Ε.Ε: πράσινα ομόλογα 250 δις για βιώσιμες επενδύσεις    

Στην τελική ευθεία για την έκδοση των πρώτων πράσινων ομολόγων που θα χρηματοδοτήσουν το Ταμείο Ανάκαμψης με 250 δισ. ευρώ, βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πόροι, που θα χρησιμοποιηθούν για την ανάκαμψη των ευρωπαϊκών οικονομιών από την πανδημία και θα συμβάλλουν μέσω σχετικών επενδύσεων, στην οικοδόμηση μιας πιο πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής  Ευρώπης.

Στην πρώτη έκδοση πράσινων ομολόγων αναμένεται να προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον ερχόμενο Οκτώβριο. Πρόκειται για μία ήδη ανακοινωθείσα πρόθεση της Κομισιόν, από τον  Σεπτέμβριο του 2020. Τότε, είχε δημοσιοποιήσει την πρόθεσή της να αντλήσει το 30 % των κονδυλίων του NextGenerationEU  (Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης) μέσω της έκδοσης πράσινων ομολόγων και να χρησιμοποιήσει τα έσοδα για τη χρηματοδότηση πράσινων επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων, καταδεικνύοντας έτσι τη δέσμευσή της για βιωσιμότητα.

Πράσινη μετάβαση

Όπως ανακοίνωσε ο Επίτροπος αρμόδιος για θέματα προϋπολογισμού κ. Γιοχάνες Χαν, η Επιτροπή ενέκρινε ένα ανεξάρτητα αξιολογούμενο πλαίσιο πράσινων ομολόγων, κάνοντας έτσι ένα βήμα ακόμη προς την κατεύθυνση της έκδοσης πράσινων ομολόγων ύψους έως και 250 δισ. ευρώ ή 30% του συνόλου της έκδοσης του Ταμείου Ανάκαμψης. Το πλαίσιο παρέχει σε όσους επενδύσουν σε αυτά τα ομόλογα τη βεβαιότητα ότι τα κεφάλαια που θα κινητοποιηθούν θα διατεθούν σε έργα για την ανάκαμψη και την πράσινη μετάβαση της Ευρώπης.

Ο Γιοχάνες Χαν τόνισε ότι στόχος της Επιτροπής είναι να εκδοθούν τα πρώτα πράσινα ομόλογα στις 21 Οκτωβρίου. «Κρίνοντας από την εμπειρία μας με προηγούμενες εκδόσεις, αναμένουμε υψηλή ζήτηση. Όλα αυτά είναι καλά νέα για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις, τα κράτη-μέλη και την ΕΕ στο σύνολό της», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αυστριακός Επίτροπος. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η πρόθεση της ΕΕ να εκδώσει πράσινα ομόλογα ύψους έως και 250 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2026 θα καταστήσει την ΕΕ τον μεγαλύτερο εκδότη πράσινων ομολόγων στον κόσμο.

Μέσω δημοπρασιών

Η Επιτροπή θα προσφέρει τα χρεόγραφα ΕΕ αποκλειστικά μέσω δημοπρασιών, το δε πρόγραμμα δημοπρασιών αναμένεται να ξεκινήσει στις 15 Σεπτεμβρίου. Η Επιτροπή θα διοργανώνει συνήθως δύο δημοπρασίες μηνιαίως για τα χρεόγραφα ΕΕ, την πρώτη και την τρίτη Τετάρτη κάθε μήνα. Το πρόγραμμα δημοπρασιών θα χρησιμοποιηθεί και για ομόλογα, παράλληλα με τις κοινοπρακτικές εκδόσεις. Στο πλαίσιο του προγράμματος έκδοσης που δημοσιεύεται σήμερα, η Επιτροπή θα διεξάγει εν γένει μία δημοπρασία και μία κοινοπρακτική έκδοση μηνιαίως για τα ομόλογά της.Ο Επίτροπος κ. Γιοχάνες Χαν πρόσθεσε: «Η επιβεβαίωση του αρχικού μας σχεδίου χρηματοδότησης για το 2021 αποτελεί ένδειξη των εξαιρετικών εργασιών σχεδιασμού και προπαρασκευής που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Ακόμη μία υπέροχη είδηση είναι η έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας δημοπρασιών, η οποία θα αυξήσει περαιτέρω την ελκυστικότητα της ενωσιακής δανειοληψίας και θα έχει μακροχρόνιο αντίκτυπο στις κεφαλαιαγορές της ΕΕ.»

Πλαίσιο για τα πράσινα ομόλογα

Το σημερινό πλαίσιο της NextGenerationEU για τα πράσινα ομόλογα καταρτίστηκε σύμφωνα με τις αρχές των πράσινων ομολόγων της Διεθνούς Ένωσης Κεφαλαιαγορών (ICMA), η οποία αποτελεί πρότυπο της αγοράς για τα πράσινα ομόλογα. Σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική, το πλαίσιο εξετάστηκε από έναν δεύτερο πάροχο γνωμοδότησης, την Vigeo Eiris, εταίρο του ομίλου Moody’s ESG Solutions, η οποία θεωρεί ότι το πλαίσιο ευθυγραμμίζεται με τις αρχές των πράσινων ομολόγων της ICMA, συνάδει με την ευρύτερη στρατηγική της ΕΕ για το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) και θα συμβάλει σημαντικά στη βιωσιμότητα.

Ευρωπαϊκό πρότυπο

Το πλαίσιο ευθυγραμμίστηκε, στο μέτρο του δυνατού, με το ευρωπαϊκό πρότυπο για τα πράσινα ομόλογα. Η πρόταση για το πρότυπο του πράσινου ομολόγου υποβλήθηκε από την Επιτροπή τον Ιούλιο 2021 με επακόλουθη διαδικασία συναπόφασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, την οποία θα ακολουθήσει περίοδος θέσης σε εφαρμογή πριν από την έναρξη ισχύος. Αυτή η ευθυγράμμιση αποτυπώνεται, για παράδειγμα, στο γεγονός ότι μέρος των επιλέξιμων επενδύσεων στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF) —του κύριου μέσου για την ανάκαμψη της Ευρώπης— έχει ενσωματώσει τα ενωσιακά τεχνικά κριτήρια ελέγχου της ταξινόμησης.

Πράσινοι στόχοι

Το σημερινό πλαίσιο παρουσιάζει στην επενδυτική κοινότητα τον τρόπο με τον οποίο τα κεφάλαια που θα αντληθούν από την έκδοση των πράσινων ομολόγων NextGenerationEU θα χρησιμοποιηθούν για πράσινους στόχους.

Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα από τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU θα χρηματοδοτήσουν το μερίδιο των σχετικών με το κλίμα δαπανών στον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Κάθε κράτος μέλος πρέπει να διαθέσει τουλάχιστον το 37 % του εθνικού του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας —του χάρτη πορείας για τη διάθεση των κονδυλίων στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας— για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με το κλίμα, ενώ πολλά κράτη μέλη σχεδιάζουν να κάνουν περισσότερα από όσα απαιτούνται.

Εννέα κατηγορίες

Σύμφωνα με τους κανόνες του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τα κράτη μέλη θα αναφέρουν στην Επιτροπή τις πράσινες δαπάνες που πραγματοποιούν. Η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες αυτές για να δείξει στους επενδυτές τον τρόπο με τον οποίο τα έσοδα από τα πράσινα ομόλογα χρησιμοποιήθηκαν για τη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης. Η υποβολή αναφορών θα οργανωθεί γύρω από εννέα κατηγορίες, όπως προσδιορίζονται στο πλαίσιο για τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU, με το μεγαλύτερο μερίδιο να καταλαμβάνεται από την καθαρή ενέργεια, την ενεργειακή απόδοση και τις καθαρές μεταφορές.

Υποβολή αναφορών

Σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική, το πλαίσιο θα υποβάλλει αναφορές σχετικά με την κατανομή και τον αντίκτυπο. Για την υποβολή αναφορών σχετικά με την κατανομή, η Επιτροπή θα χρησιμοποιεί τα στοιχεία των κρατών μελών σχετικά με τις δαπάνες για πράσινα έργα. Ένας ανεξάρτητος εξωτερικός ελεγκτής θα επαληθεύει την υποβολή αναφορών σχετικά με την κατανομή.Η υποβολή αναφορών σχετικά με τον αντίκτυπο θα αποτελεί διαδικασία που θα διεκπεραιώνεται μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών της Επιτροπής, αξιοποιώντας την ευρεία εμπειρογνωμοσύνη εντός του θεσμικού οργάνου. Η εν λόγω υποβολή αναφορών θα επιτρέψει στους επενδυτές πράσινων ομολόγων NextGenerationEU να εκτιμήσουν τον θετικό αντίκτυπο των επενδύσεών τους. Για να διασφαλιστεί ότι η αναφορά σχετικά με τον αντίκτυπο είναι ουσιαστική, αμερόληπτη και ακριβής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα βασίζεται σε ανεξάρτητες συμβουλές εμπειρογνωμόνων. Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή θα γνωστοποιήσει τον τρόπο με τον οποίο τα έσοδα από τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU έχουν κατανεμηθεί σε διάφορες κατηγορίες επενδύσεων και κράτη μέλη.

Επόμενα βήματα

Μετά τη δημοσίευση του πλαισίου επίκειται η δρομολόγηση των πράσινων ομολόγων NextGenerationEU, με την πρώτη έκδοση να έχει ήδη προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο του 2021, με χρήση του μορφότυπου της κοινοπρακτικής έκδοσης.