Του Αργύρη Δεμερτζή/
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή σε 12 κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, τα οποία δεν έχουν ακόμη μεταφέρει τους κανόνες της ΕΕ για την ηλεκτρονική τιμολόγηση στις δημόσιες συμβάσεις ή δεν έχουν εφαρμόσει το ευρωπαϊκό πρότυπο ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
Οι άλλες χώρες που έλαβαν την προειδοποιητική επιστολή είναι: Γαλλία, Ιρλανδία, Ισπανία, Κύπρος, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία και Φινλανδία.
«Έξυπνες Δημόσιες Συμβάσεις»
«Έξυπνες Δημόσιες Συμβάσεις» σημαίνει:
- Καθαρές και διαφανείς διαδικασίες,
- Λιγότερη γραφειοκρατία,
- Υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού,
- Καλύτερη σχέση ποιότητας-τιμής για τον Δημόσιο Τομέα και
- Εύκολη πρόσβαση στους δημόσιους διαγωνισμούς για τις επιχειρήσεις.
Όπως επισήμανε η Τζούλια Τσαλίκη, Επιθεωρήτρια Δημοσίων Έργων και Πρόεδρος Δ.Σ. του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλ. Ανωτ. Σχολών, Τμήματος Αττικής κατά την ομιλία της στην παρουσίαση του βιβλίου του Ζήση Παπασταμάτη, Πολιτικού Μηχανικού, με τίτλο «Εκτέλεση – Επίβλεψη Δημοσίων Έργων – Πρότυπος Οδηγός με τον Ν. 4412/2016» (Εκδόσεις Ζήτη), σε ειδική εκδήλωση στο ΤΜΕΔΕ, δείτε εδώ αναλυτικό ρεπορτάζ και βίντεο στο ecopres – παρουσιάζοντας παράλληλα στοιχεία από τους διαγωνισμούς στο ΕΣΗΔΗΣ από τα οποία προκύπτει ότι οι μηχανικοί των υποστελεχωμένων ΟΤΑ φέρουν το μεγαλύτερο βάρος των συμβάσεων δημοσίων έργων.
Ευρωπαϊκό πρότυπο
Σύμφωνα με την προειδοποιητική επιστολή της ΕΕ έως τις 17 Απριλίου 2019 οι δημόσιες αρχές που ασχολούνται με τις δημόσιες συμβάσεις στην ΕΕ όφειλαν να είχαν συμμορφωθεί με το ευρωπαϊκό πρότυπο για την ηλεκτρονική τιμολόγηση και να ήταν σε θέση να παραλαμβάνουν και να διεκπεραιώνουν τα ηλεκτρονικά τιμολόγια αναλόγως. Σύμφωνα με την Επιτροπή, το εν λόγω πρότυπο συμβάλλει στην εξασφάλιση της έγκαιρης και αυτόματης διεκπεραίωσης των ηλεκτρονικών τιμολογίων και πληρωμών των εταιρειών, διευκολύνει τις επιχειρήσεις να διαχειρίζονται τις συμβάσεις τους σε οποιοδήποτε κράτος μέλος και αυξάνει την ελκυστικότητα των δημόσιων συμβάσεων για τις επιχειρήσεις.
33 εκατ. ευρώ επιχορηγήσεις
Η Επιτροπή, για να βοηθήσει τα κράτη μέλη στην εφαρμογή του νέου προτύπου, επένδυσε πάνω από 33 εκατ. ευρώ σε επιχορηγήσεις, προκειμένου να στηρίξει την υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων ηλεκτρονικής τιμολόγησης, όπως τη διατερματική αυτοματοποίηση, τη ρομποτική και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, μεταξύ άλλων μέσω του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΜΣΕ) για την ηλεκτρονική τιμολόγηση. Τα 12 κράτη μέλη έχουν προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν στα επιχειρήματα της Επιτροπής. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να τους αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη. Εν τω μεταξύ, η Επιτροπή είναι έτοιμη να συνεχίσει την υποστήριξή της προς τα κράτη μέλη στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας.
Τα στοιχεία των έργων και μελετών
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΔ) , όπως παρουσιάστηκαν από την Τζούλια Τσαλίκη, Επιθεωρήτρια Δημοσίων Έργων από την αρχή λειτουργίας του συστήματος, ουσιαστικά από το φθινόπωρο του 2017, δημοσιεύτηκαν 5.063 ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί δημοσίων έργων αξίας 5.870.674.005, διενεργηθήκαν 4.819 ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί, αξίας 5.629.496.395, ενώ 34.407ηταν οι υποβληθείσες προσφορές. Οι Αναθέτουσες Αρχές/Αναθέτοντες Φορείς που δημοσίευσαν τουλάχιστον ένα διαγωνισμό, από την αρχή λειτουργίας του συστήματος είναι 792.
-«Αν κάνουμε την παραδοχή ότι οι εκπτώσεις κυμάνθηκαν στο 50% υπολογίζουμε ότι το συμβατικό αντικείμενο ήταν γύρω τα 3 δις» είπε η ίδια και σημείωσε ότι:.
Τον Μάρτιο του 2019 στο ΕΣΗΔΗΣ δημοσιεύτηκαν 273 ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί αξίας 246.634.889, από τους οποίους:
- Για ΕΡΓΑ ήταν 245 διαγωνισμοί αξίας 220.650.019 και
- Για ΜΕΛΕΤΕΣ – ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 28 διαγωνισμοί ,αξίας 25.984.870.
Οι ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί των Φορέων ΟΤΑ που δημοσιεύτηκαν ήταν 258 με αξία 240.025.417 ενώ των Φορέων Κεντρικής Διοίκησης 11 με αξία 5.967.569. Οι υπόλοιποι ήταν των Λοιπών Φορέων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η κ Τσαλίκη τόνισε ότι οι μηχανικοί των υποστελεχωμένων ΟΤΑ φέρουν το μεγαλύτερο βάρος των συμβάσεων δημοσίων έργων.
Ωστόσο και μόνο η ύπαρξη του ΕΣΗΔΗΣ που θεσμοθετήθηκε το 2011 και μετέπειτα του ΚΗΜΔΣ είναι μεγάλη πρόοδος.
Η πορεία του συστήματος
Έχει νόημα να δούμε την εξέλιξη του όμως είπε η ομιλήτρια σημειώνοντας ειδικότερα ότι:
Το ΕΣΗΔΗΣ βασίζεται στο έργο «Ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημόσιων Προμηθειών (ΕΣΗΔΠ)», που εντάχθηκε αρχικά στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Κοινωνίας της Πληροφορίας του Τρίτου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (με την με αριθ. 143.108-ΚΤΠ/30-12-2003 απόφαση της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Ε.Π. ΚτΠ με θέμα «Ένταξη Πράξης στο Μέτρο 3.1 του Επιχειρησιακού Προγράμματος ‘Κοινωνία της Πληροφορίας», με τίτλο ‘Ανάπτυξη Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημόσιων Προμηθειών (ΕΣΗΔΠ)’»).
Την ίδια περίοδο στο τότε ΥΠΕΧΩΔΕ, στα πλαίσια της Ομάδας Εργασίας, για την ωρίμανση Έργων Κοινωνίας της Πληροφορίας, που συστάθηκε με την με Αριθμ. Πρωτ. ΔΟ/Ο/1/135/Φ.1830 από 30/12/2002 στη ΓΓΔΕ, είχε εκπονηθεί μελέτη «Σύνταξης Προδιαγραφών και Τευχών Δημοπράτησης για τη δημιουργία Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοπρασιών για Δημόσια Έργα». Στις αρχές του 2004 παραδόθηκε το τελικό τεύχος προδιαγραφών, με στόχο τη σύνταξη Τεχνικού Δελτίου και τη δημοπράτηση του έργου στα πλαίσια του Ε.Π. Κοινωνία της Πληροφορίας. Η προσπάθεια αυτή δεν συνεχίστηκε.
Το έργο των προμηθειών συνεχίστηκε με συγχρηματοδότηση, προκηρύχθηκε το 2006 με προϋπολογισμό 14 εκ ευρώ, και συμβασιοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2011στα 9,5 εκ. Ευρώ.
Ταυτόχρονα θεσμοθετήθηκε το ΕΣΗΔΗΣ και η σταδιακή υποχρεωτική του χρήση για όλα τα είδη συμβάσεων.
Οι νέες Οδηγίες της ΕΕ που θεσμοθετήθηκαν το 2014 ενοποιώντας τις διατάξεις για τα διάφορα είδη δημοσίων συμβάσεων διευκόλυναν την εφαρμογή των ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων. Οι Οδηγίες πέρασαν στο Ελληνικό Δίκαιο με το Νόμο 4412/2016.
-«Όμως απέχουμε πολύ από τις «έξυπνες» δημόσιες συμβάσεις και στον τομέα των έργων» υπογράμμισε ολοκληρώνοντας την ομιλία της η κ. Τσαλίκη.
