ΔΕΗ: από τον λιγνίτη στην πράσινη ενέργεια και τα data centers

Του Κώστα Βουτσαδάκη/

Αποκαλυπτήρια για το στρατηγικό σχέδιο της ΔΕΗ, που αποσκοπεί στην μετατροπή της Δυτικής Μακεδονίας σε ενεργειακό – τεχνολογικό κόμβο “West Macedonia Valley” θα γίνουν αυτήν την εβδομάδα σε εκδήλωση παρουσία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη στον ΑΗΣ Καρδιάς, στην Πτολεμαΐδα.

Στο επίκεντρο του μετασχηματισμού της περιοχής βρίσκονται οι δράσεις της ΔΕΗ για την απολογνιτοποίηση του ενεργειακού μείγματος, την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αλλά και η νέα πρωτοβουλία για την διείσδυση στον – κατά τις εκτιμήσεις της διοίκησης της επιχείρησης – πολλά υποσχόμενο κλάδο των Data centers.

Τα βασικά στοιχεία της στρατηγικής της ΔΕΗ για την περιοχή, όπως τα περιέγραψε ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης περιλαμβάνουν τα εξής:

Απολιγνιτοποίηση: η τελευταία λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ Πτολεμαΐδα 5, ισχύος 660 μεγαβάτ η κατασκευή της οποίας ολοκληρώθηκε το 2024 αποσύρεται στο τέλος του 2026 αλλά δεν θα σταματήσει να λειτουργεί. Έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες για την μετατροπή της σε μονάδα φυσικού αερίου, με δυνατότητα καύσης και υδρογόνου μελλοντικά, καθώς και για την τροφοδοσία της με αγωγό υψηλής πίεσης. Σε πρώτη φάση από το 2027 η μονάδα θα λειτουργήσει σε ανοιχτό κύκλο και με ισχύ 350 μεγαβάτ ενώ σε επόμενη υπάρχει η προοπτική αναβάθμισης με τη μετατροπή της σε συνδυασμένου κύκλου με ταυτόχρονη αύξηση της ισχύος στα 500 μεγαβάτ. Τα πλεονεκτήματα των μονάδων φυσικού αερίου σε σχέση με τον λιγνίτη είναι το χαμηλότερο κόστος παραγωγής λόγω χαμηλότερων ρύπων και η μεγαλύτερη ευελιξία που τους επιτρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αναλαμβάνοντας γρήγορα τα φορτία όταν εκλείπει η συνεισφορά του ήλιου και του αέρα και αντίστροφα περιορίζοντας την παραγωγή τους όταν είναι διαθέσιμο το δυναμικό των ΑΠΕ. (++ Χρονοδιάγραμμα απολιγνιτοποίηση).

Νέες ΑΠΕ: η ΔΕΗ αναπτύσσει μεγάλης κλίμακας ΑΠΕ στην Δυτική Μακεδονία. Μεταξύ αυτών το πρότζεκτ “Πτολεμαΐδα” ισχύος 550 μεγαβάτ (τα 367 έχουν ήδη ολοκληρωθεί και τα υπόλοιπα θα κατασκευαστούν εφέτος), ενώ άλλοι δύο σταθμοί 171+80 μεγαβάτ ολοκληρώθηκαν κατά το πρώτο τρίμηνο εφέτος. Συνολικά στα πρώην λιγνιτωρυχεία της Πτολεμαΐδας – πέρα από τη μονάδα 5 που θα μετατραπεί σε φυσικό αέριο- θα εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά ισχύος 1,2 γιγαβάτ, μπαταρίες 300 μεγαβάτ, και δύο υδροηλεκτρικά με αντλησιοταμίευση ισχύος 320 και 240 μεγαβάτ το καθένα που θα εκμεταλλεύονται τους υφιστάμενους ταμιευτήρες νερού για την ψύξη των λιγνιτικών μονάδων. Βασικό πλεονέκτημα της περιοχής είναι αφενός οι διαθέσιμες εκτάσεις των πρώην λιγνιτωρυχείων αλλά και κυρίως η ύπαρξη δικτύων διανομής υψηλής και υπερυψηλής τάσης που εξυπηρετούσαν το στόλο των λιγνιτικών μονάδων.

Data centers: η νέα δραστηριότητα στην οποία προσανατολίζεται η ΔΕΗ. Τα Data centers απαιτούν μεγάλες ποσότητες ενέργειας για ψύξη των εγκαταστάσεων γεγονός που δημιουργεί προκλήσεις στα δίκτυα ενέργειας δεδομένης της στενότητας που υπάρχει ήδη στον ηλεκτρικό χώρο . Όπως σημείωσε ο κ. Στάσσης κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του 2024 στους χρηματιστηριακούς αναλυτές η παγκόσμια ζήτηση για data centers αυξάνεται εκθετικά και πολλαπλασιάζεται με την επέκταση της τεχνητής νοημοσύνης. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ευρώπη βρίσκεται 1-1.5 χρόνια πίσω σε σχέση με τις εξελίξεις στις ΗΠΑ. Κάτι που σημαίνει ότι αργά ή γρήγορα η ζήτηση θα εμφανιστεί και στην Ευρώπη, όπου όμως αντιμετωπίζεται στενότητα κατάλληλων εκτάσεων για την εγκατάσταση των νέων υποδομών. Στο πρόβλημα αυτό απαντά η περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας που διαθέτει πρόσβαση σε δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, παραγωγή ενέργειας, ανθρώπινο δυναμικό, διαθέσιμες εκτάσεις και εύκολη αδειοδότηση. Η επένδυση που εξετάζει η ΔΕΗ εφόσον βρεθεί ο κατάλληλος συνέταιρος αφορά την κατασκευή data center ισχύος 300 μεγαβάτ με προοπτική επέκτασης στα 1000 μεγαβάτ σε επόμενη φάση. Το κόστος της επένδυσης εκτιμάται σε 7 – 8 εκατ. ανά μεγαβάτ, που σημαίνει ότι το συνολικό ύψος της μπορεί να φθάσει μέχρι τα 8 δισ. ευρώ.