Δήμαρχος Λέρου: ναι στο «Αιγαίο Project», όχι στη νησιωτική απομόνωση

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Ο Δήμαρχος Μιχάλης Κόλιας ανοίγει τα χαρτιά του στο  ecopress για το έργο, το σχεδιασμό και το όραμα της τοπικής αυτοδιοίκησης στη Λέρο, μας καλεί για διακοπές το φετινό καλοκαίρι στο όμορφο νησί του και καταγράφει το δικό του, τεκμηριωμένο, διεκδικητικό και αποφασιστικό λόγο για τα αναπτυξιακά έργα.

Μιλάει για τη συμμετοχή του Δήμου, το όφελος της περιοχής και το συμφέρον των κατοίκων στο «Αιγαίο Project» και τις στρατηγικές επενδύσεις έργων ΑΠΕ. Στηλιτεύει το “κεντρικό κράτος ως τροχοπέδη” στη διαχείριση των απορριμμάτων και τη χρηματοδότηση περιβαλλοντικών και αναπτυξιακών έργων στη Λέρο και τη νησιωτική Ελλάδα.

Στέλνει ηχηρό μήνυμα σε όσους μιλούν και αποφασίζουν, μάλιστα χωρίς να γνωρίζουν και να είναι ειδικοί, για το παρόν και το μέλλον των κατοίκων του ακριτικού νησιού της Δωδεκανήσου, για αυτούς, χωρίς αυτούς!

Και προσκαλεί τους έλληνες το φετινό καλοκαίρι να επισκεφτούν τη Λέρο, ένα πανέμορφο νησί, με πλούσια ιστορία, υπερσύγχρονα καταλύματα, υπέροχες γεύσεις, πεντακάθαρες παραλίες και  προσιτές τιμές.

Το συμφέρον των κατοίκων της Λέρου και το «Αιγαίο Project»

-«Όσον αφορά το «Αιγαίο Project» ο Δήμος μας έχει αναλάβει ουσιαστικό ρόλο σε όλες τις φάσεις του έργου, με στόχο τη λειτουργία των πάρκων το συντομότερο δυνατόν για το συμφέρον των κατοίκων της Λέρου», τονίζει ο Δήμαρχος Λέρου Μιχάλης Κόλιας, στη συνέντευξη του στο  ecopress, λαμβάνοντας ξεκάθαρη θέση για το έργο εγκατάστασης αιολικών πάρκων σε βραχονησίδες του Αιγαίου, ύψους 1,5 δις ευρώ, που φέρνει τη Λέρο στο επίκεντρο των εξελίξεων των μεγάλων ενεργειακών έργων ΑΠΕ και των ηλεκτρικών διασυνδέσεων.

Ο Δήμαρχος Λέρου, σημειώνει ότι «με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου έχει υπογραφεί μισθωτήριο συμβόλαιο με την εταιρία του έργου, παραχώρησης εκτάσεων σε κατοικημένες και μη, νησίδες, με στόχο το οικονομικό ανταποδοτικό αναπτυξιακό όφελος του Δήμου μας, τη διασύνδεση των νησιών, και κυρίως την αυτάρκεια του νησιού της Λέρου σε ενέργεια, γεγονός το οποίο θεωρώ ότι θα δώσει λύση στις συχνές διακοπές ηλεκτροδότησης που υπάρχουν συχνά – πυκνά».

Το «Αιγαίο Project», όπως έχει ανακοινωθεί από την εταιρία του έργου, που είναι ο ελληνικός ενεργειακός όμιλος Eunice Energy Group, μέσω της θυγατρικής εταιρίας του «Κυκλαδικά Μελτέμια»,  αποτελεί «ώριμη και ενταγμένη στα ενεργειακά έργα ευρωπαϊκού και διεθνούς ενδιαφέροντος επένδυση, κατέχει άδεια παραγωγής και μετά από πρόσφατη απορριπτική υπηρεσιακή απόφαση γενικού διευθυντή του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενσωματώνει τις αναγκαίες τεχνικές, νομικές και περιβαλλοντικές πρόνοιες για την οριστική περιβαλλοντική αδειοδότηση και υλοποίηση του».

«Γνωρίζουμε όλοι ότι οι μεγάλες επενδύσεις ΑΠΕ είναι χρονοβόρες ως προς την αδειοδότηση τους και δημιουργούν συνήθως αντιπαραθέσεις κυρίως από αυτούς που θίγονται» λέει ο Δήμαρχος Λέρου, ζητάει «η ενημέρωση των πολιτών να γίνεται από γνώστες της λειτουργιάς των ΑΠΕ».  Και όσον αφορά τον έλεγχο και την παρακολούθηση της περιβαλλοντικής διάστασης της επένδυσης και της προστασίας της βιοποικιλότητας, σε όλες τις φάσεις του έργου τονίζει ότι:

-«Σαφώς η αυτοδιοίκηση Α’ και Β΄ βαθμού διαθέτει τα θεσμικά εργαλεία ελέγχου και παρακολούθησης των συγκεκριμένων επενδύσεων».

«Το κεντρικό κράτος ως τροχοπέδη»

Ο Μιχάλης Κόλιας σημειώνει: «σε κάποιες περιπτώσεις το κεντρικό κράτος λειτουργεί ως τροχοπέδη» και φέρνει ως παράδειγμα την αποκατάσταση του ΧΑΔΑ στη Λέρο, αναφέροντας  ότι «παρόλο που απορροφήσαμε εκατομμύρια ευρώ από το ΕΣΠΑ, χρειάστηκαν περίπου δέκα συναπτά έτη, αφού οι γραφειοκρατικές διαδικασίες συντέλεσαν στη διαιώνιση του προβλήματος, ενώ όσον αφορά στην κατασκευή και λειτουργία του ΧΥΤΥ, δημιουργήθηκαν νέα προβλήματα, διότι τη στιγμή που ο Δήμος Λέρου ήταν έτοιμος να δημοπρατήσει το έργο, άλλαξε το θεσμικό πλαίσιο με την ίδρυση των νέων ΦΟΔΣΑ Α.Ε., οι οποίοι πλέον καλούνται να αναλάβουν τη δημοπράτηση των εν λόγω έργων και εν γένει τη διαχείριση των απορριμμάτων σε μερικές περιφέρειες, όπως είναι και αυτή του Νοτίου Αιγαίου».

Μέτρα στήριξης των νησιωτικών Δήμων

Ζητάει «σταθερό θεσμικό πλαίσιο για τα επόμενα χρόνια» για να ανταποκριθεί η αυτοδιοίκηση στις αναπτυξιακές προκλήσεις και υπογραμμίζει ότι:

«Πρέπει να τεθούν σε προτεραιότητα περαιτέρω μέτρα στήριξης των νησιωτικών Δήμων, προκειμένου τα νησιά μας να καταστούν ως πόλος έλξης τόσο για τους κατοίκους όσο και για τις επιχειρήσεις, με την απαραίτητη προϋπόθεση να μην μείνουμε στα λόγια αλλά να δοθούν χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε να μπορούν να δημοπρατηθούν σύγχρονες υποδομές».

Η συνέντευξη του Δημάρχου Λέρου Μιχάλη Κόλια

Η συνέντευξη του Δημάρχου Λέρου κου Μιχάλη Κόλια στο ecopress έχει ως εξής:

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η Τοπική Αυτοδιοίκηση σε όλη τη χώρα  βρίσκεται αντιμέτωπη με τις προκλήσεις αξιοποίησης αλλά και ενεργούς συμμετοχή της, στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των χρηματοδοτικών προγραμμάτων του Εθνικού Σχεδίου Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης, «Ελλάδα 2.0», του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, του «Αντώνης Τρίτσης» αλλά και απευθείας προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε τομείς της πράσινης ανάπτυξης, απανθρακοποίησης και κυκλικής οικονομίας. Ως Δήμος Λέρου πως αντιμετωπίζεται αυτές τις προκλήσεις και ποιος είναι ο σχεδιασμός και το όραμα σας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: «Πράγματι, η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει ενεργό ρόλο στον σχεδιασμό του νέο ΕΣΠΑ 2021-2027. Ο Δήμος Λέρου, ως συμμετέχων όργανο τόσο στην Περιφερειακή Ένωση Δήμων Νοτίου Αιγαίου, όσο και στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος, συνδιαμορφώνει -μαζί με τα υπόλοιπα όργανα- πρωτίστως τις νησιωτικές πολιτικές οι οποίες θα οδηγήσουν όλους τους νησιωτικούς Δήμους της χώρας, είτε πρόκειται για πληθυσμιακά μικρούς είτε για μεγάλους Δήμους, στο ζητούμενο, που δεν είναι άλλο από την αειφόρο ανάπτυξη και την αμεσότερη μετάβαση σε µια κυκλική οικονοµία, η οποίοι όμως προϋποθέτει αλλαγές τόσο στο θεσμικό πλαίσιο, όσο και στην επικρατούσα νοοτροπία, περί ανακύκλωσης και διαχείρισης αποβλήτων. Σε αυτό το πλαίσιο κινούνται όλες οι προτάσεις που γίνονται προς τα συναρμόδια υπουργεία δια μέσω της ΠΕΔ, της ΚΕΔΕ αλλά και σε συναντήσεις με υπηρεσιακούς και πολιτικούς παράγοντες. Βεβαίως, σε κάποιες περιπτώσεις το κεντρικό κράτος λειτουργεί ως τροχοπέδη. Για παράδειγμα, για την αποκατάσταση του ΧΑΔΑ στη Λέρο, παρόλο που απορροφήσαμε εκατομμύρια ευρώ από το ΕΣΠΑ, χρειάστηκαν περίπου δέκα συναπτά έτη, αφού οι γραφειοκρατικές διαδικασίες συντέλεσαν στη διαιώνιση του προβλήματος, ενώ όσον αφορά στην κατασκευή και λειτουργία του ΧΥΤΥ, δημιουργήθηκαν νέα προβλήματα, διότι τη στιγμή που ο Δήμος Λέρου ήταν έτοιμος να δημοπρατήσει το έργο, άλλαξε το θεσμικό πλαίσιο με την ίδρυση των νέων ΦΟΔΣΑ Α.Ε., οι οποίοι πλέον καλούνται να αναλάβουν τη δημοπράτηση των εν λόγω έργων και εν γένει τη διαχείριση των απορριμμάτων σε μερικές περιφέρειες, όπως είναι και αυτή του Νοτίου Αιγαίου. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι αναφορικά με τα παραπάνω, επιβάλλεται να διαμορφωθεί ένα σταθερό θεσμικό πλαίσιο για τα επόμενα χρόνια, το οποίο να έχει διακριτές αρμοδιότητες ανάμεσα στους ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, καθώς και να χρησιμοποιηθούν όλα τα απαραίτητα θεσμικά «εργαλεία», προκειμένου οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για τόσο σοβαρά ζητήματα να επιλύονται άμεσα και ουσιαστικά. Εν κατακλείδι, πάνω σε αυτούς τους άξονες σκοπεύει να κινηθεί ο Δήμος Λέρου».

ΕΡΩΤΗΣΗ:–Η νησιωτική συστάδα της περιοχή σας βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων των μεγάλων ενεργειακών έργων ΑΠΕ και ηλεκτρικών διασυνδέσεων, με το «Αιγαίο Project» έργο εθνικού, ευρωπαϊκού και διεθνούς ενδιαφέροντος, για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε ακατοίκητες βραχονησίδες, που ανήκουν στο Δήμο σας. Ποια είναι η γνώμη σας  για την ενεργειακή, γεωστρατηγική, οικονομική, αναπτυξιακή και ενεργειακή σημασία του συγκεκριμένου έργου; Και ποια είναι η μέχρι τώρα θεσμική στάση του Δήμου Λέρου για το «Αιγαίο Project»;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: «Η Δημοτική Αρχή στηρίζει τις ΑΠΕ οποιασδήποτε μορφής έχοντας πάντα υπόψιν την προστασία του περιβάλλοντος, ειδικότερα όταν αυτές αναπτύσσονται σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, που σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει απόλυτος σεβασμός στην μη αλλοίωση της φυσικής ομορφιάς. Στην κατεύθυνση αυτή με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου έχουμε –καταρχάς- υπογράψει μισθωτήριο συμβόλαιο με την εταιρεία «Κυκλαδικά Μελτέμια» παραχώρησης εκτάσεων σε κατοικημένες και μη, νησίδες, με στόχο το οικονομικό ανταποδοτικό αναπτυξιακό όφελος του Δήμου μας, τη διασύνδεση των νησιών, και κυρίως την αυτάρκεια του νησιού της Λέρου σε ενέργεια, γεγονός το οποίο θεωρώ ότι θα δώσει λύση στις συχνές διακοπές ηλεκτροδότησης που υπάρχουν συχνά – πυκνά. Εξάλλου, γνωρίζουμε όλοι ότι οι μεγάλες επενδύσεις ΑΠΕ είναι χρονοβόρες ως προς την αδειοδότηση τους και δημιουργούν συνήθως αντιπαραθέσεις κυρίως από αυτούς που θίγονται, γι’ αυτό η ενημέρωση των πολιτών απαιτείται να γίνεται από γνώστες της λειτουργιάς των ΑΠΕ. Όσον αφορά το «Αιγαίο Project» ο Δήμος μας έχει αναλάβει ουσιαστικό ρόλο σε όλες τις φάσεις του έργου, με στόχο τη λειτουργία των πάρκων το συντομότερο δυνατόν για το συμφέρον των κατοίκων της Λέρου».

ΕΡΩΤΗΣΗ: -Οι μεγάλες επενδύσεις ΑΠΕ, στην περίοδο ωρίμανσης μέχρι την υλοποίηση τους, συνήθως ενσωματώνουν διαβουλεύσεις, αντιπαραθέσεις, αντιδράσεις, ιδίως για τα ευαίσθητα και σημαντικά θέματα προστασίας της βιοποικιλότητας. Μπορεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση και η τοπική κοινωνία, και στη συγκεκριμένη περίπτωση  για το «Αιγαίο Project» ο Δήμος Λέρου, να αναλάβει ουσιαστικό ρόλο ελέγχου και παρακολούθησης της περιβαλλοντικής διάστασης της επένδυσης και της προστασίας της βιοποικιλότητας, σε όλες τις φάσεις του έργου, με θεσμικές και επιστημονικές εγγυήσεις, την απαιτούμενη ανεξαρτησία και κυρίως ευαισθησία για τον ίδιο τον τόπο που ζείτε;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: «Για αυτές τις μεγάλες επενδύσεις ΑΠΕ, οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις είναι ο «μπούσουλας» για τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, αφού βάσει των εγκεκριμένων μελετών ελέγχονται τα συγκεκριμένα έργα. Σαφώς η αυτοδιοίκηση Α’ και Β΄ βαθμού διαθέτει τα θεσμικά εργαλεία ελέγχου και παρακολούθησης των συγκεκριμένων επενδύσεων».

ΕΡΩΤΗΣΗ: -Ποιες είναι οι βασικές αδυναμίες και τα προβλήματα, που πρέπει να αντιμετωπιστούν από τον σχεδιασμό και τα έργα του κεντρικού κράτους και της πολιτείας, ώστε η Λέρος να έχει τη θέση που της αξίζει στον αναπτυξιακό χάρτη της χώρας;    

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: «Ο Δήμος Λέρου έχει χρηματοδοτηθεί για διάφορες δράσεις και έργα, τόσο μέσω του ΕΣΠΑ, όσο και μέσω των λοιπών χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, όπως είναι το πρόγραμμα «Φιλόδημος Ι» και «Φιλόδημος ΙΙ», τα χρηματοδοτούμενα προγράμματα του Πράσινου Ταμείου κλπ, απορροφώντας εκατομμύρια ευρώ. Όμως, πέραν αυτών, πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι ο Δήμος Λέρου ως ένας νησιωτικός Δήμος και διεκδικεί το συνταγματικό δικαίωμα των κατοίκων του να υπάρχει ιδιαίτερη μέριμνα για την ανάπτυξη των  νησιωτικών περιοχών της χώρας. Επιπλέον, η «ρήτρα νησιωτικότητας», που θεσπίστηκε με το νόμο 4150/2013 αναγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες των νησιών, προκειμένου να καμφθούν οι γεωγραφικές, φυσικές και οικονομικές ανισότητες που δημιουργούνται σε σχέση με την Ηπειρωτική χώρα. Ως εκ των άνω, πρέπει να τεθούν σε προτεραιότητα περαιτέρω μέτρα στήριξης των νησιωτικών Δήμων, προκειμένου τα νησιά μας να καταστούν ως πόλος έλξης τόσο για τους κατοίκους όσο και για τις επιχειρήσεις, με την απαραίτητη προϋπόθεση να μην μείνουμε στα λόγια αλλά να δοθούν χρηματοδοτικά εργαλεία ώστε να μπορούν να δημοπρατηθούν σύγχρονες υποδομές (υγεία, εκπαίδευση, λιμάνια, αφαλατώσεις, ΑΠΕ, κοκ). Επιβάλλεται το κεντρικό κράτος να ζητήσει τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως έκανε άλλωστε με τη μεταναστευτική κρίση. Στα νησιά δεν θέλουμε ανάπτυξη μέσω των KYT, αλλά ουσιαστικά μέτρα που θα διασφαλίζουν τη νησιωτικότητα, με στόχο μια βιώσιμη και ρεαλιστική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη για τη στήριξη των κατοίκων, με την παροχή κινήτρων και την προσέλκυση νέων ανθρώπων και επιχειρήσεων. Η νομοθεσία περί Αναπτυξιακών Οργανισμών ΟΤΑ, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, πρέπει όμως να δοθεί πολύ μεγαλύτερη βοήθεια στους μικρούς νησιωτικούς δήμους αφού τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι τεράστια».

ΕΡΩΤΗΣΗ: –Γιατί οι έλληνες και ξένοι τουρίστες να επιλέξουν τη Λέρο, ως προορισμό τους  για τις φετινές καλοκαιρινές διακοπές τους, ιδίως στη μεταβατική περίοδο που διανύουμε, ως προς την πανδημία του covid 19; 

-«Η Λέρος είναι ένα πανέμορφο νησί με πλούσια ιστορία, διαθέτοντας Μνημεία του Β’ Παγκόσμιου πολέμου, εναλλακτικές μορφές τουρισμού όπως του Καταδυτικού, του Ποδηλατικού-Περιπατητικού, αλλά και του Θρησκευτικού Τουρισμού. Τα υπερσύγχρονα καταλύματα, οι υπέροχες γεύσεις, οι πεντακάθαρες παραλίες και οι προσιτές τιμές, συντελούν στην ολοένα αυξανόμενη τουριστική κίνηση του νησιού.   Η Λέρος, είναι γενικότερα ένας προορισμός για τον οποίο δεν έχει τόση σημασία τι λέμε εμείς που ζούμε σε αυτόν, αλλά τι λένε οι επισκέπτες μας, Έλληνες και ξένοι, οι οποίοι επιλέγουν τη Λέρο για να περάσουν ξένοιαστες διακοπές, σε ένα όμορφο φυσικό περιβάλλον, μακριά από πολυσύχναστους τουριστικούς προορισμούς. Σας καλώ να μας επισκεφτείτε και να δείτε από κοντά όλα τα παραπάνω, απολαμβάνοντας τις φυσικές ομορφιές της Λέρου».