Δασικοί χάρτες – Κτηματολόγιο:  Πως και πότε οι χαμένες προθεσμίες ενστάσεων οδηγούν σε χαμένες περιουσίες

Από ξαφνικό θάνατο κινδυνεύουν τα εμπράγματα δικαιώματα (κυριότητα, νομή επικαρπία, δουλείες κλπ.) όσων πολιτών αφήσουν να περάσουν άπρακτες οι αποκλειστικές προθεσμίες αμφισβήτησης του Εθνικού Κτηματολογίου και των δασικών χαρτών.

Δικηγόροι και μηχανικοί που συμμετείχαν σε κοινή εκδήλωση του Δικηγορικού Συλλόγου, του Συλλόγου Μηχανικών και της Νομαρχιακής Επιτροπής ΤΕΕ Ζακύνθου έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου να χαθούν περιουσίες από αμέλεια, ενώ έδωσαν απαντήσεις στα σοβαρά ζητήματα που ανακύπτουν από την εφαρμογή των δασικών χαρτών και του Κτηματολογίου.

Πολίτες σε εγρήγορση

Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα 12 Μαρτίου στην εφημερίδα «Ημέρα της Ζακύνθου», οι ομιλητές της εκδήλωσης υπογράμμισαν σε υψηλούς τόνους την ανάγκη να δείξουν οι πολίτες εγρήγορση προκειμένου να ελέγξουν τις αναρτήσεις τόσο στο Κτηματολόγιο όσο και σους δασικούς χάρτες πριν να είναι αργά και οι περιουσίες τους περάσουν στα χέρια του δημοσίου.
Όπως επισημαίνει η εφημερίδα  κατ’ επανάληψη έχει αναφερθεί ότι οι δασικοί χάρτες καταλαμβάνουν περιοχές εντός των ορίων υφιστάμενων οικισμών, καθώς και περιοχές εκτός οικισμού στις οποίες έχουν εκδοθεί από δεκαετίες νόμιμες οικοδομικές άδειες. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Αργασίου, όπου η κτηματογράφηση ελέγχεται για αστοχίες «με σοβαρότατες ασάφειες και ασυμφωνίες ως προς το σχήμα και τα όρια των γεωτεμαχίων».

Μηχανικοί και δικηγόροι από το βήμα της εκδήλωσης κάλεσαν τους πολίτες  να είναι πολύ προσεκτικοί καθώς όσοι ιδιοκτήτες ακινήτων, είτε δεν τα δήλωσαν στο Κτηματολόγιο, είτε το έπραξαν με σοβαρά σφάλματα, βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο να χάσουν τα ακίνητά τους εντός του 2018.

Οριστικοποίηση εγγραφών

Μετά την οριστικοποίηση των αρχικών (πρώτων) εγγραφών, δηλαδή την παρέλευση άπρακτης της νόμιμης αποκλειστικής προθεσμίας αμφισβήτησής τους, επέρχεται “ξαφνικός θάνατος” των εμπραγμάτων δικαιωμάτων, που ο δικαιούχος τους δεν τα διεκδίκησε δικαστικά, διότι παράγεται αμάχητο τεκμήριο υπέρ των φερομένων στις πρώτες εγγραφές ως δικαιούχων, γεγονός που οδηγεί σε απόσβεση των εμπραγμάτων αξιώσεων του αληθινού δικαιούχου, ο οποίος μετά από αυτό έχει μόνον ενοχική αξίωση (αποζημίωση).
Αυτό σημαίνει πως τα εμφανιζόμενα ως «ορφανά» ακίνητα θα χαρακτηριστούν “Αγνώστου Ιδιοκτήτη” και θα υιοθετηθούν από το ελληνικό Δημόσιο.
Ειδικότερα στη Ζάκυνθο, για την περιοχή Αργασίου που κηρύχθηκε υπό κτηματογράφηση στις 28-4-2004, για το Καλαμάκι και το Βασιλικό στις 7-11-2005 και για τον Παντοκράτορα στις 18-5-2006, η προθεσμία διόρθωσης είναι δεκατεσσάρων ετών και αρχίζει από τον αντίστοιχο χρόνο δημοσίευσης της απόφασης υπαγωγής.
Εάν η κήρυξη της κτηματογράφησης έγινε μετά τις 2-8-2006, τότε η προθεσμία διόρθωσης είναι επτά ετών. Η προθεσμία αυτή ισχύει και για την πόλη της Ζακύνθου, επειδή η υπαγωγή της στην κτηματογράφηση έγινε στις 30-7-2013.  Μεταξύ άλλων στην εκδήλωση της Ζακύνθου επισημάνθηκαν από τους ομιλητές τα εξής:

Ζητήματα ιδιοκτησίας

-“Περιπτώσεις που ήταν δασικές το 1945, μεταγενέστερα δεν φαίνεται να είναι Κανονική γεωργική καλλιεργούμενη έκταση σήμερα βλέπουμε ότι έχει δασωθεί. Αυτές είναι περιπτώσεις που οι περισσότεροι πολίτες θα κληθούν να δουν τι πρέπει να κάνουν στο ζήτημα της ιδιοκτησίας. Πολλές καλλιέργειες παρατήθηκαν, πολλοί αγροί έχουν γίνει δασωμένοι. Αυτές οι εκτάσεις που εμφανίζονται ως αγροτικής μορφής το 1945 και δασώθηκαν μεταγενέστερα αναγνωρίζονται ως ιδιωτικές αλλά εφόσον προσκομιστούν τίτλοι και έχουν μεταγραφεί ανεξάρτητα από την μορφή που απέκτησαν αργότερα.

Αδύνατη η ανατροπή χαρακτηρισμού

– “Οι περιοχές που έχουν αναρτηθεί δασικοί χάρτες συμπίπτουν με περιοχές που έχουν ήδη υπαχθεί στη διαδικασία κτηματογράφησης παλαιότερα. Κάποιος που θα εντοπίσει το ακίνητό του θα πρέπει με μεγάλη προσοχή να διακρίνει ποια είναι τα τμήματα που χαρακτηρίζονται δασικά ή μη γιατί όταν ολοκληρωθεί η προθεσμία και κυρωθούν οι δασικοί χάρτες είναι αδύνατον να ανατραπεί ο χαρακτηρισμός. Μια έκταση ακόμα και αν είναι ιδιωτική, ως δασική έχει κάποιους περιορισμούς με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί.

Τεκμηρίωση ισχυρισμού
-Πρώτη διαδικασία διόρθωσης κάποιου σφάλματος είναι η τελεσίδικη πράξη για δασική και μη δασική. Ακόμη και με υποβολή αντίρρησης μπορεί κάποιος να αποδείξει ότι είναι ιδιοκτήτης έκτασης. Επίσης, ισχυριζόμενος ότι έκταση δεν είναι δασική θα πρέπει να χρησιμοποιήσει στοιχεία που θα υποστηρίζουν τον ισχυρισμό του”

Κοινωνικές αδικίες

-“Διαβάζοντας τον χάρτη θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν κτιριακές εγκαταστάσεις, ελιές, καλλιέργειες και δέντρα, που δεν έχουν δασικό χαρακτήρα. Υπάρχει ανάγκη ολοκλήρωσης δασολογίου, κτηματολογίου ως προαπαιτούμενα για αποτελεσματική προστασία δασικών συστημάτων. Έχουμε την πιο αυστηρή δασική νομοθεσία. Αυτό το βλέπουμε σε ακτές, νησιά και ύπαιθρο χώρα. Πρέπει να ξέρουμε τι είναι δάσος ώστε όταν πάει να εφαρμοστεί η νομιμότητα να μην έχουμε κοινωνικές αδικίες».

Δηλώσεις δικαιωμάτων

-Πληροφοριακά έχει υπογραφεί σχετική σύμβαση για κτηματογράφηση υπολοίπου Ζακύνθου. Αμέσως μετά το καλοκαίρι σε διάστημα τριών μηνών για τους ντόπιους και έξι μήνες για κατοίκους εξωτερικού οι πολίτες θα κληθούν να δηλώσουν όλα τα δικαιώματα που έχουν σε όλα τα ακίνητα του νησιού, όπου δεν λειτουργεί εθνικό κτηματολόγιο”.

Ανακριβείς δηλώσεις

-Οι πολίτες που βρίσκονται σε περιοχές που δεν έχουν κτηματογραφηθεί θα πρέπει να αφυπνιστούν και να τακτοποιήσουν τους τίτλους τους. Λόγω της οριστικοποίησης του Αργασίου όσοι έχουν εμπράγματα δικαιώματα να τρέξουν μέσα στην προθεσμία να ελέγξουν τα ακίνητα τους. Σφάλματα υπάρχουν και οφείλονται σε ανακριβείς ή εσφαλμένες δηλώσεις ιδιοκτησίας ακόμη και ανύπαρκτης. Είναι γνωστό ότι στη Ζάκυνθο υπάρχουν τίτλοι στο υποθηκοφυλακείο με παλιά τοπογραφικά και οι εκτάσεις των ακινήτων δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, Όταν έκλεισε το κτηματολόγιο δεν μπορούσε να γίνει σωστός εντοπισμός και αντιστοίχιση δικαιωμάτων και ακινήτων.

ΠΗΓΗ: ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ