Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας: κίνητρα απόσυρσης ΙΧ στις συστάσεις για Ελλάδα

Αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική, που αφορούν στις τιμές της ενέργειας, την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, περαιτέρω προώθηση των ΑΠΕ αλλά και την εφαρμογή προγράμματος κινήτρων για την απόσυρση του στόλου των παλαιών και ρυπογόνων οχημάτων αναφέρονται στις συστάσεις της έκθεσης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας για την Ελλάδα, που δόθηκε στη δημοσιότητα.

Εύσημα για την πολιτική απανθρακοποίησης και την ανταπόκριση στην ενεργειακή κρίση και συστάσεις για επιτάχυνση της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα περιλαμβάνει η έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας για την Ελλάδα.

-«Η Ελλάδα έχει θεσπίσει μια εντυπωσιακή σειρά μέτρων για να υποστηρίξει τους φιλόδοξους στόχους της για το κλίμα, διατηρώντας παράλληλα την ενεργειακή ασφάλεια. Ωστόσο, απαιτούνται ισχυρότερες δράσεις για να μειώσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα και να επιτύχει τον στόχο της για καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050», επισημαίνεται στην έκθεση.

Οι συστάσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας

Ο εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού Fatih Birol τόνισε από την πλευρά του ότι «η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα για τη μείωση της χρήσης άνθρακα και την αξιοποίηση των αιολικών και ηλιακών της πόρων» και πρόσθεσε:

-«Πρέπει τώρα να αξιοποιήσει αυτή την επιτυχία προχωρώντας περαιτέρω και ταχύτερα, μεταξύ άλλων με την επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης νέων έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ταυτόχρονα, πρέπει να διασφαλίσει ότι οι σχεδιαζόμενες νέες επενδύσεις σε υποδομές φυσικού αερίου αντικατοπτρίζουν την ανάγκη για διατήρηση της ασφάλειας του εφοδιασμού, αξιολογώντας πλήρως τους κινδύνους δημιουργίας αδρανών περιουσιακών στοιχείων».

Στις συστάσεις του ΔΟΕ περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα εξής:

-Επανεκτίμηση των αναγκών για επενδύσεις σε υποδομές ορυκτών καυσίμων.

-Διασφάλιση διαφανούς και σταθερού νομικού – ρυθμιστικού πλαισίου για τις ΑΠΕ.

 -Προσαρμογή των φόρων και των μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης ώστε οι τιμές της ενέργειας να οδηγούν σε δίκαιη ενεργειακή μετάβαση.

-Στόχευση των προγραμμάτων αναβάθμισης των κτιρίων σε βαθιές ανακαινίσεις που συνδυάζουν τη θερμομόνωση με αντλίες θερμότητας που αποφέρουν τα μέγιστα οφέλη από την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση των λογαριασμών.

-Προώθηση της αντικατάστασης παλαιών οχημάτων, ιδίως φορτηγών, με παροχή κινήτρων.

Θετικές επισημάνσεις

Στην έκθεση υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, ότι η Ελλάδα έχει θέσει νέους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, έχει μειώσει δραστικά την ηλεκτροπαραγωγή από άνθρακα, έχει μεταρρυθμίσει τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, έχει επεκτείνει τις διασυνοριακές διασυνδέσεις της και έχει ψηφίσει νομοθεσία για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Επίσης, κατάφερε να μειώσει το μερίδιο των ορυκτών καυσίμων στον ενεργειακό της εφοδιασμό – από 91% το 2011 σε 82% το 2021 – αλλά εξακολουθεί να παραμένει πάνω από τον μέσο όρο του ΔΟΕ που είναι 78%.

Σημειώνεται ακόμη η ψήφιση του εθνικού κλιματικού νόμου που προβλέπει σταδιακή κατάργηση της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής μέχρι το 2028, η ενίσχυση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές παράλληλα με τον εξηλεκτρισμό σειράς δραστηριοτήτων αλλά και το γεγονός ότι η χώρα μας είναι παγκόσμιος ηγέτης στους ηλιακούς θερμοσίφωνες, που παρέχουν ζεστό νερό για τα κτίρια χρησιμοποιώντας την άφθονη ηλιοφάνεια.

«Η Ελλάδα έχει μειώσει δραστικά την εξάρτησή της από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, ενισχύοντας την ικανότητα εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) και διαφοροποιώντας τις πηγές προμήθειας φυσικού αερίου. Η χώρα είναι πλέον σε θέση να καλύπτει σχεδόν το σύνολο της ζήτησης φυσικού αερίου από πηγές ΥΦΑ, ενισχύοντας την ενεργειακή της ασφάλεια και ευελιξία», επισημαίνει ο ΔΟΕ.

Εκδήλωση παρουσίασης της έκθεσης στο ΥΠΕΝ

Τη σημαντική πρόοδο της Ελλάδος τα τελευταία χρόνια στην επίτευξη των κλιματικών της στόχων, την επιτάχυνση της εγκατάστασης νέων ΑΠΕ, τη μεταρρύθμιση του ρυθμιστικού πλαισίου, τη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο αλλά και τις ταχείες δράσεις για τη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, επεσήμανε σήμερα η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, Mary Warlick. Μιλώντας σε εκδήλωση για την παρουσίαση της έκθεσης του ΔΟΕ, με τη συμμετοχή της γενικής γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρας Σδούκου, η οποία εκπροσώπησε τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, η κα Warlick τόνισε ότι η Ελλάδα έχει δείξει ότι ασχολείται σθεναρά με την αντιμετώπιση των προκλήσεων, προωθώντας τη νομοθεσία για την ενίσχυση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μεταρρυθμίζοντας την αγορά ενέργειας για να αυξήσει την διασύνδεσή της με την υπόλοιπη Ευρώπη και λαμβάνοντας πολλαπλές δράσεις για να εξασφαλίσει προσιτή και ασφαλή πρόσβαση στην ενέργεια.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ η κα Warlick σημείωσε ότι η έκθεση επαινεί την Ελλάδα για τον εθνικό της νόμο για το κλίμα, που εγκρίθηκε τον Μάιο του 2022, ο οποίος θέτει δεσμευτικό στόχο για καθαρές μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050. Υπογράμμισε ότι η επιτυχία της Ελλάδας στη μείωση της λιγνιτικής παραγωγής μπορεί να χρησιμεύσει ως παράδειγμα για τις χώρες σε όλο τον κόσμο που εργάζονται για τη μείωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα. Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης την επιτυχία της Ελλάδας στην επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενός άλλου βασικού πυλώνα για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών. «Από το 2016, η Ελλάδα έχει υπερδιπλασιάσει την εγκατεστημένη ισχύ τόσο της αιολικής όσο και της ηλιακής φωτοβολταϊκής ενέργειας. Χάρη σε αυτή την ανάπτυξη, καθώς και στην υπάρχουσα υδροηλεκτρική ενέργεια, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κάλυψαν σχεδόν το ήμισυ της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα το 2022», αναφέρει το ΥΠΕΝ.

Επιπλέον, σημείωσε ότι η Ελλάδα είναι παγκόσμιος ηγέτης στη χρήση της ηλιοθερμίας για την κάλυψη της ζήτησης ζεστού νερού στα κτήρια. Πολλά από αυτά τα συστήματα κατασκευάζονται από ελληνικές εταιρείες, παρέχοντας θετικό τοπικό οικονομικό αντίκτυπο. Παράλληλα, επαίνεσε την Ελλάδα για τις έντονες προσπάθειες τόσο για τη διασύνδεση των κατοικημένων νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας όσο και για τη στήριξη της ανάπτυξης της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ στα νησιά. Αυτές οι συνεχιζόμενες προσπάθειες επιφέρουν αξιοσημείωτη μείωση των εκπομπών, επιτρέποντας στα ελληνικά νησιά να τερματίσουν τη μακροχρόνια εξάρτησή τους από την παραγωγή με καύση πετρελαίου. Τέλος, επεσήμανε τα πολυάριθμα μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών ενέργειας, κατά τη διάρκεια της κρίσης, ιδίως για τους ευάλωτους καταναλωτές.

Από πλευράς της, η γενική γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών παρουσίασε την πρόοδο που έχει σημειώσει η χώρα μας στον τομέα της ενέργειας τα τελευταία 4 χρόνια, τονίζοντας την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να επιδιώξει τους στόχους της όσον αφορά την ενεργειακή μετάβαση παρά τις συνεχείς κρίσεις. Η κα Σδούκου παρουσίασε μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης για τη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας και την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο με έμφαση μεταξύ άλλων στη λειτουργία του αγωγού TAP, στην ολοκλήρωση του IGB, την κατασκευή του FSRU Αλεξανδρούπολης και τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 20,9% μεταξύ Αυγούστου 2022-Μαρτίου 2023. Παράλληλα, υπογράμμισε τις μεγάλες επενδύσεις στον τομέα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων που συνδυαστικά με τα έργα φυσικού αερίου μπορούν να μετατρέψουν την Ελλάδα σε ενεργειακό κόμβο στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης.

Η γενική γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών επεσήμανε ότι η Ελλάδα έχει θέσει μια σαφή πορεία για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050, με συγκεκριμένα ορόσημα τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 και κατά 80% έως το 2040. Τόνισε την κατάργηση της χρήσης λιγνίτη μετά το 2028 και την απαγόρευση καυστήρων πετρελαίου για τα νέα κτήρια μετά το 2025 καθώς και των νέων αυτοκινήτων με εσωτερική καύση μετά το 2035. Σημείωσε ότι το 45% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας και τουλάχιστον το 80% της ηλεκτρικής ενέργειας θα προέρχεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας το 2030, με παράλληλη αύξηση της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ μέχρι το 2030 στα 25 GW.

Τέλος η κα Σδούκου σημείωσε ότι τα τελευταία 4 χρόνια υιοθετήθηκε ο πλήρης ανασχεδιασμός του συστήματος αδειοδότησης των ΑΠΕ και ένα σύγχρονο ρυθμιστικό πλαίσιο για τα υπεράκτια αιολικά έργα, εκτιμώντας ότι το δυναμικό που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί αγγίζει τα 10 GW σταθερού πυθμένα και 30 GW πλωτών υπεράκτιων αιολικών σταθμών.