Δασικοι χάρτες: ο γόρδιος δεσμός αντιρρήσεων και ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Από την Κρήτη αναδεικνύεται ξανά το ανοιχτό θέμα των μεγάλων καθυστερήσεων εξέτασης των αντιρρήσεων στους Δασικού Χάρτες, που κρατά χιλιάδες ιδιοκτήτες σε όλη τη χώρα σε πολυετή ομηρεία, καθώς δεν μπορούν αφενός μεν να κατοχυρώσουν την περιουσία τους, παρότι έχουν νομοθετηθεί τα δικαιώματα τους έναντι διεκδικήσεων του δημοσίου αφετέρου δε, να μεταβιβάσουν και να αξιοποιήσουν τα ακίνητα τους, με συμβόλαια και οικοδομικές άδειες. Γιατί μένει άλυτος ο γόρδιος δεσμός των αντιρρήσεων και των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων.

Από τις χιλιάδες των αντιρρήσεων που έχουν υποβληθεί στους Δασικούς Χάρτες σε όλη τη χώρα έχουν εξεταστεί από τις επιτροπές σε ποσοστό περίπου 30%. Από το υπουργείο Περιβάλλοντος εκκρεμεί εδώ και πολλούς μήνες να παρουσιαστούν νομοθετικές ρυθμίσεις που θα ξεμπλοκάρουν την εξέταση των εκκρεμών αντιρρήσεων, ώστε «να ολοκληρωθεί η εξέταση του 80% των αντιρρήσεων έως το τέλος του 2025», όπως έχει ανακοινώσει από τον περασμένο Νοέμβριο ο γενικός γραμματέας Δασών του ΥΠΕΝ.

Εξέταση αντιρρήσεων ούτε σε δέκα χρόνια με τους ακολουθούμενους ρυθμούς

Στη Βουλή πέφτουν βροχή οι ερωτήσεις βουλευτών κομμάτων της αντιπολίτευσης προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, για τις μεγάλες καθυστερήσεις εξέτασης των αντιρρήσεων στους Δασικού Χάρτες και ειδικά για την Κρήτη, με βάση παρέμβαση που άσκησε  το ΤΕΕ Ανατολικής Κρήτης επισημαίνεται ότι «με τους ακολουθούμενους ρυθμούς η ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης αντιρρήσεων  θα απαιτήσει τουλάχιστον δέκα χρόνια». Γεγονός, που επιβεβαιώνει με  δηλώσεις της στα τοπικά μέσα εν ημέρωσης η διευθύντρια της διεύθυνσης Δασών Χανίων τονίζοντας την ανάγκη άμεσης στελέχωσης της Δασικής Υπηρεσίας και αύξηση των επιτροπών εξέτασης αντιρρήσεων.

Υποστελέχωσης δασικών υπηρεσιών και απλήρωτες επιτροπές εξέτασης αντιρρήσεων

Η λειτουργίας των επιτροπών εξέτασης αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ) έχει περιπέσει σε μεγάλες περιπέτειες,  καθώς παράλληλα με τα προβλήματα υποστελέχωσης των δασικών υπηρεσιών υπάρχουν και προβλήματα μεγάλων καθυστερήσεων στις πληρωμές των αμοιβών των μελών των επιτροπών, έως του σημείου να λειτουργούν αποτρεπτικά για τη συμμετοχή ιδιωτών δικηγόρων και μηχανικών και δασολόγων δημοσίων υπαλλήλων στη στελέχωση τους.

«Η πολιτική ηγεσία δεν μπορεί να παραμένει άλλο απαθής και να θεωρεί ότι όλα λειτουργούν καλώς»

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ) θέτει σε δραματικούς τόνους το πρόβλημα της υποστελέχωσης των δασικών υπηρεσιών και όπως ανακοίνωσε σε πρόσφατη συνάντηση της με τον γενικό γραμματέα Δασών Ευστάθιο Σταθόπουλο, η διοίκηση της ΠΕΔΔΥ υπογράμμισε ότι:

«Οι Δασικές Υπηρεσίες σήμερα υπολειτουργούν λόγω των τραγικών ελλείψεων σε προσωπικό όλων των ειδικοτήτων. Αν συνεχιστεί η κατάσταση αυτή η Υπηρεσία μας θα οδηγηθεί σε πλήρες λειτουργικό αδιέξοδο. Η πολιτική ηγεσία δεν μπορεί να παραμένει άλλο απαθής και να θεωρεί ότι όλα λειτουργούν καλώς» Και επισήμανε ότι:  «η κατάσταση που λειτουργούν οι υπηρεσίες είναι οριακή και πώς θα πρέπει το Υπουργείο να αποστείλει και να υποστηρίξει αίτημα για προσλήψεις με άμεσες διαδικασίες σε συγκεκριμένες δασικές Υπηρεσίες, στη λογική που έχει ήδη εφαρμοστεί σε άλλα νευραλγικά Υπουργεία στα οποία έγιναν άμεσα προσλήψεις εκτός των διαδικασιών (Διαγωνισμών) του ΑΣΕΠ».

Τι λένε οι δασολόγοι για το νομοθετικό πλαίσιο δικαιώματων ιδιωτών και δημοσίου στους Δασικούς Χάρτες

Ειδικότερα όμως,  για τα αδιέξοδα που υφίστανται χιλιάδες εγκλωβισμένοι πολίτες στους Δασικούς Χάρτες υπάρχουν βαθύτερα αίτια και προβλήματα που αναδεικνύουν οι δασολόγοι του δημοσίου.

-«Το ερώτημα είναι αν έχουν τελικά τεχνικά λάθη οι Δασικοί Χάρτες ή απλά ζητάμε σαν κοινωνία δασικούς χάρτες ραμμένους και κομμένους στα μέτρα της κατά περίπτωση εκλογικής πελατείας στην Κρήτη ή σε άλλες περιοχές;» έχει επισημάνει η ΠΕΔΔΥ, σημειώνοντας σε παλαιότερη ανακοίνωση της ότι:

«Το τεχνικό και διοικητικό πλαίσιο για τη σύνταξη, τη θεώρηση και την ανάρτηση των δασικών Χαρτών, καθώς και οι διοικητικές και λοιπές διαδικασίες για την υποβολή αντιρρήσεων και την εξέτασή τους προκειμένου να κυρωθούν οι Δασικοί Χάρτες είναι ευθύνη του αρμόδιου Υπουργείου (και της Κυβέρνησης συνολικότερα) που όφειλαν να εδραιώσουν ένα σταθερό και δίκαιο για την προάσπιση των δικαιωμάτων του δημοσίου πλαίσιο για τους δασικούς χάρτες, το οποίο από την άλλη πλευρά θα γινόταν σεβαστό από τους πολίτες οι οποίοι είναι βέβαιο ότι γνωρίζουν ιστορικά για την προέλευση της ιδιοκτησίας τους».

«Χάσμα εμπιστοσύνης» ανάμεσα στους πολίτες και τη διοίκηση για τους Δασικούς Χάρτες

-«Στην περίπτωση του έργου των δασικών χαρτών μόνο σταθερό δεν παρέμεινε το πλαίσιο από τη σύνταξη του Δασικού Χάρτη μέχρι την τελική Κύρωσή του και αυτό κατά την άποψη μας είναι το πρόβλημα. Δεκάδες διοικητικές πράξεις (νόμοι, τροπολογίες, προεδρικά διατάγματα, υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι), αντί να διευκολύνουν περιέπλεξαν περισσότερο το θέμα των Δασικών Χαρτών και δημιούργησαν ένα «χάσμα εμπιστοσύνης» ανάμεσα στους πολίτες και τη διοίκηση, το οποίο έχει σαν γενεσιουργό αιτία τις πολλές, αποσπασματικές και άστοχες αλλαγές στο νομικό πλαίσιο, για την απόδοση των εκτάσεων δασικού χαρακτήρα στους Δασικούς Χάρτες» λέει η ΠΕΔΔΥ και υπογραμμίζει ότι:

«Αυτό το πρόβλημα οδήγησε στη μεγάλη κοινωνική και πολιτική πίεση και τελικά στη διολίσθηση ενός έργου που αλλιώς ξεκίνησε και αλλιώς από ότι φαίνεται θα καταλήξει», υποστηρίζοντας παράλληλα η ΠΕΔΔΥ ότι:

-«Οι μόνοι που δεν έχουν μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση που δημιουργήθηκε είναι οι Δασικοί Υπάλληλοι που κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες , σε ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και με κόπο ψυχής, διαθέτοντας και τα τελευταία αποθέματα ατομικής αντοχής, προσαρμόζουν κάθε λίγο τους χάρτες στα νέα δεδομένα και κατόρθωσαν (γιατί περί κατορθώματος πρόκειται) να ολοκληρώσουν το έργο των Δασικών Χαρτών και σήμερα έχουμε αναρτημένους χάρτες στο σύνολο της Χώρας».

ΓΓ Δασών: «εξέταση του 80% των αντιρρήσεων έως το τέλος του 2025

-«Tο 1833 ιδρύθηκε η Δασική Υπηρεσία και μέχρι το 2010 δεν είχε ξεκινήσει προσπάθεια για δασικούς χάρτες… Δεν έχουμε δασικούς χάρτες ούτε τώρα, έως έναν βαθμό. Τουλάχιστον, όμως, έχουμε κατά 91% κυρωμένους δασικούς χάρτες πλέον», δήλωσε ο Ευστάθιος Σταθόπουλος, γενικός γραμματέας Δασών του ΥΠΕΝ, τον περασμένο Νοέμβριο. στο συνέδριο του ΤΕΕ.

Ο κ. Σταθόπουλος πρόσθεσε, πάντως: «Στόχος μας είναι, με 1-2 κατάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις, που θα είμαστε πολύ σύντομα έτοιμοι να ανακοινώσουμε, να έχουμε ολοκληρώσει το 80% των αντιρρήσεων πριν το τέλος του 2025. Είμαι αισιόδοξος ότι θα τον πετύχουμε αυτόν τον στόχο. Τώρα είμαστε λίγο πάνω από το 30%, θέλουμε να έχουμε φθάσει σε ένα 75-80%. Σε κάθε περίπτωση, έχει επιτευχθεί ένα πάρα πολύ καλό αποτέλεσμα στους δασικούς χάρτες, δεδομένων των διαφόρων κρίσεων και όσων άλλων συνέβησαν».

Παρέμβαση ΤΕΕ Ανατολικής Κρήτης

Το ΤΕΕ/ΤΑΚ εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με ζητήματα που αφορούν τη διαχείριση των δασικών εκτάσεων και την ομαλή εξέλιξη των διαδικασιών ανάρτησης και εξέτασης των δασικών χαρτών, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις Π.Ε. Ηρακλείου και Λασιθίου στην Περιφέρεια Κρήτης, μέσω επιστολής του προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας  και τον Επιθεωρητή εφαρμογής δασικής πολιτικής Κρήτης. Παράλληλα θέτει ζήτημα για  τις καλλιέργειες χαρουπιάς στην Κρήτη, οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις έχουν χαρακτηριστεί ως δασικές εκτάσεις και ζητά να δοθεί λύση από το ΥΠΕΝ. Η παρέμβαση του ΤΕΕ/ΤΑΚ προκάλεσε κοινοβουλευτικές ερωτήσεις από βουλευτές της αντιπολίτευσης προς το ΥΠΕΝ.

Εκκρεμούν ακόμα περισσότερες από 27.500 αντιρρήσεις στα Χανιά

Με αργούς ρυθμούς προχωράει η εξέταση των αντιρρήσεων επί των δασικών χαρτών στα Χανιά λόγω υποστελέχωσης της διεύθυνσης δασών Χανίων. Οι επιτροπές είναι μόλις δύο και έχουν εξετάσει 1.929 υποθέσεις σε διάστημα ενός έτους ενώ εκκρεμούν ακόμα περισσότερες από 27.500 αντιρρήσεις. Η διευθύντρια της διεύθυνσης Δασών Χανίων τονίζει την ανάγκη άμεσης στελέχωσης της υπηρεσίας.

Δείτε τι λέει η διευθύντρια της διεύθυνσης Δασών Χανίων στο βίντεο:

Στη Βουλή καθυστερήσεις στις επιτροπές αντιρρήσεων δασικών χαρτών

H Βουλευτής Λασιθίου του ΠΑΣΟΚ, κα Κατερίνα Σπυριδάκη, κατέθεσε Αναφορά προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη, φέρνοντας στη Βουλή εκ νέου τις σοβαρές καθυστερήσεις στην εξέταση των αντιρρήσεων δασικών χαρτών στην Κρήτη, καθώς επίσης και την αβεβαιότητα που δημιουργείται για την καλλιέργεια χαρουπιάς.

Στην Αναφορά της, η κα Σπυριδάκη επεσήμανε ότι οι υφιστάμενες Επιτροπές Αντιρρήσεων είναι μόλις μία σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα, γεγονός που καθιστά αδύνατη την ταχεία εξέταση των δεκάδων χιλιάδων εκκρεμών υποθέσεων. Σύμφωνα με το έγγραφο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας – Τμήματος Ανατολικής Κρήτης (ΤΕΕ/ΤΑΚ), αυτή τη στιγμή εκκρεμούν περισσότερες από 10.000 αντιρρήσεις στις Περιφερειακές Ενότητες Ηρακλείου και Λασιθίου, ενώ κάθε Επιτροπή εξετάζει μόλις 100-120 υποθέσεις ετησίως. Με αυτούς τους ρυθμούς, η ολοκλήρωση της διαδικασίας θα απαιτήσει τουλάχιστον μία δεκαετία, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα σε πολίτες, αγρότες και επαγγελματίες.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο γεγονός ότι η καλλιέργεια χαρουπιάς στην Κρήτη σε πολλές περιπτώσεις χαρακτηρίζεται ως δασική έκταση, παρά το γεγονός ότι αποτελεί παραδοσιακή γεωργική δραστηριότητα και βασική πηγή εισοδήματος για τους παραγωγούς. Το ΤΕΕ/ΤΑΚ ζητά την έκδοση διευκρινιστικής εγκυκλίου, ώστε να καθοριστεί με σαφήνεια ποιο είδος χαρουπιάς μπορεί να χαρακτηριστεί δασικό (άγρια χαρουπιά) και ποιο όχι, προκειμένου να αποφευχθούν άδικες διοικητικές πράξεις που θα πλήξουν περαιτέρω τους παραγωγούς.

Η Βουλευτής Λασιθίου άσκησε έντονη κριτική στην Κυβέρνηση για την αδράνεια και την έλλειψη σχεδιασμού, επισημαίνοντας ότι οι μεγάλες καθυστερήσεις στις Επιτροπές Αντιρρήσεων και η ασαφής διαχείριση του ζητήματος της χαρουπιάς δημιουργούν κλίμα αβεβαιότητας και διοικητικής ανασφάλειας για τους πολίτες. «Δεν γίνεται να μιλάμε για ανάπτυξη, όταν οι ίδιοι οι θεσμοί εμποδίζουν την υγιή δραστηριότητα των αγροτών και των επαγγελματιών. Η Κυβέρνηση οφείλει να δώσει λύσεις και όχι να μεταθέτει το πρόβλημα στο απροσδιόριστο μέλλον», τόνισε χαρακτηριστικά.

Η κα Σπυριδάκη καλεί τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να προχωρήσει άμεσα:

Στην ενίσχυση των Επιτροπών Αντιρρήσεων με επιπλέον προσωπικό, ώστε να επιταχυνθεί η εξέταση των εκκρεμών υποθέσεων.

Στην έκδοση διευκρινιστικής εγκυκλίου που θα διασφαλίζει ότι η καλλιέργεια χαρουπιάς δεν θα εντάσσεται αυθαίρετα σε δασικές εκτάσεις.

Στη διαμόρφωση ενός σαφούς και δίκαιου πλαισίου που θα προστατεύει τόσο το περιβάλλον όσο και τα δικαιώματα των αγροτών και των ιδιοκτητών γης.

«Δεν μπορούμε να δεχτούμε μια διαρκή ομηρία των πολιτών, όπου οι αγρότες και οι επαγγελματίες ζουν με την αβεβαιότητα, εξαιτίας μιας κρατικής αδιαφορίας που δεν λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας», καταλήγει η κα Σπυριδάκη.