EE: η απόφαση για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τη στρατηγική της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου. Το μεθάνιο είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παράγοντας κλιματικής αλλαγής, μετά το διοξείδιο του άνθρακα. Αποτελεί επίσης ισχυρό τοπικό ατμοσφαιρικό ρύπο που προκαλεί σοβαρά προβλήματα υγείας.

Επομένως, η αντιμετώπιση των εκπομπών μεθανίου είναι ουσιώδης τόσο για την επίτευξη των κλιματικών στόχων μας για το 2030 και του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, όσο και για τη συμβολή στη φιλοδοξία μηδενικής ρύπανσης της Επιτροπής.

Η στρατηγική αυτή καθορίζει μέτρα για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου στην Ευρώπη και σε διεθνές επίπεδο. Παρουσιάζει νομοθετικές και μη νομοθετικές δράσεις στους τομείς της ενέργειας, της γεωργίας και των αποβλήτων, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν περίπου το 95 % των εκπομπών μεθανίου που συνδέονται με την ανθρώπινη δραστηριότητα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τους διεθνείς εταίρους της ΕΕ και με τη βιομηχανία για να επιτευχθεί η μείωση των εκπομπών κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού.

Ο κ. Φρανς Τίμερμανς, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για την Πράσινη Συμφωνία, δήλωσε: «Για να γίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος θα χρειαστεί να μειώσει όλες τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Το μεθάνιο είναι το δεύτερο ισχυρότερο αέριο του θερμοκηπίου και αποτελεί σημαντική αιτία ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η στρατηγική μας για το μεθάνιο διασφαλίζει τη μείωση των εκπομπών σε όλους τους τομείς, ιδίως της γεωργίας, της ενέργειας και των αποβλήτων. Δημιουργεί επίσης ευκαιρίες παραγωγής βιοαερίου από απόβλητα στις αγροτικές περιοχές. Η δορυφορική τεχνολογία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μας επιτρέψει να παρακολουθούμε στενά τις εκπομπές και να συμβάλουμε στη βελτίωση των διεθνών προτύπων.»

Η Επίτροπος Ενέργειας, κ. Κάντρι Σίμσον, δήλωσε σχετικά: «Σήμερα εγκρίναμε την πρώτη μας στρατηγική για την αντιμετώπιση των εκπομπών μεθανίου από το 1996. Παρά το γεγονός ότι η συμβολή και των τριών τομέων, της ενέργειας, της γεωργίας και των αποβλήτων, είναι σημαντική, η ενέργεια είναι ο τομέας στον οποίο μπορεί να επιτευχθεί η ταχύτερη μείωση με το μικρότερο κόστος. Η Ευρώπη θα πρωτοστατήσει, αλλά δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε μόνοι μας. Πρέπει να συνεργαστούμε με τους διεθνείς εταίρους μας για να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα των εκπομπών μεθανίου από την ενέργεια που εισάγουμε.»

Μία από τις προτεραιότητες της στρατηγικής είναι η βελτίωση της μέτρησης και της υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές μεθανίου. Επί του παρόντος, το επίπεδο παρακολούθησης διαφέρει, τόσο μεταξύ των τομέων και μεταξύ των κρατών μελών όσο και σε ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα. Εκτός από τα μέτρα ενίσχυσης των προτύπων μέτρησης, επαλήθευσης και υποβολής εκθέσεων σε επίπεδο ΕΕ, η Επιτροπή θα στηρίξει τη δημιουργία ενός διεθνούς παρατηρητηρίου για τις εκπομπές μεθανίου σε συνεργασία με το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον, τον Συνασπισμό για το Κλίμα και τον Καθαρό Αέρα και τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Το δορυφορικό πρόγραμμα Copernicus της ΕΕ θα συμβάλει επίσης στη βελτίωση της επιτήρησης και στον εντοπισμό των παγκόσμιων «υπερεκπομπών» και των σημαντικών διαρροών μεθανίου.

Για να μειωθούν οι εκπομπές μεθανίου στον τομέα της ενέργειας, θα προταθεί η υποχρέωση βελτίωσης του εντοπισμού και επισκευής των διαρροών στις υποδομές φυσικού αερίου, ενώ θα εξεταστεί το ενδεχόμενο νομοθεσίας για την απαγόρευση των πρακτικών συστηματικής καύσης σε πυρσό και εξαερισμού. Η Επιτροπή θα ξεκινήσει διάλογο με τους διεθνείς εταίρους της και θα διερευνήσει πιθανά πρότυπα, στόχους ή κίνητρα για τις εισαγωγές ενέργειας στην ΕΕ, καθώς και τα μέσα για την επιβολή τους.

Η Επιτροπή θα βελτιώσει την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές από τη γεωργία μέσω καλύτερης συλλογής δεδομένων και θα προωθήσει ευκαιρίες για τη μείωση των εκπομπών με τη στήριξη της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής. Το κύριο σημείο εστίασης θα είναι η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά καινοτόμες τεχνολογίες για τη μείωση του μεθανίου, τη διατροφή των ζώων και τη διαχείριση της αναπαραγωγής, ενώ θα συμβάλουν επίσης η στοχευμένη έρευνα για την τεχνολογία, οι λύσεις που βασίζονται στη φύση και οι διατροφικές αλλαγές. Τα μη ανακυκλώσιμα οργανικά ανθρώπινα και γεωργικά απόβλητα και οι ροές καταλοίπων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή βιοαερίου, βιοϋλικών και βιοχημικών προϊόντων. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετες ροές εσόδων στις αγροτικές περιοχές και ταυτόχρονα να συμβάλει στην αποφυγή των εκπομπών μεθανίου. Επομένως, θα δοθούν περισσότερα κίνητρα για τη συλλογή αυτών των προϊόντων αποβλήτων.

Στον τομέα των αποβλήτων, η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο ανάληψης περαιτέρω δράσης, ώστε να βελτιωθεί η διαχείριση των αερίων υγειονομικής ταφής, με παράλληλη αξιοποίηση του ενεργειακού δυναμικού τους και μείωση των εκπομπών, ενώ το 2024 θα επανεξετάσει τη σχετική νομοθεσία για την υγειονομική ταφή. Η ελαχιστοποίηση της διάθεσης των βιοδιασπώμενων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής είναι ζωτικής σημασίας για να αποφευχθεί ο σχηματισμός μεθανίου. Η Επιτροπή θα εξετάσει επίσης το ενδεχόμενο να προτείνει συνέχιση της έρευνας για τις τεχνολογίες παραγωγής βιομεθανίου από απόβλητα.

Η Επιτροπή θα επανεξετάσει επίσης τον κανονισμό για τον επιμερισμό των προσπαθειών και θα εξετάσει το ενδεχόμενο επέκτασης του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές, ώστε να καλύπτονται τομείς που εκπέμπουν μεθάνιο και δεν περιλαμβάνονται ακόμη.

Το μεθάνιο ισχυρότερο από το διοξείδιο του άνθρακα

Σε μοριακό επίπεδο, το μεθάνιο είναι ισχυρότερο από το διοξείδιο του άνθρακα. Συμβάλλει στον σχηματισμό τροποσφαιρικού όζοντος και αποτελεί ισχυρό τοπικό ατμοσφαιρικό ρύπο που προκαλεί σοβαρά προβλήματα υγείας. Στο τέλος του κύκλου ζωής του, το μεθάνιο μετατρέπεται σε διοξείδιο του άνθρακα και σε υδρατμούς, συμβάλλοντας ακόμη περισσότερο στην κλιματική αλλαγή. Επομένως, η μείωση των εκπομπών μεθανίου συμβάλλει τόσο στην επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής όσο και στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα.

Η εκτίμηση επιπτώσεων για το σχέδιο κλιματικών στόχων της ΕΕ για το 2030 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, για να ενισχυθεί το επίπεδο φιλοδοξίας για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο 55 % τουλάχιστον έως το 2030, είναι αναγκαίο να επισπευσθούν οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση των εκπομπών μεθανίου. Μολονότι το 5 % των παγκόσμιων εκπομπών μεθανίου παράγονται εντός της ΕΕ, η ΕΕ θα ενθαρρύνει τη διεθνή δράση ως ο μεγαλύτερος παγκόσμιος εισαγωγέας ενέργειας και ως ισχυρός παράγοντας στους τομείς της γεωργίας και των αποβλήτων.