Δημόσια περιουσία: σε κλοιό καταπατητών και τακτοποίησης αυθαιρέτων

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Νέα επιχείρηση, από μηδενική βάση, καταγραφής και κατηγοριοποίησης των πολεοδομικών και ιδιοκτησιακών προβλημάτων για το σύνολο των 77.569 τίτλων του χαρτοφυλακίου της  ξεκινά η Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), διαπιστώνοντας ότι μεγάλο μέρος της δημόσιας περιουσίας δεν μπορεί να αξιοποιηθεί καθώς βρίσκεται σε κλοιό καταπατητών και αυθαιρέτων.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΤΑΔ, Στέφανος Δ. Βλαστός στη διάρκεια της εφετινής PRODEXPO 2021 ανακοίνωσε ότι «η ΕΤΑΔ συνεργάζεται στενά με τη μητρική ΕΕΣΥΠ και όλους τους φορείς για την προστασία και την αξιοποίηση της περιουσίας της, τονίζοντας ότι από το σύνολο των 77.569 τίτλων του χαρτοφυλακίου της, τα 28.500 ακίνητά της Εταιρείας είναι καταπατημένα»!

Παράλληλα ψηφίστηκε στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση, η οποία επιτρέπει στην ΕΤΑΔ να προχωρά σε σύσταση καθέτου ιδιοκτησίας επί ακινήτου και η  μίσθωση ή η παραχώρηση τμήματος ακινήτου, που ανήκει στην ΕΤΑΔ ΑΕ ή στο Δημόσιο κατά ποσοστό ανώτερο του πενήντα τοις εκατό (50%) και το οποίο διαχειρίζεται η ΕΤΑΔ Α.Ε εφόσον οι αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις που τυχόν έχουν εκτελεστεί ή εγκατασταθεί στον χώρο της αποκλειστικής χρήσης της κάθετης ιδιοκτησίας της ΕΤΑΔ ΑΕ έχουν υπαχθεί προς νομιμοποίηση με βάση τις διατάξεις του πολεοδομικού νόμου 4495/2017.

Πηγές της ΕΤΑΔ ΑΕ αναφέρουν στο ecopress  ότι η διοίκηση της ΕΤΑΔ σε συνεργασία με την ΕΕΣΥΠ (Υπερταμείο) ξεκινά νέα επιχείρηση πλήρους καταγραφής και κατηγοριοποίησης των προβλημάτων που αντιμετωπίσουν τα ακίνητα ιδιοκτησία της, ώστε να ξεκαθαρίσουν ποια και πόσα ακίνητα μπορούν άμεσα να αξιοποιηθούν και εν συνεχεία να αναληφθούν πρωτοβουλίες για να απελευθερωθεί η δημόσια περιουσία από τις καταπατήσεις και τα αυθαίρετα τρίτων, εντός των ορίων των ακινήτων της.

Γιγαντιαία επιχείρηση τακτοποίησης αυθαιρέτων

Η νομοθετική ρύθμιση για τα αυθαίρετα εντός των ορίων ακινήτων της ΕΤΑΔ οδηγεί σε γιγαντιαία επιχείρηση τακτοποίησης αυθαιρέτων, μεταξύ αυτών και μεγάλα αυθαίρετα κατηγορίας 5, δηλαδή με υπεβάση άνω του 40% η ανέγερση χωρίς οικοδομική άδεια. Η νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ για τις ειδικές περιπτώσεις αυθαιρέτων της κατηγορίας 5  που εξαιρούνται και τακτοποιούνται μέχρι τέλος 2025 περιλαμβάνει μεταξύ άλλων (τραπεζών από πλειστηριασμούς,  κληρονομικής διαδοχής κλπ) και « ακίνητα που μεταβιβάζονται στην Ε.Τ.Α.Δ. Α.Ε. σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 196 του ν. 4389/2016 (Α’ 94), εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός (1) έτους από την καταχώρηση ή εγγραφή της μεταβίβασής τους στα οικεία κτηματολόγια ή υποθηκοφυλακεία, αντίστοιχα και το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025»

Η νέα ρύθμιση προβλέπει  ότι μπορεί το Δημόσιο να παραχωρεί και να μισθώνει τμήματα της περιουσίας του ή της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), αφού τακτοποιήσει τα αυθαίρετα και προχωρήσει σε κατάτμηση του ακινήτου με σύσταση καθέτου ιδιοκτησίας. Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, « η ΕΤΑΔ ΑΕ δέχεται ετησίως μεγάλο αριθμό αιτημάτων για την αξιοποίηση, καθώς και τη μίσθωση-παραχώρηση τμημάτων της ιδιοκτησίας της, τα οποία αδυνατεί να ικανοποιήσει, καθώς με βάση τις ισχύουσες ρυθμίσεις πριν προβεί π.χ. στη μίσθωση ενός τμήματος του ακινήτου της, οφείλει να ρυθμίσει με βάση τις διατάξεις του ν. 4495/2017, όλες τις αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις που βρίσκονται όχι μόνον στο τμήμα για το οποίο έχει ζητηθεί η μίσθωση, αλλά στην έκταση ολόκληρου του ακινήτου. Ειδικότερα, η εταιρεία αδυνατεί να ικανοποιήσει τα αιτήματα που υποβάλλονται στο πλαίσιο εφαρμογής π.χ. του άρθρου 13 παρ. 5α του ν. 2971/2001, όπως αυτό ισχύει, σύμφωνα με το οποίο αν μεταξύ αφενός, του χώρου των κυρίων ξενοδοχειακών καταλυμάτων, των οργανωμένων τουριστικών κατασκηνώσεων (camping), καθώς και των άλλων προβλεπόμενων σε αυτό επιχειρήσεων, και αφετέρου, του κοινόχρηστου χώρου (αιγιαλού, παραλίας, λιμνοθάλασσας, λίμνης ή πλεύσιμου ποταμού), μεσολαβεί ακίνητο που ανήκει στην ΕΤΑΔ Α.Ε., της παραχώρησης απαιτείται να προηγηθεί η απόκτηση εμπράγματου ή ενοχικού δικαιώματος επί του ακινήτου αυτού, προκειμένου να αποκτηθεί η ιδιότητα του όμορου». Επισημαίνεται μάλιστα ότι σε πολλές περιπτώσεις τα αυθαίρετα αυτά «έχουν ανεγερθεί από τρίτους καταπατητές», τονίζοντας ότι η ΕΤΑΔ δεν ευθύνεται και «αδυνατεί να ικανοποιήσει αιτήματα αξιοποίησης» των εκτάσεων αυτών.

Σημειώνεται ότι το Δημόσιο έχει δικαίωμα δωρεάν τακτοποίησης των αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν επενδυτές που ενδιαφέρονται για ένα συγκεκριμένο τμήμα μιας έκτασης (π.χ. μόνο το παραλιακό κομμάτι ενός οικοπέδου) και με τον τρόπο αυτό θα μπορούν να πληρώσουν μόνο γι’ αυτό το κόστος της παραχώρησης ή της μίσθωσης.

Αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας

ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΤΑΔ, Στέφανος Δ. Βλαστός στη διάρκεια της εφετινής PRODEXPO 2021 ως προς το θεσμικό πλαίσιο και τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν ώστε να επιταχυνθεί η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας σημείωσε ότι η ΕΤΑΔ συνεργάζεται στενά με τη μητρική ΕΕΣΥΠ και όλους τους φορείς για την προστασία και την αξιοποίηση της περιουσίας της, τονίζοντας ότι από το σύνολο των 77.569 τίτλων του χαρτοφυλακίου της, τα 28.500 ακίνητά της Εταιρείας είναι καταπατημένα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της πολύχρονης καταπάτησης του Τουριστικού Περιπτέρου στην Παλαιοκαστρίτσα της Κέρκυρας, όπου μετά από 20 χρόνια μόλις την προηγούμενη εβδομάδα η εταιρεία κατάφερε να ανακτήσει την κυριότητα του ακινήτου της.

Ο κ. Βλαστός χαρακτήρισε επιτακτική την ανάγκη να μειωθεί η γραφειοκρατία και η πολυνομία, χαρακτηρίζοντας ως μεγάλο ασθενή τη δικαιοσύνη και να επιλυθούν τα ζητήματα της χωροταξίας, της πολεοδομίας, των χρήσεων γης και των αρχαιολογικών θεμάτων.

Στάθηκε στο γεγονός ότι η ΕΤΑΔ σήμερα επενδύει σημαντικά στα ακίνητα της, όπως μεταξύ άλλων στο Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού, στο Τουριστικό Περίπτερο Αρβανιτιάς και στο εμβληματικό τοπόσημο των ανθοπωλείων της Βουλής, αναφέροντας ότι όταν ο ίδιος ανέλαβε την διοίκηση της εταιρείας τον Νοέμβριο του 2019 η εταιρεία επένδυε 50 ευρώ σε ετήσια βάση στο κάθε της ακίνητο.

Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΤΑΔ αναφέρθηκε στη μεγάλη πρόκληση αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, σημειώνοντας ότι ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα αποτελεί αυτό της απορροφητικότητας των κονδυλίων, η οποία πρέπει να γίνει από όλους τους κλάδους της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα της ακίνητης περιουσίας, με τρόπο που θα δημιουργεί πολλαπλασιαστικό όφελος για τη χώρα.

«Στόχος μας ως ΕΤΑΔ είναι να εντάξουμε και εμείς έργα, όπως είναι η πράσινη ανάπτυξη και ο ψηφιακός μετασχηματισμός, έτσι ώστε να εισέλθουμε δυναμικά στη νέα εποχή», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Βλαστός αναφερόμενος στις προτεραιότητες του αναπτυξιακού πλάνου της εταιρείας, ενώ συμπλήρωσε: «Επιδιώκουμε να προχωρήσουμε σε αστικές αναπλάσεις μεγάλων περιοχών στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στην Κρήτη και στο Ναύπλιο, ενώ θα εντάξουμε και μια σειρά από έργα στις εμβληματικές Επιχειρηματικές μονάδες, όπως είναι στο Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού, όπου τη φετινή χρονιά επιθυμούμε να λειτουργήσουμε σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο».

Επενδυτικό ενδιαφέρον

Ως προς το ενδιαφέρον των επενδυτών ο κ. Βλαστός τόνισε ότι ο τομέας της ακίνητης περιουσίας εξακολουθεί να λειτουργεί ως σημαντικός πόλος που έλκει το ενδιαφέρον της επενδυτικής κοινότητας, απόρροια της αξιοπιστίας και της διαφάνειας που έχει επιδείξει τα τελευταία δύο χρόνια η ελληνική Κυβέρνηση, ενώ ερωτώμενος για την νέα Μονάδα Ωρίμανσης Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (Project Preparation Facility – PPF) του ΤΑΙΠΕΔ τόνισε ότι πρόκειται για ένα νέο χρήσιμο εργαλείο, έτσι ώστε να ξεπεραστούν οι αγκυλώσεις του Ελληνικού Δημοσίου.

«Η ΕΕΣΥΠ και οι άμεσες θυγατρικές της διαθέτουν την ευελιξία, την ταχύτητα, την τεχνογνωσία και τη διαφάνεια που απαιτείται, ώστε να διεκπεραιώνουν σε μικρό χρονικό διάστημα έργα στρατηγικής σημασίας για τη χώρα. Αλλάζουμε την Ελλάδα, δίνουμε έναν τελείως διαφορετικό τόνο τα τελευταία χρόνια χάρη στην αξιοπιστία μας και την τιτάνια προσπάθεια που καταβάλλουμε, ώστε να επιλύσουμε προβλήματα δεκαετιών», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.