Δημοτικές Ενεργειακές Κοινότητες: Oφέλη για Δημότες και τοπική επιχειρηματικότητα

Του Μιχάλη Βερροιόπουλου*

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου αρκετοί δημοτικοί συνδυασμοί υπόσχονται τη μείωση των δημοτικών τελών που επιβάλλονται στους δημότες μέσω των λογαριασμών ρεύματος, ξεχνώντας όμως να αναφέρουν τον τρόπο που αυτή η μείωση θα επιτευχθεί. Άλλες φορές συναγωνίζονται σε υποσχέσεις στήριξης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας αλλά και στήριξης των ευάλωτων οικονομικά δημοτών, επίσης ξεχνώντας να δεσμευτούν από πού θα βρουν πόρους για αυτό. Ειδικά στα Βριλήσσια υπάρχει και συνδυασμός που  υπόσχεται την εφαρμογή κοινωνικής πολιτικής για τα «μεσαία» στρώματα», χωρίς να δίνει λεπτομέρειες στο τι ακριβώς εννοεί.
Σκοπός αυτού του κειμένου είναι εξηγήσει με πιο τρόπο ο νέος θεσμός των Ενεργειακών Κοινοτήτων (Ν. 4513/2018) μπορεί να βοηθήσει του δήμους να μειώσουν τα δημοτικά τέλη μειώνοντας το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος που καταναλώνεται σε όλες τις δημοτικές εγκαταστάσεις, να συμβάλει στην βιωσιμότητα της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας των Βριλησσίων, να στηρίξει τους ευάλωτους δημότες, να μειώσει το λογαριασμό ρεύματος όσων δημοτών συμμετέχουν στην ενεργειακή κοινότητα και φυσικά να συμβάλει στη μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου.
Κάποια βασικές πληροφορίες για την κατανόηση όσων ακολουθούν. Μια μέση οικογένεια τεσσάρων μελών, που ζει σε μια «τυπική» κατοικία 90 -100 τ.μ.,  καταναλώνει ετησίως 5.500 έως 6.500 kWh (κιλοβατώρες) ηλεκτρικής ενέργειας και πληρώνει στη ΔΕΗ 1.000 έως 1.200 ευρώ το έτος. Προσοχή, στο ποσό αυτό ΔΕΝ συμπεριλαμβάνονται οι χρεώσεις για Δήμο, ΕΡΤ και λοιπά, χρεώσεις δηλαδή που δεν έχουν καμιά σχέση με την ηλεκτρική ενέργεια.
Από την άλλη, ο Δήμος Βριλησσίων καταναλώνει ετησίως περίπου 4.800.000 kWh και πληρώνει  για αυτή του την κατανάλωση κάτι λίγο παραπάνω από 600.000 ευρώ ετησίως. Μέσο όρο δηλαδή πληρώνει 0,125 ευρώ/kWh.  Η μεγαλύτερη ποσότητα αυτής της ενέργειας καταναλώνεται για το φωτισμό οδών και πλατειών, ενώ μικρότερα μεγέθη καταναλώνονται από άλλες υπηρεσίες. Για παράδειγμα η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στα δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια, παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία του δήμου μας αντιπροσωπεύει το 8% της συνολικής του κατανάλωσης και περίπου το 10% σε αξία.
Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι αυτές οι 4.800.000 kWh εκτός του ότι συνεισφέρουν αναλογικά στην εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, αποτελούν μια ανελαστική δαπάνη η οποία καλύπτεται από τα τέλη Ηλεκτροφωτισμού. Μεγάλες καταναλώσεις ρεύματος από ένα δήμο σημαίνει υψηλά τέλη ηλεκτροφωτισμού και το αντίστροφο.
Η σημερινή δημοτική διοίκηση και ο Δήμαρχος κ. Ξένος Μανιατογιάννης αντιλήφθηκε νωρίς την ανάγκη για ενεργειακή εξοικονόμηση και δρομολόγησε, ανάμεσα στα άλλα, το έργο της αντικατάστασης των λαμπτήρων οδοφωτισμού και πλατειών με καινούργιους αποδοτικότερους λαμπτήρες τεχνολογίας LED. Το έργο βρίσκεται ένα βήμα πριν τη ανάθεσή του, η χρηματοδότησή τους γίνεται από πόρους ουσιαστικά του δήμου και υπολογίζεται ότι η σχετική  δαπάνη θα αποσβεσθεί εντός μικρού χρονικού διαστήματος από την ετήσια εξοικονόμηση σε ενέργεια. Πράγματι η απόσβεση τέτοιων έργων γίνεται συνήθως εντός πενταετίας, η εξοικονόμηση υπερβαίνει το 40%, με το δήμο να απολαμβάνει μειωμένα κόστη για τα υπόλοιπα έτη. Στο δήμο μας αυτή η εξοικονόμηση μπορεί να υπερβεί τις 200.000 ευρώ ετησίως  με τις αντίστοιχες ευεργετικές επιπτώσεις που αυτό θα έχει στα οικονομικά του και άρα και στα δικά μας.
Ο Ξένος Μανιατογιάννης, στη νέα του δημαρχιακή θητεία, μπορεί να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα. Αυτό της παραγωγής καθαρής ενέργειας από ΑΠΕ παίρνοντας την πρωτοβουλία να ιδρύσει, μαζί με τοπικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή ακόμα και με απλούς δημότες μια ή περισσότερες  Ενεργειακές Κοινότητες   με πολλαπλά οφέλη για τα Βριλήσσια και τους δημότες.
Η ενεργειακή κοινότητα είναι ένα νέο εργαλείο κοινωνικής επιχειρηματικότητας στο οποίο μπορούν να συμμετέχουν οι δήμοι ή οι δημοτικές επιχειρήσεις και οργανισμοί, οι τοπικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δημότες καθώς και εκπαιδευτικά ιδρύματα εντός των ορίων του νομού που βρίσκεται ο δήμος. Βασίζονται στην δημοκρατική αρχή ένα μέλος, μία ψήφος ανεξάρτητα από τα μερίδια που διαθέτει το κάθε μέλος. Σκοπός της είναι η παραγωγή, διάθεση ή κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, η προώθηση της ηλεκτροκίνησης (και αυτής με υδρογόνο ), η εξοικονόμηση ενέργειας και πολλά άλλα.
Ας φέρουμε ένα παράδειγμα που ήδη υλοποιείται από άλλο δήμο της χώρας μας. Η κατασκευή ενός Φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 500 kW από το Δήμο Βριλησσίων ή την ενεργειακή κοινότητα που αυτός θα συμμετέχει,  θα κοστίσει περίπου 400.000 ευρώ και μπορεί να το εγκατασταθεί σε στέγες δημοτικών κτηρίων είτε σε έκταση οπουδήποτε εντός της Αττικής, είτε σε όμορο νομό της Αττικής (εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός).  Η μονάδα αυτή θα παράγει ετησίως περίπου 750.000 kWh οι οποίες θα συμψηφίζονται (θα αφαιρούνται δηλαδή) από τις πιο πάνω 4.800.000 kWh.  Άρα θα εξοικονομούνται περίπου 94.000 ευρώ ετησίως, δηλαδή η επένδυση θα αποσβεσθεί σε λιγότερο από 5 έτη. Τα υπόλοιπα 15 χρόνια (οι συμβάσεις συμψηφισμού είναι 20ετής) ο δήμος θα απολαμβάνει μειωμένο κόστος ενέργειας 93.000 ευρώ το έτος και οι δημότες μειωμένα δημοτικά τέλη. Να σημειωθεί εδώ ότι η διάρκεια ζωής των Φωτοβολταϊκών πάνελ είναι 20ετής, με μοναδική εξαίρεση αυτά που τοποθετήθηκαν στην Πλατεία Αναλήψεως τη περίοδο 2002-2006, η ζωή των οποίων διήρκεσε μερικούς μήνες, αν λειτούργησαν ποτέ…
Με βάση τα παραπάνω αν για παράδειγμα έμποροι και βιοτέχνες των Βριλησσίων επιθυμούσαν να γίνουν μέλη της κοινότητα τότε θα συμψήφιζαν την ενέργεια που θα παραγόταν με την κατανάλωση του ρολογιού τους, αναλογικά φυσικά με το μερίδιο του καθενός. Αυτή η πρωτοβουλία είναι μια πραγματική και άμεσα ορατή ενέργεια στήριξης της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας διότι μειώνει το λειτουργικό κόστος  της επιχείρησης. Μη ξεχνάμε ότι υπάρχουν επιχειρήσεις με σημαντικό κόστος ενέργειας όπως οι φούρνοι, τα καταστήματα εστίασης, τα εμπορικά καταστήματα, αρκετές βιοτεχνίες αλλά και γραφεία.
Μια μικρή επιχείρηση των Βριλησσίων, με κατανάλωση 10.0000 kWh, που πληρώνει στη ΔΕΗ περίπου 12.000 ευρώ το χρόνο, μπορεί να μπει στην ενεργειακή κοινότητα με μερίδιο που αντιστοιχεί σε ενέργεια 5.000 kWh ( από τις 750.000kWh που είπαμε ότι θα παράγει το Φωτοβολταϊκό) και να επιτύχει μια ετήσια μείωση δαπάνης ύψους 6.000 ευρώ με ιδιαίτερα μικρό κόστος συμμετοχής.
Τέλος ο Δήμος θα μπορούσε να ασκήσει κοινωνική πολιτική διαμοιράζοντας μέρος της παραχθείσας ενέργειας σε ευάλωτους καταναλωτές – δημότες (για παράδειγμα σε όσους είναι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης) αντιμετωπίζοντας έτσι σε ένα βαθμό το φαινόμενο της Ενεργειακής Φτώχειας.
Οι δυνατότητες που έχουν οι δήμοι ιδρύοντας ενεργειακές κοινότητες είναι πάρα πολλές. Εδώ έγινε προσπάθεια να δοθεί μια κατεύθυνση για το δήμο μας, προκειμένου να μειώσει το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει έτσι ώστε να μειώσει τα τέλη ηλεκτροφωτισμού των δημοτών, να συνεισφέρει στη βιωσιμότητα της μικρομεσαίας τοπικής επιχειρηματικότητας και τέλος να ασκήσει κοινωνική πολιτική συμβάλλοντας στην απάλειψη του φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας.

*Μιχάλης Βεροιόπουλος: Γενικός Γραμματέας Ενέργειας ΥΠΕΝ

Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος «Βριλήσσια Δήμος Δημιουργίας»

Βριλησσιώτικα Νέα