Εγκαινιάστηκε η ηλεκτρική διασύνδεση των πρώτων νησιών των Κυκλάδων – Τα οφέλη του έργου – Οι διασυνδέσεις Euroasia, LEG Ι, Interconnector South Aegean και η Κρήτη

Της Μάχης Τράτσα/

Τη Δευτέρα στον υποσταθμό της Σύρου ο Πρωθυπουργός – Η Κρήτη στο σταυροδρόμι ηλεκτρικών διασυνδέσεων από Ισραήλ και Λιβύη

Τη Δευτέρα ο πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας  βρέθηκε στη Σύρο για να εγκαινιάσει την πρώτη από τις τέσσερις φάσεις του πολυαναμενόμενου έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτρισμού. Ένα έργο που προκηρύχθηκε τον Ιούλιο του 2014 και έχει τρεις στόχους:

– ελάφρυνση των καταναλωτών (σε βάθος χρόνου και με την πρόοδο των διασυνδέσεων) από τις επιβαρύνσεις για Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) στα τιμολόγια ρεύματος

– απεξάρτηση των νησιών από τους ρυπογόνους θερμικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής που «καίνε» ντίζελ και μαζούτ.

– εκμετάλλευση του υψηλού αιολικού και ηλιακού δυναμικού των νησιών προς επίτευξη των εθνικών δεσμευτικών στόχων για το κλίμα και το περιβάλλον

Βεβαίως, για να «εξαφανιστούν» οι χρεώσεις ΥΚΩ από τους λογαριασμούς θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι διασυνδέσεις και των υπόλοιπων νησιών του Αιγαίου και της Κρήτης, ωστόσο το πρώτο βήμα έγινε.

Από την πρώτη φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων (έργο προϋπολογισμού 245 εκατ. ευρώ) ολοκληρώθηκε επιτυχώς η δοκιμαστική λειτουργία του υποθαλάσσιου καλωδίου που συνδέει τη Σύρο με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ) μέσω του υποσταθμού του Λαυρίου και έγινε η ηλέκτριση των καλωδίων που συνδέουν τη Σύρο με την Τήνο και την Πάρο. Από το καλώδιο ηλεκτροδοτούνται και τα νησιά που ήταν συνδεδεμένα με τον σταθμό της Πάρου _ Αντίπαρος, Νάξος, Κουφονήσι, Σχοινούσα, Ηρακλειά, Ίος, Σίκινος και Φολέγανδρος. Ο κύκλος θα κλείσει όταν θα πάρει ρεύμα από το διασυνδεδεμένο σύστημα και η Μύκονος, ωστόσο ορισμένα τεχνικά προβλήματα πήγαν πίσω τον προγραμματισμό.

Από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της α΄ φάσης της διασύνδεσης το συνολικό όφελος εκτιμάται στα 80 εκατ. ευρώ (από τη μείωση των ΥΚΩ). Όπως υποστηρίζουν στελέχη του ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας), το τελικό ισοζύγιο στους λογαριασμούς ρεύματος θα είναι θετικό για τους καταναλωτές, καθώς αν και αναμένεται θα αυξηθούν οι ρυθμιστικές χρεώσεις για το σύστημα μεταφοράς, η μείωση στα τιμολόγια από τις χρεώσεις ΥΚΩ θα είναι μεγαλύτερη.

Η Β’ Φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων (σύνδεση Πάρου –  Νάξου, Νάξου –  Μυκόνου, αναβάθμιση της υφιστάμενης καλωδιακής σύνδεσης Άνδρου – Τήνου και Άνδρου – Λιβαδιού Εύβοιας), συνολικού προϋπολογισμού 71 εκατ. ευρώ, βρίσκεται στη φάση της αξιολόγησης των τεχνικών και οικονομικών προσφορών για την ανάθεση των επιμέρους υποέργων. Ο στόχος είναι το έργο να έχει ολοκληρωθεί εντός του 2019. Η τρίτη φάση, προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, περιλαμβάνει πόντιση δεύτερου καλωδίου Λαυρίου – Σύρου και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί προς το τέλος του 2020. Όσο για την τέταρτη φάση διασύνδεσης των Κυκλάδων (Λαυρίου –  Σερίφου, Σερίφου –  Μήλου, Μήλου –  θήρας και Θήρας με Πάρου ή Νάξου) μόλις εντάχθηκε στο νέο δεκαετές επιχειρησιακό σχέδιο 2019-2028 του ΑΔΜΗΕ.

Για τη διασύνδεση των Δωδεκανήσων εξετάζονται δύο τρόποι: είτε ακτινικά από την Κρήτη, είτε απευθείας με την Αττική.  

Για τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου ελέγχεται η πρόταση διασύνδεσης με το ΕΣΜΗΕ από το Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης Αλιβερίου αν και η λύση της αυτόνομης ανάπτυξης με χρήση φυσικού αερίου εμφανίζεται οικονομικότερη των λύσεων διασύνδεσης.

Οι διασυνδέσεις Euroasia, LEG Ι, SouthAegean Interconnector και η Κρήτη

Σχετικά με τη μικρή διασύνδεση της Κρήτης (με την Πελοπόννησο), προϋπολογισμού 330 εκατ. ευρώ, αναμένεται να βγουν τα τεύχη δημοπράτησης. Ο σχεδιασμός του ΑΔΜΗΕ προβλέπει ότι το έργο θα έχει ολοκληρωθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2020. Για την μεγάλη διασύνδεση (Αττική –  Κρήτη) έχει υπογραφεί συμφωνία με τον φορέα υλοποίησης του EuroAsia Interconnector (αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας –  Κύπρου –  Ισραήλ) προκειμένου το έργο να κατασκευαστεί από κοινή εταιρεία, στην οποία ο ΑΔΜΗΕ θα ελέγχει το 51% και θα αναλάβει τη διαχείριση του καλωδίου.

Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες, κάτι αρχίζει να κινείται και με το πρότζεκτ «LEG Ι» που φιλοδοξεί να μετατρέψει την Κρήτη σε κόμβο διασύνδεσης των ηλεκτρικών δικτύων της Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής (Λιβύη). Κλειδί για τις εξελίξεις μπορεί να αποτελέσει το μεγάλο έργο ελληνικού ενδιαφέροντος της  διασύνδεσης της Κρήτης και του Νότιου Αιγαίου  (South – Aegean Interconnector), το οποίο σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης ξαναμπήκε στη λίστα με τα έργα προτεραιότητας για την κυβέρνηση.

Με βάση τις προβλεπόμενες διαδικασίες αξιολόγησης, η διασύνδεση South Aegean  Interconnector παραμένει ως έργο προτεραιότητας στις επικαιροποιημένες λίστες ευρωπαϊκών διασυνδέσεων του ENTSO – e και στα Έργα Κοινού ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest, PCI) το 2016 και το 2018, καθώς αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού διασυνδεδεμένου συστήματος.

Η κατασκευή του LEG Ι περιλαμβάνει πόντιση υποβρύχιου καλωδίου συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης ισχύος 2.000 μεγαβάτ, το οποίο θα συνδέει την Αφρική με την Ευρώπη, μέσω της Κρήτης βάσει των σχεδιαζόμενων ηλεκτρικών διασυνδέσεων του νησιού.

Η Ελλάδα υπολείπεται στις ευρωπαϊκές διασυνδέσεις

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τον Οκτώβριο του 2014 την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου να αυξήσει τον υφιστάμενο στόχο για ηλεκτρική διασύνδεση της Ευρώπης από το 10% στο 15% έως το 2030. Στο πλαίσιο αυτό συστήθηκε 15μελής Επιτροπή Ειδικών, η οποία εξέτασε την παρούσα κατάσταση και έθεσε προτεραιότητες.

Αρχικώς, εστίασε στην ανάγκη βελτίωσης της λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω της αποδοτικότερης λειτουργίας των υφισταμένων ηλεκτρικών διασυνδέσεων. Στη συνέχεια, επεσήμανε ότι οι νέες διασυνδέσεις οφείλουν να εκπληρώνουν ορισμένους στόχους:

• Να ελαχιστοποιούν τις τιμολογιακές διαφοροποιήσεις μεταξύ των ενεργειακών προϊόντων σε διάφορες χώρες.

• Να εγγυώνται την απρόσκοπτη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Σε κράτη (όπως ή Ελλάδα) όπου η ονομαστική χωρητικότητα των διασυνδέσεων υπολείπεται πάνω από 30% της αιχμής της ετήσιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, έκρινε ως επείγουσα τη διερεύνηση της κατασκευής νέων ηλεκτρικών διασυνδέσεων.

• Να ενισχύουν την εξαγωγή της περίσσειας παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Σε κράτη όπου η ονομαστική χωρητικότητα των διασυνδέσεων υπολείπεται πάνω από 30% της εγκατεστημένης ονομαστικής ισχύος έργων ΑΠΕ, είναι επείγουσα η διερεύνηση της κατασκευής νέων ηλεκτρικών διασυνδέσεων.

Η Επιτροπή Ειδικών συστήνει πως κάθε έργο διασύνδεσης το οποίο συνεισφέρει στην αύξηση της ονομαστικής χωρητικότητας των διασυνδέσεων έκαστου κράτους – μέλους, προσεγγίζοντας το κατώφλι του 30%, θα πρέπει να υποβάλλει αίτημα ώστε να συμπεριληφθεί στο Δεκαετές Πλάνο Ανάπτυξης (Ten – YearNetwork Development Plan, TYNDP) του ENTSO – e και στα μελλοντικά Έργα Κοινού ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest, PCI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Το έργο της διασύνδεσης του Αιγαίου (South – Aegean Interconnector) εντάχθηκε στο Δεκαετές Πλάνο Ανάπτυξης (Ten – Year Network Development Plan, TYNDP) του ENTSO – e για το 2018.

Πηγή: “Το Βήμα”