ΕΕ: «πατάει γκάζι» για επιτάχυνση της μετάβασης σε οχήματα χαμηλών και μηδενικών εκπομπών

Μέσες εκπομπές CO2 από τα αυτοκίνητα μειωμένες κατά 30 % το 2030, σε σύγκριση με το 2021, επιδιώκει η Επιτροπή

Νέους στόχους για τις μέσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) του συνόλου του στόλου οχημάτων της ΕΕ όσον αφορά τα νέα επιβατικά αυτοκίνητα και ημιφορτηγά, πρότεινε την Τετάρτη 8 Νοεμβρίου 2017,  η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σκοπό, όπως επισημαίνει, να συμβάλει στην επιτάχυνση της μετάβασης σε οχήματα χαμηλών και μηδενικών εκπομπών.

H δέσμη προτάσεων της Επιτροπής εντάσσεται στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών ενεργειών «για την καθαρή κινητικότητα» και κινείται προς την υλοποίηση των δεσμεύσεων της ΕΕ δυνάμει της συμφωνίας του Παρισιού για μείωση των εκπομπών CO2 εντός της ΕΕ κατά τουλάχιστον 40% έως το 2030. Για τα νέα αυτοκίνητα και ημιφορτηγά, οι μέσες εκπομπές CO2 θα πρέπει είναι μειωμένες κατά 30% το 2030, σε σύγκριση με το 2021.

Η  δέσμη προτάσεων

Αναλυτικότερα η δέσμη προτάσεων για την καθαρή κινητικότητα περιλαμβάνει τις ακόλουθες κατευθύνσεις:

•  Νέα πρότυπα CO2, με τα οποία θα βοηθηθούν οι κατασκευαστές να ενστερνιστούν την καινοτομία και να εφοδιάσουν την αγορά με οχήματα χαμηλών εκπομπών. Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης στόχους για το 2025 και το 2030. Με τον ενδιάμεσο στόχο για το 2025 διασφαλίζεται η ώθηση στις επενδύσεις ήδη από τώρα. Με τον στόχο για το 2030 παρέχεται σταθερότητα και μακροπρόθεσμος προσανατολισμός για να συνεχιστούν αυτές οι επενδύσεις. Οι στόχοι αυτοί συμβάλουν στην προώθηση της μετάβασης από τα παραδοσιακά οχήματα με κινητήρες εσωτερικής καύσης σε καθαρά οχήματα.
• Την οδηγία για την προώθηση καθαρών οχημάτων, για την προώθηση λύσεων καθαρής κινητικότητας στις προκηρύξεις δημόσιων συμβάσεων και, ως εκ τούτου, την παροχή ισχυρής τόνωσης της ζήτησης και της περαιτέρω ανάπτυξης λύσεων καθαρής κινητικότητας.
•  Σχέδιο δράσης και επενδυτικές λύσεις για τη διευρωπαϊκή ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων. Σκοπός είναι να καταστούν τα εθνικά σχέδια πιο φιλόδοξα, να αυξηθούν οι επενδύσεις και να βελτιωθεί η αποδοχή από την πλευρά των καταναλωτών.
• Την αναθεώρηση της οδηγίας για τις συνδυασμένες μεταφορές, η οποία προωθεί τη συνδυασμένη χρήση διαφόρων τρόπων εμπορευματικών μεταφορών (π.χ. φορτηγά και τρένα), θα διευκολύνει τις εταιρείες στη διεκδίκηση κινήτρων και, κατά συνέπεια, θα τονώσει τη συνδυασμένη χρήση φορτηγών και τρένων, φορτηγίδων ή πλοίων για τη μεταφορά εμπορευμάτων.
• Την οδηγία για τις υπηρεσίες επιβατικών μεταφορών με πούλμαν, η οποία θα τονώσει την ανάπτυξη λεωφορειακών συνδέσεων για μεγάλες αποστάσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, θα προσφέρει εναλλακτικές λύσεις για τη χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων και θα συμβάλει στην περαιτέρω μείωση των εκπομπών από τις μεταφορές και της κυκλοφοριακής συμφόρησης. Με την οδηγία αυτή θα παρασχεθούν επιπλέον επιλογές κινητικότητας, καλύτερης ποιότητας και πιο προσιτές οικονομικά, ιδίως για άτομα με χαμηλό εισόδημα.
•  Η πρωτοβουλία για τις μπαταρίες έχει στρατηγική σημασία για την ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική της ΕΕ, προκειμένου τα οχήματα και άλλες μελλοντικές λύσεις κινητικότητας και τα κατασκευαστικά τους στοιχεία να εφευρίσκονται και να παράγονται στην ΕΕ.

Με την έναρξη ισχύος της συμφωνίας του Παρισιού, η διεθνής κοινότητα δεσμεύτηκε για τη μετάβαση προς μια σύγχρονη οικονομία με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές, ενώ η αυτοκινητοβιομηχανία διέρχεται βαθιές αλλαγές. Η ΕΕ πρέπει να αδράξει αυτήν την ευκαιρία και να βρεθεί στην παγκόσμια πρωτοπορία, καθώς άλλες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, εξελίσσονται πολύ γρήγορα. Για παράδειγμα: Το ποσοστό των πωλήσεων νέων επιβατικών αυτοκινήτων στην ΕΕ σε σχέση με τις πωλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο έχει μειωθεί από 34 % πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση (2008/2009) σε 20 % σήμερα.Για να διατηρηθούν τα μερίδια της αγοράς και να επιταχυνθεί η μετάβαση σε οχήματα χαμηλών και μηδενικών εκπομπών, η Επιτροπή πρότεινε σήμερα νέους στόχους για τις μέσες εκπομπές CO₂ του συνόλου του στόλου οχημάτων της ΕΕ όσον αφορά νέα επιβατικά αυτοκίνητα και ημιφορτηγά, οι οποίοι θα ισχύσουν από το 2025 και το 2030, αντίστοιχα.

Με τις νέες προτάσεις καθιερώνονται φιλόδοξοι, ρεαλιστικοί και εφαρμόσιμοι κανόνες,  που θα συμβάλουν στην εξασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των παραγόντων της βιομηχανίας που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη. Με τη δέσμη προτάσεων θα καθοριστεί επίσης σαφής πορεία προς την επίτευξη των συμφωνημένων δεσμεύσεων της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού και θα τονωθεί τόσο η καινοτομία σε νέες τεχνολογίες και επιχειρηματικά μοντέλα όσο και η αποδοτικότερη χρήση όλων των τρόπων μεταφοράς εμπορευμάτων. Αυτές οι προτάσεις θα προωθηθούν με στοχευμένα χρηματοδοτικά μέσα για να διασφαλιστεί η ταχεία διάδοση της χρήσης.

Οι στόχοι μείωσης των εκπομπών CO2 που προτείνει η Επιτροπή βασίζονται σε εμπεριστατωμένη ανάλυση και ευρεία συμμετοχή ενδιαφερόμενων μερών, από ΜΚΟ μέχρι τη βιομηχανία. Για τα νέα αυτοκίνητα και ημιφορτηγά, οι μέσες εκπομπές CO2 θα πρέπει είναι μειωμένες κατά 30 % το 2030, σε σύγκριση με το 2021.

Τοποθετήσεις

Στην ομιλία του για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον Σεπτέμβριο, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Jean–Claude Juncker, τόνισε: «Επιθυμώ να αναλάβει η Ευρώπη ηγετικό ρόλο στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Πέρυσι, εμείς ορίσαμε τους κανόνες του παιχνιδιού για ολόκληρο τον κόσμο, με τη Συμφωνία του Παρισιού, η οποία επικυρώθηκε από αυτό εδώ το Σώμα. Απέναντι στο έλλειμμα φιλοδοξίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη πρέπει να είναι αυτή που θα κάνει τον πλανήτη μας σπουδαίο ξανά. Πρόκειται για την κοινή κληρονομιά όλης της ανθρωπότητας.»

.

Ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για την Ενεργειακή Ένωση, Maroš Šefčovič, δήλωσε: «Έχουμε μπει σε μια εποχή οικονομικού μετασχηματισμού φιλικού προς το κλίμα. Η σημερινή δέσμη προτάσεων δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε οι ευρωπαίοι κατασκευαστές να βρεθούν στην πρωτοπορία της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης, παρά να ακολουθούν άλλους. Θα τους παροτρύνει να κατασκευάζουν τα καλύτερα, καθαρότερα και ανταγωνιστικότερα αυτοκίνητα, και έτσι να ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Πρόκειται για μεγάλο άλμα προς τη σωστή κατεύθυνση: μια σύγχρονη και βιώσιμη ευρωπαϊκή οικονομία με καθαρότερο αέρα στις πόλεις μας και καλύτερη ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα σημερινά και τα μελλοντικά ενεργειακά συστήματα.»

Ο αρμόδιος Επίτροπος για τη δράση για το κλίμα και την ενέργεια, Miguel Arias Cañete, προέβη με τη σειρά του στις εξής δηλώσεις: «Ο παγκόσμιος αγώνας δρόμου για την ανάπτυξη καθαρών αυτοκινήτων ξεκίνησε και είναι μη αναστρέψιμος. Όμως, η Ευρώπη πρέπει να τακτοποιήσει τα του οίκου της προκειμένου να προωθήσει αυτήν την παγκόσμια μεταστροφή και να αναλάβει ηγετικό ρόλο. Χρειαζόμαστε τους κατάλληλους στόχους και τα κατάλληλα κίνητρα. Αυτό ακριβώς επιτυγχάνουμε με αυτά τα μέτρα για τις εκπομπές CO2 από αυτοκίνητα και ημιφορτηγά. Οι στόχοι μας είναι φιλόδοξοι, οικονομικά αποδοτικοί και εφαρμόσιμοι. Με τους ενδιάμεσους στόχους για το 2025, θα δώσουμε ώθηση στις επενδύσεις ήδη από τώρα. Με τους στόχους για το 2030, παρέχουμε σταθερότητα και προσανατολισμό για να συνεχιστούν αυτές οι επενδύσεις. Σήμερα, επενδύουμε στην Ευρώπη και την καταπολέμηση της ρύπανσης για να τηρήσουμε τη δέσμευσή μας βάσει της συμφωνίας του Παρισιού για περικοπή των εκπομπών μας τουλάχιστον κατά 40 % έως το 2030.»

Η αρμόδια Επίτροπος για τις μεταφορές, Violeta Bulc, δήλωσε: «Η Επιτροπή προβαίνει σε πρωτοφανείς ενέργειες, ανταποκρινόμενη σε μια συνεχώς μεγαλύτερη πρόκληση: τον συμβιβασμό των αναγκών των Ευρωπαίων για κινητικότητα με την προστασία της υγείας τους και του πλανήτη. Η πρόκληση αντιμετωπίζεται σε όλες τις διαστάσεις της. Προωθούμε καθαρότερα οχήματα, αυξάνουμε την πρόσβαση σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας και βελτιώνουμε την οργάνωση του συστήματος μεταφορών μας. Έτσι, η Ευρώπη και οι Ευρωπαίοι διατηρούνται εν κινήσει με έναν καθαρότερο τρόπο.»

Η αρμόδια Επίτροπος για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την επιχειρηματικότητα και τις ΜΜΕ, Elżbieta Bieńkowska, δήλωσε: «Η αυτοκινητοβιομηχανία μας βρίσκεται σε σημείο καμπής. Για να διατηρηθεί στην παγκόσμια πρωτοπορία, αλλά και για το καλό του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, η αυτοκινητοβιομηχανία πρέπει να επενδύσει σε νέες και καθαρές τεχνολογίες. Θα προωθήσουμε τη διείσδυση αυτοκινήτων μηδενικών εκπομπών στην αγορά, με αφραγείς υποδομές φόρτισης και μπαταρίες υψηλής ποιότητας που παράγονται στην Ευρώπη.»

Επόμενα στάδια

Οι προτάσεις για την καθαρή κινητικότητα θα σταλούν πλέον στους συννομοθέτες και η Επιτροπή καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να συνεργαστούν στενά για να διασφαλιστεί η ταχεία έγκριση και εφαρμογή αυτών των διαφόρων προτάσεων και μέτρων, ώστε να μπορέσουν να μεγιστοποιηθούν και να προκύψουν το συντομότερο δυνατό τα οφέλη για τη βιομηχανία, τις επιχειρήσεις, τους εργαζομένους και τους πολίτες της ΕΕ.

Ιστορικό

Η σημερινή δέσμη προτάσεων αποτελεί μέρος ευρύτερου πολιτικού πλαισίου για να γίνει η ευρωπαϊκή βιομηχανία πιο ισχυρή και πιο ανταγωνιστική. Όπως ανακοινώθηκε στην ανανεωμένη στρατηγική για τη βιομηχανική πολιτική της ΕΕ, που παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2017, η φιλοδοξία της Επιτροπής είναι να βοηθήσει τις βιομηχανίες μας να παραμείνουν ή να βρεθούν στην παγκόσμια πρωτοπορία όσον αφορά την καινοτομία, την ψηφιοποίηση και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές.

Η σημερινή δέσμη προτάσεων αποτελεί τη δεύτερη δέσμη μέτρων για την κινητικότητα που παρουσιάζει η Επιτροπή φέτος. «Η Ευρώπη σε κίνηση» παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2017. Περιλάμβανε ευρύ σύνολο πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στη βελτίωση της ασφάλειας της κυκλοφορίας, την προώθηση της έξυπνης χρέωσης της χρήσης του οδικού δικτύου, τη μείωση των εκπομπών CO₂, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της συμφόρησης, τη μείωση της γραφειοκρατίας για τις επιχειρήσεις, την καταπολέμηση της παράνομης απασχόλησης και την εξασφάλιση κατάλληλων συνθηκών και χρόνων ανάπαυσης για τους εργαζομένους.

Μετά τη συμφωνία του Παρισιού, η παγκόσμια κοινότητα δεσμεύτηκε για τη μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές. Πολλές χώρες εφαρμόζουν πλέον πολιτικές για να διευκολύνουν τη μετάβαση σε καθαρότερες οικονομίες. Τον Μάρτιο του 2016 η Επιτροπή παρουσίασε την ανακοίνωση σχετικά με την υλοποίηση των δεσμεύσεων της συμφωνίας του Παρισιού και, στη συνέχεια, τον Ιούνιο του 2016, την Ευρωπαϊκή στρατηγική για την κινητικότητα χαμηλών εκπομπών.

Στη στρατηγική για την κινητικότητα χαμηλών εκπομπών περιγράφονται συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για να βοηθηθεί η Ευρώπη να παραμείνει ανταγωνιστική και να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες κινητικότητας των προσώπων και των αγαθών. Με τη στρατηγική για την κινητικότητα χαμηλών εκπομπών, η οποία συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Ενεργειακής Ένωσης, ορίζονται σαφείς και δίκαιες κατευθυντήριες αρχές, ώστε τα κράτη μέλη να προετοιμαστούν για το μέλλον. Οι σημερινές προτάσεις αποτελούν τα πλέον πρόσφατα βήματα για τη μετατροπή αυτών των αρχών σε συγκεκριμένα μέτρα.