα μας  για να συνεχίσει το ταξίδι του. Σύμβολο συνδεσιμότητας αλλά και  υπενθύμιση ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο ακόμη να διανύσουμε έως ότου οι σιδηρόδρομοι γίνουν η πρώτη επιλογή των επιβατών  για τις μετακινήσεις τους, το «Ecopress» αναδεικνύει τις ελληνικές στιγμές της εμβληματικής πρωτοβουλίας.

To «Connecting Europe Express»  μπήκε στις ράγες στις 2 Σεπτεμβρίου 2021 και σφύριξε για πρώτη φορά από το σταθμό Lisbon Oriente της Λισαβώνας.  To εγχείρημα υλοποιείται  από την Κομισιόν, σε  συνεργασία με την Κοινότητα των Ευρωπαϊκών Σιδηροδρομικών Επιχειρήσεων και των Διαχειριστών Υποδομής. Η μακρά διαδρομή του,  ενέχει μία σειρά συμβολικές προεκτάσεις,  που στοχεύουν στην ανάδειξη των ωφελειών των σιδηροδρομικών μεταφορών, στα εμπόδια που πρέπει να υπερκεραστούν για την περαιτέρω ανάπτυξη του, αλλά και στη σημασία του σχεδιασμού και της χρηματοδότησης βιώσιμων υποδομών όπως ο Σιδηρόδρομος, που υπηρετεί τις βασικές αρχές που θέτει η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, για ασφαλής, έξυπνη και βιώσιμη κινητικότητα.

Στη Θεσσαλονίκη

Στις 12 το μεσημέρι της  14ης  Σεπτεμβρίου το Connecting Europe Express», σταμάτησε στο σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης. Με επιβάτες εκπροσώπους της DG move αλλά  και της μονάδας ασφάλειας – διαλειτουργικότητας της Κομισιόν, αρκετούς ξένους  δημοσιογράφους που επιβιβάστηκαν από τη Λισαβώνα, το τρένο υποδέχτηκεστη Θεσσαλονίκη, ο Υφυπουργός Μεταφορών κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας Μεταφορών κ. Γιάννης Ξιφαράς, ο Πρόεδρος του ΟΣΕ κ. Σπύρος Πατέρας , ο Αντιπεριφερειάρχης Κ. Μακεδονίας κ. Πάρις Μπίλλιας εργαζόμενοι του Σιδηροδρόμου αλλά και εκπρόσωποι του Σιδηροδρομικού Μουσείου της Θεσσαλονίκης, που εκπροσωπήθηκε από  με τον πρόεδρο του Συλλόγου Φίλων Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης κ.  Ανδρέα Μυλωνάκη.

Υποδοχή

Το κλίμα είναι πανηγυρικό και οι συμβολισμοί του μοναδικού ταξιδιού με όλες τις ιδιαιτερότητες που το συνθέτουν, δίνουν τη θέση τους σε μία σειρά τοποθετήσεων  από πλευράς των κυβερνητικών στελεχών για  τον προγραμματισμό της ανάταξης του Σιδηροδρόμου στην Ελλάδα: «Αναμφισβήτητα το Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων δεν είναι απλά ένα  επετειακό γεγονός, αλλά μια μεγάλη ευκαιρία να προωθήσουμε τον σιδηρόδρομο ως βιώσιμο, καινοτόμο και ασφαλή τρόπο μεταφοράς ιδίως μέσω της προβολής του ως κινητήριο μοχλό ριζικών αλλαγών και ανάπτυξης» ανέφερε μεταξύ άλλων ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος κατά την υποδοχή της αμαξοστοιχίας «Connecting Europe Express» στον σιδηροδρομικό σταθμό Θεσσαλονίκης. Και πρόσθεσε:  «Στο πλαίσιο αυτό, η προώθηση της συνδεσιμότητας αποτελεί προτεραιότητά μας, καθώς ο σιδηρόδρομος συνδέει απομακρυσμένες περιοχές, εξασφαλίζοντας την εσωτερική και διασυνοριακή συνοχή των ευρωπαϊκών περιφερειών». Πρόσθεσε ακόμη, ότι στο «σχεδιασμό του σιδηροδρομικού δικτύου η Θεσσαλονίκη αποτελεί κεντρικό κόμβο τόσο για την γεωγραφική της  θέση, όσο και για την οικονομική δυναμική της. Το όραμα μετατροπής της Βορείου Ελλάδας και ειδικότερα της Θεσσαλονίκης σε διαμετακομιστικό κέντρο της νότιας Ευρώπης μπορεί να υλοποιηθεί μέσω της αναβάθμισης των σιδηροδρομικών συνδέσεων με τις όμορες χώρες», τόνισε. Ο Γενικός Γραμματέας Μεταφορών κ. Γιάννης Ξιφαράς   στο χαιρετισμό του, αναφέρθηκε στο στρατηγικό σχεδιασμό στης κυβέρνησης για το Σιδηρόδρομο,  ο οποίος περιλαμβάνει έργα επέκτασης και ανάταξης του δικτύου ύψους 5 δις.  Ο  Πρόεδρος του ΟΣΕ κ. Σπύρος Πατέρας, μιλώντας για την υποδοχή του ευρωπαϊκού τρένου, ανέφερε  ότι πρόκειται μία πρωτοβουλία «που συμβολίζει την ισχυρή βούληση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να κινητοποιήσει και να ευαισθητοποιήσει τις ευρωπαϊκές χώρες αλλά και τις  κοινωνίες γύρω από το Σιδηρόδρομο και την ανάπτυξη που θα έχει τα επόμενα χρόνια». Και πρόσθεσε: «Στο πλαίσιο αυτό διοργανώνουμε τις εκδηλώσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, προκειμένου και ο ελληνικός σιδηρόδρομος να παίξει ένα ρόλο στην ευρύτερη αυτή ευρωπαϊκή προσπάθεια. Η  βούληση όλων μας στον ελληνικό σιδηρόδρομο, είναι τα επόμενα χρόνια και με αφετηρία τη σημερινή εκδήλωση να αλλάξουμε και να αναπτύξουμε το σιδηρόδρομο και να τον φέρουμε εκεί που του αρμόζει, στο ελληνικό μεταφορικό γίγνεσθαι».

Οι ευρωπαίοι επιβάτες

Μέλος της μονάδας Ασφάλειας και Διαλειτουργικότητας των Σιδηροδρόμων στην Κομισιόν ο κ. Keir Fitch, και ένας από τους  επιβάτες του ευρωπαϊκής αμαξοστοιχίας που έφτασε στην Ελλάδα, μιλά για το λαμπρό μέλλον του Σιδηροδρόμου στο οικοσύστημα των Μεταφορών, με δεδομένη την κλιματική κρίση και τις αλλαγές πολιτικής που αυτή σηματοδοτεί στην Ευρώπη. Εξηγεί ακόμη,  ότι το Connecting Europe Express,  πέρα και πάνω από τους προφανείς συμβολισμούς, μετά την ολοκλήρωσή του ταξιδιού του, θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση των αναγκαίων πολιτικών που θα οδηγήσουν στην ανάταξη του: «Συναντάμε σε κάθε σταθμό τους επικεφαλής κυβερνήσεων και οργανισμών που διαμορφώνουν την πολιτική για την ανάπτυξη του σιδηροδρόμου σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Συζητάμε και καταγράφουμε προβλήματα και προοπτικές. Μιλάμε με τους πολίτες και καταλαβαίνουμε τις ανάγκες των επιβατών στο πεδίο. Όταν τελειώσει το ταξίδι μας περιμένει πολύ δουλειά για την ανάπτυξη του Σιδηροδρόμου», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Ως μία σημαντική πρωτοβουλία για  το βιώσιμο μέλλον της Ευρώπης χαρακτήρισε η εκπρόσωπος της DG Move κ. Desiree Oen το «Connecting Europe Express»: «Δεν πρόκειται απλώς για ένα τρένο. Σηματοδοτεί την ισχυρή διασύνδεση των ανθρώπων της Ευρώπης, μέσα από ένα βιώσιμο μέσο μεταφοράς που είναι ο σιδηρόδρομος και τις αρχές που θέτει η πράσινη συμφωνία», τόνισε, ευχαριστώντας τους παρευρισκόμενους για τη θερμή υποδοχή.

Το ταξίδι

Η πρωτοβουλία ConnectingEurope Express περιλαμβάνει τρία διαφορετικά τρένα προσαρμοσμένα στα διαφορετικά εύρη τροχιάς που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ. Είναι μια υπενθύμιση της έλλειψης διαλειτουργικότητας μεταξύ αρκετών τμημάτων του σιδηροδρομικού δικτύου της ΕΕ, η οποία όμως, ταυτόχρονα καταδεικνύει επίσης την άριστη συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων πλευρών του σιδηροδρομικού τομέα. Η ιδέα της δημιουργίας του  Connecting Europe Express διοργανώθηκε από την Κομισιόν σε  συνεργασία με την Κοινότητα Ευρωπαϊκών Σιδηροδρομικών Επιχειρήσεων και Διαχειριστών Υποδομής με σκοπό να αναδείξει, σε πραγματικό χρόνο, τη δύναμη του σιδηροδρόμου να συνδέει πρόσωπα κα επιχειρήσεις.  Και βεβαίως, τη σημασία της χρηματοδότησης βιώσιμων υποδομών όπως ο σιδηρόδρομος αλλά κα την  υποστήριξη της ΕΕ για τέτοιες επενδύσεις, μεταξύ άλλων μέσω του νέου μηχανισμού σύνδεσης της Ευρώπης (CEF). Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι τα οχήματα του Connecting Europe Express, αποτελούνται από τις χώρες της Δ. Ευρώπης, που έχουν ανεπτυγμένα σιδηροδρομικά δίκτυα. Το τρένο αποτελείται από έξι οχήματα : όχημα για τη φιλοξενία κινητών εκθέσεων με θέμα τεχνολογίες και καινοτομίες στον τομέα του σιδηροδρόμου, καθώς και οχήματα με θέσεις καθημένων των Γερμανικών (DB) και των Ελβετικών Σιδηροδρόμων (SBB), κλινάμαξα των Αυστριακών Σιδηροδρόμων (ΟΒΒ), εστιατόριο των Ιταλικών Σιδηροδρόμων (FSI) και όχημα διασκέψεων (conference coach) των Γαλλικών Σιδηροδρόμων (SNCF).

Στην Αθήνα

Στην Αθήνα το τρένο έφτασε στο σιδηροδρομικό σταθμό Ρουφ το απόγευμα της Τρίτης 14 Σεπτεμβρίου 2021, με επιβάτες πέραν των ευρωπαϊκών στελεχών και ταξιδιωτών, τον υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών κ. Μιχάλη Παπαδόπουλο, τον Γενικό Γραμματέα Μεταφορών κ. Γιάννη Ξιφαρά και τον πρόεδρο του ΟΣΕ κ. Σπύρο Πατέρα, αλλά και υπηρεσιακά στελέχη του Οργανισμού Σιδηροδρόμων.  Στην πανηγυρική εκδήλωση άφιξης η οποία πραγματοποιήθηκε στο σιδηροδρομικό πολιτιστικό πολυχώρο «Το τρένο στο Ρουφ», παρόντος του Υπουργού Υποδομών και  Μεταφορών κ. Κώστα Καραμανλή, αναδείχτηκε και μέσα  από τις παρεμβάσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων,  πως και γιατί η Ευρώπη θέτει ψηλά στην ατζέντα των έργων υποδομών, την ανάπτυξη του Σιδηροδρόμου.

Τα σιδηροδρομικά έργα

Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών υπογράμμισε μεταξύ άλλων, ότι τα σιδηροδρομικά έργα έχουν κεντρική και κρίσιμη θέση στην κυβερνητική ατζέντα και στον στρατηγικό σχεδιασμό της κυβέρνησης στο πεδίο των Μεταφορών : «Έχουμε βάλει μπρος το μεγαλύτερο πρόγραμμα σιδηροδρομικών έργων που έχει γίνει ποτέ στη χώρα. Ύψους 3,3 δισ. ευρώ. Όταν ολοκληρωθεί θα αλλάξει τον χάρτη των μεταφορών στη χώρα». Χαρακτήρισε ακόμη, την ύπαρξη ενός σοβαρού και αξιόπιστου σιδηροδρομικού δικτύου αναγκαία για να κερδίσει η Ελλάδα τον διεθνή ρόλο που της αξίζει». Υπογράμμισε ακόμη ότι στόχος είναι να καταστεί η Ελλάδα «ένας πραγματικός κόμβος υποδομών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης».  Πρόσθεσε επίσης, ότι με την ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου μπορεί για παράδειγμα να επεκταθεί ο θαλάσσιος διάδρομος, που ενώνει τις ασιατικές αγορές με τον Πειραιά, σε έναν χερσαίο διάδρομο μεταφοράς προϊόντων στην Κεντρική Ευρώπη. Ο κ. Καραμανλής επισήμανε ότι επιπλέον τα σιδηροδρομικά έργα, είναι τα έργα της εποχής μας, γιατί σημαίνουν μετακινήσεις με ασφάλεια, ταχύτητα, σεβασμό στο περιβάλλον. Σημαίνουν πρόοδο, ανάπτυξη και ποιότητα ζωής. Ανέφερε ότι ο σχεδιασμός του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών δίνει έμφαση ιδίως στην εμπορική μεταφορά, με συνδέσεις σε λιμάνια και αεροδρόμια και στην ολοκλήρωση του κορμού του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας στον άξονα της ΠΑΘΕ.

Ρόλος κλειδί

Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής  για την προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής και Εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, τόνισε μεταξύ άλλων στην παρέμβασή του, ότι το  ευρωπαϊκό έτος Σιδηροδρόμων αναδεικνύει τη σημασία  που δείχνει η Ευρώπη για να επιτευχθούν οι στόχοι της Πράσινης Συμφωνίας για μείωση των ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα κατά 90% από τις  μεταφορές μέχρι το 2050. Κάνοντας αναφορά στις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, υπογράμμισε ότι η  δραματική κατάσταση που έζησε η χώρα, καταδεικνύει την αναγκαιότητα να προχωρήσουν οι παρεμβάσεις που αφορούν την κλιματική αλλαγή, τονίζοντας επ’ αυτού, ότι ο σιδηρόδρομος έχει ένα ρόλο κλειδί  ως ένα από τα πιο βιώσιμα μέσα μεταφοράς.

O διευθυντής της DG Move, κ. Herald Ruuters αφού αναφέρθηκε τις ευρωπαϊκές πόλεις τις οποίες διέσχισε μέχρι να έρθει στην Ελλάδα το «Connecting Europe Express», στάθηκε στη στη σημασία  που έχουν για τη χώρα μας η ολοκλήρωση των σιδηροδρομικών δικτύων διευρωπαϊκής σημασίας. Αλλά και την αναγκαιότητα  ολοκλήρωσης των συνδέσεων με τα  Δυτικά  Βαλκάνια  για την επίτευξη ενός βιώσιμου διατροπικού σιδηροδρομικού διαδρόμου που θα ενσωματωθεί αποτελεσματικά στο δίκτυο ΤΕΝ-Τ. Τόνισε ακόμη την αγαστή συνεργασία με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου υποδομών και υπογράμμισε τη σημασία ανάδειξης της Ελλάδας σε κύρια βαλκανική πύλη και κόμβο μεταφορών της Ανατολικής Μεσογείου, αναπτύσσοντας μάλιστα τη θετική θέση της Κομισιόν στο μεγάλο πρότζεκτ της σιδηροδρομικής Εγνατίας.

Η εκδήλωση

Την εκδήλωση άνοιξε ο πρόεδρος του ΟΣΕ κ. Σπύρος Πατέρας, ο οποίος  ανέφερε ότι ο Σιδηρόδρομος αποτελεί το πιο υποσχόμενο και εξελίξιμο μεταφορικό μέσο, καθώς έχει χαρακτηριστικά που το καθιστούν ελκυστικό στην κοινωνία και τις επιχειρήσεις. Χαρακτήρισε το Σιδηρόδρομο ωε ένα μέσα γρήγορο, άνετο, οικονομικό και ασφαλές το οποίο αξιοποιεί πολλά στοιχεία τα οποία το βάζουν στο επίκεντρο των μεγάλων δράσεων και παρεμβάσεων της σύγχρονής εποχής: Της ψηφιακής σύγκλισης και της πράσινης ενεργειακής μετάβασης.  Ανέφερε ακόμη ,ότι η  παρούσα εκδήλωση η οποία γίνεται στο πλαίσιο της άφιξης του  Connecting Europe Express, ενέχει ένα βασικό στόχο που φέρει τις εξής παραμέτρους: Να σηματοδοτήσει τη στροφή της Ελλάδας προς τις σιδηροδρομικές μεταφορές, να ενισχυθεί ο ρόλος των επιβατικών και εμπορικών μεταφορών στο μεταφορικό τοπίο της χώρας και να χαραχθεί μία πορεία στην οποία το τρένο θα είναι πρωταγωνιστής όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Βασική προϋπόθεση για όλα τα παραπάνω, όπως είπε, είναι να προχωρήσει η αναβάθμιση και η βελτιστοποίηση των σιδηροδρομικών υποδομών, να υπάρξει  ανανέωση του τροχαίου υλικού αλλά και να υπάρξει δυναμική ένταξη  των ψηφιακών υποδομών στην ανάταξη του σιδηροδρόμου.

Παρουσίες

Στην εκδήλωση άφιξης του ευρωπαϊκού τρένου, έδωσαν  το παρών από πλευράς πολιτικής ηγεσίας ο  Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστας Καραμανλής, ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος, ο υφυπουργός Υποδομών κ. Γιώργος Καραγιάννης, ο  Γενικός Γραμματέας Μεταφορών κ. Γιάννης Ξιφαράς. Παρέστησαν επίσης διπλωμάτες και εκπρόσωποι ευρωπαϊκών πρεσβειών.  Η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων εκπροσωπήθηκε από την Πρόεδρο κ. Ιωάννα Τσιαπαρίκου και τον Αντιπρόεδρο κ. Κώστα Γεωργόπουλο. Από τις διοικήσεις των Σιδηροδρομικών Φορέων παρίστατο ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΣΕ κ. Αθανάσιος Κοτταράς, από τη ΓΑΙΑ ΟΣΕ ο Πρόεδρος κ. Κωνσταντίνος Κεσεντές και ο Διευθύνων Σύμβουλος Περικλής Νικολάου. Στην εκδήλωση παραβρέθηκε ακόμη ο νέος Διευθύνων Σύμβουλος της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε κ. Maurizio Capotorto.  Επίσης παρέστησαν εκπρόσωποι των διοικήσεων των συγκοινωνιακών φορέων, του ΟΛΠ και του Λιμένος Ελευσίνος, εργαζόμενοι και υπηρεσιακά στελέχη του Σιδηρόδρομου. Όπως επίσης και στελέχη από το χώρο της σιδηροδρομικής αγοράς και των logistics.

Η επιστροφή

Το τρένο   Θα διασχίσει 26 ευρωπαϊκές χώρες και θα σταθμεύει σε 40 πόλεις.  Στις 14 Σεπτεμβρίου το ευρωπαϊκό τρένο ταξίδεψε από τα Σκόπια σε Θεσσαλονίκη και  στη συνέχεια στην Αθήνα. Από την Αθήνα ανέβηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2021 για τη Θεσσαλονίκη, έχοντας ως επιβάτες μέλη του Προεδρείου αλλά και στελέχη της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων, με στόχο τη συνεργασία  πάνω σε ζητήματα ασφάλειας, ανάπτυξης και διαλειτουργικότητας με τους εκπροσώπους της Ε.Ε οι οποίοι ταξιδεύουν με το τρένο. Στη συνέχεια  το Connecting Europe Express θα αναχωρήσει για τη Βουλγαρία, μετά θα διασχίσει τα βαλτικά κράτη. Στον προγραμματισμό ακολουθεί το  Βέλγιο, η Ολλανδία και τα σκανδιναβικά κράτη. To ταξίδι ολοκληρώνεται στις 7 Οκτωβρίου, όταν το Connecting Europe Express θα φτάσει στο Παρίσι. Μέχρι τότε, θα έχει διανύσει πάνω από 20.000 χιλιόμετρα με περισσότερες από 100 στάσεις.