Δασικοί χάρτες και η ενίσχυση των αγροτών

Του Βαγγέλη Αποστόλου*

Αποτελεί κοινή αντίληψη πλέον ότι η κατάρτιση και κύρωση των δασικών χαρτών αποτελούν αναγκαιότητα για ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος. Ηταν αδύνατο, όμως, η διαδικασία αυτή να προχωρήσει στη χώρα μας χωρίς επιπτώσεις, ιδιαίτερα στον αγροτικό χώρο σε μια ώρα που πρωτοστατούμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να μη μειωθούν ο προϋπολογισμός τής μετά το 2020 Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και οι άμεσες ενισχύσεις της χώρας μας, οφείλουμε να αποτρέψουμε αυτές τις επιπτώσεις. Πόσο μάλλον όταν για την ελληνική γεωργία όχι μόνον δεν υπάρχουν αποδείξεις επιπτώσεων στο περιβάλλον από τη λειτουργία της, αλλά αντίθετα υπάρχει μια θετική συμβολή και μάλιστα σε μια περίοδο που η κλιματική αλλαγή πλήττει καθοριστικά και την ίδια.

Γι’ αυτό και από την αρχή δεσμευτήκαμε ότι θα αντιμετωπίσουμε και όλα τα προβλήματα που προκύπτουν στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ), με στόχο να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ από τις κοινοτικές ενισχύσεις και να μη χρησιμοποιηθεί ο αγροτικός χώρος ως εργαλείο αποχαρακτηρισμού δασικών εκτάσεων, που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ως αγροτικές.

Από τον Δεκέμβριο του 2017 ώς τον Απρίλιο του 2018 επελέγη να κυρωθούν μερικώς οι δασικοί χάρτες στο 1/3 των εκτάσεων της χώρας, ενώ την ίδια περίοδο, από τον Φεβρουάριο μέχρι τα μέσα Μαΐου του 2018, υποβάλλονταν οι δηλώσεις ΟΣΔΕ, που εκ των πραγμάτων δεν μπορούσαν να λάβουν υπόψη τους τις διαδικασίες κύρωσης που έτρεχαν παράλληλα.

Ο έλεγχος των επιπτώσεων των κυρώσεων στις δηλώσεις ΟΣΔΕ που ακολούθησε, ανέδειξε περί τα 1.500.000 στρ. αγροτικών εκτάσεων να έχουν χαρακτηριστεί ως δασικά, από τα οποία περίπου το 60% έχει κυρωθεί, ενώ για τα υπόλοιπα, δηλαδή το 40%, έχουν υποβληθεί περί τις 240.000 αντιρρήσεις και αιτήσεις εξαγορών. Ο χρόνος οριστικοποίησης της πληρωμής για αυτές τις εκτάσεις δεν μπορεί να παραταθεί πολύ πέρα από το τέλος του Σεπτεμβρίου.

Η αγροτική χρήση αυτών των εκτάσεων σήμερα υπηρετεί όχι μόνο περιβαλλοντικά οφέλη, τουλάχιστον ανάλογα με αυτά που θα πρόσφερε η δασική, αλλά και οικονομικά, με τα έσοδα από τις προσοδοφόρες δενδρώδεις καλλιέργειές τους και με τις κοινοτικές ενισχύσεις.

Ομως για τις εκτάσεις αυτές εγείρεται ουσιαστικό πρόβλημα κατά πόσον μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατανομή των αντιστοιχουσών άμεσων ενισχύσεων. Κι αν αυτό μπορεί να καταστεί δυνατόν για το 40%, που δεν έχει κυρωθεί, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα, με τα ισχύοντα, για το 60% που έχει ήδη κυρωθεί.

Τίθεται το ερώτημα: Γιατί οι αγρότες του 60%, παρότι ειδοποιήθηκαν για τις επιπτώσεις, δεν κατέθεσαν ενστάσεις; Γνωρίζοντας καλά τους αγρότες, η απάντηση είναι απλή: Δεν μπορούν να εκλογικεύσουν την αμφισβήτηση της κυριότητας και της χρήσης του χωραφιού τους που το καλλιεργούν εδώ και 60 χρόνια.

Το πρόβλημα όμως του 60% πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα για δύο λόγους, ο πρώτος είναι ότι οι πληρωμές των άμεσων ενισχύσεων που ανακοινώθηκαν για το δεύτερο 15ήμερο του Οκτώβρη οφείλουν να γίνουν χωρίς την απώλεια ακόμη και ενός ευρώ και ο δεύτερος είναι το μεγάλο πρόβλημα που έχουμε μπροστά μας, που είναι η αντιμετώπιση της επιμονής πολλών κρατών-μελών της Ε.Ε. για πλήρη εξωτερική σύγκλιση των άμεσων ενισχύσεων (57 ευρώ/στρ. εμείς, 25 ο μέσος όρος της Ε.Ε.), την επόμενη προγραμματική περίοδο, δηλαδή στη μετά το 2020 ΚΑΠ.

Οφείλω επίσης να κάνω γνωστό ότι, με το σκεπτικό που αναπτύξαμε με επιμονή σε πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, έγινε αποδεκτό και πήραμε απόφαση, με 23 υπέρ και 5 κατά των προτάσεών μας, που αποτυπώθηκε και στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την κατανομή του βάρους της μερικής εξωτερικής σύγκλισης αναλογικά σε πολλά κράτη-μέλη.

Πρέπει λοιπόν να λύσουμε το πρόβλημα για να μη χαθούν και τα οφέλη των έως τώρα επίπονων προσπαθειών μας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τι μπορεί να γίνει λοιπόν λίγες ημέρες πριν από τις πληρωμές των ενισχύσεων που έχουν προγραμματιστεί για το δεύτερο 15ήμερο του Οκτώβρη; Μια πρώτη λύση θα ήταν η εμπρόθεσμη προσφυγή των βλαπτομένων αγροτών κατά του κυρωμένου δασικού χάρτη ενώπιον του ΣτΕ με ταυτόχρονη αίτηση για αναστολή της μερικής κύρωσης. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η έγκαιρη ενεργοποίηση όλων των βλαπτομένων αγροτών, κάτι το οποίο δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο.

Η δεύτερη λύση περνά μέσα από νομοθετική πρωτοβουλία, που με μεταβατική διάταξη θα επιτρέπει την αναστολή των πράξεων μερικής κύρωσης δασικών χαρτών σε αγροτικές εκτάσεις που περιλαμβάνονται στις δηλώσεις ΟΣΔΕ, μέχρι τη φάση της ολοκλήρωσης των κυρώσεων στις συγκεκριμένες περιοχές. Βέβαια και γι’ αυτή τη διάταξη είναι πιθανό ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις, αλλά είναι η μόνη, κατά την άποψή μου, που μπορεί να διασφαλίσει αυτή τη στιγμή τις πληρωμές των άμεσων ενισχύσεων, όπως έχουν προγραμματιστεί. Οι πληρωμές πρέπει να γίνουν.

* πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Ευβοίας

 Πηγή: www.efsyn.gr