Του Νίκου Ηλιάδη*
Παρά το γεγονός ότι η χώρα μας ανήκει στη Δύση παρουσιάζει ορισμένες ιδιαιτερότητες. Προβλήματα αποδίδονται από κάποιες πλευρές στην ελεύθερη οικονομία ενώ ακόμη και από ορισμένους που θεωρητικά την εκφράζουν εφαρμόζεται κρατισμός.
Στον πίνακα του Δείκτη οικονομικής ελευθερίας για το έτος 2022 που περιλαμβάνεται στην ιστοσελίδα παρακάτω αναφέρεται ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 77η θέση με βαθμολογία 61,5.
Έχει σημειώσει βελτίωση συνολικής οικονομικής ελευθερίας 6,5 μονάδων από το 2017 και έχει πλέον εξασφαλίσει την κατάταξή της στην κατηγορία «Μέτρια Ελεύθερη» .
Κατατάσσονταν ως «Κυρίως ανελεύθερη» για περισσότερο από μια δεκαετία.
Ο σχετικός πίνακας περιλαμβάνεται στον ιστότοπο : δείτε εδώ
Ενδιαφέροντα στοιχεία είναι η κατάταξη στην ίδια ιστοσελίδα των παρακάτω χωρών:
Η Γεωργία 26η, η Σλοβενία 32η, η Βουλγαρία 29η, η Αλβανία 50η, η Βόρειος Μακεδονία 53η, η Σερβία 59η, η Κολομβία 60η, η Μποτσουάνα 61η, το Καζακστάν 64η, η Μογγολία 66η, Μεξικό 67η, η Βοσνία Ερζεγοβίνη 68η, το Αζερμπαϊτζάν 75η κ.ά
Συγκριτικά, στην κατάταξη αυτή σχετικά με την οικονομική ελευθερία , η Ολλανδία είναι 8η, η Δανία 10η, η Σουηδία 11η, η Νορβηγία 14η, η Γερμανία 16η, η Τσεχία 26η , η Αυστρία 22η, η Κύπρος 23η , οι Ηνωμένες Πολιτείες 25η .
Για είκοσι οκτώ χρόνια, ο Δείκτης οικονομικής ελευθερίας παρέχει στοχαστική ανάλυση σε σαφή, φιλική και απλή μορφή. Ο Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας βοηθά τους αναγνώστες να παρακολουθήσουν πάνω από δύο δεκαετίες την πρόοδο στην οικονομική ελευθερία, την ευημερία και τις ευκαιρίες για να προωθηθούν αυτές οι ιδέες στα σπίτια, στα σχολεία και στις κοινότητες.
Ο δείκτης καλύπτει 12 ελευθερίες – από τα δικαιώματα ιδιοκτησίας έως την οικονομική ελευθερία – σε 184 χώρες.
Ο Δείκτης 2022 — η 28η έκδοση — περιλαμβάνει:
-Ενημερωμένα αποτελέσματα οικονομικής ελευθερίας και μακροοικονομικά στοιχεία για 184 οικονομίες.
-Εύκολες στην ανάγνωση συγκρίσεις μεταξύ των χωρών που υπογραμμίζουν γιατί έχει σημασία η οικονομική ελευθερία.
Ως οικονομική ελευθερία θεωρείται το θεμελιώδες δικαίωμα κάθε ανθρώπου να ελέγχει τη δική του εργασία και περιουσία. Σε μια οικονομικά ελεύθερη κοινωνία, τα άτομα είναι ελεύθερα να εργάζονται, να παράγουν, να καταναλώνουν και να επενδύουν με όποιον τρόπο θέλουν. Σε οικονομικά ελεύθερες κοινωνίες, οι κυβερνήσεις επιτρέπουν στην εργασία, το κεφάλαιο και τα αγαθά να κυκλοφορούν ελεύθερα και να απέχουν από τον εξαναγκασμό ή τον περιορισμό της ελευθερίας πέρα από το βαθμό που απαιτείται για την προστασία και τη διατήρηση της ίδιας της ελευθερίας.
Η οικονομική ελευθερία θεωρείται ότι φέρνει μεγαλύτερη ευημερία. Ο Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας καταγράφει τη θετική σχέση μεταξύ της οικονομικής ελευθερίας και μιας ποικιλίας θετικών κοινωνικών και οικονομικών στόχων. Τα ιδανικά της οικονομικής ελευθερίας συνδέονται στενά με πιο υγιείς κοινωνίες, καθαρότερα περιβάλλοντα, μεγαλύτερο κατά κεφαλήν πλούτο, ανθρώπινη ανάπτυξη, δημοκρατία και εξάλειψη της φτώχειας.
Ο δείκτης οικονομικής ελευθερίας θεωρεί ότι για μεγάλο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας, τα περισσότερα άτομα δεν είχαν οικονομική ελευθερία και ευκαιρίες, καταδικάζοντάς τα σε φτώχεια και στέρηση. Σήμερα, ζούμε στην πιο ευημερούσα εποχή της ανθρώπινης ιστορίας. Η φτώχεια, οι ασθένειες και η άγνοια υποχωρούν σε όλο τον κόσμο, λόγω σε μεγάλο βαθμό της προόδου της οικονομικής ελευθερίας.
Ο δείκτης μετρά την οικονομική ελευθερία με βάση 12 ποσοτικούς και ποιοτικούς παράγοντες, που ομαδοποιούνται σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες ή πυλώνες οικονομικής ελευθερίας:
-Κράτος Δικαίου (ιδιοκτησιακά δικαιώματα, κυβερνητική ακεραιότητα, δικαστική αποτελεσματικότητα)
-Κυβερνητικό μέγεθος (κρατικές δαπάνες, φορολογική επιβάρυνση, δημοσιονομική υγεία)
-Ρυθμιστική αποτελεσματικότητα (επιχειρηματική ελευθερία, ελευθερία εργασίας, νομισματική ελευθερία)
-Ανοιχτές αγορές (εμπορική ελευθερία, επενδυτική ελευθερία, οικονομική ελευθερία)
Κάθε μία από τις δώδεκα οικονομικές ελευθερίες σε αυτές τις κατηγορίες βαθμολογείται σε κλίμακα από το 0 έως το 100. Η συνολική βαθμολογία μιας χώρας προκύπτει από τον μέσο όρο αυτών των δώδεκα οικονομικών ελευθεριών, με την ίδια βαρύτητα σε καθεμία.
Ο Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας θεωρεί κάθε στοιχείο εξίσου σημαντικό για την επίτευξη των θετικών οφελών της οικονομικής ελευθερίας. Κάθε ελευθερία σταθμίζεται εξίσου στον καθορισμό των βαθμολογιών της χώρας. Οι χώρες που εξετάζουν οικονομικές μεταρρυθμίσεις μπορεί να βρουν σημαντικές ευκαιρίες για τη βελτίωση της οικονομικής απόδοσης σε εκείνους τους παράγοντες στους οποίους έχουν τη χαμηλότερη βαθμολογία. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να υποδηλώνουν σημαντικούς δεσμευτικούς περιορισμούς στην οικονομική ανάπτυξη και ευημερία.
Για τον Δείκτη του έτους 2022 , τα περισσότερα δεδομένα καλύπτουν το δεύτερο εξάμηνο του 2020 έως το πρώτο εξάμηνο του 2021. Στο μέτρο του δυνατού, οι πληροφορίες που εξετάστηκαν για κάθε παράγοντα ήταν τρέχουσες στις 30 Ιουνίου 2021.
Στον ιστότοπο του δείκτη οικονομικής ελευθερίας που παρέχει πληροφόρηση για το πόσο ανταγωνιστική είναι μια περιοχή αναφέρεται:
* Ο Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για ποικίλα ακροατήρια, συμπεριλαμβανομένων των ακαδημαϊκών, των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, των δημοσιογράφων, των φοιτητών, των καθηγητών , των επιχειρήσεων των πολιτών .
* Ο Δείκτης είναι ένα εξαιρετικό αντικειμενικό εργαλείο για την ανάλυση 184 οικονομιών σε όλο τον κόσμο και κάθε σελίδα χώρας αποτελεί πηγή για σε βάθος ανάλυση των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων μιας χώρας.
* Οι 12 οικονομικές ελευθερίες και τα συνοδευτικά ιστορικά δεδομένα παρέχουν επίσης ένα ολοκληρωμένο σύνολο αρχών και γεγονότων για όσους επιθυμούν να κατανοήσουν τα θεμελιώδη στοιχεία της οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας.
Είναι οι ΗΠΑ μια ελεύθερη οικονομία αγοράς; Σε γενικές γραμμές, ναι είναι. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν συγκαταλέγονται στις 10 κορυφαίες οικονομίες αγοράς που κατατάσσονται με βάση την οικονομική ελευθερία,επειδή οι ΗΠΑ έχουν σχετικά υψηλό βαθμό κρατικών δαπανών και ρυθμίσεων.
Είναι οι Σκανδιναβικές χώρες όπως η Σουηδία και η Νορβηγία οικονομίες ελεύθερης αγοράς; Ναί. Παρόλο που αυτές οι χώρες τείνουν να έχουν υψηλούς φόρους και ένα ισχυρό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας που παρέχεται από την κυβέρνηση, αυτές οι οικονομίες εξακολουθούν να κατατάσσονται πολύ ψηλά στην οικονομική ελευθερία. Αυτά τα έθνη τείνουν να διαθέτουν ισχυρή προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, δικαστική αποτελεσματικότητα και κυβερνητική ακεραιότητα μαζί με επιχειρηματική ελευθερία και ανοιχτό διεθνές εμπόριο.
Γενικά με βάση τον Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας 2022 του Heritage Foundation, στις 2 Ιουνίου 2022, η Σιγκαπούρη, με τους εξαιρετικά χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, τους ελάχιστους κανονισμούς για τις επιχειρήσεις και το άκρως καπιταλιστικό σύστημα οικονομίας, κατατάσσεται στην πρώτη θέση, όντας 84,4% οικονομικά ελεύθερη. Η Ελβετία κατατάσσεται δεύτερη με 84,2% ελεύθερη.
*Νίκος Ηλιάδης, Πολ/κός Μηχ/κός Ε.Μ.Π. ,M.Sc. ( Structural Engineering , Concordia University Montreal Canada ) , Ph.D.( University of Maryland USA, – Technology and Vocational Education ), τ. Ειδ.Γραμματέας του ΥΠΕΠΘ , τ. εκπρόσωπος των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες ( Μ.Ε.Α. ) τ. Διοικητής ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ , τ. μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Παιδαγωγικών Ινστιτούτων της Ευρώπης (http://www.cidree.org/), τ. εκπρόσωπος της Κυβέρνησης στο Δ.Σ. του CEDEFOP (https://www.cedefop.europa.eu/) του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση , Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
