ΕΜΠ: ολοκληρωμένη μελέτη για διάσωση του «ναυαγίου» στη Ζάκυνθο
ΕιδήσειςΟικονομίαΠεριβάλλονΦυσικοί πόροι 2 Ιουλίου 2024 Αργύρης
Ολοκληρωμένη μελέτη για την διάσωση του περίφημου “ναυαγίου” στη Ζάκυνθο παρουσίασε ομάδα εργασίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, με επικεφαλής τον καθηγητή Δημήτρη Καλιαμπάκο. Στα 3-4 εκατομμύρια ευρώ ανέρχεται το εκτιμώμενο κόστος για την υλοποίηση της μελέτης και ο εκτιμώμενος χρόνος της εκτέλεσης της με την διαδικασία του επείγοντος, ώστε να ξεπεραστούν γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, είναι τρεις μήνες. Στην εκδήλωση παρέστη ο Πρύτανης του Ε.Μ.Π. Ιωάννης Χατζηγεωργίου και σύσσωμες οι τοπικές αρχές.
Οι βασικές κατευθύνσεις της μελέτης περιλαμβάνουν την συντήρηση, ανάδειξη και προστασία του πλοίου, την αναπλήρωση της ακτής, ώστε να μην καταπονείται από τον κυματισμό το πλοίο, την δημιουργία ζώνης ασφαλούς πρόσβασης και την δημιουργία παρατηρητηρίων μέσα από υπόγεια τούνελ που θα έχουν έξοδο στα πρανή των βράχων γύρω από τον ακτή.
Μιλώντας κατά την παρουσίαση της μελέτης ο καθηγητής Δημήτρης Καλιαμπάκος, τόνισεαρχικά την πολιτιστική πέρααπό την οικονομική αξία του Ναυαγίου και αναφέρθηκε στον διττό στόχο της μελέτης, δηλαδή στη διάσωση και αντιδιαβρωτική προστασία και στην ασφαλή επισκεψιμότητα στο Ναυάγιο.
Η παρουσίαση της μελέτηςπεριλάμβανε τα ακόλουθασημεία, στα οποία ο κος Καλιαμπάκοςέκανε τις απαραίτητεςδιευκρινίσεις:
- Ισχυρή αντιδιαβρωτική προστασία του Ναυαγίου
“Το ναυάγιο θα πρέπει να προστατευτεί σαν να είναιμέσα στην θάλασσα. Το αφήσαμεαπροστάτευτοσαράνταχρόνια. Θα πρέπει να εξαντλήσουμε – και εξαντλήσαμε – την τελευταίαλέξη της τεχνολογίαςέτσιώστε να διαμορφώσουμε μια ανεπαίσθητη μεν αλλά εξαιρετικά αποτελεσματική αντιδιαβρωτική προστασία που θα το προστατεύσειόχιαπλώςαπό διαβρωτικό περιβάλλοναλλά παράλληλααπό τη συνεχή αμμοβολή που δέχεταιεκεί που βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα”.
- Μείωση της μηχανικής καταπόνησης του Ναυαγίουμέσωτεχνητήςαναπλήρωσης της ακτής
” Θα φτιάξουμε και θα ενισχύσουμε τη ζώνηάμυνας που έχει ο Παναγιώτης με την μικρή ακτή που έχειμπροστά του. Η ομάδατεπιλέγει την πιο ήπιαμορφή παρέμβασης, την αναπλήρωση της ακτήςμπροστά από τον “Παναγιώτη” η οποίαπαράλληλαείναι και η πιο δύσκολησχεδιαστικά. Δεν πηγαίνουμε με τα εργαλείαενόςμεγάλουτεχνικού έργου να δαμάσουμε την θάλασσα. Επί της ουσίαςπάμε να καταλάβουμε τους μηχανισμούς της, να συνεργαστούμε με την θάλασσαέτσιώστε μια ακτή που κάποιαστιγμή στο παρελθόνείναιπολύ πιθανό να την ξαναείχε ο “Παναγιώτης” να την σταθεροποιήσουμεεκεί. Βεβαίωςαπαιτούνταιδύοβασικέςπροϋποθέσεις.Τακαλύτεραμυαλά μας κάνανε μια πολύ μεγάληπροσπάθεια να οικοδομήσουν την λύσηαυτή αλλά αυτό δεν γίνεταιχωρίςμετρήσεις. Αγοράσαμεεξοπλισμό που θα παραμείνειεκεί βελτιώνονταςσυνεχώς την πρόταση.
- Η επισκεψιμότητα δια θαλάσσης
“στον παρόνταχρόνο το Ναυάγιομπορεί να είναιεπισκέψιμοαπό την θάλασσα με όρους οι οποίοιικανοποιούν τα διεθνώςπαραδεκτά επίπεδαασφαλείας. Δεν είναι μια διαπίστωση. Πρώτααπό όλα η ομάδα των γεωτεχνικώνπάλεψεβράχοβράχοαπό όλα τα πρανή και πίσωαπό το Ναυάγιοαλλά και σε όλο τον κόλποόλοι οι επισφαλείςόγκοιμελετήθηκαν σε επίπεδομόντελινγκ για το που θα μπορούσαν να πάνεακόμα και σε ακραίεςσυνθήκεςόχιχονδροειδώςαλλά βράχοβράχο. Είχαμεαποτύπωμα πού πέφτουν τα μεγάλαβράχια. Ξέρουμεακριβώςμεγάλαβράχια που έχουνπέσει στο παρελθόν. Ο ίδιος ο πρύτανης με μια πολύ δυναμική ομάδανέωνεπιστημόνωνασχολείται με το θέμα αν πέσειέναςβράχος τι είδουςκύμαδημιουργείται και πότεαυτό εξαντλείται για να προσδιορίσουμε την ασφαλή ζώνη. Με την δουλειά των τριώνομάδωνπροτείνουμε μια ζώνηασφαλούςπρόσβασης στο ναυάγιο”.
- Η θέαση στο πάνωμέρος του Ναυαγίου
” Έχουμε να λύσουμεέναδύσκολοζήτημα. Ο κόσμοςπηγαίνειαπό πάνωγιατί έχει μια συναρπαστική εμπειρία και η ομάδα μας από την αρχή κατάλαβεότι αν δεν έβρισκεπραγματική λύση σε αυτό οι απαγορεύσειςαπό μόνες τους δεν θα έκανανδουλειά. Επομένως το δύσκολοπρόβλημα που έπρεπε να λύσουμεείναι πως προσφέρειςασφαλή επισκεψιμότητα σε εκατοντάδεςχιλιάδεςανθρώπουςαφήνονταςακέραιο το υπέροχοτοπίο της περιοχής και ταυτόχροναδίνοντας και κάτιπαραπάνω. Η πρότασηέχει να κάνει με μια υπόγειαπρόσβασησχεδόν στο επίπεδο του εδάφουςαλλά αθέατησήραγγα η οποίαδιαμορφώνειένανεξώστη στο πιο ωραίοσημείο του Ναυαγίουκοντά στην περιοχή της σημαίαςαπό την οποία οι επισκέπτεςμπορούν να απολαύσουν μια τελείωςασφαλή συναρπαστική εμπειρία της περιοχής. Η σήραγγααυτή δεν αποτελεί απλή πρόσβαση. Ουσιαστικά είναι το μουσείο της ζωής του “Παναγιώτη”. Επομένωςπλησιάζοντας στο σημείοθέασης θα έχεικανείς την ευκαιρία να μάθειπολύ περισσότεραπράγματα για αυτό που θα δει ως εικόνα. Ο επισκέπτης θα διαμορφώνει μια εμπειρίαπολύ πιο βαθιά από μια φωτογραφία”.
- Ανάγκη λήψης μέτρων ακόμα και σε δημοφιλή σημεία παρατήρησης
“Από την δουλειά μας προκύπτειέναςνέοςκίνδυνος που πρέπει να λάβουμευπόψιν μας. Ξέρουμε τον κίνδυνο στο χείλος του γκρεμού αλλά υπάρχει το ιδιαίτεραανησυχητικό στοιχείοότι σε αρκετά σημεία στα πρανή ψηλά και μάλιστα σε πολύ δημοφιλή σημείαθέασηςενδέχεται να παρουσιάζουνκινδύνους και αρκετά πιο μέσααπό το χείλος του γκρεμού. Αυτό είναιάμεσοπρόβλημα και θα το δούμετώρα”.
Στην συνέχεια ο κος Καλιαμπάκος διευκρίνισεότι “η διαδικασία που προτείνουμε είναιπλήρης απαμμωση του ναυαγίου, αμμοβολη, καθαρισμός και ενίσχυση του μεταλλικού τμήματος του καραβιού. Στην συνέχειαπροτείνουμε αντιδιαβρωτική προστασία. Ένα μεγάλο θέμα είναι τι θα κάνουμε με τα πλευρικά. Κατά πάσα πιθανότητα τα πλευρικά κομμάτια του καραβιού βρίσκονται στην ακτή. Αν είναι σε σχετικά καλή κατάσταση, θα τα ξανά τοποθετήσουμε στην θέση τους έτσιώστε ο “Παναγιώτης” να έχει την εικόνα που είχε πριν. Πρέπει να επιδιώξουμε και για λόγουςοικονομίας και για λόγουςδιπλήςπροστασίας το έργο της προστασίας με την αναπλήρωση της ακτής και να πάρουμεμέτραψηλά πριν τα πράγματαεξελιχθούνπολύ άσχημα”.
Τόνισε επίσης την ανάγκη για διαρκή προστασίαεπισημαίνονταςότι η πρόταση δεν τελειώνει στο τέλος του έργου και ότι χρειάζεται εκπόνηση μελέτης για τα όρια επισκεψιμότητας δεδομένων των κινδύνων από τον υπερτουρισμο.
Η Πρόταση του ΕΜΠ έχει ορίζοντα εικοσαετίας, ενώ με συνεχή παρακολούθηση ο χρονικός ορίζοντας μπορεί να επεκταθεί. Ο κος Καλιαμπάκος ανέφερε ότι «οποιαδήποτε καθυστέρηση στην ανάγκη λήψης μέτρων βάζει το Ναυάγιο σε άμεσο κίνδυνο ακόμα και τον επόμενο χειμώνα. Η πρόταση μας είναι ότι από το επίπεδο των μελετών του Πολυτεχνείου δεν χρειάζεται και κυρίως δεν μπορεί να γίνει επόμενο μετρητικό στάδιο στα περισσότερα από τα έργα γιατί χρειάζεται έργο για να καταλάβεις τι συμβαίνει. Το έργο αυτό είναι από τη φύση του έργο μελέτης κατασκευής γιατί πολλά πράγματα θα βγουν στην πορεία. Ο νομοθέτης έχει προβλέψει . Το επίπεδο της ανάλυσης του Πολυτεχνείου είναι επαρκές στο να βγει δημοπράτηση για μελέτη κατασκευής και αυτή είναι η πρόταση η δική μας”.
Το εκτιμώμενο κόστος για την υλοποίηση της μελέτης ανέρχεται στα 3-4 εκατομμύρια ευρώ και ο εκτιμώμενος χρόνος της εκτέλεσης της με την διαδικασία του επείγοντος, ώστε να ξεπεραστούν γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, είναι τρεις μήνες.
