ΕΕ: σε εφαρμογή καύσιμο μικρής περιεκτικότητας σε θείο στη ναυτιλία

Με επίσημη ανακοίνωσή της η Κομισιόν, δημοσιοποίησε  ότι τίθεται σε ισχύ παγκοσμίως, νέο ανώτατο όριο περιεκτικότητας σε θείο στα καύσιμα των πλοίων.

Το νέο όριο που μειώνει τις τιμές του θείου από 3,5% σε 0,5 %,  θα είναι ένας παράγοντας που θα συμβάλλει, αποφαστιστικά στη μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων που παράγει η διεθνής ναυσιπλοϊα, σημειώνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία καταγράφει στην ανακοίνωσή της, τις επιβλαβείς συνέπειες από τις  εκπομπές οξειδίων του θείου (SOx), που εκλύονται από τους κινητήρες καύσης των πλοίων: «Προκαλούν όξινη βροχή και παράγουν λεπτόκοκκη σκόνη που μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, καθώς και σε μείωση του προσδόκιμου ζωής».

Αυξήσεις ναύλων

Το κόστος  εφαρμογής ναυτιλιακού καυσίμου μικρής περιεκτικότητας σε θείο 0,5%, για όλα ανεξαιρέτως τα πλοία στην Ελλάδα ετοιμάζεται να μεταφερθεί στους ταξιδιώτες και τους καταναλωτές. Οι πρώτες αντιδράσεις έρχονται από το Βόρειο Αιγαίο, όπου προκαλεί έντονες διαμαρτυρίες η αύξηση από την Τετάρτη 8 Ιανουαρίου 2020 κατά 5 έως και 8% των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων στη γραμμή Μυτιλήνης – Χίου – Πειραιά.

«Η αύξηση όμως επιβαρύνει και άλλο το μεταφορικό κόστος των νησιωτών του Βορειοανατολικού Αιγαίου και στους επιβάτες και στα εμπορεύματα. Από την μία γίνεται προσπάθεια να μειωθεί το μεταφορικό κόστος με την εφαρμογή του Μεταφορικού Ισοδύναμου και από την άλλη αυξάνονται τα εισιτήρια. Πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους ότι τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου χρειάζονται πραγματική στήριξη σε όλα τα επίπεδα, το μεταφορικό κόστος είναι ένα πρόβλημα ετών που παραμένει άλυτο και είναι μία από τις αιτίες που τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου παραμένουν μη ανταγωνιστικά και δημιουργεί επιπτώσεις στην βιωσιμότητα» αναφέρει σε ανακοίνωση της η Ένωση Τουριστικών Ταξιδιωτικών και Ναυτικών Πρακτόρων Λέσβου

Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός σε σύμπνοια με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Το 2016,  ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΔΝΟ) όρισε το 2020 ως ημερομηνία έναρξης ισχύος του παγκόσμιου ανώτατου ορίου περιεκτικότητας σε θείο  στο 0,5 %. Μάλιστα, η προσέγγιση της ΕΕ για χαμηλά επίπεδα περιεκτικότητας θείου αποτέλεσε διεθνές παράδειγμα, καθώς από το από το 2012, θεσμοθέτησε οδηγία για το θείο, μέσω της οποίας ανέλαβε δυναμική δράση για να μειώσει την περιεκτικότητα σε θείο των καυσίμων πλοίων, η οποία αναθεωρήθηκε το 2016. Σε συνεργασία μάλιστα με το ΔΝΟ  περιοχές με πολύ ευαίσθητα οικοσυστήματα, όπως η Βαλτική Θάλασσα και η Βόρεια Θάλασσα χαρακτηρίστηκαν  «Περιοχές ελέγχου έχει μειωθεί σε 0,10 %των εκπομπών οξειδίων του θείου» (ΠΕΕΘ) και ως εκ τούτου, η μέγιστη περιεκτικότητα σε θείο , ήδη από το 2015. Οι μετρήσεις έδειξαν ότι με την εφαρμογή αυτών των αυστηρότερων ορίων περιεκτικότητας σε θείο περιόρισαν κατά περισσότερο από 50 % τις συγκεντρώσεις του διοξειδίου του θείου στις ΠΕΕΘ, αποφέροντας οφέλη για την υγεία των κατοίκων των παράκτιων περιοχών και των λιμένων, ενώ οι συνολικές οικονομικές επιπτώσεις στον τομέα παρέμειναν ιδιαιτέρως μικρές.

Επόμενα βήματα για τη βιωσιμότητα των θαλάσσιων μεταφορών

Με βάση την επιτυχή εφαρμογή των ορίων στις προαναφερθείσες περιοχές ελέγχου των εκπομπών , η εφαρμογή του παγκόσμιου ορίου για το θείο αναμένεται να επιφέρει παρόμοια αποτελέσματα. Επίσης, η ΕΕ εργάζεται επίσης στο πλαίσιο της Σύμβασης της Βαρκελώνης ώστε ο ΔΝΟ να καθορίσει ενδεχομένως στο μέλλον και άλλες τέτοιου τύπου ελεγχόμενες περιοχές και σε  άλλα ύδατα της ΕΕ, όπως στη Μεσόγειο Θάλασσα. Σημειώνεται ότι η Ε.Ε έχει καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην γενικότερη αντιμετώπιση των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές, τόσο στο εσωτερικό της όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 2018 ο ΔΝΟ συμφώνησε να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τη ναυτιλία κατά τουλάχιστον 50% έως το 2050. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη διαμεσολάβηση και στην επίτευξη της συμφωνίας αυτής,  σε έναν  τομέα, στον οποίο αναλογεί το 2-3 % των παγκόσμιων εκπομπών CO2. Από την Κομισιόν υπογραμμίζεται ακόμη, ότι οι οι συζητήσεις μεταξύ  ΔΝΟ και Ε.Ε είναι σε εξέλιξη, για να προκύψουν από την εν λόγω συμφωνία  συγκεκριμένα μέτρα.

Τι δήλωσαν για την έναρξη ισχύος του μέτρου οι αρμόδιοι Επίτροποι

Η επίτροπος Μεταφορών Αντίνα Βαλεάν δήλωσε τα εξής: «Οι θαλάσσιες μεταφορές αποτελούν παγκόσμιο κλάδο και για τη μείωση των εκπομπών τους απαιτούνται λύσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Η έναρξη ισχύος του παγκόσμιου ανώτατου ορίου περιεκτικότητας σε θείο αποτελεί σημαντικό ορόσημο για ολόκληρο τον κλάδο της ναυτιλίας· θα συμβάλει στην περαιτέρω μείωση των εκπομπών επιβλαβών ατμοσφαιρικών ρύπων, ωφελώντας άμεσα πόλεις και κοινότητες σε όλο τον κόσμο, μεταξύ άλλων και ορισμένες σημαντικές πόλεις και κοινότητες στις ακτές μας στη Νότια Ευρώπη. Το επίτευγμα αυτό δείχνει επίσης ότι η συντονισμένη προσπάθεια της ΕΕ και του ΔΝΟ, σε συνδυασμό με την ισχυρή δέσμευση του κλάδου, μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον και την υγεία των πολιτών μας.»

Ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας Βιργκίνιους Σινκεβίτσιους ανέφερε: «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία έχει θέσει τον φιλόδοξο στόχο της μηδενικής ρύπανσης, τόσο για την κλιματική ουδετερότητα όσο και για ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες. Η φιλοδοξία της ΕΕ προστατεύει την ευημερία των πολιτών μας, αλλά διασφαλίζει επίσης υγιή και καθαρά περιβάλλοντα, θάλασσες και ωκεανούς εντός μιας βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας χωρίς ανθρακούχες εκπομπές, στην οποία θα συμβάλουν από κοινού όλες οι πλευρές, μεταξύ άλλων και οι θαλάσσιες μεταφορές. Χαιρετίζουμε τα πρότυπα περιεκτικότητας σε θείο σε παγκόσμιο επίπεδο και σε περιοχές ελέγχου των εκπομπών, έτσι ώστε περισσότεροι πολίτες της ΕΕ που κατοικούν σε παράκτιες περιοχές να μπορούν να αναπνέουν καθαρό αέρα.»

Θαλάσσιες μεταφορές και περιβάλλον

Οι θαλάσσιες μεταφορές έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα του αέρα σε πολλές παράκτιες πόλεις της Ευρώπης. Τα καυσαέρια των πλοίων αποτελούν σημαντική πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης, μεταξύ άλλων λόγω των εκπομπών οξειδίων του θείου που προέρχονται από την καύση πετρελαίου εξωτερικής καύσης. Τα οξείδια του θείου είναι επιβλαβή για το αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου και δυσχεραίνουν την αναπνοή.

Τα πλοία χρησιμοποιούν παραδοσιακά πετρέλαια εξωτερικής καύσης για την μετακίνησή τους, τα οποία μπορεί να έχουν περιεκτικότητα σε θείο έως και 3,50%. Συγκριτικά, η περιεκτικότητα σε θείο των καυσίμων που χρησιμοποιούν τα φορτηγά οχήματα ή τα επιβατικά αυτοκίνητα δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,001%. Η οδηγία για το θείο του 2012, η οποία αναθεωρήθηκε το 2016, είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών SOx, με τον καθορισμό μέγιστων επιπέδων περιεκτικότητας σε θείο για τα καύσιμα των πλοίων, και ενσωμάτωσε στο δίκαιο της ΕΕ, τόσο εντός περιοχών που προστατεύονται σε περιφερειακό επίπεδο όσο και εκτός αυτών, νέα πρότυπα που καθόρισε ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός.