ΕΕ: παραπομπή στο Ευρωδικαστήριο για την ποιότητα του αέρα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την κακή ποιότητα του αέρα λόγω των υψηλών επιπέδων αιωρούμενων σωματιδίων (ΑΣ₁₀). Όταν σημειώνεται υπέρβαση των οριακών τιμών που καθορίζονται από τη νομοθεσία της ΕΕ για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα (οδηγία 2008/50/ΕΚ), τα κράτη μέλη υποχρεούνται να εγκρίνουν σχέδια για την ποιότητα του αέρα και να διασφαλίζουν ότι λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα ώστε η διάρκεια της περιόδου υπέρβασης να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη.

Η Ελλάδα δεν τήρησε τις ημερήσιες οριακές τιμές για τις συγκεντρώσεις ΑΣ₁₀, οι οποίες είναι νομικά δεσμευτικές από το 2005. Η Ελλάδα παρέβη τις υποχρεώσεις της να κρατήσει την περίοδο υπέρβασης όσο το δυνατόν συντομότερη και δεν έχει λάβει επαρκή μέτρα για τη μείωση των συγκεντρώσεων ΑΣ₁₀ στον οικισμό Θεσσαλονίκης.

Τα στοιχεία που υπέβαλε η Ελλάδα επιβεβαιώνουν τις συστηματικές υπερβάσεις στον οικισμό Θεσσαλονίκης για δεκατέσσερα έτη από το 2005 (για όλα τα έτη με εξαίρεση το 2013). Το 2019, τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν επί του παρόντος διαθέσιμα δεδομένα, οι ημέρες κατά τις οποίες σημειώθηκαν υπερβάσεις των οριακών τιμών ήταν 67. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι προσπάθειες των ελληνικών αρχών μέχρι σήμερα δεν ήταν ικανοποιητικές και επαρκείς.

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, που έχει στόχο να κατευθύνει την ΕΕ προς τη φιλοδοξία μηδενικής ρύπανσης, δίνει έμφαση στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η οποία συγκαταλέγεται στους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία. Η πλήρης εφαρμογή των προτύπων ποιότητας του αέρα που κατοχυρώνονται στη νομοθεσία της ΕΕ είναι καίριας σημασίας για την αποτελεσματική προστασία της ανθρώπινης υγείας και τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος.

Ιστορικό

Βάσει της αρχής της επικουρικότητας, η νομοθεσία της ΕΕ για τον ατμοσφαιρικό αέρα αφήνει στα κράτη μέλη την επιλογή των μέσων για τη συμμόρφωση με τις οριακές τιμές που καθορίζονται από τη νομοθεσία της ΕΕ. Παρά την υποχρέωση των κρατών μελών να εξασφαλίζουν καλή ποιότητα του αέρα για τους πολίτες τους, η ατμοσφαιρική ρύπανση παραμένει πρόβλημα σε πολλά μέρη, ενώ η κατάσταση είναι ιδιαίτερα σοβαρή στις αστικές περιοχές.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση εξακολουθεί να αποτελεί στην ΕΕ το κυριότερο πρόβλημα υγείας που οφείλεται στο περιβάλλον. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, κάθε χρόνο περίπου 400 000 πρώιμοι θάνατοι στην ΕΕ μπορούν να αποδοθούν στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Αυτό το είδος ρύπανσης είναι η αιτία σοβαρών ασθενειών όπως άσθμα, καρδιαγγειακά προβλήματα και καρκίνος των πνευμόνων.

Τα αιωρούμενα σωματίδια είναι μείγμα στερεών και υγρών σωματιδίων που αιωρούνται στον αέρα. Τα αιωρούμενα σωματίδια (ΑΣ₁₀) εντοπίζονται κυρίως σε εκπομπές από τη βιομηχανία, την κυκλοφορία και την οικιακή θέρμανση, αλλά παράγονται επίσης από εκπομπές της γεωργίας.