Έδεσσα: το τεχνικό έργο που δίνει … «ρεπό» στους καταρράκτες

Της Ντίνας Καράτζιου/

Πρωτοποριακό αντιπλημμυρικό έργο, στην πόλη της Έδεσσας που ενισχύει την στατική επάρκεια κτιρίων, διαχειρίζεται την υδροηλεκτρική ενέργεια και δίνει ευκαιρία αστικών αναπλάσεων είναι η αιτία που οι διάσημοι καταρράκτες τις μισές ημέρες της εβδομάδας έχουν … «ρεπό».

Οι καταρράκτες της Έδεσσας έχουν το μοναδικό προνόμιο σε παγκόσμιο επίπεδο να βρίσκονται στο κέντρο της πόλης, για αυτό δικαίως, της έχει αποδοθεί και το προσωνύμιο της «Πόλης της Νερών».

Το φυσικό αυτό πλεονέκτημα,  εξαιτίας  έλλειψης αντιπλημμυρικών έργων συντήρησης τις τελευταίες δεκαετίες  δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στην καθημερινή λειτουργίας της πόλης, λόγω καθιζήσεων δρόμων, πλημμυρικών περιστατικών  και διαβρωτικών φαινομένων  στις παρόχθιες οικοδομές.

Για την αντιμετώπιση και την αντιπλημμυρική θωράκιση του αστικού ιστού,  ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πρωτοπόρο αντιπλημμυρικό έργο,  που προβλέπει, εκ νέου, τη διαμόρφωση της κοίτης του ποταμού.

Για αυτό το λόγο, τρεις φορές την εβδομάδα, από τις 15 Φεβρουαρίου και μετά, σε συνεργασία με τη ΔΕΗ, εντυπωσιακά νερά που δημιουργούν το μοναδικό φυσικό φαινόμενο των καταρρακτών της, θα σταματούν, καθώς θα παύεται η ροή του ποταμού, προκειμένου να πραγματοποιούνται οι τεχνικές εργασίες εντός της κοίτης του ποταμού του οποίου τα νερά θα εκτρέπονται μέσω υπάρχοντος υπογείου τεχνικού – σήραγγας προς τον χείμαρρο Ντερέκι (Ξεροπόταμο) βόρεια της πόλης της Έδεσσας.

Σημειώνεται, ότι  το νερό των καταρρακτών προέρχεται από τις πηγές του υγροτόπου Αγρα-Βρυτών-Νησίου οι οποίες τροφοδοτούνται από τα χιόνια του Καϊμάκτσαλάν ενώ η ροή τους είναι πλήρως ελεγχόμενη από την Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού. Κι αυτό γιατί το νερό του Άγρα τροφοδοτεί 2 εργοστάσια ηλεκτρικής ενέργειας, το εργοστάσιο του Άγρα & το εργοστάσιο του Εδεσσαίου.

Αντιπεριφερειάρχης Πέλλας

Ο Αντιπεριφερειάρχης Πέλλας Ιορδάνης Τζαμτζής αναφέρει, στο ecopress, ότι;  «Στις  παρεμβάσεις περιλαμβάνεται η αποκατάσταση και αντικατάσταση της υφιστάμενης επενδεδυμένης κοίτης σε μήκος 838 μέτρων από τη γέφυρα στην προέκταση της οδού Δημ. Πετρίτση και μέχρι την περιοχή των Καταρρακτών. Για δεκαετίες παρέμενε ασυντήρητο. Το έργο δημοπρατήθηκε το 2018 και συμβασιοποιήθηκε το 2019 και κρίνεται απολύτως αναγκαία, καθώς θα αποφύγουμε εκτός των άλλων, τυχόν ζητήματα στατικότητας των παρακείμενων οικοδομών.  Είχαν καταστραφεί κατά μήκος του κεντρικού ποταμοβραχίονα τα συρματοκιβώτια με αποτέλεσμα να έχουμε εισχώρηση των υδάτων στα υπόγεια των πολυκατοικιών και να δημιουργούνται προβλήματα στις περιοχές που βρίσκονται δίπλα στον κεντρικό ποταμό».

Τα Τεχνικά Χαρακτηριστικά του ΄Εργου

Η προτεινόμενη προς υλοποίηση μελέτη αφορά την αποκατάσταση/αντικατάσταση των έργων της υφιστάμενης επενδεδυμένης κοίτης του ποταμού Εδεσσαίου. Το συνολικό μήκος παρέμβασης είναι 838m, από την γέφυρα στην προέκταση της οδού Δημ. Πετρίτση και μέχρι το πέρας του ποταμού στην περιοχή Καταρρακτών.

Παρατηρήθηκαν φαινόμενα διάβρωσης τόσο στον πυθμένα όσο και στα πρανή με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθιζήσεις των παράπλευρων οδών και πλημμύρες στις ιδιοκτησίες παράλληλα με τον ποταμό.

Κρίνεται αναγκαία η ανακατασκευή της υφιστάμενης επενδεδυμένης κοίτης για την προστασία του ιστού της πόλης της Έδεσσας τόσο από φαινόμενα διάβρωσης / καθιζήσεών όσο και από φαινόμενα πλημμυρών υπογείων αλλά και των παράπλευρων περιοχών καθώς ανά πάσα στιγμή μπορεί να υπάρξουν σημειακές κατολισθήσεις λόγω των καθιζήσεων και απομείωση στο ελάχιστο της υδραυλικής διατομής.

Συγκεκριμένα θα εκτελεστούν οι εξής εργασίες :

• Γενικές εκσκαφές – εκβαθύνσεις κλπ (εντός της κοίτης μέσου βάθους 0,80m)
• Εκσκαφές θεμελίων τεχνικών έργων για την κατασκευή χαλινών.
• Επιχώσεις (χωματουργικές εργασίες / επενδύσεις με θραυστό υλικό)
• Εξυγιαντικές στρώσεις με θραυστό υλικό λατομείου
• Κατασκευή φίλτρων στραγγιστηρίων
• Καθαιρέσεις (σκυροδεμάτων / συρματοκιβωτίων/ λίθινων επενδύσεων)
• Κατασκευή τοίχου (τύπου αντεστραμμένου Π) με οπλισμένο σκυρόδεμα C25/30 και C30/37 για στεγάνωση της κοίτης και αντιστήριξη πρανών
• Επένδυση τοίχων με λιθοδομή
• Κατασκευή λιθοπληρούμενων συρματοκιβωτίων στην περιοχή της διατομής Δ1.
• Εκτροπή υδάτων
• Αποκαταστάσεις πεζοδρομίων και σωλήνων που τυχόν θα υποστούν φθορές κατά τη διάρκεια των εκσκαφών.

Oι εργασίες θα πραγματοποιούνται εντός της κοίτης του ποταμού του οποίου τα νερά θα εκτρέπονται μέσω υπάρχοντος υπογείου τεχνικού – σήραγγας προς τον χείμαρρο Ντερέκι (Ξεροπόταμο) βόρεια της πόλης της Έδεσσας. Η εκτροπή των υδάτων θα γίνεται με χρήση δύο υδατοφραχτών επί των καταβαθμών στην περιοχή Κιουπρί, σε καθημερινή συνεργασία με τους φορείς διαχείρισης των υδάτων της περιοχής (ΔΕΗ ΥΗΣ ΑΓΡΑ, ΔΗΜΟΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ). Για τα παραπάνω, ο ανάδοχος του έργου θα ορίσει συντονιστή μηχανικό.

Οι ημέρες εργασίας θα είναι κατά βάση τρεις με τέσσερεις ανά εβδομάδα (εκτός Πέμπτης και Σαββατοκύριακου) την θερινή περίοδο και δυο με τρεις ανά εβδομάδα (εκτός Πέμπτης και Σαββατοκύριακου) την χειμερινή περίοδο αναλόγως όμως των μετεωρολογικών συνθηκών.

Οι εργασίες εκσκαφής θα γίνονται με μηχανικά μέσα τέτοια ώστε να αποφεύγονται εντελώς οι φθορές στα παρακείμενα πεζοδρόμια, οδούς και στα φυσικά και τεχνητά στοιχεία αυτών (δέντρα, δενδρύλλια, κιγκλιδώματα, φωτιστικά σώματα, πλάκες επίστρωσης, δίκτυα ΟΚΩ κλπ). Αν κρίνεται αναγκαίο μπορεί να γίνεται αποσυναρμολόγηση των κιγκλιδωμάτων για τη διευκόλυνση μιας εργασίας και επανασυναρμολόγησή τους στο τέλος κάθε ημέρας χωρίς ιδιαίτερη αποζημίωση. Κάθε φορά με το τέλος των εργασιών και πριν δοθεί ξανά το νερό στο ποτάμι, ο ανάδοχος θα φροντίζει να μην υπάρχουν εντός της κοίτης υλικά που μπορεί να καταστραφούν ή να χαθούν.