Δασικοί χάρτες: Οι συνέπειες και ποιούς αφορά η νέα ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ

Της Γραμμάτης Μπακλατσή , Τοπογράφος / Πολεοδόμος Μηχανικός

Νέο «πλήγμα» στο δασικό χάρτη από το ΣτΕ,  που αφορά  σε 2750 προκαποδιστριακούς ΟΤΑ  και στο περίπου στο 50% της έκτασης της χώρας , περιοχές για τις οποίες κυρώθηκε ο δασικός χάρτης ενώ δεν εξετάστηκαν αιτήσεις πολιτών από τις Επιτροπές Αντιρρήσεων.

Ακόμα μια απόφαση του ΣτΕ αποδομεί την διαδικασία που ακολούθησε η πολιτεία κατά την κύρωση των δασικών χαρτών.

Έτσι μετά την ακύρωση από το ΣτΕ της διαδικασίας εξαγοράς ξεχερσωμένων εκτάσεων από τους αγρότες και την απόφασή του επίσης, ότι είναι Αντισυνταγματική η εξαίρεση από το δασικό χάρτη, των περιοχών όπου έχουν αναπτυχθεί «οικιστικές πυκνώσεις» (αυθαίρετα), μια τρίτη απόφαση ήρθε να κρίνει παράνομη τη διαδικασία κύρωσης των δασικών χαρτών.

Τι είπε το ΣτΕ

Παράνομοι σύμφωνα με το ΣτΕ είναι οι κυρωμένοι δασικοί χάρτες στις περιοχές της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένου και του δασικού χάρτη Μαγνησίας , γιατί δεν τηρήθηκε σωστά η διαδικασία από την διοίκηση σχετικά με τις αιτήσεις πολιτών για διόρθωση του χάρτη γιατί υπήρχαν πρόδηλα σφάλματα.

Έτσι σε νέες περιπέτειες «μπαίνει» η ολοκλήρωση των δασικών χαρτών και έμμεσα του Κτηματολογίου, μετά την απόφαση του ΣτΕ που κρίνει παράνομη την κύρωση δασικών χαρτών , γιατί δεν εξετάστηκαν ως Αντιρρήσεις από τις αρμόδιες Επιτροπές, χιλιάδες αιτήματα πολιτών που υποστήριζαν ότι υπάρχει λάθος στον χάρτη ( πρόδηλα σφάλματα) και η έκταση τους κακώς φαίνεται ως δασική, χωρίς να είναι στην πραγματικότητα.

Σύμφωνα με την πρακτική που ακολούθησαν οι διευθύνσεις δασών , για τα αιτήματα προδήλων σφαλμάτων που δόθηκε απορριπτική απάντηση από την διοίκηση , η υπόθεση έκλεινε χωρίς να εξετασθεί το θέμα από την αρμόδια Επιτροπή Αντιρρήσεων και χωρίς να κληθεί ο πολίτης να παραστεί και να υποστηρίξει το αίτημά του και έτσι η έκταση χαρακτηρίστηκε «πράσινη» , δηλαδή ως δασική στον μερικώς κυρωμένο δασικό χάρτη.

Αντίθετα τα αιτήματα για πρόδηλα σφάλματα που έγιναν δεκτά από την διοίκηση , παραπέμφθηκαν στη συνέχεια στις αρμόδιες Επιτροπές Αντιρρήσεων, προκειμένου να βγάλουν το τελικό πόρισμα. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι να λαμβάνουν οι πολίτες σε πολλές περιπτώσεις δύο συγκρουόμενες μεταξύ τους γνωματεύσεις. Μία θετική από την διοίκηση ( Δ/νση Δασών) και μια αρνητική από την Επιτροπή Αντιρρήσεων!
Τι έκρινε το ΣτΕ
Το Ε’ τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας εκδίκασε απόφαση σύμφωνα με την οποία πολίτης προσέφυγε κατά της ανάρτησης δασικού χάρτη, υποστηρίζοντας πως ο Δασικός Χάρτης εμπεριέχει λάθη που θεωρούνται πρόδηλα σφάλματα, όπως αυτά ορίζονται στην 153394/919/2017 απόφαση του ΥΠΕΝ και η διοίκηση μέσω της αρμόδιας Διεύθυνσης Δασών απέρριψε το αίτημα του και προχώρησε στην κύρωση του δασικού χάρτη συμπεριλαμβανομένης και της συγκεκριμένης έκτασης , ως δασικής.
Σύμφωνα με το ΣτΕ, η αρμόδια αρχή που εξέτασε το θέμα, αφού αρχικά δικαίως έκρινε πως τα σφάλματα του δασικού χάρτη δεν είναι πρόδηλα, θα έπρεπε στη συνέχεια να παραπέμψει την αίτηση για διόρθωση πρόδηλου σφάλματος στην αρμόδια Επιτροπή Αντιρρήσεων, προκειμένου η εν λόγω Επιτροπή να κρίνει, κατά πρώτον, εάν η αίτηση κατατέθηκε εντός της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων, σε καταφατική δε περίπτωση και εφόσον πληρούνται οι αντίστοιχες νόμιμες προϋποθέσεις, να την εξετάσει ως αντίρρηση, πληρώνοντας ο πολίτης το σχετικό παράβολο.
Η παράλειψη της διαβίβασης της αίτησης στην αρμόδια Επιτροπή Αντιρρήσεων οδήγησε το ΣτΕ στην απόφαση να κάνει δεκτή την αίτηση του πολίτη και να ζητήσει την ακύρωση του εν λόγω δασικού χάρτη.

Η περίληψη της απόφασης του ΣτΕ

• Ο πολίτης μπορεί να κάνει χρήση της για διόρθωση του δασικού χάρτη , λόγω προδήλου σφάλματος, χωρίς μάλιστα, να έχει υποχρέωση καταβολής του ειδικού τέλους άσκησης αντιρρήσεων. Οι περιπτώσεις προδήλων σφαλμάτων είναι συγκεκριμένες και απαριθμούνται περιοριστικώς σε Υπουργική Απόφαση.
  • Η αίτηση για πρόδηλο σφάλμα του δασικού χάρτη πρέπει να είναι τεκμηριωμένη από τον ενδιαφερόμενο με στοιχεία, κατά τρόπο βέβαιο και αδιαμφισβήτητο, ώστε να μη χωρεί περαιτέρω κρίση επί του περιεχομένου τους εκ μέρους της Διοίκησης.
  • Η Υπηρεσία στην οποία υποβλήθηκε η αίτηση οφείλει είτε να την εξετάσει ως αίτηση αντιρρήσεων, είτε, αν δεν είναι αρμόδια, να τη διαβιβάσει στην αρμόδια προς εξέταση των αντιρρήσεων αρχή, προκειμένου αυτή, κατά περίπτωση, είτε να την εξετάσει αυτοτελώς, είτε να την συνεξετάσει με τυχόν ήδη υποβληθείσες αντιρρήσεις, εφόσον, βεβαίως, καταβληθεί το ειδικό τέλος, εάν συντρέχει περίπτωση. Εάν, όμως, η εν λόγω έκταση έχει συμπεριληφθεί στον κυρωθέντα δασικό χάρτη με πράσινο περίγραμμα και πράσινη διαγράμμιση, δηλαδή ως δασική, ο χάρτης πάσχει κατά τούτο, δεδομένου ότι εμπεριέχει την άρνηση της Διοίκησης να διαβιβάσει, όπως υποχρεούνταν, κατά τα προεκτεθέντα, την αίτηση διόρθωσης σφάλματος στην αρμόδια για τις αντιρρήσεις αρχή και περαιτέρω να περιλάβει την έκταση αυτή στον χάρτη με τον ειδικό υπομνηματισμό των εκτάσεων, για τις οποίες εκκρεμούν αντιρρήσεις.

Οι συνέπειες
Με βάση την απόφαση του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ, που έκρινε παράνομη την κύρωση του δασικού χάρτη Λάρισας , γιατί δεν εξετάσθηκε η αίτηση πρόδηλου σφάλματος από την Επιτροπή Αντιρρήσεων , υπάρχει θέμα νομιμότητας όλων δασικών χαρτών που έχουν κυρωθεί γιατί ακολουθήθηκε η ίδια διαδικασία.
Συγκεκριμένα οι περιοχές που αφορά η απόφαση του ΣτΕ είναι περίπου 2750 προκαποδιστριακοί 0ΤΑ, που κυρώθηκε ο δασικός χάρτης και αφορά περίπου στο 50% της έκτασης της χώρας.

Επομένως θα πρέπει όλες οι αιτήσεις προδήλων σφαλμάτων που κατατέθηκαν εμπρόθεσμα να προωθηθούν στις Αρμόδιες Επιτροπές Αντιρρήσεων για να εξετασθούν ,πληρώνοντας οι πολίτες τα ανάλογα παράβολα.

Ποια θεωρούνται πρόδηλα σφάλματα για τα οποία μπορεί ο πολίτης μπορεί να κάνει ένσταση ;

• Σφάλματα που οφείλονται στα χαρτογραφικά υπόβαθρα.ü
  Ελέγχεται γενικά η ακρίβεια του χάρτη, που δημιουργήθηκε από τη σύνθεση δύο διαφορετικών εικόνων του 1945 και 2007, γιατί σ΄ αυτό το διάστημα έγιναν μεγάλες αλλαγές στο τοπίο.
• Σφάλματα που οφείλονται σε λάθος τοποθέτηση των θεματικών οριογραμμών. Να μη περάστηκε δηλαδή σωστά η γραμμή που χωρίζει μια δασική έκταση, από ένα κτήμα . Αυτό συμβαίνει κυρίως στις άκρες των χωραφιών που συνορεύουν με δασική έκταση, όπου το φούντωμα της φυλλωσιάς βρίσκεται εντός ιδιωτικής αγροτικής έκτασης.
• Σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη ή λάθος απεικόνισης θεματικών εκτάσεων (αφορούν μορφή ή χαρακτήρα). Για παράδειγμα να εμφανίζεται ως δασική έκταση μια δενδροκαλλιέργεια ή ένας παλιός ελαιώνας, που λόγω της έντονης κλίσης του εδάφους κατά τη φωτοερμηνεία των αεροφωτογραφιών ερμηνεύτηκε ως δάσος.
• Σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη ή λάθος εγγραφών στοιχείων (αντιστοίχισης). Π.χ. δεν γράφει μέσα στο πολύγωνο τι χαρακτήρα έχει η έκταση (ΔΔ, ΑΔ, ΔΑ, ΑΝ ΔΧ, κλπ).
• Σφάλματα που οφείλονται σε τροποποιημένα στοιχεία κατόπιν επεξεργασίας εικόνας λόγω διαβαθμισμένων περιοχών. Ως διαβαθμισμένες περιοχές εννοούμε τις εκτάσεις που για λόγους εθνικής ασφάλειας παρουσιάζονται επεξεργασμένες στο χάρτη και αυτό μπορεί να επηρέασε και την γύρω περιοχή.
• Σφάλματα λόγω συμπερίληψης πεδινών χορτολιβαδικών, βραχωδών ή πετρωδών εκτάσεων. Ως «πεδινές» θεωρούνται οι εκτάσεις που βρίσκονται σε υψόμετρο μικρότερο των 100 μέτρων με μέση κλίση μικρότερη του 8% και μέγιστη κλίση μικρότερη του 12%, οι οποίες φέρουν χορτολιβαδική βλάστηση ή είναι βραχώδεις και οι οποίες θα πρέπει να φαίνονται ως «άλλης μορφής/κάλυψης» (ΑΑ) στο δασικό χάρτη. Σφάλματα λόγω συμπερίληψης χορτολιβαδικών, βραχωδών ή πετρωδών εκτάσεων αναγνωρισμένων ως ιδιωτικών. Σε αυτή την κατηγορία υπάγονται τα κληροτεμάχια που δόθηκαν με παραχωρητήρια σε ιδιώτες.
• Σφάλματα λόγω συμπερίληψης τεχνητών δασικών φυτειών ως δασικών εκτάσεων. Πρόκειται για φυτείες (π.χ. λευκώνες, χριστουγεννιάτικα δένδρα, δασικές φυτείες ), που δημιουργούνται επί ιδιωτικών γεωργικών εκτάσεων, με σκοπό την υλοτομία, τη διακίνηση και εμπορία δασικών προϊόντων .
• Ειδικά σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη απεικόνισης πράξεων της διοίκησης πριν την κύρωση του δασικού χάρτη. Αυτή η κατηγορία καλύπτει περιπτώσεις όπως; να μην περάστηκε σωστά η πράξη χαρακτηρισμού του δασαρχείου, ή το όριο του σχεδίου πόλης, τα όρια του αναδασμού κλπ.

Τι γίνεται στη Μαγνησία;

Τρεις προσφυγές έχουν γίνει στο ΣτΕ κατά αντίστοιχων αποφάσεων της Δ/νσης Δασών Μαγνησίας για απόρριψη αιτημάτων για διόρθωση του δασικού χάρτη, λόγω προδήλων σφαλμάτων και αναμένεται σε σύντομο χρονικό διάστημα η έκδοση σχετικών αποφάσεων.