ΕΕΔΣΑ: έτοιμη λύση για τα βιοαπόβλητα νοικοκυριών και επιχειρήσεων

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Οι Δήμοι να αρχίσουν αμέσως τη ξεχωριστή αποκομιδή των βιοαποβλήτων σε καφέ κάδους, αξιοποιώντας εξοπλισμό και εγκαταστάσεις που ήδη υπάρχουν για μισό εκατομμύριο νοικοκυριά και επιχειρήσεις. 

Αυτό προτείνει ο Γιώργος Ηλιόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΣΔΑ), σε συνέντευξη του στο ecopress, τονίζοντας τα οικονομικά οφέλη για δημότες, Δήμους, την οικονομία και την απασχόληση αλλά και ότι αυτή η δράση αποτελεί αναγκαίο και ικανό βήμα, για να βγει η χώρα από την μαύρη λίστα της κακοδιαχείρισης των απορριμμάτων και των ευρωπροστίμων.

– «Ογδόντα  εξυπηρετούμενοι Δήμοι μπορούν να ξεκινήσουν αμέσως τη χωριστή συλλογή με καφέ κάδους σε κάθε δρόμο, ώστε να εξυπηρετηθούν όλα τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις», τονίζει ο Γιώργος Ηλιόπουλος και σημειώνει ότι:

-«Πρέπει να τρέξουν οι δήμοι της χωροθετήσεις των καφέ κάδων και τα νέα δρομολόγια αποκομιδής προς τις έξι υπάρχουσες διαδημοτικές μονάδες επεξεργασίας βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ), καλύπτοντας το σύνολο του πληθυσμού τους,  δηλαδή 500.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις».

Άμεση νομοθετική λύση

Για τη ξεχωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων σε καφέ κάδους από τους Δήμους, ιδίως αυτούς που επικαλούνται ελλείψεις προσωπικού και διστάζουν να αναμορφώσουν το σύστημα αποκομιδής τους,  ο πρόεδρος της ΕΕΔΣΑ προτείνει λύση άμεσης εφαρμογής, καλώντας την πολιτεία να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση για τις περιορισμένες και απολύτως αναγκαίες προσλήψεις τονίζοντας ότι: «απαιτούνται μόλις τρία άτομα ανά 15.000 κατοίκους»  και ότι «αυτό πρέπει να γίνει άμεσα- εχθές -, καθώς το κόστος δεν βαραίνει τον κρατικό προϋπολογισμό , αλλά τον λογαριασμό ανταποδοτικών τελών».

Κίνδυνος άμεσης παραπομπής της χώρας

-«Πληρώνουμε για τα απόβλητα κουζίνας και κήπων, που βάζουμε στον πράσινο κάδο του Δήμου μας για ταφή σε ΧΥΤΑ πάνω από 30 ευρώ ανά έτος κάθε νοικοκυριό για να βοηθάμε αρνητικά κατά 10% στην κλιματική αλλαγή!» λέει ο πρόεδρος της ΕΕΔΣΑ, επισημαίνοντας ότι αν δεν αναλάβουν πρωτοβουλίες οι Δήμοι «υπάρχει κίνδυνος άμεσης παραπομπής της χώρας, και επιβολή νέου ευρωπροστίμου μετά από το προηγούμενο που ακόμη πληρώνουμε για τους ΧΑΔΑ πολλές δεκάδες εκ ευρώ έως σήμερα».

H συνέντευξη του Γιώργου Ηλιόπουλου

Ολόκληρη η συνέντευξη του Γιώργου Ηλιόπουλου, προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ), που είναι επιστημονικός μη-κερδοσκοπικός οργανισμός στην Ελλάδα και εθνικός αντιπρόσωπος της International Solid Waste Association (ISWA), η οποία  συμβάλει στη διαμόρφωση βιώσιμων λύσεων για την προώθηση της κυκλικής οικονομίας και την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων έχει ως εξής:

-Για ποιούς περιβαλλοντικούς και οικονομικούς λόγους είναι σημαντική η χωριστή συλλογή βιαποβλητων με καφέ κάδους στους Δήμους και τι οφέλη θα έχει;

-Τα απόβλητα που παράγει ένα μέσο ελληνικό νοικοκυριό ανέρχονται σε περίπου 1-1,5 τόνο ανά έτος εκ των οποίων το 35-45% είναι βιοαπόβλητα, προερχόμενα από την κουζίνα κυρίως και από τους κήπους δευτερευόντως. Τα απόβλητα αυτά αν δεν τα επεξεργαστούμε  εμείς οικιακά ή ο δήμος μας εργοστασιακά, με την διαδικασία της κομποστοποίησης, τότε τα οδηγούμε στον γνωστό πράσινο κάδο και τα απορριμματοφόρα του δήμου μας σε ΧΥΤΑ. Αυτή η διαδικασία κοστίζει, υπολογίζοντας το άμεσο κόστος συν την επιβάρυνση από τα τέλη ταφής πάνω από 70 ευρώ ανά τόνο  και οι εκπομπές CO2 από την μεταφορά και την ταφή έχουν αρνητικό μερίδιο  πάνω από 10% στην κλιματική αλλαγή.

Με λίγα λόγια πληρώνουμε για τα απόβλητα κουζίνας και κήπων που βάζουμε στον πράσινο κάδο του Δήμου μας για ταφή σε ΧΥΤΑ πάνω από 30 ευρώ ανά έτος κάθε νοικοκυριό για να βοηθάμε αρνητικά κατά 10% στην κλιματική αλλαγή!

Τα οφέλη, πέραν από την αποφυγή του παραπάνω οικονομικού-περιβαλλοντικού κόστους, είναι και στην οικονομία – γεωργία, καθώς αν μέσω χωριστής συλλογής σε καφέ κάδους, τα βιοαπόβλητα του νοικοκυριού μας κομποστοποιηθούν εργοστασιακά από διαδημοτικές μονάδες επεξεργασίας βιοαποβλήτων ( ΜΕΒΑ), τότε θα δημιουργήσουμε φυσικό λίπασμα άριστης ποιότητας,  χωρίς χημικά και πρόσθετα για χρήση στους κήπους, στο περιαστικό πράσινο , στην γεωργία και ανθοκομία , δημιουργώντας ένα ελληνικό προϊόν και μια αμιγώς νέα ελληνική αγορά που μπορεί να ανέλθει σε  10 εκατ.  ευρώ κύκλο εργασιών (κομποστοποίηση-ενσάκιση-μεταφορά-τελικήή πώληση) και να δημιουργήσει  πάνω από 300 θέσεις εργασίας.

-Για ποιος λόγο δεν έχουν ολοκληρωθεί τα έργα επεξεργασίας σε όλη την Ελλάδα παρά μόνο σε μεμονωμένες περιφέρειες   

-Τα έργα επεξεργασίας (ΜΕΒΑ) αποτελούν αρμοδιότητα κατά βάση των δήμων ή διαδημοτικών φορέων των λεγόμενων ΦΟΔΣΑ και είτε εντάσσονται ως αυτοτελή τμήματα μεγαλύτερων Μονάδων Ανακύκλωσης και Ανάκτησης ( ΜΑΑ) είτε είναι αυτόνομα έργα μικρότερης αποκεντρωμένης κλίμακας. Για να καλυφθούν οι ανάγκες της Ελλάδας απαιτούνται πάνω από 70  διαδημοτικές ΜΕΒΑ,  εκ των οποίων σήμερα λειτουργούν περίπου 6 ενώ είναι σε φάση διαγωνισμού κατασκευής ή σε εξέλιξη εργασιών περίπου άλλες 20-25,  με ορίζοντα λειτουργίας από  το δεύτερο εξάμηνο 2022 έως και το 2024 και οι υπόλοιπες είναι σε φάση προχωρημένης ωρίμανσης,  που σημαίνει λειτουργία πολύ αργότερα το 2025 έως και το 2027

Τα έργα αυτά θα έπρεπε με βάση τις οδηγίες της ΕΕ να λειτουργούν από το 2020 γι αυτό και υπάρχει σήμερα κίνδυνος άμεσης παραπομπής της χώρας, και επιβολή νέου ευρωπροστίμου μετά από το προηγούμενο που ακόμη πληρώνουμε για τους ΧΑΔΑ πολλές δεκάδες εκ ευρώ έως σήμερα.

Οι πολυετείς καθυστερήσεις έχουν να κάνουν κατά κύριο λόγο με τις συνεχείς αλλαγές νομοθεσίας , τη γραφειοκρατία των αδειοδοτήσεων, τις εμπλοκές σε διαγωνισμούς έργων, τη γραφειοκρατία των υπηρεσιών κρατικών ενισχύσεων  και λιγότερο με την  κοινωνική αποδοχή ή την αδράνεια των δήμων, γιατί τα έργα κομποστοποίησης είναι πιο αποδεκτά από τοπικές κοινωνίες, ως φιλικότερα στο περιβάλλον και μειώνουν δραστικά τις επιπτώσεις από τους ΧΥΤΑ.

Ευτυχώς σε μεμονωμένες περιφέρειες ή νομούς ξεκίνησαν να λειτουργούν τέτοια έργα, όπως για παράδειγμα σε Δυτική Αττική, Ιωάννινα, Σέρρες, Χανιά, Φωκίδα, με δυναμικότητα γραμμής βιοαποβλήτων περίπου 150.000 τόνους, καλύπτοντας το περίπου  15% των αναγκών της χώρας. Και στόχος είναι πλέον οι  80 περίπου εξυπηρετούμενοι Δήμοι να ξεκινήσουν την χωριστή συλλογή με καφέ κάδους σε κάθε δρόμο, ώστε να εξυπηρετηθούν όλα τα νοικοκυριά.

-Στις περιφέρειες που υπάρχουν έργα επεξεργασία,  γιατί οι Δήμοι όπως για παράδειγμα  στην Αττική δεν έχουν εφαρμόσει σε μεγάλο βαθμό την χωριστή συλλογή;

-Είναι κρίμα στις περιφέρειες που προανέφερα,  να υπάρχουν εν λειτουργία έργα κομποστοποίησης και αντί όπως υπάρχει δυνατότητα 80 δήμοι να κάνουν εκτεταμένη χωριστή συλλογή,  να κάνουν σήμερα μόνο 28 Δήμοι εντός Αττικής και εκτός Αττικής ακόμη 2-3 Δήμοι,  με πολύ μικρές ποσότητες, πλην εξαιρέσεων όπως για παράδειγμα  οι Δήμοι Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης ή Βριλησσίων,  με πολύ καλά αποτελέσματα.

Και όλα αυτά ενώ υπάρχει ο ειδικός εξοπλισμός, όπως οι κάδοι καφέ, νέα απορριμματοφόρα, που έχει διατεθεί  ή έχουν προμηθευτεί ήδη αρκετά περισσότεροι Δήμοι.

Οι λόγοι έχουν να κάνουν με την ανησυχία των υπηρεσιών αποκομιδής, πως θα χωροθετήσουν τους κάδους και θα ενημερώσουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ( πχ εστίασης) αλλά αυτό πλέον είναι δουλεμένο σε άλλους δήμους και αρκεί η μεταφορά της τεχνογνωσίας μεταξύ τους.

Πλέον δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας και πρέπει να τρέξουν οι δήμοι της χωροθετήσεις των καφέ κάδων και τα νέα δρομολόγια αποκομιδής προς τις 6 υπάρχουσες ΜΕΒΑ, καλύπτοντας το σύνολο του πληθυσμού δηλαδή 500.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Στις περιπτώσεις περιοχών που τα έργα ΜΕΒΑ είναι σε στάδιο ωρίμανσης, θα πρέπει μεταβατικά έως το 2025-2027 να υπάρξουν μικρότερης κλίμακας κινητού τύπου λύσεις επεξεργασίας, για να ξεκινήσει η χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων, έστω και σε μικρότερες ποσότητες

-Ποιές νομοθετικές και χρηματοδοτικές πρωτοβουλίες πρέπει να ληφθούν άμεσα για την επιτάχυνση της χωριστής συλλογής;

-Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες έχουν να κάνουν με τις προδιαγραφές του παραγόμενου κομπόστ, ώστε να είναι ποιοτικό για χρήση πχ σε γεωργία και σε χρηματοδοτικό επίπεδο απαιτείται να προωθηθεί η χρηματοδότηση δράσεων επικοινωνίας, ευαισθητοποίησης, επιβράβευσης των πολιτών και τεχνική υποστήριξης των Δήμων για την χωριστή συλλογή με ειδικό χρηματοδοτικό εργαλείο του ΕΣΠΑ.

–Με ποιο προσωπικό οι δήμοι θα οργανώσουν τα νέα δρομολόγια ειδικά στις περιπτώσεις που έχουν οριακό προσωπικό ;

-Μέχρι η χωριστή συλλογή να αποκτήσει επαρκή κλίμακα ( πχ 15-20% των παραγόμενων βιοαποβλήτων)  θα απαιτηθεί στις περισσότερες περιπτώσεις δήμων, που δεν έχουν πλεονάζων προσωπικό για την  αποκομιδή των βιοαποβλήτων  μόλις 3 άτομα, (ένας οδηγός και δύο  εργαζόμενοι ως πλήρωμα του απορριμματοφόρου) Δηλαδή  θα απαιτηθεί ενίσχυση σε αρχική φάση με πλήρωμα τρία άτομα ανά 15.000 κατοίκους.  Συνεπώς ένας δήμος με 60.00 κατοίκους θέλει 12 άτομα ενίσχυση προσωπικού.

Αυτό πρέπει να γίνει άμεσα- εχθές – με νομοθετική ρύθμιση, καθώς το κόστος δεν βαραίνει τον κρατικό προϋπολογισμό , αλλά τον λογαριασμό ανταποδοτικών τελών, που πληρώνουν οι πολίτες στους Δήμους και η παρουσία του προσωπικού αυτού βοηθά όπως αναφέραμε ήδη στην μείωση του κόστους διαχείρισης που σήμερα γίνεται στους ΧΥΤΑ.