«e- άδειες»: το σκεπτικό απόρριψης από το ΣτΕ της προσφυγής ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ

Με σκεπτικό, το οποίο καταλήγει ότι υπάρχει έλλειψη νόμιμου συμφέροντος απορρίφθηκε ως απαράδεκτη η προσφυγή της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ  από το Ε΄Τμήμα του ΣτΕ για το ηλεκτρονικό σύστημα έκδοσης οικοδομικών αδειών «e-adeies».

Ειδικότερα για το επίμαχο σημείο  της προσφυγής, που εστίασε στην αίτηση της η ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ για ακύρωση της υπουργικής απόφασης του ΥΠΕΝ, για την ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών της κατηγορίας 3, η απόφαση του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ σημειώνει ότι:

«… ως προς την ακύρωση της παρ. 4 του άρθρου 2 της προσβαλλομένης (υπουργικής απόφασης),  η οποία αφορά την έκδοση οικοδομικών αδειών «κατηγορίας 3», η αιτούσα δεν θεμελιώνει έννομο συμφέρον για την ακύρωση της διάταξης αυτής ή και άλλης συναφούς διάταξης της προσβαλλομένης, διότι, αντιθέτως προς τα όσα ισχυρίζεται για το εύρος των σκοπών της, πάντως, στους προαναφερθέντες καταστατικούς σκοπούς της  δεν περιλαμβάνεται η προστασία του περιβάλλοντος (φυσικού ή οικιστικού), στην οποία στηρίζει τους σχετικούς ισχυρισμούς της για τη συνδρομή εννόμου συμφέροντος προς άσκηση της κρινόμενης αίτησης».

Νόμιμο συμφέρον

Για την έλλειψη νομίμου συμφέροντος της προσφυγής της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ η απόφαση σημειώνει ότι: «Η αιτούσα, όμως, συνδικαλιστική οργάνωση, η οποία σύμφωνα με το καταστατικό της επιδιώκει την προαγωγή και προστασία των επαγγελματικών και οικονομικών συμφερόντων υπαλλήλων -μελών των πρωτοβάθμιων ενώσεων που τη συγκροτούν- δεν έχει, κατ’ αρχήν, έννομο συμφέρον για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης, δεδομένου ότι ο καθορισμός, καθώς και οι όροι και οι προϋποθέσεις άσκησης αρμοδιοτήτων δημόσιας ή δημοτικής υπηρεσίας από τον νομοθέτη, ή δυνάμει νομοθετικής εξουσιοδότησης από την κανονιστικούς δρώσα Διοίκηση, ανάγεται στην κανονιστική σχέση μεταξύ κράτους και υπαλλήλων, ως οργάνων του, ή μεταξύ νπδδ και οργάνων του, και δεν παρέχει σε συνδικαλιστικό όργανο των υπαλλήλων έννομο συμφέρον προς ένδικη αμφισβήτηση ρύθμισης ή παράλειψης ρύθμισης σχετικής με την οργάνωση της δημόσιας υπηρεσίας καθώς και με τον καθορισμό και τον τρόπο· άσκησης των αρμοδιοτήτων αυτών»

Ολόκληρη η απόφαση του ΣτΕ

Αριθμός 1844/2019 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Ε’

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 6 Φεβρουάριου 2019, με την εξής σύνθεση: Αθ. Ράντος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε’ Τμήματος, Π. Ευστρατίου, Π. Καρλή, Αγγ. Μίντζια, Ρ. Γιαννουλάτου, Σύμβουλοι, Δ. Βασιλειάδης, Θ. Κανελλοπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας ο Δ. Λαγός.

Για να δικάσει την από 12 Οκτωβρίου 2018 αίτηση:

-της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων. Ανωτάτων Σχολών (ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ), που εδρεύει στην Αθήνα (Μαυρομματαίων 17), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Γεώργιο Θεοδωρόπουλο (Α.Μ. 27917), που τον διόρισε με πληρεξούσιο,

-κατά του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οποίος παρέστη με την Γιολάντα Παπαρούνη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Με την αίτηση αυτή η αιτούσα Ομοσπονδία επιδιώκει να ακυρωθεί η υττ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΥΠΡΓ/48123/6983/23.7.2018 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΦΕΚ Β’ 3136/31.7.2018).

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Παρέδρου Δ. Βασιλειάδη.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε’ τον πληρεξούσιο της αιτούσας Ομοσπονδίας, ο’ οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και την αντιπρόσωπο του Υπουργού, η οποία ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα Σκέφθηκε κατά τον Νόμο:

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (e-παράβολο 239030470958 1211 0015).
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της απόφασης ΥΠΕΝ/ΥΠΡΓ/48123/6983/23.7.2018 του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, «Διαδικασίες ηλεκτρονικής υποβολής, έλεγχου και έκδοσης των διοικητικών πράξεων του άρθρου 29 του ν. 4495/2017 και καθορισμός ηλεκτρονικών υπηρεσιών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 33 του ν. 4495/2017» (Β’ 3136).
3. Επειδή, η αίτηση εισάγεται ενώπιον της επταμελούς συνθέσεως του Τμήματος, με πράξη του Προέδρου του κατ’ άρθρο 14 (παρ. 5 εδ. πρώτο) του π.δ. 18/1989 (Α’ 8).
4. Επειδή, στο Τμήμα Β’ (άρθρα 28 – 63) του ν. 4495/2017 «Έλεγχος και προστασία του Δομημένου Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις» (Α’ 167), ρυθμίζονται οι κατηγορίες των οικοδομικών αδειών^ και η διαδικασία έκδοσης και ελέγχου αυτών (Κεφ. πρώτο), καθώς και η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου (Κεφ. δεύτερο). Με τις διατάξεις του πρώτου Κεφαλαίου καθορίζονται, πλην άλλων, οι διοικητικές πράξεις που εκδίδονται για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών (αρ. 29), τα αρμόδια όργανα (αρ. 31 και 32), οι παρεχόμενες ηλεκτρονικές υπηρεσίες (αρ. 33),

η προέγκριση για την έκδοση οικοδομικής άδειας (αρ. 35), οι κατηγορίες των αδειών [«1», «2» και «3»] (αρ. 36), η διαδικασία χορήγησης της οικοδομικής άδειας ανάλογα με τις ανωτέρω κατηγορίες (αρ. 38), οι προδιαγραφές σύνταξης τοπογραφικού διαγράμματος και διαγράμματος κάλυψης (αρ. 39), τα αναγκαία δικαιολογητικά (αρ. 40 και 41), η ισχύς, αναθεώρηση και ενημέρωση οικοδομικών αδειών και προεγκρίσεων και εγκρίσεων μικρής κλίμακας (αρ. 42), η εκτέλεση των οικοδομικών εργασιών (αρ. 43), τα στάδια και η διαδικασία ελέγχου της εφαρμογής των οικοδομικών αδειών (αρ. 44-46)’, η αποπεράτωση του έργου και η σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας (αρ. 47), οι κυρώσεις (αρ. 48), το μητρώο μελετητών και επιβλεπόντων μηχανικών’ (αρ. 49) και οι μεταβατικές και οι καταργούμενες διατάξεις (αρ. 50 και 51, αντίστοιχα).

Ειδικότερα, στο άρθρο 36 του ν. 4495/2017 ορίζεται ότι «Ο τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών κατηγοριοποιείται, ανάλογα με την περιοχή, τη θέση, τη χρήση, το μέγεθος και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κτιρίου που πρόκειται να ανεγερθεί, ως εξής: 1) Κατηγορία 1: α) […] ε) κατασκευές και εργασίες σε μνημεία χαρακτηρισμένα από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, στ) κατασκευές και εργασίες σε διατηρητέα κτίρια χαρακτηρισμένα από τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Πολιτισμού και Αθλητισμού, ζ) ανέγερση ή προσθήκη σε οικόπεδα ή γήπεδα εντός προστατευόμενων περιοχών και ζώνης προστασίας, όπως αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι, παραδοσιακοί οικισμοί, εθνικά πάρκα και περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, η) ανέγερση ή προσθήκη ή κατασκευές και εργασίες σε οικόπεδα ή γήπεδα, σε επαφή με οριοθετημένα ρέματα, θ) … 2) Κατηγορία 2: […] 3) Κατηγορία 3: α) ανέγερση κτιρίου σε εντός εγκεκριμένου σχεδίου περιοχή, επιφάνειας έως χίλια (1.000) τ.μ. δόμησης για ειδικά κτίρια και έως δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ. δόμησης για κτίρια με επικρατούσα χρήση κατοικίας, β) ανέγερση κτιρίου με χρήση κατοικίας σε εκτός σχεδίου περιοχή, στην οποία υφίσταται κτηματογράφηση και εγκεκριμένο ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ σε άρτιο κατά τον κανόνα, γ) ανέγερση κτιρίου σε οικόπεδο εντός οριοθετημένου οικισμού με το από 24.4.1985 π.δ. (Δ 181) για κτίριο με επικρατούσα χρήση κατοικίας, δ) προσθήκη δόμησης σε νομίμως υφιστάμενο κτίριο, με χρήση κατοικίας […]». Περαιτέρω, στο άρθρο 38 του αυτού νόμου, τιτλοφορούμενο «Διαδικασία ελέγχου οικοδομικής άδειας», ορίζεται ότι «Υ. Ο έλεγχος των στοιχείων της οικοδομικής άδειας, όπου απαιτείται, διενεργείται από εξουσιοδοτημένους από τον Προϊστάμενο της Υ.ΔΟΜ. υπαλλήλους μηχανικούς Π.Ε. ή Τ.Ε. 2.

Οι οικοδομικές, άδειες, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν, χορηγούνται ως εξής:

α) Οι άδειες, που εμπίπτουν στον τρόπο έκδοσης της Κατηγορίας 1 […] γ) Οι άδειες, που εμπίπτουν στον τρόπο έκδοσης της Κατηγορίας 3 του άρθρου 36, εκδίδονται αυτόματα ύστερα από την ηλεκτρονική υποβολή του φακέλου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις αναγκαίες μελέτες, που προβλέπονται στο άρθρο 40. Μέσα σε διάστημά τριών (3) ημερών από την έκδοση της ανωτέρω οικοδομικής αδείας διενεργείται από την Υ.ΔΟΜ. ο έλεγχος των απαιτούμενων εισφορών και κρατήσεων του έργου υπέρ του Δημοσίου, Δήμου, ΕΦΚΑ. Μεταξύ των υποβαλλόμενων ηλεκτρονικά στοιχείων συμπεριλαμβάνεται υποχρεωτικά έγγραφη^– βεβαίωση της αρμόδιας Υ.ΔΟΜ., στην οποία αναγράφονται οι όροι δόμησης που ισχύουν στη θέση του ακινήτου και οι κατά περίπτωση απαραίτητες εγκρίσεις φορέων και υπηρεσιών […]». Επίσης, στο άρθρο 44 καθορίζονται τα στάδια ελέγχου ορθής εφαρμογής της οικοδομικής άδειας (αρχικός, ενδιάμεσος και τελικός, κατά περίπτωση). Τέλος, στο άρθρο 33 του ως άνω ν. 4495/2017, τιτλοφορούμενο «Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες», όπως η παρ. 1 τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 45 του ν. 4546/2018 (Α’ 101), ορίζονται τα εξής: «1. Η διαδικασία υποβολής, ελέγχου και έκδοσης των πράξεων εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών του άρθρου 28, καθώς και η διαδικασία υποβολής και γνωμοδότησης των συμβουλίων των άρθρων … διενεργείται αποκλειστικά ηλεκτρονικά, μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζονται:

α) η διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής των κατά περίπτωση δικαιολογητικών και στοιχείων της παραγράφου 1 του άρθρου 40 και της παραγράφου 1 του άρθρου 41, καθώς και οι τεχνικές προδιαγραφές των ηλεκτρονικών αρχείων,

β) το πληροφοριακό σύστημα και οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες που παρέχονται στους ενδιαφερομένους και τους πολίτες,

γ) το πληροφοριακό σύστημα και οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες που παρέχονται προς τις δημόσιες αρχές για την κατά τις διατάξεις του παρόντος έκδοση των αναγκαίων διοικητικών πράξεων,

δ) οι διαδικασίες και τεχνικές προδιαγραφές της ψηφιοποίησης του αρχείου των Υ.ΔΟΜ.,

ε) οι όροι πρόσβασης και διάθεσης στα πληροφοριακά συστήματα, στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες και πληροφορίες που αναφέρονται στο παρόν άρθρο, στ) κάθε άλλο θέμα σχετικό με την ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των ενδιαφερομένων και των μηχανικών, με σκοπό την εξασφάλιση της διαφάνειας,

ζ) κάθε άλλο είδος γεωχωρικών δεδομένων που απαιτούνται για τον εντοπισμό της θέσης του ακινήτου,

η) … 2. Μετά τη δημοσίευση της απόφασης της παραγράφου 1, κάθε είδους επικοινωνία ή υποβολή στοιχείων μεταξύ δημοσίων αρχών και πολιτών για την έκδοση, ενημέρωση, αναθεώρηση, ανάκληση και ακύρωση πράξεων προέγκρισης και εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών του άρθρου 29 εκτελείται αποκλειστικά ηλεκτρονικά και με τεχνικά μέσα που προσφέρουν ιχνηλασιμότητα και διαφάνεια σε κάθε πολίτη.

3. Οι οικοδομικές άδειες, τα συνοδευτικά έγγραφα και οι μελέτες τηρούνται ηλεκτρονικά στο αρχείο κάθε Υπηρεσίας Δόμησης και στο κεντρικό αρχείο της Διεύθυνσης Ελέγχου Δομημένου Περιβάλλοντος και Εφαρμογής Σχεδιασμού.
4. … 5. Μετά τη χορήγηση οικοδομικών αδειών και προεγκρίσεων, εγκρίσεων εργασιών μικρής κλίμακας και εγκρίσεων αποπεράτωσης αυθαίρετων κατασκευών το τοπογραφικό διάγραμμα και το διάγραμμα κάλυψης εμφανίζονται αμέσως στο ηλεκτρονικό σύστημα το οποίο είναι προσβάσιμο στον πολίτη. 6…».
5. Επειδή, κατ’ επίκληση των διατάξεων του άρθρου 33 και των λοιπών διατάξεων του Τμήματος Β’ του ν. 4495/2017 εκδόθηκε η προσβαλλόμενη, εν προκειμένω, απόφαση ΥΠΕΝ/ΥΠΡΓ/48123/6983/ 23.7.2018 του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 3136/31.7.2018), με την οποία καθορίσθηκαν οι διαδικασίες ηλεκτρονικής υποβολής, έλεγχου και έκδοσης των διοικητικών πράξεων του άρθρου 29 του ν. 4495/2017 καθώς και οι παρεχόμενες ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Συγκεκριμένα, στα άρθρα 2-12 (Μέρος Α’) της ως άνω απόφασης καθορίζονται οι διαδικασίες για την έκδοση οικοδομικών αδειών, την έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας, τη γνωστοποίηση εκτέλεσης πρόσθετων εργασιών, την αναθεώρηση και ενημέρωση οικοδομικών αδειών, την έγκριση εργασιών αποπεράτωσης αυθαιρέτων κατασκευών, την άδεια κατεδάφισης, την έγκριση εκτέλεσης εργασιών, την προέγκριση οικοδομικής άδειας, τις ειδικές εγκρίσεις και τις ενέργειες των αρμοδίων υπηρεσιών των άρθρων 31 και 32 του ν. 4495/2017. Μεταξύ άλλων, στο άρθρο 2 παρ. 1 της ανωτέρω Υ.Α. προβλέπονται οι ενέργειες του «Διαχειριστή» της αίτησης (μηχανικού ή τεχνικής εταιρείας) για την εισαγωγή των αναγκαίων δεδομένων στο πληροφοριακό σύστημα, προκειμένου να εκδοθεί η άδεια ανάλογα με την κατηγορία της.

Περαιτέρω δε στο ίδιο άρθρο 2 ορίζονται τα εξής: «2. Μετά την εισαγωγή όλων των απαραίτητων στοιχείων και την αποδοχή του δικαιώματος για χρήση, στατιστική επεξεργασία και κοινοποίηση του περιεχομένου των δικαιολονητικών και στοιχείων … το αίτημα υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην αρμόδια υπηρεσία και λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου. Από τη λήψη αριθμού πρωτοκόλλου, ο Διαχειριστής της Αίτησης δεν έχει πλέον δικαίωμα επεξεργασίας των στοιχείων της αίτησης. Στις περιπτώσεις που η αίτηση αφορά έκδοση άδειας κατηγορίας 1 ή 2 ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας αναθέτει την αίτηση στους εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους που θα διενεργήσουν τον έλεγχο των στοιχείων της οικοδομικής άδειας. Τα στάδια ελέγχου περιλαμβάνουν τον έλεγχο πληρότητας, τον έλεγχο τοπογραφικού διαγράμματος, τον έλεγχο διαγράμματος κάλυψης και τον έλεγχο των εισφορών και κρατήσεων του έργου … Μετά την ολοκλήρωση όλων των σταδίων ελέγχου από τους αρμόδιους υπαλλήλους, εκδίδεται η άδεια από τον εξουσιοδοτημένο μηχανικό της αρμόδιας υπηρεσίας λαμβάνοντας μοναδιαίο αριθμό από το πληροφοριακό σύστημα και αναρτάται στο Πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ. Στη συνέχεια αναρτάται στον καθορισμένο από το ΥΠΕΝ διαδικτυακό τόπο, στον οποίο παρέχεται ελεύθερη πρόσβαση στους πολίτες στα στοιχεία του εντύπου της οικοδομικής άδειας, καθώς και του τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης αυτής. 3 […] 4. Στην περίπτωση που η αίτηση αφορά σε αίτηση έκδοσης άδειας κατηγορίας . 3 η οποία εκδίδεται αυτόματα από το πληροφοριακό σύστημα, η διαδικασία είναι η εξής:

α) Γίνεται αίτηση από τον Διαχειριστή για τη χορήγηση βεβαίωσης, προκειμένου να οριστούν οι απαραίτητες εγκρίσεις και οι ισχύοντες όροι δόμησης για την περιοχή του ακινήτου,

β) Η αίτηση λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου και χρεώνεται ηλεκτρονικά από τον προϊστάμενο σε αρμόδιο υπάλληλο, ο οποίος εκδίδει την βεβαίωση, ηλεκτρονικά, εντός δέκα ημερών ορίζοντας ταυτόχρονα τα υποχρεωτικά πεδία εγκρίσεων του συστήματος που θα πρέπει να συμπληρωθούν προκειμένου να εκδοθεί η άδεια, σύμφωνα με τους ισχύοντες όρους δόμησης για την περιοχή του ακινήτου,

γ) Μετά την έκδοση της βεβαίωσης ο διαχειριστής της αίτησης έχει τη δυνατότητα να υποβάλλει αίτημα για την έκδοση της συγκεκριμένης οικοδομικής άδειας, εισάγοντας στο σύστημα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά του άρθρου 40 και σε κάθε περίπτωση τα δικαιολογητικά και στοιχεία των υποχρεωτικών πεδίων που έχουν οριστεί βάσει της βεβαίωσης,

δ) Με τη συμπλήρωση των απαιτούμενων* δικαιολογητικών και μετά από υπεύθυνη δήλωση του διαχειριστή της αίτησης ότι αναλαμβάνει την ευθύνη της πληρότητας της αίτησης, το σύστημα εκδίδει αυτόματα την οικοδομική άδεια, η οποία λαμβάνει αριθμό αδείας και αναρτάται στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ. Στη συνέχεια μεταφέρεται στον καθορισμένο από το ΥΠΕΝ διαδικτυακό τόπο, στον οποίο παρέχεται ελεύθερη πρόσβαση στους πολίτες στα στοιχεία του εντύπου της αδείας, του τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης που την συνοδεύουν, ε) Μετά τη λήψη αριθμού αδείας και την ανάρτηση της πράξης στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ, ο προϊστάμενος της υπηρεσίας αναθέτει σε αρμόδιο- υπάλληλο τον έλεγχο των εισφορών και κρατήσεων της άδειας (φορολογικά). Σε περίπτωση που εντοπιστούν λάθη, ενημερώνεται ο διαχειριστής της αίτησης και ο ιδιοκτήτης μέσω του πληροφοριακού συστήματος, προκειμένου να προβούν στις απαραίτητες διορθώσεις –  συμπληρώσεις. Παρερχομένης απράκτου προθεσμίας ενός μηνός, η άδεια ανακαλείται […]». Εξάλλου, με τα άρθρα 13-23 (Μέρη ΕΓ καί Γ’) της αυτής υπουργικής απόφασης καθορίζονται τα θέματα λειτουργίας του Πληροφοριακού Συστήματος e-Άδειες για την παροχή των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, ορίζεται, ως πάροχος ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς το ΥΠΕΝ, τους μηχανικούς και τους πολίτες, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος και προβλέπεται ότι το Πληροφοριακό Σύστημα e-Άδειες τίθεται σε πλήρη λειτουργία την 15η Οκτωβρίου 2018. Τέλος, με την απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/71913/4555/19.10.2018 (Β’ 4747/23.10.2018) του ιδίου Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας αντικαταστάθηκε το άρθρο 22 της προαναφερόμενης απόφασης και ρυθμίστηκαν θέματα μεταβατικού χαρακτήρα.

6. Επειδή, στο άρθρο 47 παρ. 1 του π.δ. 18/1989 (Α’ 8) ορίζεται ότι «Αίτηση ακυρώσεως δικαιούται να ασκήσει ο ιδιώτης ή το νομικό πρόσωπο, τους οποίους αφορά η διοικητική πράξη ή των οποίων έννομα συμφέροντα, έστω και μη χρηματικά, προσβάλλονται από αυτήν». Κατά την έννοια της διάταξης αυτής, για την άσκηση αίτησης ακυρώσεως τόσο κατά ατομικής όσο και κατά κανονιστικής πράξης απαιτείται προσωπικό, άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον του αιτούντος και δεν αρκεί το γενικό ενδιαφέρον του κάθε πολίτη για την τήρηση των νόμων και τη σύννομη άσκηση της διοικητικής εξουσίας ούτε συμφέρον μελλοντικό ή απλώς ενδεχόμενο (ΣτΕ 1054/2017 Ολ. κ.ά.). Ειδικότερα δε για την προσβολή κανονιστικής πράξης, άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον γεννάται, κατ’ αρχήν, από την έναρξη της ισχύος της, από την οποία επέρχεται μεταβολή στην έννομη τάξη (ΣτΕ 1054/2017 Ολ., 1253/2006 7μ.). Εξάλλου, κατά τα παγίως γενόμενα δεκτά, το έννομο συμφέρον για την άσκηση αίτησης ακυρώσεως πρέπει να υφίσταται σωρευτικώς σε τρία χρονικά σημεία, ήτοι κατά τον χρόνο α) της τελείωσης (έκδοσης ή δημοσίευσης) της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξης, β) της άσκησης του ενδίκου βοηθήματος και γ) της συζήτησης της υπόθεσης ενώπιον του Δικαστηρίου. Η ύπαρξη δε του εννόμου συμφέροντος κρίνεται, όταν η διοικητική πράξη δεν απευθύνεται ευθέως προς τον αιτούντα δημιουργώντας γι’ αυτόν συγκεκριμένες έννομες συνέπειες (όπως συμβαίνει επί κανονιστικών πράξεων), από τον σύνδεσμο που υπάρχει μεταξύ των εννόμων αποτελεσμάτων των επερχομένων από την προσβαλλόμενη διοικητική πράξη και του περιεχομένου μιας συγκεκριμένης νομικής κατάστασης ή ιδιότητας, στην οποία ευρίσκεται ή την οποία ο αϊτών έχει και επικαλείται (ΣτΕ 1054/2017 Ολ. κ.ά.).
7. Επειδή, σύμφωνα με το προσκομισθέν καταστατικό και τους προβαλλόμενους με την κρινόμενη αίτηση συναφείς ισχυρισμούς, η αιτούσα Ομοσπονδία είναι δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση συγκροτούμενη από πρωτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις μηχανικών, διπλωματούχων ανωτάτων σχολών μελών του ΤΕΕ, που υπηρετούν ως μόνιμοι πολιτικοί υπάλληλοι ή ως πολιτικοί υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου στο Δημόσιο, τα νπδδ και τους ΟΤΑ και σε πρώην νπδδ που μετατρέπονται σε ανώνυμες εταιρείες (βλ. άρθρα 1 και 5 του καταστατικού). Εξάλλου, κατά το άρθρο 2 – του καταστατικού, στους σκοπούς της απούσας, πλην άλλων, ανήκουν

1) η συνένωση όλων των πρωτοβαθμίων συλλόγων των ανωτέρω υπαλλήλων,

2) η οργάνωση των παραπάνω συλλόγων, ώστε μέσα από τη συνεργασία, αλληλεγγύη, τις κοινές ενέργειες και προσπάθειες να προωθηθεί η προστασία και προαγωγή των επαγγελματικών και οικονομικών συμφερόντων των μελών, τη βελτίωση των όρων εργασίας τους και των συνθηκών ζωής τους,

3) η βελτίωση της οργάνωσης και λειτουργίας των τεχνικών και γενικότερα όλων των υπηρεσιών του Δημοσίου, των νπδδ, της αποκεντρωμένης διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, η τήρηση των αρχών της νομιμότητας και διαφάνειας και της χρηστής Διοίκησης κατά τη λειτουργία των ανωτέρω υπηρεσιών, η παροχή ενημέρωσης, συμβουλών και κατευθύνσεων, η προστασία και υποστήριξη των μηχανικών μελών των πρωτοβαθμίων ενώσεων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, η διασφάλιση του κύρους και της αξιοττρέττειάς τους ιδίως σε σχέση με παράτυπες εντολές και αποφάσεις των προϊσταμένων τους,

4) η βελτίωση του συνολικά παραγόμενου τεχνικού έργου της Χώρας,

5) η μελέτη και επεξεργασία όλων των επαγγελματικών και επιστημονικών ζητημάτων που αφορούν τους μηχανικούς του Δημοσίου και τον κλάδο των μηχανικών γενικότερα,

6) η εξύψωση της επιστημονικής στάθμης των μελών,

7) η βελτίωση των όρων αμοιβής και εργασίας των μηχανικών του Δημοσίου,

8) η ενεργοποίηση των μελών και η συνεργασία με άλλους συνδικαλιστικούς φορείς του Δημοσίου για τη βελτίωση της νομοθεσίας των συλλογικών διαπραγματεύσεων,

9) η εκπροσώπηση των σωματείων-μελών στη σύναψη συλλογικών συμβάσεων και συμφωνιών εργασίας και

10) η συμβολή στην αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας και στην αντιμετώπιση γενικότερων θεμάτων του κοινωνικού συνόλου καθώς και η καλλιέργεια, ανάπτυξη και περιφρούρηση των ιδεών της ελευθερίας, της ειρήνης και της δημοκρατίας.

8. Επειδή, η αιτούσα ισχυρίζεται, για τη θεμελίωση εννόμου συμφέροντος προς άσκηση της κρινόμενης αίτησης, ότι στους καταστατικούς σκοπούς της (αρ. 2 παρ. 3 καταστατικού) περιλαμβάνεται η διαφύλαξη της νομιμότητας και της ορθής λειτουργίας του κράτους στα ζητήματα που αφορούν το επιστημονικό πεδίο, την άσκηση των αρμοδιοτήτων των μελών της, την προάσπιση της νομιμότητας και την προστασία του περιβάλλοντος, ότι ενόψει των ανωτέρω έχει έννομο συμφέρον προς άσκηση της κρινόμενης αίτησης για την τήρηση της Συνταγματικής νομιμότητας και των κανόνων δικαίου περί προστασίας του περιβάλλοντος ή πολεοδομίας, ότι το συμφέρον αυτό είναι, επίσης, προσωπικό, διότι εμπίπτει στους καταστατικούς της σκοπούς, η δε προσβαλλόμενη πράξη με το άρθρο 2 παρ. 4 (εδάφιο β’) θεσπίζει δέσμια αρμοδιότητα για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους να εκδίδουν βεβαιώσεις έκδοσης οικοδομικών αδειών και ότι το συμφέρον της είναι, αφενός, άμεσο, διότι είναι και συμφέρον των μελών των πρωτοβαθμίων ενώσεων ως δημοσίων υπαλλήλων και ως διπλωματούχων μηχανικών και αφετέρου ενεστώς, διότι οι επίμαχες ρυθμίσεις δεν προβλέπουν προληπτικό έλεγχο για την έκδοση των οικοδομικών αδειών «κατηγορίας 3», με συνέπεια να υφίσταται κίνδυνος για τη δόμηση ρεμάτων, δασών, και κοινοχρήστων χώρων κατά παράβαση των σχετικών διατάξεων και με αντίστοιχη βλάβη του περιβάλλοντος. Η αιτούσα ισχυρίζεται περαιτέρω ότι οι ανωτέρω συνέπειες επέρχονται ιδίως από τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 4 της προσβαλλομένης, με τις οποίες καθορίζονται οι διαδικασίες για την έκδοση οικοδομικής άδειας «κατηγορίας 3», προβάλλει δε ότι η προσβαλλομένη εκδόθηκε χωρίς νομοθετική εξουσιοδότηση και κατά παράβαση του άρθρου 24 (παρ. 1 και 2) του Συντάγματος, διότι ο εξουσιοδοτικός νόμος, δυνάμει του οποίου αυτή εκδόθηκε, είναι αντισυνταγματικός, καθώς εκχωρεί την πολεοδομική αρμοδιότητα του κράτους σε ιδιώτες και, επιπλέον, επιφέρει επί τα χείρω αλλοίωση των όρων δόμησης και επιδείνωση των όρων διαβίωσης.
9. Επειδή, με την προσβαλλόμενη απόφαση του Υπουργού – Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση των προαναφερομένων διατάξεων του ν. 4495/2017, ρυθμίζονται ο τρόπος και η διαδικασία έκδοσης των οικοδομικών αδειών, στις αρμοδιότητες δε των Υπηρεσιών Δόμησης, οι οποίες στελεχώνονται και από υπαλλήλους μέλη των ενώσεων της αιτούσας, περιλαμβάνεται, πλην άλλων, ο προληπτικός, εν μέρει, έλεγχος των αιτήσεων έκδοσης οικοδομικών αδειών «κατηγορίας 3» με τη χορήγηση, υποχρεωτικά, βεβαίωσης όρων δόμησης και έλεγχο, στη συνέχεια, των οφειλομένων εισφορών (βλ. άρθρο 2 παρ. 4 της προσβαλλομένης). Η αιτούσα, όμως, συνδικαλιστική οργάνωση, η οποία σύμφωνα με το καταστατικό της επιδιώκει την προαγωγή και προστασία των επαγγελματικών και οικονομικών συμφερόντων υπαλλήλων -μελών των πρωτοβάθμιων ενώσεων που τη συγκροτούν- δεν έχει, κατ’ αρχήν, έννομο συμφέρον για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης, δεδομένου ότι ο καθορισμός, καθώς και οι όροι και οι προϋποθέσεις άσκησης αρμοδιοτήτων δημόσιας ή δημοτικής υπηρεσίας από τον νομοθέτη, ή δυνάμει νομοθετικής εξουσιοδότησης από την κανονιστικούς δρώσα Διοίκηση, ανάγεται στην κανονιστική σχέση μεταξύ κράτους και υπαλλήλων, ως οργάνων του, ή μεταξύ νπδδ και οργάνων του, και δεν παρέχει σε συνδικαλιστικό όργανο των υπαλλήλων έννομο συμφέρον προς ένδικη αμφισβήτηση ρύθμισης ή παράλειψης ρύθμισης σχετικής με την οργάνωση της δημόσιας υπηρεσίας καθώς και με τον καθορισμό και τον τρόπο· άσκησης των αρμοδιοτήτων αυτών (πρβλ. ΣτΕ 5067/1997 Ολ., 1521/1999 7μ., 1999-2000/2000, 847/2002, 1985/2002, 4603/2005, 4604/2005, 1089/2008 7μ., 3198/2013, 386/2016 Ολ. σκ. 19, 1097/2018 7μ. κ.ά.). Εν πάση δε περιπτώσει, εν προκειμένω, στους καταστατικούς σκοπούς της απούσας δεν περιλαμβάνεται η μέριμνα για τον τρόπο και τη διαδικασία έκδοσης των οικοδομικών αδειών. Περαιτέρω, ως προς την ακύρωση της παρ. 4 του άρθρου 2 της προσβαλλομένης, η οποία αφορά την έκδοση οικοδομικών αδειών «κατηγορίας 3», η αιτούσα δεν θεμελιώνει έννομο συμφέρον για την ακύρωση της διάταξης αυτής ή και άλλης συναφούς διάταξης της προσβαλλομένης, διότι, αντιθέτως προς τα όσα ισχυρίζεται για το εύρος των σκοπών της, πάντως, στους προαναφερθέντες καταστατικούς σκοπούς της (βλ. ανωτ. σκ. 7) δεν περιλαμβάνεται η προστασία του περιβάλλοντος (φυσικού ή οικιστικού), στην οποία στηρίζει τους σχετικούς ισχυρισμούς της για τη συνδρομή εννόμου συμφέροντος προς άσκηση της κρινόμενης αίτησης. Τούτο δε ανεξαρτήτως εάν θα ήταν, κατ’ αρχήν, νοητό να περιλαμβάνονται στους καταστατικούς σκοπούς συνδικαλιστικού οργάνου δημοσίων υπαλλήλων συνταγματικοί σκοποί τόσο γενικής φύσης, η πραγμάτωση μάλιστα των οποίων να επιδιώκεται ακόμη κατά τρόπο αντίθετο προς τον εκάστοτε προκρινόμενο από τον νομοθέτη. Εξάλλου, οι ρυθμίσεις της προσβαλλομένης καθ’ ο μέρος προβλέπουν τη δημιουργία ηλεκτρονικού αρχείου με τις χορηγούμενες άδειες, τις μελέτες και τα δικαιολογητικά που τις συνοδεύουν και την οργάνωση των υπηρεσιών σε θέματα έκδοσης οικοδομικών αδειών για την ταχεία, μέσω της τεχνολογίας, παροχή υπηρεσιών στους πολίτες, συμβάλλουν, κατά την εκτίμηση του κανονιστικού νομοθέτη, στη μείωση της γραφειοκρατίας, ενισχύουν τη διαφάνεια και άγουν σε βελτίωση της αποτελεσματικής λειτουργίας του κράτους και ίων ΌΤΑ, αλλά και των συνθηκών εργασίας των υπαλλήλων τους. Συνεπώς, ο καταστατικός σκοπός της αιτούσας (άρθρο 2 περ. 3 του καταστατικού), καθ’ ο μέρος αναφέρεται στην τήρηση, εν γένει, των αρχών της νομιμότητας και σε βελτίωση της οργάνωσης και λειτουργίας των τεχνικών και όλων των υπηρεσιών του Δημοσίου, των νπδδ και των ΟΤΑ, δεν αρκεί για τη συνδρομή εννόμου συμφέροντος για την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης, δεδομένου μάλιστα ότι η αιτούσα δεν ισχυρίζεται ότι συγκεκριμένες ρυθμίσεις της προσβαλλομένης προκαλούν, ως προς τα ανωτέρω ζητήματα, βλάβη σε έννομα συμφέροντα των υπαλλήλων -μελών των ενώσεων που τη συγκροτούν- ή θίγουν κάποια κατάσταση ή ιδιότητα της ίδιας ή των ενώσεων μελών της. Ενόψει των ανωτέρω, δεν θεμελιώνουν, επίσης, έννομο συμφέρον της αιτούσας για – την άσκηση της αίτησης, οι ειδικότεροι ισχυρισμοί που προβάλλονται με το εμπροθέσμως κατατεθέν, εντός της χορηγηθείσας από τον Πρόεδρο του Τμήματος προθεσμίας, κατά τους οποίους η αιτούσα συνιστά τη συνδικαλιστική και θεσμική ένωση όλων των επιμέρους συνδικαλιστικών οργανώσεων των μηχανικών και αρχιτεκτόνων που υπηρετούν στις πολεοδομίες της Χώρας που είναι εκ του νόμου επιφορτισμένοι με την αρμοδιότητα τήρησης της πολεοδομικής νομοθεσίας σε όλες τις βαθμίδες του δικαίου και ότι πρέπει να αναγνωριστεί η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος με σκοπό να εξετασθεί και .το βάσιμο των λόγων ακυρώσεως. Συνεπώς, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί, για έλλειψη έννομου συμφέροντος της αιτούσας, ως απαράδεκτη.

Διά ταύτα Απορρίπτει την αίτηση. Διατάσσει την κατάπτωση του παράβολου.

Επιβάλλει στην αιτούσα τη δικαστική δαπάνη του Δημοσίου, η οποία ανέρχεται σε τετρακόσια εξήντα (460) ευρώ.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 14 Φεβρουάριου 2019

Ο Πρόεδρος του Ε’ Τμήματος                                    Ο Γραμματέας

Aθαν. Ράντος                                                                           Δ. Δανός

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 2 Οκτωβρίου 2019.