Eensight: νέο «εργαλείο» μέτρησης των παρεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης

Το eensight είναι  ένα νέο, πρωτοποριακό, εργαλείο μέτρησης και επαλήθευσης που αυξάνει τη διαφάνεια και την αξιοπιστία στον προσδιορισμό του εξοικονομούμενου ενεργειακού κόστους σε κτιριακές εγκαταστάσεις, μεγιστοποιώντας την εμπιστοσύνη επενδυτών σε έργα ενεργειακής απόδοσης. Ταυτόχρονα ανοίγει το δρόμο για την αξιοποίηση συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, οι οποίες μπορούν να προσφέρουν σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας υποκαθιστώντας την ενεργειακή εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

Το εργαλείο eensight και οι λειτουργίες του θα παρουσιαστούν σε ένα ειδικό εργαστήριο διαδικτυακού σεμιναρίου (webinar), το οποίο θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο της διοργάνωσης EUGreenWeek, την Τρίτη 25 Μάϊου, 11.00 π.μ. -12.30 μ.μ. ώρα Ελλάδας. Η συμμετοχή είναι ελεύθερη για όλους όσοι ενδιαφέρονται. Περισσότερες πληροφορίες θα διατίθενται και μέσω του επίσημου site του έργου SENSEI, στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://senseih2020.eu/.

Το εργαλείο eensight, ο μετρητής ενεργειακής απόδοσης τελευταίας γενιάς, προσφέρει όλα τα παραπάνω. Με τεχνολογικό υπόβαθρο την τεχνολογία machinelearning, το εργαλείο eensight εισάγει μία νέα επανάσταση στις ήδη γνωστές αυτοματοποιημένες μεθόδους μέτρησης και επαλήθευσης (Μ&V) της ενεργειακής συμπεριφοράς και απόδοσης κτιρίων, τροφοδοτώντας τα ενδιαφερόμενα μέρη,  επενδυτές, υπεύθυνους πολιτικών αποφάσεων, ιδιοκτήτες κτιρίων και εταιρείες διαχείρισης ενέργειας, με αξιόπιστα και μετρήσιμα δεδομένα σχετικά με το αποτέλεσμα των επενδύσεων σε ολοκληρωμένα έργα ενεργειακής απόδοσης.

Σήμερα, η αδυναμία επαλήθευσης αυτών των δεδομένων με ακρίβεια και πληρότητα, η αμφιβολία ή αβεβαιότητα εκτιμήσεων ως προς το μέγεθος, τη συνέπεια και τη μακροπρόθεσμη διατήρηση της πραγματικής απόδοσης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης, αποτελούν έναν από τους κυριότερους φραγμούς για τις επενδύσεις χαρτοφυλακίου. Απαντώντας σε αυτήν την πρόκληση, ο Σωτήρης Παπαδέλης, Προγραμματιστής και Διευθυντής της εταιρείας HEBESIntelligence, εξηγεί:  «Το αυτοματοποιημένο M&V συνδυάζει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο με τα ήδη γνωστάμεθοδολογικά μοντέλα πρόγνωσης.  Από την πλευρά μας, έχουμε αναπτύξει ένα εργαλείο, μέσω του οποίου είμαστε σε θέση να παρέχουμε συνεχή και ακριβή ανατροφοδότηση σχετικά με τον πιο πιθανό αντίκτυπο των μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε παρεμβάσεις κτιρίων, και να προσφέρουμε πολλαπλά πλεονεκτήματα στην αγορά ενέργειας από την εγγυημένη μέτρηση της εξοικονόμησης. Και συνεχίζει, προσκαλώντας όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη «να συμμετάσχουν στον έλεγχο της betaεφαρμογής με στόχο την περαιτέρω βελτιστοποίησης του εργαλείου eensight».

Συμβαδίζοντας με τους στόχους του Ευρωπαϊκού «Κύματος Ανακαίνισης»

Η ανάπτυξη του νέου εργαλείου συνάδει με τον στρατηγικό στόχο της Ε.Ε. να «θεσπίσει ένα αξιόπιστο σύστημα πιστοποίησης των μετρητών ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια, το οποίο θα μπορεί να μετρά τις πραγματικές βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης», όπως περιγράφεται στην Πρωτοβουλία για την πρόκληση ενός «Κύματος Ανακαινίσεων» στην Ευρώπη^[1]  (EURenovationWave).

Εφαρμογή Ανοιχτού Κώδικα

Το εργαλείο eensight,  έχει αναπτυχθεί, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έργου SENSEI, το οποίο υποστηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα HORIZON 2020, το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο για την Έρευνα και την Καινοτομία. Η πρόσφατη έκθεση του SENSEI με τίτλο «Μέθοδοι για τη δυναμική μέτρηση και επαλήθευση της ενεργειακής εξοικονόμησης» (“Methodsforthedynamicmeasurementandverificationofenergysavings“),  περιγράφει λεπτομερώς τις λειτουργίες και δυνατότητες του eensight, το οποίο έχει αναπτυχθεί ως εφαρμογή ανοιχτού κώδικα. Ως τέτοια διατίθεται ελεύθερα προς χρήση και αναπαραγωγή από τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Ανατρέποντας τα δεδομένα στα έργα ανακατασκευής κτιρίων –μέσα από την οπτική των επενδυτών

Σύμφωνα με τον MurrayBirt, SeniorESGStrategist στον Όμιλο DWSGroup και μέλος της διευθύνουσας επιτροπής της ομάδας χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ενεργειακής απόδοσης (EEFIG^[2]), ο οποίος μάλιστα έχει προλογίσει την πρόσφατη έκθεση αποτελεσμάτων του έργου SENSEI,«η αξιόπιστη μέτρηση της εξοικονόμησης ενέργειας αποτελεί τη βάση για τη σύνδεση της αγοράς ενέργειας με τον κατασκευαστικό τομέα. Η εμπειρία από αρκετές Πολιτείες των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων της Καλιφόρνιας και της Νέας Υόρκης, επιβεβαιώνει ότι τα αξιόπιστα αποτελέσματα μετρήσεων παρέχουν εγγυημένα κίνητρα προς τις εταιρείες διανομής ενέργειας για τη σύναψη συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, ανατρέποντας τα μέχρι τώρα δεδομένα στα έργα κτιριακών αναβαθμίσεων μόνο για λόγους εξοικονόμησης ενεργειακού κόστους. Από αυτήν την οπτική, οι αξιόπιστες τεχνικές μετρήσεων  θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τη συμβατική εμπλοκή εταιρειών διανομής ενέργειας σε ολοκληρωμένα έργα ενεργειακής αναβάθμισης κτιριακών εγκαταστάσεων, συμβάλλοντας στην επιτάχυνση της ενεργειακής απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα ή στον περιορισμό δαπανηρών επενδύσεων για την αναβάθμιση του δικτύου ενέργειας.» Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται η ερευνητική έκθεση της DWS^[3], η οποία συστήνει στην Ε.Ε. τη συνεργασία με πρωτοβουλίες όπως το SENSEIγια την δημιουργία μίας ψηφιακής ατζέντας προτάσεων για την ενεργειακή απόδοση, η οποία θα κατευθύνει τους παρόχους ενεργειακών υπηρεσιών προς την κατάρτιση συμβάσεων με γνώμονα την αρχή της «Πληρωμής για Απόδοση» (“PayforPerformance”).

Επιτάχυνση της μείωσηκτιριακών εκπομπών CO2

Το εργαλείο eensight ανοίγει το δρόμο προς καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα που ικανοποιούν όλο και περισσότερο τις επιδιώξεις επενδυτών, συμβάλλοντας στην άρση των επενδυτικών φραγμών στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης.  «Το μετρήσιμο εξοικονομούμενο ενεργειακό κόστοςείναι αυτό το βασικό στοιχείο που καλλιεργεί το έδαφος για την ανάπτυξη ολοκληρωμένων τεχνολογικών λύσεων ικανών να παρέχουν εγγυήσεις απόδοσης και να ενθαρρύνουν τη σύναψη συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης. Η Ε.Ε. χρειάζεται ένα επικαιροποιημένο ρυθμιστικό πλαίσιο για την εφαρμογή προγραμμάτων «πληρωμής για απόδοση», τα οποία θα δημιουργήσουν επενδυτικές ευκαιρίες εστιασμένες στον κατασκευαστικό τομέα», υποστηρίζει ο Φίλιππος Αναγνωστόπουλος, SeniorAssociate στο Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Ενέργειας και Κλιματικής Πολιτικής (IEECP) και συντονιστής του έργου SENSEI.

Στην επίσημη ιστοσελίδα του έργου SENSEI (https: //senseih2020.eu/), είναι διαθέσιμες περισσότερες πληροφορίες για το εργαλείο eensight και τα προγράμματα «Πληρωμής για Απόδοση» (Pay-for-Performance). Παράλληλα παρουσιάζονται παραδείγματαεπιτυχημένων εφαρμογών των προγραμμάτων Pay-for-Performanceκαι τοαπαραίτητορυθμιστικό πλαίσιο. Στην ίδια ηλεκτρονική διεύθυνση είναι επίσης διαθέσιμη η φόρμα εγγραφής στην κοινότητα του SENSEI, στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι ώστε να ενημερώνονταιγια τα νέα και την εξέλιξη της πορείας του Έργου.

Το Έργο SENSEI

Το Έργο SENSEIυλοποιείται και χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος HORIZON 2020 για την Έρευνα και την Καινοτομία.Κύριος στόχος του είναι η ανάπτυξη επιχειρηματικών μοντέλων «Πληρωμής για Απόδοση» (Pay-for-Performance), η αξία των οποίων έγκειται στην ενεργειακή απόδοση, ως υπηρεσία παροχής του δικτύου, η οποία ανταμείβεται απευθείας από τα εξοικονομούμενα ενεργειακά κόστη, και ως ανταποδοτική επενδυτική δαπάνη για την προσέλκυση ιδιωτικής χρηματοδότησης σε ριζικές ενεργειακές ανακαινίσεις κτιρίων.

Ειδικότερα το SENSEI εστιάζειστην ανάπτυξη ενός μοντέλου “Pay-for-Performance” το οποίο θα συνδυάζει τις βασικές αρχές των προγραμμάτων «Πληρωμής για Απόδοση»(P4P)με τα μοντέλα «Σύμβασης για Ενεργειακή Απόδοση» (EnergyPerformanceContracting–EPC). Στο πλαίσιο αυτό, διοργανώνει παιχνίδια διαπραγματεύσεων με την ενεργή συμμετοχή των μερών που εμπλέκονται σε έργα ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και στόχο την προσαρμογή του επιχειρησιακού μοντέλου του SENSEIστις ιδιαίτερες ανάγκες τους.

Με κύρια επιδίωξη τις βελτιώσεις στην ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και την προσέλκυση επενδύσεων στον τομέα, το SENSEIαναμένεται να συμβάλει στην ενίσχυση των προσπαθειών της επιχειρηματικής κοινότητας για την επίτευξη των στόχων της Ε.Ε. για το κλίμα, προτείνοντας παράλληλα εναλλακτικές λύσειςως προς την επέκταση του συστήματος παραγωγής ενέργειας με νέους σταθμούςκαι τη μείωση του λειτουργικού κόστους των υπαρχόντων υποδομών.

Σχετικά με την HEBESIntelligence

HHEBES υπήρξε ο εμπνευστής του έργου SENSEI, όπου συμμετέχει ως τεχνικός υπεύθυνος και υπεύθυνος διαχείρισης ποιότητας. H κύρια τεχνογνωσία της εταιρείας έγκειται στην παροχή νέων τεχνολογικών μεθόδων και εργαλείων για την υποστήριξη έργων βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας με εγγυήσεις επίδοσης (performanceguarantees), συμπεριλαμβανομένων εργαλείων εκτίμησης της ενεργειακής αποδοτικότητας σε πραγματικό χρόνο και βέλτιστου ελέγχου των κτιριακών συστημάτων.Στόχος είναι να καταστεί η ενεργειακή απόδοση ελκυστική για πηγές χρηματοδότησηςμε τρόπο επωφελή τόσο για τους ιδιοκτήτες των έργων (κτιρίων) όσο και για το ίδιο τοενεργειακό σύστημα στο σύνολό του.

Σχετικά με το IEECP

Το Ινστιτούτο για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ενέργειας και Κλίματος (InstituteforEuropeanEnergyandClimatePolicy IEECP) είναι ένα μη κερδοσκοπικό διεθνές ερευνητικό ινστιτούτο που συγκεντρώνει κορυφαίους εμπειρογνώμονες στην ενεργειακή απόδοση και την πολιτική για το κλίμα. Το IEECP παρέχει λύσεις επιχειρηματικού μοντέλου, πλατφόρμες δικτύωσης και γνώσεις με στόχο τη διασφάλιση παροχής των κατάλληλων εργαλείων προς την Ε.Ε., τις εθνικές και τοπικές αρχές για την υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ και της Συμφωνίας του Παρισιού.

Σχετικά με τον Όμιλο DWS

Ο Όμιλος DWS (DWS) αποτελεί έναν από τους κορυφαίους επενδυτικούς ομίλους στον κόσμο, με €793 δισ. υπό τη διαχείρισή του (από τις 31 Δεκεμβρίου 2020). Διαθέτονταςεμπειρία άνω των 60 ετών, διατηρεί υψηλή φήμη και αξιοπιστία στη Γερμανία, την Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία, ενώ αναγνωρίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο ως αξιόπιστος πάροχος ολοκληρωμένων επενδυτικών λύσεων, σταθερότητας και καινοτομίας σε ένα πλήρες φάσμα επενδυτικών κλάδων. Επιπλέον, 0 Όμιλος DWS είναι ιδρυτικό μέλος της πρωτοβουλίας NetZeroAssetManagers.

Επισκόπηση του τομέα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων

• Η κατανάλωση ενέργειας από τα κτίρια αγγίζει το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ευρώπη. Έως το 2050, το 75-90% των σημερινών κτιρίων θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται, παρόλο που το 75% αυτών έχουν κατασκευαστεί χωρίς ή με ελάχιστη εστίαση στην ενεργειακή απόδοση[4].
• Σήμερα, οι ριζικές ανακατασκευές κτιρίων χρηματοδοτούνται από ιδιώτες ή/και μέσω κρατικών μηχανισμών χρηματοδότησης. Αυτό σημαίνει ότι η ο τομέας της ενεργειακής απόδοσης υποστηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από έναν συνδυασμό της εξοικονόμησης που επιτυγχάνουν οι καταναλωτές και δανείων και κρατικών επιδοτήσεων, σε αντίθεση σχεδόν με υπόλοιπα επιμέρους τμήματα του συστήματος ενέργειας. Οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας δεν μπορούν επί του παρόντος να επενδύσουν ή να συνάψουν συμβάσεις για τη μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας με τον ίδιο τρόπο που επενδύουν ή συνάπτουν συμβόλαια για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι εταιρείες εφοδιασμού θέρμανσης δεν είναι σε θέση να συνάψουν συμβάσεις για ριζικές ανακατασκευές των συστημάτων θέρμανσης κτιρίων ως εναλλακτική στην εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Τα ενεργειακά δίκτυα δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή απόδοση ως εναλλακτική λύση της επέκτασης της υποδομής του δικτύου.
• Στο πλαίσιο έρευνας σε αξιωματούχους της κεντρικής τράπεζας και του εθνικού υπουργείου Οικονομικών διαπιστώθηκε ότι η ανακατασκευή κτιρίων αποτελεί ένα σημαντικό μέτρο τόνωσης της ανάπτυξης και μείωσης των εκπομπών άνθρακα[5].
• Προ πανδημίας, στην Ευρώπη ο τομέας και τα έργα ανακατασκευής κτιρίων απασχολούσε περίπου 7,5 εκατομμύρια ειδικότητες και επαγγέλματα. Ένας πιθανός τριπλασιασμός των έργων αυτών θα σήμαινε τη δημιουργία 2 – 4 εκατομμύρια επιπλέον θέσεων εργασίας στον κατασκευαστικό τομέα και την παράλληλη τόνωση των  θέσεων εργασίας στον τομέα κατασκευαστικών προϊόντων. Ωστόσο το ποσοστό κτιρίων που υποβάλλονται σε ριζική ανακατασκευή ανά έτος αγγίζει μόλις το 0,2% έως 0,3%.[6]
• Ο στόχος που θέτει η  Πρωτοβουλία της Ε.Ε. για το «Κύμα Ανακαίνισης» αφορά στην ανακαίνιση του 3% του συνολικού κτιριακού αποθέματος (35 εκατομμύρια κτίρια στην ΕΕ) ετησίως, πράγμα που σημαίνει ότι ο τρέχων ρυθμός κτιριακών ανακατασκευών πρέπει να αυξηθεί κατά 10 έως 15 φορές.

Μοντέλα Pay for Performance (P4P) και παραδείγματα

Σε ένα P4P (Πληρωμή για Απόδοση) σχήμα για τη χρηματοδότηση έργων ενεργειακής αναβάθμισης, οι χρηματοοικονομικές ροές μεταξύ των εμπλεκομένων μερών συνδέονται με την πραγματική εξοικονομούμενη ενέργεια, όπως αυτή προσδιορίζεται μέσα από διαδικασίες μέτρησης και επαλήθευσης σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και με τις κατάλληλες προσαρμογές στις εκάστοτε συνθήκες. Στο πλαίσιο αυτής της προσέγγισης, η ακριβής τεκμηρίωση της εξοικονομούμενης ενέργειας μέσα από «ευφυή» συστήματα μετρήσεων, ενθαρρύνει τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε ενεργειακά αποδοτικά κτίρια και τις διαφανείς χρηματοοικονομκές ροές (πληρωμή). Την ίδια στιγμήεπιτρέπει τον υπολογισμό της «επιστροφή επί της επένδυσης» (ROI) σε συνάρτηση με το ακριβές και μετρήσιμοαποτέλεσματης ενεργειακής εξοικονόμησης που επιτυγχάνεται στα κτίρια (απόδοση).

Παραδείγματα σχημάτων Pay for Performance

[1]https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/eu_renovation_wave_strategy.pdf(για την ελληνική έκδοση: https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:0638aa1d-0f02-11eb-bc07 01aa75ed71a1.0021.02/DOC_1&format=PDF

[2]EEFIG was established by the European Commission and UNEP FI www.eefig.eu

[3]DWS May 2020. “ www.dws.com/en-gb/insights/global-research-institute/green-healthy-buildings-as-economic-stimulus/

[4]EU Commission 2019

[5]Hepburn et al 2020

[6]EU Commission, IPSOS, Navigant; Feb 2019