ΕΕ: Ποιες επενδύσεις εντάσσονται στις περιβαλλοντικά βιώσιμες

Οι μόνιμοι αντιπρόσωποι (πρέσβεις) των κρατών μελών της Ε.Ε. ενέκριναν την πολιτική  συμφωνία που είχε επιτευχθεί τον περασμένο μήνα μεταξύ της προηγούμενης προεδρίας (φινλανδική) και της  Ευρωβουλής για τη σύσταση του συστήματος ταξινόμησης των «πράσινων» επενδύσεων.

Το εν λόγω σύστημα, που θα έχει τη μορφή κοινοτικού κανονισμού, θα παρέχει στις επιχειρήσεις και τους επενδυτές μια κοινή γλώσσα για να προσδιορίσουν ποιες οικονομικές δραστηριότητες μπορούν να θεωρηθούν περιβαλλοντικά βιώσιμες και έχουν χρηματοδοτικά την υποστήριξη της Ε.Ε. και των κρατών μελών, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Νίκου Μπέλλου στη «Ναυτεμπορική»

Η συμφωνία εντάσσεται στο πλαίσιο της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 12-13 Δεκεμβρίου για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία έχει στόχο καταστήσει την Ε.Ε. κλιματικά ουδέτερη σταδιακά μέχρι το 2050.

Επενδύσεις 260 δισ. ευρώ

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία καλύπτει, ιδίως τις μεταφορές, την ενέργεια, τη γεωργία, τα κτήρια και βιομηχανίες, όπως τη βιομηχανία χάλυβα, σκυροδέματος, ΤΠΕ, την κλωστοϋφαντουργία και τη χημική βιομηχανία. Όλοι οι παραπάνω κλάδοι θα συνεισφέρουν στην επίτευξη του στόχου, ενώ θα υπάρξει μια περίοδος μετάβασης με κοινοτική και δημόσια στήριξη για ορισμένες περιοχές της Ένωσης, αλλά και κλάδους.  Για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας θα απαιτηθούν μέχρι το 2030 ετήσιες επενδύσεις ύψους 260 δισ. ευρώ, οι οποίες αντιστοιχούν περίπου στο 1 ,5% του ΑΕΠ του 2018. Για την επένδυση αυτή θα χρειαστεί κινητοποίηση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.

Η ταξινόμηση

Η ταξινόμηση θα επιτρέψει στους επενδυτές να προσανατολίσουν τις επενδύσεις τους προς πιο βιώσιμες τεχνολογίες και επιχειρήσεις. Θα είναι καθοριστικής σημασίας ώστε η Ε.Ε. να καταστεί κλιματικά ουδέτερη και να επιτύχει τους στόχους  της Συμφωνίας του Παρισιού για το 2030. Σε αυτούς περιλαμβάνεται μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 40%, για την οποία η Επιτροπή εκτιμά ότι η Ε.Ε. πρέπει να καλύψει επενδυτικό κενό περίπου 180 δισ. ευρώ ετησίως.

Επί του παρόντος, δεν υπάρχει κοινό σύστημα ταξινόμησης σε κοινοτικό ή σε παγκόσμιο επίπεδο που να ορίζει τι είναι περιβαλλοντικά βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα.

Ο προτεινόμενος κανονισμός αποσκοπεί στην αντιμετώπιση δύο προκλήσεων:

-του περιορισμού του κατακερματισμού που προκύπτει από πρωτοβουλίες βασιζόμενες στην αγορά και από εθνικές πρακτικές,

-της μείωσης της «προβολής ψευδοπράσινης ταυτότητας», δηλαδή της πρακτικής της εμπορίας χρηματοπιστωτικών προϊόντων ως «πράσινων» ή «βιώσιμων», ενώ στην πραγματικότητα δεν πληρούν βασικά περιβαλλοντικά πρότυπα.

Το μελλοντικό πλαίσιο θα βασίζεται σε έξι περιβαλλοντικούς στόχους της Ε.Ε.:

1. Μετριασμός της κλιματικής αλλαγής.
2. Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
3. Βιώσιμη χρήση και προστασία των υδάτινων και των θαλάσσιων πόρων.
4. Μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία.
5. Πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης.
6. Προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων.

Προκειμένου να χαρακτηρίζονται περιβαλλοντικά βιώσιμες, οι οικονομικές δραστηριότητες θα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες απαιτήσεις:

■ να συμβάλλουν ουσιαστικά σε έναν τουλάχιστον από τους έξι περιβαλλοντικούς στόχους που απαριθμούνται παραπάνω,

■ να μη θίγουν σημαντικά κανέναν από τους περιβαλλοντικούς στόχους,

■ να ασκούνται τηρώντας τις ελάχιστες κοινωνικές διασφαλίσεις,

■ να συμμορφώνονται με ειδικά τεχνικά κριτήρια ελέγχου.

Οι επενδύσεις στον άνθρακα δεν θα θεωρούνται περιβαλλοντικά βιώσιμες. Η συμφωνία κρατεί την έννοια της διατήρησης ουδέτερου ισοζυγίου σε σχέση με τις διάφορες μορφές ενέργειας, υπό την προϋπόθεση ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι χαμηλές. Υποκατηγορίες και τεχνικά κριτήρια

Η ταξινόμηση θα περιλαμβάνει επίσης δύο υποκατηγορίες δραστηριοτήτων «διευκόλυνσης» και «μετάβασης». Θα υπάρχει υποχρέωση γνωστοποίησης για κάθε χρηματοπιστωτικό προϊόν του ποσοστού που επενδύεται στις εν λόγω δραστηριότητες διευκόλυνσης και μετάβασης.

Επί αυτής της βάσης, η Επιτροπή θα επιφορτιστεί με την καθιέρωση της πραγματικής ταξινόμησης καθορίζοντας «τεχνικά κριτήρια ελέγχου», υπό μορφή κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, για κάθε σχετικό περιβαλλοντικό στόχο και τομέα αντίστοιχα.

Η Επιτροπή θα επικουρείται από ομάδα τεχνικών εμπειρογνωμόνων, την «πλατφόρμα για τη βιώσιμη χρηματοδότηση», η οποία θα έχει την εντολή να παρέχει συμβουλές για την ανάπτυξη και την αναθεώρηση των τεχνικών κριτηρίων ελέγχου καθώς και την επανεξέταση της χρηστικότητάς τους. Η πλατφόρμα θα συμβουλεύει επίσης την Επιτροπή σχετικά με την ανάγκη αντιμετώπισης άλλων στόχων και θα αναλύει τον αντίκτυπό τους όσον αφορά το δυνητικό κόστος και τα οφέλη της εφαρμογής τους.

Επιπλέον, η Κομισιόν θα ενημερώνεται από ομάδα εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών σχετικά με την καταλληλότητα των τεχνικών κριτηρίων ελέγχου και την προσέγγιση που λαμβάνει η Επιτροπή σχετικά με τα εν λόγω κριτήρια.

Η ταξινόμηση για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογή σε αυτήν θα πρέπει να θεσπιστεί έως το τέλος του 2020, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πλήρης εφαρμογή της έως το τέλος του 2021 . Για τους τέσσερις άλλους στόχους, η ταξινόμηση θα πρέπει να καθοριστεί έως το τέλος του 2021 προς εφαρμογή έως το τέλος του 2022.

Πυρηνική ενέργεια

Αναφορικά με την πυρηνική ενέργεια, η Γαλλία και οι χώρες  της ανατολικής Ευρώπης πιέζουν να συμπεριληφθεί στις πράσινες δραστηριότητες, ενώ από την άλλη κατηγορηματικά αντίθετες είναι η Γερμανία, η Αυστρία και το Λουξεμβούργο, στις οποίες προστέθηκε και η Ελλάδα. Οι αντιδράσεις για την  πυρηνική ενέργεια δεν έχει να κάνει με το κατά πόσο είναι καθαρή, αυτό δεν αμφισβητείται από κανέναν, αλλά με τα πυρηνικά απόβλητα και τους κινδύνους που συνεπάγεται η αποθήκευσή τους.

Οι τελικές αποφάσεις για την τύχη των πυρηνικών θα ληφθούν μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, αναφέρει η συμφωνία Συμβουλίου-Ευρωβουλής .

Φυσικό Αέριο

Σχετικά με το φυσικό αέριο, οι χώρες που θέλουν να συμπεριληφθεί στην κατηγορία μετάβασης είναι η Γερμανία, η Ιταλία και η Πολωνία, ενώ άλλες αντιδρούν. Ωστόσο, το πρόβλημα εδώ δεν είναι τόσο σοβαρό όσο σε σχέση με τα πυρηνικά και εκτιμάται ότι θα βρεθεί πιο εύκολα κοινός τόπος.

“Ναυτεμπορική”