ΕΕ: «κλειδώνουν» αποφάσεις για δραστικό περιορισμό των φυτοφαρμάκων

Σκληρή μάχη μεταξύ Κομισιόν και συμβουλίου υπουργών Γεωργίας, με αναφορές σε επισιτιστική κρίση και το κόστος των γεωργικών προϊόντων γίνεται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα φυτοφάρμακα ενώ προωθούνται αποφάσεις για τον δραστικό περιορισμό τους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρά τις πιέσεις των παραγωγών αλλά και πολλών κυβερνήσεων, επιμένει στο στόχο που έχει προτείνει για μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων κατά 50% μέχρι το 2030.

Αυτό προκύπτει από την απάντηση που έδωσε η Κομισιόν σε σχετικό αίτημα του Συμβουλίου να επανεξετάσει την πρότασή της, αναφέροντας ότι δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στους παραγωγούς ελλείψει αξιόπιστης εναλλακτικής λύσης, ενώ θέτει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια της Ε.Ε.

Ειδικότερα, η Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι οι στόχοι μείωσης των φυτοφαρμάκων, οι οποίοι περιλαμβάνονται στην πρόταση κανονισμού σχετικά με τη βιώσιμη χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, δεν απειλούν την επισιτιστική ασφάλεια. Το συμπέρασμα αυτό δεν μεταβάλλεται, όπως τονίζει, από τις αρνητικές βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.

Αντιθέτως, αν δεν επιτύχουμε άμεσα το στόχο μείωσης των φυτοφαρμάκων, αυτό θα έχει μακροπρόθεσμες και δυνητικά μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στην επισιτιστική μας ασφάλεια στο μέλλον, αναφέρει η Επιτροπή. Επιπλέον, στην απάντηση σημειώνει ότι τα κράτη-μέλη έχουν ήδη σημειώσει ουσιαστική πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων. Έως το 2021, παρατηρήθηκε μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων κατά 33% και μείωση της χρήσης των πιο επικίνδυνων φυτοφαρμάκων κατά 21% σε επίπεδο Ε.Ε.

Μολονότι η Ε.Ε. βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση για την επίτευξη των στόχων μείωσης κατά 50% της χρήσης και του κινδύνου των χημικών και των πιο επικίνδυνων φυτοφαρμάκων έως το 2030, πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες, υπογραμμίζει η Επιτροπή.

Στην απάντησή της προς το Συμβούλιο η Κομισιόν προτείνει πιθανούς τρόπους για την περαιτέρω μείωση του διοικητικού φόρτου για τους γεωργούς και λαμβάνει υπόψη τις πρόσφατες εξελίξεις, όσον αφορά στις εναλλακτικές λύσεις αντί των χημικών φυτοφαρμάκων.

Πιο συγκεκριμένα, προβλέπει τη δυνατότητα λήψης περαιτέρω μέτρων, ώστε να επιταχυνθεί π εισαγωγή εναλλακτικών λύσεων στην αγορά και να διατηρηθούν οι συνολικά θετικές τάσεις, καθώς και οι διασφαλίσεις, ώστε τα χημικά και τα πιο επικίνδυνα φυτοφάρμακα να χρησιμοποιούνται μόνο ως έσχατη λύση.

Εφαρμόζοντας με συνέπεια τις αρχές της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας και λαμβάνοντας ανεξάρτητες συμβουλές σχετικά με την εφαρμογή της, όπως προβλέπεται στον κανονισμό σχετικά με τη βιώσιμη χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, οι γεωργοί μπορούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από χημικά φυτοφάρμακα χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την κερδοφορία των επιχειρήσεών τους, καταλήγει η απάντηση.

Πάντως, στη συζήτηση που έγινε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Γεωργίας, αρκετοί υπουργοί υποστήριξαν ότι κάποια σημαντικά στοιχεία, που αφορούν τον αντίκτυπο της μείωσης των φυτοϋγειονομικών προϊόντων εξακολουθούν να λείπουν από τη μελέτη της Επιτροπής, ιδίως όσον αφορά στην ποσοτική αξιολόγηση της πρότασης για κάθε κράτος-μέλος.

Επιπλέον, οι υπουργοί επανέλαβαν την αντίθεσή τους στους υποχρεωτικούς στόχους μείωσης σε εθνικό επίπεδο και ζήτησαν ευελιξία που θα επιτρέπει σε κάθε κράτος-μέλος να λαμβάνει υπόψη τις προηγούμενες επιδόσεις του και τις ιδιαιτερότητές του προκειμένου να καθορίσει τους δικούς του στόχους μείωσης. Πολλοί υπουργοί τόνισαν επίσης τις ανησυχίες τους όσον αφορά στον ορισμό των «ευαίσθητων τομέων», την περιορισμένη διαθεσιμότητα μη χημικών εναλλακτικών λύσεων αντί των φυτοφαρμάκων, τον αντίκτυπο στις τιμές των τροφίμων και την επισιτιστική ασφάλεια, καθώς και τη δυνητική αύξηση του διοικητικού φόρτου για τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις.

Παρά τις επιφυλάξεις τους σχετικά με την πληρότητα της μελέτης, οι περισσότεροι υπουργοί ζήτησαν να συζητηθεί λεπτομερώς η μελέτη σε τεχνικό επίπεδο και εξέφρασαν την προθυμία τους να συνεχίσουν να εργάζονται εποικοδομητικά επί της πρότασης προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία επί του σημαντικού αυτού φακέλου πριν την ολοκλήρωση της θητείας της Επιτροπής, δηλαδή μέχρι τα μέσα του 2024.