Natura 2000: Επεκτείνεται το δίκτυο προστασίας, στο σύνολο των  446 περιοχών της χώρας,  με νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ   

Σε δημόσια διαβούλευση το νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών

Η κάλυψη του συνόλου των 446 περιοχών του δικτύου Natura 2000 της χώρας (σε ποσοστό 100%), από 116 περιοχές του ίδιου δικτύου  (ποσοστό 27,7%), που καλύπτονται μέχρι σήμερα προβλέπει το νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ, που αφορά στη λειτουργία των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών. Το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι θέτει  από τη Δευτέρα 13 Νοεμβρίου  έως την Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 2017 και ώρα 12:00  το νέο νομοσχέδιο σε διαβούλευση με παράλληλη ανάρτηση του, στον ακόλουθο ιστότοπο της ανοικτής διακυβέρνησης http://www.opengov.gr/home/category/users/envirormentandenergy.

Το δίκτυο προστασίας του συνόλου των περιοχών Natura 2000 επιδιώκεται από το ΥΠΕΝ  με την επέκταση των περιοχών ευθύνης των υφιστάμενων 28 ΦΔΠΠ και αφετέρου με την ίδρυση επτά (7) νέων ΦΔΠΠ. Η μόνη περιοχή που προς το παρόν δεν εντάσσεται σε ΦΔΠΠ είναι η χερσόνησος του ‘Αθωνα, για την οποία προβλέπεται ειδικότερη ρύθμιση, που θα υλοποιηθεί εντός του 2018.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ βασικός σκοπός του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου είναι η ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, μέσω του θεσμού των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ), με στόχο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την προστασία του εθνικού φυσικού κεφαλαίου με όρους βιώσιμης ανάπτυξης και την ενίσχυση του τοπικού προϊόντος και της περιφερειακής ανάπτυξης και εργασίας.

Από την ίδρυση των ΦΔΠΠ στις αρχές της δεκαετίας 2000, έως σήμερα, έχουν καταγραφεί αρκετά θετικά σημεία, αλλά κυρίως πολλά προβλήματα που οφείλονταν στις ελλιπείς πολιτικές των προηγούμενων κυβερνήσεων για τη φύση και τη βιοποικιλότητα. Η χρόνια αδυναμία χάραξης μιας ουσιαστικής περιβαλλοντικής πολιτικής – που μεταφράζεται μεταξύ άλλων και σε πρόστιμα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ για τη χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση – επηρέασε και τους ΦΔΠΠ σε οργανωτικό, στελεχιακό και χρηματοδοτικό επίπεδο, εφόσον οι προηγούμενες κυβερνήσεις επέλεγαν να κρατούν το θέμα των Φορέων σε διαρκή εκκρεμότητα.

Έτσι, για παράδειγμα, ενώ ο ν. 2742/1999 προέβλεπε τη στελέχωση των ΦΔΠΠ με ικανό ως προς τις ειδικότητες και τον αριθμό προσωπικό, η αρχική τους στελέχωση έγινε βάσει κριτηρίων για την επιλογή εποχικού προσωπικού. Η διαρκής εκκρεμότητα της στελέχωσης οδήγησε τα άμισθα ΔΣ, σε συνεργασία με τους συμβασιούχους των ΦΔΠΠ, να επιτελούν βασικές εργασίες για την εξυπηρέτηση του σκοπού των ΦΔΠΠ.

Για πολλά χρόνια η χρηματοδότηση των ΦΔΠΠ είχε εναποτεθεί στα ευρωπαϊκά προγράμματα, ενώ τα τελευταία 2 χρόνια η κυβέρνηση έχει αξιοποιήσει το Πράσινο Ταμείο για να δώσει το φιλί της ζωής στους Φορείς.Με τον ν. 4109/13, η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου είχε επιλέξει να συρρικνώσει και ουσιαστικά να καταργήσει τους Φορείς, τη δράση τους αλλά και τους εργαζόμενους σε αυτούς.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ-Οικολόγων Πράσινων έθεσε εξαρχής ως κεντρική πολιτική επιλογή την υποστήριξη του θεσμού των ΦΔΠΠ και, εν μέσω δημοσιονομικών περιορισμών, επιτροπείας και περιορισμών στις προσλήψεις, προχωρά με σταθερά βήματα στην ισχυροποίηση του συγκεκριμένου θεσμού και στην ολοκληρωμένη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, το δυναμικό των οποίων, όσον αφορά την τοπική ανάπτυξη, δεν έχει ακόμη αναδειχθεί.

Συνεπώς,  στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου προβλέπεται η κάλυψη του συνόλου των περιοχών του δικτύου Natura 2000 της χώρας (100%, 446 περιοχές), ενώ έως σήμερα καλύπτονται οι 116 από τις 419 περιοχές του δικτύου Natura 2000(ποσοστό 27,7%). Αυτό θα καταστεί εφικτό αφενός με την επέκταση των περιοχών ευθύνης των υφιστάμενων 28 ΦΔΠΠ και αφετέρου με την ίδρυση επτά (7) νέων ΦΔΠΠ. Η μόνη περιοχή που προς το παρόν δεν εντάσσεται σε ΦΔΠΠ είναι η χερσόνησος του Άθωνα, για την οποία προβλέπεται ειδικότερη ρύθμιση, που θα υλοποιηθεί εντός του 2018.

Οι νέες ρυθμίσεις

Συνοπτικά, με το νέο σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ για τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών:

• ρυθμίζεται η χωρική αρμοδιότητα των ΦΔΠΠ στο 100% των περιοχών του δικτύου Natura 2000,
• συγκροτούνται μικρότερα και αποδοτικότερα σχήματα διοίκησης (επταμελή ΔΣ),
• συγκροτούνται Φορείς Διαχείρισης για περιοχές με μεγάλο περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα, π.χ. για τον Θερμαϊκό και τον Αμβρακικό Κόλπο (διεύρυνση ορίων υφιστάμενων φορέων), τον Κορινθιακό Κόλποκαι τις νησιωτικές προστατευόμενες περιοχές (όπου η ανάπτυξη δράσεων περιβαλλοντικής ερμηνείας και οικοτουρισμού μπορεί να παράξει νέο τουριστικό προϊόν και να επιμηκύνει την τουριστική περίοδο),
• δίνεται η δυνατότητα σύστασης συμβουλευτικών επιτροπών για την υποβοήθηση του έργου των ΔΣ και των ΦΔΠΠ συνολικά,
• επικαιροποιείται το έργο των ΦΔΠΠ και οι αρμοδιότητες των διοικητικών τους συμβουλίων, με έμφαση στα ζητήματα τοπικής ανάπτυξης και ενεργοποίησης της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας, παράλληλα με την περιβαλλοντική προστασία, εποπτεία και διαχείριση,
• στηρίζεται η εργασία των συμβασιούχων των ΦΔΠΠ με παράταση των συμβάσεών τους ως την προκήρυξη διαγωνισμών του ΑΣΕΠ για οχτάμηνες συμβάσεις (εντός του 2018), με στόχο την προκήρυξη διαγωνισμών για θέσεις αορίστου χρόνου εντός του 2019 με πλήρες οργανόγραμμα για όλους τους φορείς και περιγράμματα θέσεων,
• εξασφαλίζονται πόροι για τη λειτουργία των ΦΔΠΠ,  για πρώτη φορά από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠΕΝ, αλλά και η πρόσβαση τους σε ανταγωνιστικά χρηματοδοτικά εργαλεία και σε τοπικούς αναπτυξιακούς και ανταποδοτικούς πόρους,
• τίθενται διαδικασίες αξιολόγησης του προσωπικού και του έργου των ΦΔΠΠ συνολικά, σε ετήσια βάση, και
• ρυθμίζονται εκκρεμότητες επί οργανωτικών ζητημάτων και της λειτουργίας των ΦΔΠΠ (σχετικά με το ωράριο των εργαζομένων, την κάλυψη οδοιπορικών κ.ά.).

Η διαβούλευση του νομοσχεδίου θα διαρκέσει έως την Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 2017 και ώρα 12:00. Το ΥΠΕΝ σημειώνει ότι καλούνται όλοι οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν σχόλια και παρατηρήσεις, στη βάση ενός εποικοδομητικού διαλόγου για τη διασφάλιση της επίτευξης των στόχων του εν λόγω νομοσχεδίου.

Το ν/σ για τις προστατευόμενες περιοχές ισχυροποιεί τους φορείς δήλωσε ο Σ. Φάμελλος

«Οι “φορείς της φύσης” στη χώρα μας, δυστυχώς, ήταν σε μία πολύ μεγάλη εκκρεμότητα, σε ένα μετέωρο βήμα και χρειάστηκε, για δύο χρόνια, να τους δοθεί “τεχνητή αναπνοή” από το Πράσινο Ταμείο. Τώρα πλέον εντάσσονται στον δημόσιο προϋπολογισμό και υπάρχει και μία περίοδος μεταβατικών συμβάσεων των εργαζομένων, έτσι ώστε να ενισχυθεί και να υποστηριχθεί και η εργασία στους φορείς αυτούς».

Τα παραπάνω δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, μετά το πέρας της συνάντησης εργασίας που είχε τη Δευτέρα , στην Αλεξανδρούπολη, με εκπροσώπους των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών της Θράκης (Δάσος Δαδιάς, Δέλτα Έβρου και Δέλτα Νέστου-Βιστωνίδας).

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ γράφει ότι σύμφωνα με τον κ. Φάμελλο, «η συζήτηση αφορά στο νέο νομοσχέδιο για τους φορείς προστατευόμενων περιοχών, το οποίο σήμερα έχει βγει στη διαβούλευση. Δημιουργείται ένα νέο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο ισχυροποιεί τους φορείς και αναθέτει σε αυτούς την ευθύνη της διαχείρισης και της εποπτείας των προστατευόμενων περιοχών».

Ο αν. υπουργός Περιβάλλοντος διευκρίνισε ότι μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν με τις διοικήσεις ήταν και «τα θέματα αρμοδιοτήτων και για τη διεύρυνση των περιοχών ευθύνης, διότι στον φορέα του Δέλτα του Έβρου, υπάρχει πρόταση να περιληφθεί η θαλάσσια περιοχή μεταξύ Αλεξανδρούπολης-Σαμοθράκης και η Σαμοθράκη, ενώ στον αντίστοιχο φορέα του Νέστου και της Βιστωνίδας θα περιληφθεί η περιοχή της Θάσου, ενώ υπάρχουν γενικότερες διευρύνσεις και στους άλλους φορείς».

Υπογραμμίζοντας την αναγκαιότητα και σημαντικότητα αυτών των διευρύνσεων των περιοχών ευθύνης, ο κ. Φάμελλος ανέφερε χαρακτηριστικά πως «από τις 450 περιοχές Natura της χώρας μας, μόνο οι 116 έως τώρα ήταν σε φορέα, ενώ μετά το εν λόγω νομοσχέδιο θα έχουμε φορείς για όλες τις περιοχές. Αυτό ταυτόχρονα, πέρα από την ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος, σημαίνει ότι πλέον η χώρα μας δεν θα έχει και τον κίνδυνο των προστίμων, γιατί κινδυνεύαμε και στον τομέα των περιοχών Natura 2000 να έχουμε πρόστιμα για παραβάσεις περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης» κατέληξε.