ΕΕΔΣΑ: πως η Ελλάδα μπορεί να γίνει πρωταθλήτρια ανακύκλωσης πλαστικών

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Εφαρμόζοντας σύστημα χωριστής συλλογής των πλαστικών συσκευασιών (πχ κενών φιαλών) με παροχή κινήτρων/αντικινήτρων για την επιστροφή από τους καταναλωτές στα σημεία πώλησης,  από την πρώτη χρονιά εφαρμογής το 2019 , η Λιθουανία έγινε  πρωταθλήτρια στην ανακύκλωση πλαστικών συσκευασιών στην  ΕΕ  με ποσοστό 70% ενώ την δεύτερη χρονιά, το 2020 η ανακύκλωση ανέρχεται στο 90%.

Με αφορμή την ανακοίνωση  των στοιχείων της Eurostat 2019 για την ανακύκλωση στις χώρες της Ευρώπης από τα οποία προκύπτει ότι η Ελλάδα με ποσοστό 38% είναι κάτω από το 41% του μέσου ευρωπαϊκού όρου ανακύκλωσης πλαστικών ο Γιώργος Ηλιόπουλος πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ) τονίζει ότι  “ο δρόμος  αν θέλουμε να ανεβάσουμε τους ρυθμούς ανακύκλωσης και να δημιουργήσουμε νέες βιομηχανίες παραγωγής α υλών από ποιοτική ανακυκλωμένη α ύλη στην χώρα μας είναι η χωριστή συλλογή των πλαστικών συσκευασιών ( πχ κενών φιαλών) με παροχή κινήτρων/αντικινήτρων για την επιστροφή από τους καταναλωτές στα σημεία πώλησης”,  αναφέροντας το παράδειγμα της Λιθουανίας.

Το παράδειγμα της Λιθουανίας

-«Αυτό το έκανε η  Λιθουανία  -μια χώρα με λιγότερο από 3 εκ πληθυσμό-  δημιουργώντας 1.100 σημεία αυτόματης και μη- επιστροφής κενών φιαλών, σε super/mini markets επιφάνειας άνω των 300 τετραγωνικών  σε όλη τη χώρα. Κατά την πώληση υπάρχει χρέωση εγγυοδοτικού αντιτίμου 0,1 ευρώ ανά φιάλη που επιστρέφεται στον καταναλωτή, όταν πηγαίνει την άδεια φιάλη στα σημεία επιστροφής. Το  σύστημα  της Λιθουανίας, εκτός από φιάλες πλαστικού περιλαμβάνει και φιάλες αλουμινίου και γυαλιού . Με την λειτουργία του  δημιούργησε 1.200 θέσεις εργασίας , με αρχική επένδυση που αποσβένεται σε ~ 5 έτη.

Με την πρώτη χρονιά εφαρμογής το 2019 , η Λιθουανία έγινε  πρωταθλήτρια στην ανακύκλωση πλαστικών συσκευασιών στην  ΕΕ (70%) ενώ την δεύτερη χρονιά το 2020 η ανακύκλωση ανέρχεται στο 90%» τονίζει ο Γιώργος Ηλιόπουλος.

Ο πρόεδρος της ΕΕΔΣΑ επισημαίνει ακόμη ότι:

• Η ανακύκλωση αποβλήτων πλαστικών συσκευασιών στην Ελλάδα  με ποσοστό  38%, έχει πολύ μεγάλα περιθώρια βελτίωσης με απλή σύγκριση με χώρες όπως Λιθουανία, Τσεχία, Βουλγαρία με ποσοστά 55-70%.
• Η παραγωγή αποβλήτων πλαστικών συσκευασιών στην Ελλάδα, αυξάνεται σε συσχέτιση με την αύξηση του ΑΕΠ, δηλαδή δυστυχώς δεν υπάρχει καμία ενέργεια κατάλληλης κλίμακας για την πρόληψη παραγωγής αποβλήτων πλαστικών συσκευασιών.
• Η ανακύκλωση αποβλήτων πλαστικών συσκευασιών στην Ελλάδα του 38%, δεν σημαίνει ότι γίνεται  κυκλική διαχείριση τους με παραγωγή νέων α υλών  εντός της Ελλάδας ή ακόμη και της ΕΕ, που είμαστε μέλη, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό τους εκείνη την περίοδο:

Α) οδηγείτο σε χώρες εκτός ΕΕ (την επίμαχη περίοδο μεγάλο ποσοστό οδηγούταν στην ΚΙΝΑ)

Β) στις οποίες χώρες,   δεν γνωρίζουμε σε τι βαθμό ανακυκλώθηκε , ή δυστυχώς απλά υποκυκλώθηκε ή ακόμη χρησιμοποιήθηκε για ανάκτηση ενέργειας.

Τα στοιχεία της Eurostat

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν στη δημοσιότητα μεταξύ 2009 και 2019, ο όγκος των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών που παρήχθησαν ανά κάτοικο αυξήθηκε κατά 24% (+6,7 κιλά). Την ίδια περίοδο αυξήθηκε κατακόρυφα ο όγκος ανακύκλωσης των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών, κατά 50%. Παρά τη βελτίωση αυτή, η ποσότητα πλαστικών συσκευασιών που δεν ανακυκλώθηκε αυξήθηκε κατά 2 κιλά ανά κάτοικο από το 2009, λόγω της μεγαλύτερης αύξησης στην απόλυτη τιμή των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών που παράγονται.

Το 2019, εκτιμάται ότι το 41% των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών ανακυκλώθηκε στην ΕΕ. Εννέα κράτη μέλη της ΕΕ ανακύκλωσαν περισσότερα από τα μισά από τα απορρίμματα πλαστικών συσκευασιών που παρήχθησαν: Λιθουανία (70%), Τσεχία (61%), Βουλγαρία (59%, στοιχεία 2018), Ολλανδία (57%), Σουηδία και Σλοβακία (και οι δύο 53% ), Ισπανία (52%), Κύπρος (51%) και Σλοβενία (50%).

Αντίθετα, λιγότερο από το ένα τρίτο των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών ανακυκλώθηκε στη Μάλτα (11%), στη Γαλλία (27%), στην Ιρλανδία (28%), στην Αυστρία (31%), στην Πολωνία (32%) και στην Ουγγαρία ( 33%).

Στην Ελλάδα, το 2019, ανακυκλώθηκε το 38% των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.

Το 2019, κάθε άτομο που ζούσε στην  ΕΕ παρήγαγε 34,4 kg απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών, εκ των οποίων 14,1 kg  ανακυκλώθηκαν.

Μεταξύ 2009 και 2019, ο όγκος των πλαστικών απορριμμάτων συσκευασίας ανά κάτοικο αυξήθηκε κατά 24 % (+ 6,7 kg).

Ο όγκος ανακύκλωσης των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών αυξήθηκε απότομα κατά την ίδια περίοδο, κατά 50 % (+ 4,7 kg).

Παρά τη βελτίωση αυτή, η ποσότητα πλαστικών συσκευασιών που δεν ανακυκλώθηκαν αυξήθηκε κατά 2,0 kg ανά κάτοικο από το 2009 λόγω της μεγαλύτερης αύξησης της απόλυτης τιμής των παραγόμενων πλαστικών απορριμμάτων συσκευασίας.