e-adeies: Με τεχνική έκθεση μηχανικού η καταγγελία για οικοδομική άδεια και με παράβολο για έλεγχο αυθαιρέτου

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Με δικλείδες αποτελεσματικής εφαρμογής και αποκλεισμού, όσο είναι δυνατόν, ανυπόστατων και καταχρηστικών φαινομένων ενεργοποιείται το σύστημα  ηλεκτρονικών καταγγελιών για την αυθαίρετη δόμηση και τις πολεοδομικές υπερβάσεις , στο πλαίσιο του νόμου 4495/17 για τον έλεγχο του δομημένου περιβάλλοντος  του Υπουργείου Περιβάλλοντος,  από τις νέες ψηφιακές πλατφόρμες, που υλοποιεί και λειτουργεί το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.

Συγκεκριμένα για τα νέα συστήματα υποβολής και ελέγχου καταγγελιών για την αυθαίρετη δόμηση, τα οποία  όπως έχει ανακοινώσει το ΥΠΕΝ θα τεθούν σε κανονική  εφαρμογή από τις αρχές του νέου χρόνου προβλέπεται ότι:

• Η  δυνατότητα  κάθε ενδιαφερόμενου να καταχωρήσει στο ηλεκτρονικό πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ e- adeies καταγγελία –  αίτημα, για την διενέργεια από την Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ) υποχρεωτικού ελέγχου, για άδεια δόμησης που έχει εκδοθεί μέσω του νέου συστήματος, θα συνοδεύεται υποχρεωτικά από τεχνική έκθεση μηχανικού,  στην οποία θα αιτιολογείται η βασιμότητα της καταγγελίας.
• Παράλληλα και συνδυαστικά προβλέπεται στο νέο ηλεκτρονικό σύστημα, που ετοιμάζονται να ενεργοποιήσουν το ΥΠΕΝ και το ΤΕΕ και θα είναι ανοιχτό για χρήση από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο να καταχωρήσει καταγγελία αυθαιρεσιών δόμησης σε ολόκληρη την επικράτεια,  ότι θα είναι υποχρεωτική η πληρωμή παραβόλου, το ποσό του οποίου θα επιστρέφεται  στον καταγγέλλοντα μόνον στις περιπτώσεις εντοπισμού αυθαιρεσιών από τους ελεγκτές δόμησης.

Ελεύθερη πρόσβαση

Ειδικότερα για τις νέες άδειες δόμησης, που εκδίδονται μέσω του νέου ηλεκτρονικού συστήματος e-adeies , μετά την ολοκλήρωση όλων των σταδίων ελέγχου (ανάλογα με την κατηγορία της άδειας) από τους αρμόδιους υπαλλήλους των ΥΔΟΜ θα εκδίδεται η άδεια από τον εξουσιοδοτημένο μηχανικό της αρμόδιας υπηρεσίας, λαμβάνοντας μοναδιαίο αριθμό από το πληροφοριακό σύστημα και αναρτάται στο Πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ.

Στη συνέχεια αναρτάται στον καθορισμένο από το ΥΠΕΝ διαδικτυακό τόπο, στον οποίο παρέχεται ελεύθερη πρόσβαση στους πολίτες στα στοιχεία του εντύπου της οικοδομικής άδειας, καθώς και του τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης αυτής. Από το πληροφοριακό σύστημα ο Διαχειριστής της αίτησης, ο ιδιοκτήτης και η αρμόδια υπηρεσία έχουν τη δυνατότητα να εκτυπώνουν ακριβή αντίγραφα του εντύπου της εκδοθείσας ηλεκτρονικά οικοδομικής άδειας, καθώς και των στοιχείων που τη συνοδεύουν.

Η αρμόδια υπηρεσία που εξέδωσε την οικοδομική άδεια χορηγεί επίσης ηλεκτρονικά αντίγραφα των στοιχείων και μελετών που τη συνοδεύουν, σε περίπτωση αναζήτησης τους από τρίτους.

Σε αυτό το πλαίσιο, όπως προβλέπει η σχετική απόφαση του ΥΠΕΝ για την ενεργοποίηση του νέου συστήματος e-adeies  (ΦΕΚ 3136 στο άρθρο 2) «για την διενέργεια από την ΥΔΟΜ του υποχρεωτικού ελέγχου δίνεται η δυνατότητα σε κάθε ενδιαφερόμενο να καταχωρήσει στο πληροφοριακό σύστημα σχετικό αίτημα που συνοδεύεται από τεχνική έκθεση μηχανικού στην οποία αιτιολογείται η βασιμότητα της καταγγελίας». Ο υποχρεωτικός έλεγχος από τις ΥΔΟΜ μετά από την καταγγελία που θα γίνεται μέσω ειδικής εφαρμογής του e-adeies, με υποχρεωτική συνοδευτική έκθεση μηχανικού αφορά στις άδειες δόμησης όλων των κατηγοριών.

Τεχνικοί παράγοντες σχολιάζουν ότι η εκπόνηση της τεχνική έκθεση του μηχανικού αφενός μεν συνεπάγεται κάποιο οικονομικό κόστος για τον καταγγέλλοντα αφετέρου δε αποτελεί ισχυρή εγγύηση για την τεκμηρίωση της καταγγελίας, ώστε να αποκλειστούν καταχρηστικά φαινόμενα.

Παράβολο     

Παράλληλα, το ένα ηλεκτρονικό σύστημα καταγγελιών για την αυθαίρετη δόμηση, το οποίο θα ενεργοποιηθεί στις αρχές του νέου έτους, θα είναι ανοιχτό για χρήση από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο. Με την καταβολή σχετικού παραβόλου θα δίνεται η δυνατότητα καταγγελίας αυθαιρεσιών δόμησης σε ολόκληρη την επικράτεια.

Οι καταγγελίες θα εξετάζονται από ελεγκτές δόμησης, που θα επιλέγονται μέσω του μηχανισμού ηλεκτρονικής κλήρωσης. Μετά τη βεβαίωση της αυθαιρεσίας, μέσω του συστήματος θα δρομολογούνται οι διαδικασίες που απαιτούνται μέχρι τη διοικητική επιβολή του σχετικού προστίμου ηλεκτρονικά. Τα στοιχεία θα τροφοδοτούν ηλεκτρονικά τις υπηρεσίες της ΑΑΔΕ (taxisnet) για τον αυτόματο καταλογισμό και είσπραξή τους. Μόνο στις περιπτώσεις εντοπισμού αυθαιρεσιών από τους ελεγκτές δόμησης θα επιστρέφεται το παράβολο στον καταγγέλλοντα μέσω του συστήματος. Όλες οι ηλεκτρονικές διαδικασίες θα υποστηρίζουν τα Παρατηρητήρια Δόμησης μέχρι και την υλοποίηση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης. Το ύψος του παραβόλου θα καθοριστεί με σχετική απόφαση του ΥΠΕΝ. Συζητείται να είναι  λογικό ποσό και εξετάζονται σενάρια ώστε να διαμορφωθεί σε επίπεδα ώστε αφενός μεν να μην λειτουργεί αποτρεπτικά για τις καταγγελίες αφετέρου δε να μην είναι αμελητέο για την κατάθεση τους.

Τέλος σημειώνεται  ότι από τη νέα χρονιά θα αρχίσει να πραγματοποιείται από τους ελεγκτές δόμησης και  ο προβλεπόμενος δειγματοληπτικός έλεγχος του 5% των δηλώσεων αυθαιρέτων, των νόμων 4178 και 4495, από ελεγκτές δόμησης, ενώ εκκρεμούν επίσης να οριστούν οδηγίες και κατευθύνσεις των ελέγχων ώστε να αποφευχθούν καταστρατηγήσεις και υπερβολές.