Ε.Ε: τρένο αντί αεροπλάνου- I.X σε μικρές-μεσαίες διαδρομές   

Της Ντίνας Καράτζιου/

Με την υπόμνηση ότι οι σιδηρόδρομοι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της βιώσιμης κινητικότητας και κλειδί για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα, η  Κομισιόν θέτει στο δημόσιο λόγο  τη μετατόπιση των ταξιδιών μικρών και μεσαίων αποστάσεων από τις οδικές και τις αεροπορικές στις σιδηροδρομικές μεταφορές,  με βασική στόχευση τη μείωση των εκπομπών CO2.

Στην πρόσφατη διάσκεψη που διοργάνωσε η Κομισιόν με τίτλο «Δημιουργία ενός δικτύου ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών υπηρεσιών μεγάλων αποστάσεων», η οποία πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο στις 30 Σεπτεμβρίου 2021 , με αφορμή την άφιξη του τρένου «Connecting Europe Express», υπογραμμίστηκε ο καταλυτικός ρόλος των σιδηροδρόμων όσον αφορά τις υπηρεσίες πολυτροπικής κινητικότητας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ενόψει των στόχων που έχει  θέσει η Ευρώπη για κλιματική ουδετερότητα ως το 2050.  Μάλιστα  στο τραπέζι τίθενται ζητήματα εφαρμογής μέτρων «περιβαλλοντικής τιμολόγησης» εφαρμόζοντας την αρχή ο χρήστης –ρυπαίνων πληρώνει προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι βιώσιμες υπηρεσίες κινητικότητας.

«Ο χρήστης πληρώνει»

Σύμφωνα με  CER, την  Κοινότητα Ευρωπαϊκών Εταιρειών Σιδηροδρόμων και Υποδομών (CER) η οποία είχε ενεργό συμμετοχή στη διάσκεψη, ο στόχος κάθε βιώσιμης στρατηγικής κινητικότητας, θα πρέπει να είναι η μετατόπιση των ταξιδιών μικρών και μεσαίων αποστάσεων στην Ευρώπη από τις οδικές και τις αεροπορικές, στις σιδηροδρομικές μεταφορές για τη μείωση των εκπομπών CO2. Προς αυτή τη στόχευση, τέθηκε στο τραπέζι η επί της ουσίας ενσωμάτωση  του περιβαλλοντικού παράγοντα στην τιμολόγηση των μεταφορών. Για  τη CER που αναφέρθηκε εκτενώς στο  θέμα έκανε λόγο «για μια πιο έξυπνη προσέγγιση στην τιμολόγηση που βασίζεται στις αρχές «ο χρήστης πληρώνει» και «ο ρυπαίνων πληρώνει».

Αδιάλειπτο δίκτυο υψηλών ταχυτήτων

Στην παρέμβασή του στην εκδήλωση, ο εκτελεστικός διευθυντής της CER, κ. Alberto Mazzola, τόνισε ότι το μακροπρόθεσμο όραμα του σιδηροδρομικού τομέα είναι η δημιουργία ενός απρόσκοπτου  αδιάλειπτου ευρωπαϊκού δικτύου υψηλής ταχύτητας, το οποίο θα συνδέει ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και μεγάλες πόλεις, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη μιας διεθνούς αγοράς υπηρεσιών επιβατών για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ.

Τρεις βασικοί παράγοντες

Βάσει της προβληματικής που τέθηκε στη διάσκεψη, για τη δημιουργία ενός  διασυνδεδεμένου  και ανταγωνιστικού δικτύου  σιδηροδρομικών επιβατικών υπηρεσιών που θα στηρίξει την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα της Ευρώπης, θα πρέπει να συντρέξουν τρεις παράγοντες:

*Η άριστη ταξιδιωτική εμπειρία των επιβατών που θα βάλει στην κορυφή της λίστας των προτιμήσεων του το σιδηρόδρομο.

* Τα επιχειρηματικά σχέδια τα οποία θα πρέπει να είναι προσανατολισμένα προς αυτή τη στόχευση

*Οι εναρμονισμένοι όροι τεχνικού και κανονιστικού πλαισίου στην Ευρώπη:

Τρένα υψηλής ταχύτητας: η βιώσιμη λύση

Από τη CER αναφέρουν, ότι καλή ταξιδιωτική εμπειρία εξαρτάται από την απρόσκοπτη έκδοση εισιτηρίων, την ταχύτητα και τη διάρκεια των σιδηροδρομικών επιβατικών ταξιδιών, την αξιοπιστία των υπηρεσιών καθώς και τις εγκαταστάσεις των τρένων». Και προσθέτουν: «Τα τρένα υψηλής ταχύτητας και τα νυχτερινά τρένα αποτελούν βιώσιμη εναλλακτική λύση έναντι των φθηνών πτήσεων με εμβέλεια 1000 χιλιομέτρων, εφόσον παρέχεται η κατάλληλη πολιτική στήριξη,και ο τομέας θα ήθελε να διπλασιάσει το μερίδιό του στην επιβατική κίνηση της Ευρώπης στο 15% έως το 2030. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να αντιμετωπιστούν διάφορα νομικά και τεχνικά εμπόδια σε σχέση με τη δημιουργία νέων διασυνοριακών διεθνών σιδηροδρομικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των νυχτερινών τρένων. Οι εναρμονισμένοι όροι τεχνικού και κανονιστικού πλαισίου στην Ευρώπη πρέπει ακόμη να εφαρμοστούν πλήρως και τα εμπόδια στην πλήρη διαλειτουργικότητα θέτουν σημαντικές τεχνικές, επιχειρησιακές και οικονομικές προκλήσεις για τις διασυνοριακές επιβατικές μεταφορές. Απαιτείται ταχεία εναρμόνιση των τεχνικών και λειτουργικών κανόνων, προτύπων και απαιτήσεων».

Με λίγα λόγια, ο ευρωπαϊκός σιδηροδρομικός τομέας  αντιλαμβάνεται και υπογραμμίζει, ότι τα διεθνή συστήματα μεταφορών της Ευρώπης πρέπει να προσαρμοστούν για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της συνεχιζόμενης και επιταχυνόμενης κλιματικής κρίσης.