Την πρόθεση των κυβερνήσεων Κύπρου, Ελλάδος, Ισραήλ και Ιταλίας να συνεργαστούν για να καταστεί δυνατή και να ενισχυθεί η ανάπτυξη και η υλοποίηση του έργου του αγωγού EastMed, ως μια βιώσιμη και στρατηγική επιλογή, καθώς και ως υποδομή ειδικού ενδιαφέροντος, τόσο για κράτη που είναι παραγωγοί φυσικού αερίου όσο και για την ΕΕ, εξέφρασαν οι υπουργοί Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργος Λακκοτρύπης, της Ελλάδας, Γιώργος Σταθάκης, του Ισραήλ Γιουβάλ Στάινιτς και ο πρέσβης της Ιταλίας στην Κύπρο, Αντρέα Καβαλάρι, ο οποίος εκπροσώπησε τον Ιταλό υπουργό, Κάρλο Καλέντα, ο οποίος δεν μπόρεσε να παραβρεθεί στην τετραμερή σύνοδο της Λευκωσίας.
Οι τρεις υπουργοί και ο πρέσβης υπέγραψαν μνημόνιο συναντίληψης για συνεργασία αναφορικά με τον αγωγό EastMed και έθεσαν ως στόχο την υπογραφή των όρων της διακρατικής συμφωνίας εντός του 2018.
Σε κοινή δήλωση αναφέρεται ότι «το έργο θα διασφαλίσει μια απευθείας, μακρόπνοη, εξαγωγική οδό από το Ισραήλ και την Κύπρο προς την Ελλάδα, την Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές αγορές, σαν ένα ακόμη στοιχείο του διαδρόμου (φυσικού αερίου) της Ανατολικής Μεσογείου, ενδυναμώνοντας έτσι την ασφάλεια εφοδιασμού της ΕΕ και προωθώντας, παράλληλα, τον ανταγωνισμό μεταξύ παραγώγων αερίου». Τα τέσσερα μέρη αναφέρουν, επίσης, ότι εξέφρασαν στο μνημόνιο την επιθυμία τους να συνεργαστούν «ώστε να διευκολύνουμε τις αναγκαίες μελέτες, την αδειοδότηση, την κατασκευή και τη λειτουργία του έργου».
Προς την κατεύθυνση αυτή, προστίθεται, η Τεχνική Επιτροπή, που αποτελείται από τους γενικούς διευθυντές των τεσσάρων υπουργείων Ενέργειας, η σύσταση της οποίας συμφωνήθηκε από τους υπουργούς στην Υπουργική Σύνοδο του Τελ Αβίβ, στις 3 Απριλίου 2017, θα συνεχίσει να πραγματοποιεί συναντήσεις, με την εντολή να συζητήσει, μεταξύ άλλων, τους όρους της διακρατικής συμφωνίας.
Ο αγωγός θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου προς την ηπειρωτική Ευρώπη και θα συνδέει την Ανατολική Μεσόγειο με την Ελλάδα, μέσω Κύπρου, ενώ ο τρέχον σχεδιασμός αφορά υποθαλάσσιο αγωγό μήκους 1.300 χιλιομέτρων και χερσαίο αγωγό μήκους 600 χιλιομέτρων.
Ο αγωγός ξεκινά από τις νέες ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου προς την Κύπρο με υποθαλάσσιο αγωγό 200 χλμ. Ακολούθως συνδέει την Κύπρο με την Κρήτη με υποθαλάσσιο αγωγό 700 χλμ, ενώ στη συνέχεια υποθαλάσσιος αγωγός 400 χλμ συνδέει την Κρήτη με την ηπειρωτική Ελλάδα στην Πελοπόννησο.
Στη συνέχεια χερσαίος αγωγός 600 χλμ διασχίζει την Πελοπόννησο και τη Δυτική Ελλάδα. Εκεί ο EastMed θα συνδέεται με υφιστάμενους αγωγούς για να μεταφέρει το φυσικό αέριο προς την Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο αγωγός θα επιτρέψει επίσης τον ανεφοδιασμό της εσωτερικής αγοράς της Κύπρου με φυσικό αέριο.
Με βάση τις μελέτες η σχεδιαζόμενη δυναμικότητα του αγωγού θα είναι 10 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου ετησίως, με δυνατότητα να ανέλθει στα 16 δισ. κ.μ. Ένας από τους βασικούς στόχους του EastMed είναι η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, μέσω της διαφοροποίησης των πηγών και των διαδρομών του φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με τις μελέτες που έγιναν για τον αγωγό με τη χρηματοδότηση της ΕΕ, το έργο θεωρείται τεχνικά εφικτό, οικονομικά βιώσιμο. Με βάση την παρουσίαση που έγινε από την κατασκευάστρια εταιρεία, η προβλεπόμενη χρονιά ολοκλήρωσης του έργου είναι το 2025. Το κόστος υπολογίζεται στα 5 δισ. ευρώ μέχρι την Ελλάδα και άλλο 1 δισ. το κομμάτι από την Ελλάδα στην Ιταλία.
-Έξι μήνες μετά την πρώτη συνάντηση των τεσσάρων υπουργών – της Κύπρου, του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Ιταλίας – παρουσία και του ευρωπαίου επιτρόπου Ενέργειας, προχωρήσαμε στο δεύτερο σημαντικό βήμα με την υπογραφή του “μνημονίου συναντίληψης” για τον αγωγό του EastMed, ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα, στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη και την Ελλάδα, δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ μετά την υπογραφή του μνημονίου, ο υπουργός ΠΕΝ υπογράμμισε ότι ο αγωγός του EastMed έχει για την Ελλάδα ιδιαίτερη σημασία , γιατί «η χώρα για πρώτη φορά μετά την υπογραφή της συμφωνίας με την Total για το οικόπεδο δυτικά της Κέρκυρας, και μετά την προκήρυξη του διαγωνισμού νοτιοδυτικά της Κρήτης και σε μια καινούργια περιοχή στο Ιόνιο, μπαίνει για πρώτη φορά στον χάρτη ως εν δυνάμει παραγωγός φυσικού αερίου και δημιουργεί μια άλλη δυναμική φυσικά, στην παραγωγή αερίου στην ευρύτερη περιοχή».
Αναφορικά με τον αγωγό, ο κ. Σταθάκης ανέφερε ότι το τελευταίο βήμα είναι η επόμενη συνάντηση των υπουργών, που θα γίνει στην Ελλάδα και στην οποία θα ολοκληρωθεί η Διακυβερνητική Συμφωνία, η οποία θα δίνει την πλήρη πολιτική υποστήριξη των τεσσάρων χωρών στην ολοκλήρωση του έργου. Ο αγωγός αυτός, εξήγησε, θα μεταφέρει το αέριο από εκεί που αποδεδειγμένα υπάρχει (Ισραήλ και Κύπρο) στην Ελλάδα, στην Ιταλία και σε χώρες της Ευρώπης.
Η Ελλάδα, «μετατρέπεται αυτή τη στιγμή σε ένα πολύ σημαντικό κόμβο του φυσικού αερίου και αυτό, πέρα από το πολύ μεγάλο κομμάτι των επενδύσεων, ταυτόχρονα δημιουργεί τεράστιες δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης. Με βάση τη συμφωνία που υπογράψαμε στην Κέρκυρα και με το διαγωνισμό που θα ολοκληρωθεί σε 90 μέρες από σήμερα για τα δύο πολύ μεγάλα κοιτάσματα που φαίνεται ότι υπάρχουν, η προοπτική είναι το στάδιο της έρευνας να ολοκληρωθεί σε 3-4 χρόνια.
Σε ερώτηση, πού βρίσκεται το ζήτημα της οριοθέτησης της ΑΟΖ της Ελλάδας με την Κύπρο και την Αίγυπτο, ο υπουργός απάντησε: «Η οριστική και τελική οριοθέτηση των ΑΟΖ είναι επιβεβλημένη και νομίζω θα προχωρήσουμε πολύ σύντομα. Είναι μικρές κατά τη γνώμη μου οι διαφορές και σίγουρα μπορούμε να ολοκληρώσουμε την οριοθέτηση πολύ σύντομα».
