Δασικές Υπηρεσίες: μόνον πληροφορίες από το γραφείο για μεγάλες πυρκαγιές

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Κοινή υπουργική απόφαση των υπουργείων Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας υποβαθμίζει περαιτέρω το ρόλο των Δασικών Υπηρεσιών στην αντιμετώπιση μεγάλων δασικών πυρκαγιών και επισφραγίζει το «δόγμα πυρόσβεσης», απόλυτης κυριαρχίας του Πυροσβεστικού Σώματος. Προβλέπει τριμελείς ομάδες στελεχών των δασικών Υπηρεσιών, οι οποίες για μεγάλες πυρκαγιές θα ενεργοποιούνται από τον αξιωματικό της Πυροσβεστικής «για να παρέχουν υποστηρικτικές και μόνο πληροφορίες»,  ως επί το πλείστον από το γραφείο τους.

-«Δεν υπάρχει δέσμευση για την υποχρεωτική και ταυτόχρονη παρουσία όλων των μελών της ομάδας στο πεδίο», λέει για τα στελέχη της Δασικής Υπηρεσίας η νέα απόφαση και αναφέρει ότι:

– «Οι Υποστηρικτικές ομάδες Διαχείρισης Δασικών πυρκαγιών μεγάλης έκτασης, δύνανται μέσω της γνώσης του πεδίου λόγω της καθημερινής ενασχόλησης τους με τα δασικά οικοσυστήματα, να παρέχουν υποστηρικτικές και μόνο πληροφορίες στον επικεφαλής της επιχείρησης καταστολής μιας δασικής πυρκαγιάς μεγάλης έκτασης, σχετικά με την τρέχουσα και αναμενόμενη συμπεριφορά της, καθώς και στην χαρτογραφική αποτύπωση της, παρέχοντας έτσι συνδρομή για τη λήψη αποφάσεων από τον ως άνω επικεφαλής, σε ότι αφορά το εν γένει δασικό οικοσύστημα που πλήττεται».

Αίτημα για μια αναβαθμισμένη Δασική Υπηρεσία

Σημειώνεται ότι η Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ) έχει επισημάνει αναποτελεσματικότητα του υπάρχοντος επιχειρησιακού δόγματος και κυρίως της μετατροπής του «συστήματος δασοπυρόσβεσης» σε «σύστημα αεροπυρόσβεσης», καταγγέλλοντας παράλληλα διαρκή υποβάθμιση και συρρίκνωση, του ρόλου, του έργου και του προσωπικού των Δασικών Υπηρεσιών. Ειδικότερα ο Νίκος Μπόκαρης πρόεδρος της ΠΕΔΔΥ έχει υπογραμμίσει ότι:

-«Απαιτείται η δημιουργία μιας αναβαθμισμένης Δασικής Υπηρεσίας, η οποία θα είναι συνολικά υπεύθυνη για τη διασφάλιση της συνταγματικής πρόνοιας για την προστασία των δασών της χώρας και θα αποτελεί τον βασικό πυλώνα του νέου σχεδιασμού και στο επίπεδο της πρόληψης και στο επίπεδο της καταστολής. Απαιτείται δηλαδή μια πολιτική απόφαση για την αναδιοργάνωση, ενίσχυση και επανασύνδεση των Δασικών Υπηρεσιών με το φυσικό τους αντικείμενο, αναθεωρώντας την –όπως αποδείχθηκε– λανθασμένη απόφαση του 1998, με την οποία διαχωρίστηκε το αντικείμενο της πρόληψης από την καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Μιλάμε δηλαδή για μια ισχυρή Δασική Υπηρεσία που θα γνωρίζει τα δασικά οικοσυστήματα και θα φροντίζει την προστασία τους συνολικά και σε περίπτωση φωτιάς».

Το νέο  «δόγμα δασοπυρόσβεσης»

Σημειώνεται ότι από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας εφαρμόζεται νέο επιχειρησιακό δόγμα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, με αιχμή την  άμεση κινητοποίηση των εναέριων μέσων. Δείτε εδώ στο ecopress

Η νέα υπουργική απόφαση

Η νέα υπουργική απόφαση, η οποία μάλιστα ορίζει για την ενεργοποίηση των Υποστηρικτικών Ομάδων Διαχείρισης Δασικών Πυρκαγιών μεγάλης έκτασης από τις Δασικές Υπηρεσίες, ότι «η μεγάλης έκτασης πυρκαγιά αναφέρεται σε μια καμένη επιφάνεια μεγαλύτερη από 1.000 εκτάρια δάσους ή δασικής έκτασης ή μεγαλύτερη από 600 εκτάρια σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες η εν λόγω πυρκαγιά έχει τη δυναμική να ξεπεράσει το ως άνω προαναφερόμενο όριο» αναλυτικά προβλέπει τα ακόλουθα:

Θέμα: Ρύθμιση θεμάτων Συνεργασίας Πυροσβεστικού Σώματος και Δασικής Υπηρεσίας για τη διαχείριση πυρκαγιών μεγάλης έκτασης – Σύσταση Υποστηρικτικών Ομάδων Διαχείρισης Δασικών Πυρκαγιών μεγάλης έκτασης.

Άρθρο 1 Έννοια Υποστηρικτικής Ομάδας Διαχείρισης Δασικών Πυρκαγιών μεγάλης έκτασης

Οι υποστηρικτικές ομάδες:

-συστήνονται σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας, με μέγιστο αριθμό μελών τα τρία (3) άτομα,

-συνεπικουρούνται από τους Προϊσταμένους της Επιθεώρησης Εφαρμογής Δασικής Πολιτικής και της Διεύθυνσης Συντονισμού & Επιθεώρησης Δασών, περιοχής αρμοδιότητας τους,

-συνεπικουρούνται σε κεντρικό επίπεδο από τον Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, τους Προϊσταμένους των Διευθύνσεων και του Τμήματος Δασοπροστασίας & Αγροτικής Ασφάλειας της ως άνω Γενικής Διεύθυνσης της Γενικής Γραμματείας Δασών, έχουν αμιγώς υποστηρικτικό ρόλο και σε καμία περίπτωση δεν υπεισέρχονται σε θέματα καταστολής.

Οι Υποστηρικτικές ομάδες Διαχείρισης Δασικών πυρκαγιών μεγάλης έκτασης, δύνανται μέσω:

-του επιστημονικού προσωπικού που τις απαρτίζει εκ των κλάδων ΠΕ Γεωτεχνικών/Δασολόγων και ελλείψει αυτών ΤΕ Δασοπόνων,

-της εξειδικευμένης τεχνογνωσίας που αυτοί κατέχουν, και

-της γνώσης του πεδίου λόγω της καθημερινής ενασχόλησης τους με τα δασικά οικοσυστήματα, να παρέχουν υποστηρικτικές και μόνο πληροφορίες στον επικεφαλής της επιχείρησης καταστολής μιας δασικής πυρκαγιάς μεγάλης έκτασης, σχετικά με την τρέχουσα και αναμενόμενη συμπεριφορά της, καθώς και στην χαρτογραφική αποτύπωση της, παρέχοντας έτσι συνδρομή για τη λήψη αποφάσεων από τον ως άνω επικεφαλής, σε ότι αφορά το εν γένει δασικό οικοσύστημα που πλήττεται.

Η συγκρότηση των υποστηρικτικών ομάδων Διαχείρισης Δασικών πυρκαγιών μεγάλης έκτασης καθορίζεται με απόφαση του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, της Γενικής Γραμματείας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αφορά την αντιπυρική περίοδο και έχει ετήσια διάρκεια. Η απόφαση συγκρότησης των ομάδων εκδίδεται το αργότερο μέχρι τις 31 Μαρτίου κάθε έτους και καθορίζει ποιοι υπάλληλοι θα τις απαρτίζουν και τα στοιχεία επικοινωνίας τους.

Άρθρο 2 Ορισμός πυρκαγιάς μεγάλης έκτασης

Η έννοια της πυρκαγιάς μεγάλης έκτασης χρησιμοποιείται για να περιγράψει πυρκαγιές που εξελίσσονται σε ακραίες ως προς το μέγεθος, την πολυπλοκότητα της συμπεριφοράς τους και τις επιπτώσεις τους. Η μεγάλης έκτασης πυρκαγιά ως μια χωρική και ταυτόχρονα χρονική έννοια, παρουσιάζει σημαντική μεταβλητότητα στα κριτήρια ορισμού της. Για τις ανάγκες της παρούσας απόφασης και προκειμένου να υιοθετηθεί ένα συγκεκριμένο όριο μεγέθους, που να προσφέρει ένα σαφές και απόλυτο μέτρο του μεγέθους της δασικής πυρκαγιάς που μπορεί να εφαρμοστεί, η μεγάλης έκτασης πυρκαγιά αναφέρεται σε μια καμένη επιφάνεια μεγαλύτερη από 1.000 εκτάρια δάσους ή δασικής έκτασης ή μεγαλύτερη από 600 εκτάρια σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες η εν λόγω πυρκαγιά έχει τη δυναμική να ξεπεράσει το ως άνω προαναφερόμενο όριο.

Επιπρόσθετα, για τον χαρακτηρισμό μιας πυρκαγιάς ως «πυρκαγιά μεγάλης έκτασης» λαμβάνονται υπόψη και ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως η παρουσία έντονων καιρικών φαινομένων που επιδεινώνουν τη συμπεριφορά της πυρκαγιάς, η απειλή για κατοικημένες περιοχές, ανθρώπινες ζωές, κρίσιμες υποδομές και προστατευόμενες φυσικές περιοχές, η ταχύτητα εξάπλωσης της πυρκαγιάς και η πολυπλοκότητα του πεδίου.

Άρθρο 3 Τρόπος ενεργοποίησης των Ομάδων Διαχείρισης Δασικών Πυρκαγιών μεγάλης έκτασης

Ο επικεφαλής Αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος, υποβάλει αίτημα περί ενεργοποίησης της υποστηρικτικής ομάδας λαμβάνοντας υπόψη τόσο την έκταση της καμένης περιοχής όσο και ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως ορίζονται στο προηγούμενο άρθρο. Το αίτημα για την ενεργοποίηση της χωρικά αρμόδιας υποστηρικτικής ομάδας, απευθύνεται προς τον προϊστάμενο της οικείας Δασικής Υπηρεσίας (Δασαρχείο ή Δ/νση Δασών άνευ Δασαρχείου) μέσω του οικείου Περιφερειακού Κέντρου Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος (ΠΕ.Κ.Ε.).

Το αίτημα αποστέλλεται ταυτόχρονα στο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ.), και ειδικότερα στη Μονάδα Εμπλεκομένων Φορέων (ΜΕΦ, UNIT-3 COMRES)/ΕΣΚΕΔΙΚ/ΑΠΣ, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: eskedik.unit3@psnet.gr) και κοινοποιείται στη Γενική Διεύθυνση Δασών & Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών του ΥΠΕΝ.

Τα στελέχη της Γενικής Δ/νσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών, που συμμετέχουν κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, στη στελέχωση του UNIT-3 του Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ/ ΑΠΣ, ενημερώνουν με κάθε πρόσφορο μέσο και επιβεβαιώνουν άμεσα την ενεργοποίηση των μελών της υποστηρικτικής ομάδας, των χωρικά αρμόδιων περιφερειακών Δασικών Υπηρεσιών και της Γενικής Δ/νσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, της Γενικής Γραμματείας Δασών του Υ.Π.ΕΝ.

Η ενεργοποίηση του αιτήματος από τους ανωτέρω αναφερόμενους που πραγματοποιείται μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας, δύναται να ακολουθείται και με την αποστολή εγγράφων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Η Υποστηρικτική Ομάδα Διαχείρισης Δασικών Πυρκαγιών μεγάλης έκτασης ενεργοποιείται καθ’ όλη τη διάρκεια του εικοσιτετράωρου συμπεριλαμβανομένων Κυριακών, αργιών και εξαιρέσιμων ημερών.

Άρθρο 4 Τρόπος λειτουργίας και αρμοδιότητες

Η κάθε υποστηρικτική ομάδα αποτελείται από δύο (2) έως τρία (3) μέλη. Κατά την αντιπυρική περίοδο, στις ομάδες που συγκροτούνται από τρία (3) μέλη, επιτρέπεται να απουσιάζει από την Υπηρεσία του με κανονική άδεια, μόνο ένα μέλος κατόπιν μεταξύ τους συνεννόησης. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, η απουσία λόγω κανονικής άδειας καλύπτεται από τον Προϊστάμενο της οικείας Επιθεώρησης Εφαρμογής Δασικής Πολιτικής ή της οικείας Διεύθυνσης Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών, σε περίπτωση ενεργοποίησης της ομάδας.

Ο ρόλος του κάθε μέλους είναι διακριτός και θα εξειδικεύεται ανάλογα με την έκταση του συμβάντος και το χωρικό του προσδιορισμό. Δεν υπάρχει δέσμευση για την υποχρεωτική και ταυτόχρονη παρουσία όλων των μελών της ομάδας στο πεδίο. Ο καταμερισμός των αρμοδιοτήτων θα ορίζεται μεταξύ των μελών της ομάδας. Σε περιπτώσεις που μια μεγάλη πυρκαγιά εξελίσσεται σε χώρο που υπερβαίνει τη χωρική αρμοδιότητα μιας Υποστηρικτικής Ομάδας, δύναται να ζητείται η συνδρομή και όμορης χωρικά Υποστηρικτικής Ομάδας.

Έργο των Υποστηρικτικών Ομάδων είναι:

α) η χαρτογραφική αποτύπωση της περιμέτρου της πυρκαγιάς που βρίσκεται σε εξέλιξη,

β) η εκτίμηση της τρέχουσας και αναμενόμενης συμπεριφοράς της πυρκαγιάς, με αναφορά στη μορφολογία του εδάφους και την καύσιμη δασική ύλη,

γ) εφόσον της ζητηθεί, η διατύπωση προτάσεων προς τον εκάστοτε συντονιστή του πυροσβεστικού έργου, προς υποστήριξη του έργου του στη λήψη αποφάσεων για τον περιορισμό της πυρκαγιάς σε ότι αφορά το δασικό περιβάλλον,

δ) η πλήρης ενημέρωση του εκπροσώπου της οικείας Δασικής Υπηρεσίας, στο πλαίσιο εφαρμογής της κοινής υπουργικής απόφασης με αριθμό 181752/2052/07.05.2019 (Β’1525) των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη και Περιβάλλοντος & Ενέργειας περί «Ρύθμισης θεμάτων συνεργασίας μεταξύ Πυροσβεστικού Σώματος και Δασικής Υπηρεσίας σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο».

Ο ρόλος των εκπροσώπων των οικείων Δασικών Υπηρεσιών και η συμμετοχή τους στο Στοιχείο Διοίκησης παραμένει αναντικατάστατος και ισχυρός σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην υπ’ αριθ. 181752/2052/07.05.2019 (Β’1525) ΚΥΑ, η οποία βρίσκεται αδιάλειπτα σε ισχύ.

Με την ετήσια συγκρότηση των Υποστηρικτικών ομάδων θα παρέχεται, με ευθύνη της Γενικής Διεύθυνσης Δασών & Δασικού Περιβάλλοντος, της Γενικής Γραμματείας Δασών του Υ.Π.ΕΝ., επιμόρφωση των μελών τους, με εξειδίκευση στα πεδία της συμπεριφοράς της πυρκαγιάς και της χαρτογραφικής αποτύπωσης της περιμέτρου της πυρκαγιάς.

Η ακριβής εξειδίκευση των λεπτομερειών του έργου των Υποστηρικτικών Ομάδων καθώς και τα μέσα, ο εξοπλισμός και τα δεδομένα που απαιτούνται, θα αποτυπωθούν στην εφαρμοστική εγκύκλιο που θα συνοδεύει την παρούσα και η οποία θα τροποποιείται/επικαιροποιείται κατά περίπτωση, ανάλογα με τις διαμορφούμενες και δυναμικά μεταβαλλόμενες συνθήκες.

Για τη δημιουργία πρότυπης μεθοδολογίας, την περιγραφή τεχνικών λεπτομερειών, τη δημιουργία εγχειριδίου οδηγιών που θα ακολουθείται από τα μέλη των υποστηρικτικών ομάδων, καθώς και για την τυποποίηση των βημάτων και ακολουθούμενων διαδικασιών, θα συγκροτηθεί κατόπιν εισήγησης της Γενικής Δ/νσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, Ομάδα Εργασίας, προκειμένου να εργαστεί για την υλοποίηση όλων των ανωτέρω, μετά από κοινή απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δασών και του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας.

Η παρούσα απόφαση να δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ & ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΤΟΥΡΝΑΣ