Δασικοί χάρτες: 33 ερωτήσεις- απαντήσεις για να προστατέψετε την περιουσία σας

Του Προκόπη Γιόγιακα/

Τι πρέπει να ξέρετε για το ποιες εκτάσεις δεν θεωρούνται πλέον δασικές, τι προβλέπεται για την κυριότητα του Δημοσίου, ποιες περιοχές ευνοούνται και πόσο χρόνο έχετε στη διάθεσή σας για να υποβάλετε αντιρρήσεις

Η ανάρτηση των δασικών χαρτών σήκωσε το χαλί και φάνηκαν τα προβλήματα των τελευταίων χρόνων. Η χώρα στο μεγαλύτερο μέρος της (κατά 60%) «πρασίνισε» με συνέπεια οικόπεδα, βοσκοτόπια κ.ά. να εμφανίζονται ως δάση.

Το πρόβλημα το αναγνωρίζουν πλέον όλοι. «Τα Νέα» παρουσίασαν αναλυτικά όλες τις πτυχές των δασικών χαρτών δίνοντας τις απαραίτητες πληροφορίες, όπως για παράδειγμα ποιες εκτάσεις δεν θεωρούνται πλέον δασικές, τι θα προβλέπεται για την κυριότητα του Δημοσίου, ποιες περιοχές ευνοούνται. Αλλά και πόσο χρόνο έχουν στη διάθεσή τους οι ενδιαφερόμενοι για να υποβάλουν αντιρρήσεις επί των δασικών χαρτών, πώς διαμορφώνονται τα νέα παράβολα, ποιος είναι ο σχεδιασμός του υπουργείου Περιβάλλοντος κ.ά.

1. Οι εκτάσεις που καλύπτονται από φρύγανα και ασπάλαθους χαρακτηρίζονται δασικές;

Όχι, με βάση τη γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών (ΤΣΔ) του υπουργείου Περιβάλλοντος.

2. Πιο συγκεκριμένα;

Οι εκτάσεις που στο παρελθόν ήταν αγροτικού χαρακτήρα και λόγω της εγκατάλειψης αναπτύχθηκε ασπάλαθος και φρυγανώδης βλάστηση δεν χαρακτηρίζονται πλέον δασικές.

3. Τι ισχύει για τις βοσκήσιµες εκτάσεις;

Οι εκτάσεις που χρησιμοποιήθηκαν για βοσκή και καλύπτονται διαχρονικά μόνο από φρυγανική βλάστηση και ασπάλαθο δεν χαρακτηρίζονται πλέον δασικές, αλλά χορτολιβαδικές.

4. Είναι οριστική η απόφαση;

Ναι, μετά και την υπογραφή της από τον αρμόδιο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Αμυρά.

5. Ποιες περιοχές ευνοούνται άµεσα από την απόφαση αυτή;

Κρήτη, Δωδεκάνησα, Κυκλάδες, Μάνη και Βόρειο Αιγαίο όπου επιλύονται σημαντικές αστοχίες που αφορούν τον χαρακτηρισμό των εκτάσεων.

6. Τι ισχύει αυτή τη στιγμή για την υποβολή αντιρρήσεων στους δασικούς χάρτες;

Έχει δοθεί εξάμηνη παράταση.

7. Γιατί;

Επειδή προωθούνται νέες ρυθμίσεις και αναμένεται η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

8. Αρα, πώς θα υπολογιστεί τώρα το διάστηµα που έχουν στη διάθεσή τους οι ενδιαφερόµενοι να υποβάλουν τις αντιρρήσεις;

Οι αντιρρήσεις κατατίθενται σε διάστημα 105 ημερών για τους κατοίκους εσωτερικού και 125 ημερών για όσους ιδιοκτήτες κατοικούν στο εξωτερικό μετά την ανάρτηση του δασικού χάρτη. Ο χρόνος πριν δοθεί η παράταση μετρούσε αντίστροφα από την 1η Φεβρουαρίου έως τα μέσα Μαΐου και με την πρόσφατη παράταση έως τα μέσα Νοεμβρίου 2021.

9. Τι είδους ρυθμίσεις προωθούνται;

Προωθούνται νομοθετικές ρυθμίσεις για τα πρόδηλα σφάλματα, τις εκχερσωμένες εκτάσεις, την κυριότητα του Δημοσίου, αλλά και τις δυσκολίες στις μεταβιβάσεις και στις επενδύσεις.

10. Τι ισχύει σήµερα για τα πρόδηλα σφάλµατα και τι σχεδιάζεται;

Σήμερα έχει παρατηρηθεί πως οικήματα χαρακτηρίζονται εν μέρει δασικά. Ακόμη και αγροτικές εκτάσεις, δρόμοι, παραλίες. Το ίδιο συμβαίνει και με στενές λωρίδες γης που ανάμεσα σε μη δασικές εκτάσεις χαρακτηρίζονται ως δασικού χαρακτήρα. Η ρύθμιση, σύμφωνα με πληροφορίες, θα προβλέπει πως δεν θα απαιτείται πλέον καμία ενέργεια από τον πολίτη για τη διόρθωση σφαλμάτων που προκάλεσε η ανεπάρκεια της διοίκησης.

11. Για τις εκχερσωµένες εκτάσεις τι σχεδιάζεται;

Πρόκειται για εκτάσεις που έχουν εκχερσωθεί χωρίς πράξεις της διοίκησης και βρίσκονται σε έωλο νομικό καθεστώς, και κατ’ επέκταση μελλοντικά θα διεκδικηθούν από το κράτος. Η προωθούμενη ρύθμιση θα επιλύει οριστικά όλα τα ζητήματα, ενώ συγχρόνως θα προστατεύει το Δημόσιο από τους καταπατητές.

12. Τι ισχύει για την κυριότητα του Δηµοσίου και τι θα προβλέπεται;

Έχει παρατηρηθεί εκτάσεις που είναι εν μέρει δασικές να εμφανίζονται αυτόματα στο Κτηματολόγιο ως διεκδικούμενες από το Δημόσιο. Η προωθούμενη ρύθμιση θα προβλέπει την αντίστροφη διαδικασία. Δηλαδή το Δημόσιο θα είναι υποχρεωμένο να αποδεικνύει την ιδιοκτησία του επί των αμφισβητούμενων εκτάσεων.

13. Υπάρχουν δυσκολίες σε μεταβιβάσεις και επενδύσεις;

Ναι, αφού δεν μπορούν να γίνουν δικαιοπραξίες για εκτάσεις που θεωρούνται άδικα εν μέρει δασικές ή και εξ ολοκλήρου δασικές ή δασικού χαρακτήρα, ενώ έχουν τελεσιδικήσει πράξεις χαρακτηρισμού. Οταν μια έκταση βαρύνεται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, καθυστερούν ή και αποτρέπονται πλήρως επενδυτικές κινήσεις. Η ρύθμιση θα προβλέπει το ξεπάγωμα των μεταβιβάσεων.

14. Ποιες είναι οι πράξεις της διοίκησης που μπορούν να αναμορφώσουν τον δασικό χάρτη;

Είναι μεταξύ άλλων εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια, πράξεις εφαρμογής και εγκεκριμένες πολεοδομικές μελέτες, αποφάσεις χαρακτηρισμού οικισμού, παραχωρήσεις αγροτικών κλήρων, αποφάσεις διάθεσης εξαγορασμένων από το Δημόσιο κτημάτων δυνάμει ειδικών νόμων κ.ά.

15. Για ποιον λόγο δεν δίνεται δικαίωμα επανυποβολής αντιρρήσεων σε περιπτώσεις όπου σε προηγούμενες αναρτήσεις είχε υποβληθεί αντίρρηση η οποία απορρίφθηκε κατά την εξέταση από τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων;

Γιατί υπάρχει απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία οι χρόνοι αναρτήσεων και ο τρόπος δημοσιοποίησης της διαδικασίας αναρτήσεων και κύρωσης των δασικών χαρτών ήταν επαρκείς. Επίσης, η Ελλάδα έχει αναλάβει διεθνείς δεσμεύσεις προκειμένου να επιτευχθεί η κύρωση των δασικών χαρτών.

16. Με τις νομοθετικές ρυθμίσεις που προωθούνται λύνονται όλες οι εκκρεμότητες;

Από το υπουργείο Περιβάλλοντος κάνουν λόγο για ολιστική λύση αλλά και για διαρθρωτική μεταρρύθμιση. Ωστόσο, θα πρέπει να διευκρινιστεί πως η έκβαση του συνολικού σχεδιασμού για την επίλυση των προβλημάτων που έχουν προκύψει από την ανάρτηση των δασικών χαρτών θα εξαρτηθεί από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

17. Για ποιο θέμα αναμένεται η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας;

To Συμβούλιο της Επικρατείας θα αποφανθεί για την προσφυγή ενάντια στην απόφαση που υπέγραψε ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης για την αναμόρφωση των δασικών χαρτών που κατέθεσαν η Πανελλήνια Ενωση Δασολόγων του Δημοσίου (ΠΕΔΔΥ) και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο (ΓΕΩΤΕΕ).

18. Τι προβλέπει η υπουργική απόφαση;

Με την υπουργική απόφαση θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να καταγράφονται όλες οι διοικητικές πράξεις με τις οποίες εκτάσεις έχασαν τον δασικό τους χαρακτήρα πριν από το 1975.

19. Υπάρχει περίπτωση να αλλάξει το καθεστώς των επιδοτήσεων;

Όπως λένε από το υπουργείο Περιβάλλοντος, με την ανάρτηση των δασικών χαρτών δεν αλλάζει το καθεστώς των επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, οι οποίες θα συνεχίσουν να καταβάλλονται.

20. Και µε το τέλος άσκησης αντιρρήσεων τι ισχύει;

Αποφασίστηκε η μείωσή του κατά 50%.

21. Τελικά µε τη μείωση πώς διαμορφώνονται τα παράβολα;

Όσον αφορά τα παράβολα για τις αντιρρήσεις ισχύουν τα εξής:

• 5 ευρώ για έκταση 100 τ.μ.
• 20 ευρώ για έκταση έως 1 στρέμμα.
• 45 ευρώ για έκταση από 1 έως 5 στρέμματα
• 90 ευρώ για πάνω από 5 έως 10 στρέμματα.
• 175 ευρώ για πάνω από 10 έως 20 στρέμματα.
• 350 ευρώ για πάνω από 20 έως 100 στρέμματα.
• 700 ευρώ για πάνω από 100 έως 300 στρέμματα.
• 650 ευρώ πάνω από 300 στρέμματα.

22. Για τους ΟΤΑ;

Η διαδικασία υλοποιείται ατελώς.

23. Πόσες αντιρρήσεις έχουν υποβληθεί μέχρι στιγμής;

Οι αντιρρήσεις που έχουν υποβληθεί ξεπερνούν τις 170.000.

24. Το τέλος της αντίρρησης εξαρτάται από το συνολικό εμβαδόν των εκτάσεων ή είναι αυτοτελές;

Για κάθε αυτοτελή έκταση της οποίας αμφισβητείται ο χαρακτήρας που έχει αποδοθεί στον δασικό χάρτη πρέπει να υποβληθεί ξεχωριστή αντίρρηση. Εάν, για παράδειγμα, έχετε δύο διαφορετικά αγροτεμάχια και αμφισβητείτε και στα δύο τον χαρακτηρισμό τους, πρέπει να υποβάλετε δύο αντιρρήσεις.

25. Πώς και πότε θα εξεταστούν οι αντιρρήσεις;

Μέσα στο επόμενο διάστημα πιάνουν δουλειά οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων. Οι Επιτροπές είναι τριμερείς, απαρτίζονται από έναν δικηγόρο, έναν μηχανικό και έναν δασολόγο του Δημοσίου. Επιπλέον, όπως λένε από το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα ανατεθεί σε ιδιώτες η προετοιμασία των αντιρρήσεων, όπως η ομαδοποίηση και η ταξινόμηση, για να διευκολυνθεί το έργο των Επιτροπών, ενώ παράλληλα προχωρά η πρόσληψη 700 υπαλλήλων στις δασικές υπηρεσίες.

26. Πάνω στους δασικούς χάρτες υπάρχουν διάφοροι κωδικοί. Τι συμβολίζουν;

ΑΑ (Ανέκαθεν Μη Δασικές Εκτάσεις), ΠΑ (Μη Δασικές Πράξεις Χαρακτηρισμού), ΔΔ (Ανέκαθεν Δασικές Εκτάσεις), ΔΑ (Εκχερσώσεις), ΑΔ (Δασωμένοι Αγροί), ΠΔ (Τελεσίδικες Πράξεις Χαρακτηρισμού), ΧΧ (Ανέκαθεν Χορτολιβαδικές Εκτάσεις), ΧΑ (Χορτολιβαδικές Εκτάσεις στις Α/Φ του 1945. Αλλης Μορφής/Κάλυψης στις Α/Φ 2007-2009), ΑΧ (Αλλης Μορφής/Κάλυψης στις Α/Φ του 1945. Χορτολιβαδικές στις Α/Φ 2007-2009), ΑΝ (Εκτάσεις που έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες λόγω εκχέρσωσης ή εξαιτίας πυρκαγιών).

27. Τι ισχύει για τις οικοδομικές άδειες και επενδύσεις;

Έως τώρα για οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα ο πολίτης έπρεπε να υποβάλει αίτηση για έκδοση πράξης  χαρακτηρισμού και η αναμονή ήταν από τρία έως πέντε έτη. Σήμερα, με τον αναρτημένο δασικό χάρτη, αρκεί η βεβαίωση του μηχανικού πως το απλό απόσπασμα του δασικού χάρτη φέρει τον χαρακτηρισμό «ΑΑ», το οποίο κατατίθεται στην υπηρεσία δόμησης του οικείου δήμου και εκδίδεται η οικοδομική άδεια. Το ίδιο ισχύει και για οποιαδήποτε άλλη επένδυση.

28. Γιατί λαμβάνεται υπόψη η αεροφωτογράφιση του 1945 και όχι νεότερες;

Η αεροφωτογράφιση του 1945 αποτελεί το πρώτο πλήρες γεωχωρικό σύνολο για όλη τη χώρα. Το βασικό εργαλείο για να αποτυπωθεί η κάλυψη σε παρελθοντικό χρόνο. Με την εφαρμογή του δασικού νόμου (ν.β998/1979), όπως ισχύει, οι Δασικές Υπηρεσίες διαχρονικά χρησιμοποιούν τις Α/Φ του 1945 ως ιστορική βάση για την έκδοση πράξεων χαρακτηρισμού συνεκτιμώντας τη μορφή που είχε μια έκταση τότε, με τον χαρακτήρα που διαθέτει αυτή σε πιο πρόσφατο χρόνο.

29. Μεγάλος αριθμός πρόδηλων σφαλμάτων και λανθασμένων αποτυπώσεων στον δασικό χάρτη. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Ο δασικός χάρτης αποτελεί μια συνολική και ενιαία πράξη χαρακτηρισμού που, πολλές φορές, καλύπτει ολόκληρη τη χωρική ενότητα (μιας περιφερειακής ενότητας ή ενός νησιού) εκτός από τις περιπτώσεις που εξαιρέθηκαν από τον δασικό χάρτη (σχέδια πόλεως και οικισμών, όπως δηλώθηκαν από τους οικείους δήμους).

Ως εκ τούτου είναι αναμενόμενο να έχουν γίνει πρόδηλα σφάλματα και λανθασμένες αποτυπώσεις και, για τον λόγο αυτόν, έχει προβλεφθεί ξεχωριστή διαδικασία αντιμετώπισής τους χωρίς κόστος (βλέπε απάντηση σε προηγούμενη σχετική ερώτηση). Συχνά όμως η αμφισβήτηση/ αντίρρηση αναφορικά με τον χαρακτήρα μιας έκτασης στον δασικό χάρτη, λανθασμένα εκλαμβάνεται ως σφάλμα ενώ αυτό αποτελεί τον λόγο υποβολής αντίρρησης επί του χάρτη.

30. Τι γίνεται µε την εξαγορά των εκχερσωμένων εκτάσεων;

Το Συμβούλιο της Επικρατείας με την υπ’ αριθμ. 710/2020 απόφαση ακύρωσε ως αντισυνταγματική την εξαγορά εκχερσωμένων εκτάσεων.

31. Εξετάζεται κατά τη διαδικασία της κύρωσης του δασικού χάρτη το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εκτάσεων;

Ο δασικός χάρτης αποτυπώνει τον δασικό ή μη χαρακτήρα μιας έκτασης και όχι το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Ωστόσο, όπως θα δείτε στην απάντηση της επόμενης ερώτησης, υπάρχει μια έμμεση σχέση με το ιδιοκτησιακό καθεστώς.

32. Σχετίζεται ο δασικός χάρτης µε το Κτηματολόγιο;

Οι δασικοί χάρτες εξετάζουν τον χαρακτήρα της έκτασης. Στις περιοχές όπου εφαρμόζεται το τεκμήριο της κυριότητας του Δημοσίου, οι εκτάσεις που υπόκεινται στη δασική νομοθεσία θεωρούνται δασικές. Έμμεσα, λοιπόν, όπως προαναφέρθηκε, οι δασικοί χάρτες εξετάζουν και το ιδιοκτησιακό καθεστώς και συνεπώς συνδέονται με το Κτηματολόγιο.

33. Για ποιες περιοχές της χώρας δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου και το βάρος της απόδειξης της ιδιοκτησίας το έχουν εξίσου οι πολίτες και το Δημόσιο;

Οι περιοχές όπου δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου είναι η Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, οι Κυκλάδες, η Μάνη και το Βόρειο Αιγαίο.

“Τα Νέα”