Εικόνες της πόλης, που αποτυπώνουν το μεγαλείο και τις αντιφάσεις της

Από τον Βασίλη Σγούτα*

Πάρα πολλές είναι οι εικόνες της Αθήνας που μας συντροφεύουν στην καθημερινότητα μας. Άλλες με τον καιρό σβήνουν και χάνονται, άλλες ανανεώνονται μέσα από νέες εμπειρίες. Κάποιες, κάποιες λίγες, σου εντυπώνονται με πιο δυναμικό και πιο μόνιμο τρόπο, ίσως γιατί το ξάφνιασμα όταν τις πρωτοαντίκρισες σε συγκλόνισε ολόκληρο. Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες της Δυτικής Αττικής όπως τους βλέπεις από τον Αη-Γιώργη του Λυκαβηττού νωρίς το πρωί, είναι αδύνατον να μην παραμείνουν στην μνήμη. Το αιχμηρό πρωινό Αττικό φως τους έχει μετατρέψει σε μια τεράστια θάλασσα από φωτεινούς καθρέφτες που εύκολα σε αποπροσανατολίζουν και που αναπόφευκτα και με πολύ δυναμικό τρόπο σου υπενθυμίζουν τα περιβαλλοντικά αδιέξοδα του Λεκανοπεδίου.

Ημιτελές κτίριο Πειραιώς & Μενάνδρου

Εικόνες

Φευγαλέες εικόνες που δεν ξανάρχονται, άλλες που επαναλαμβάνονται, όλες είναι μικρές στιγμές στον χρόνο, τον προσωπικό χρόνο του καθένα μας στην πόλη αυτή.

Από την κορυφή του Λυκαβηττού, ο αιχμηρός πρωινός ήλιος πάνω στις ανατολικές όψεις των κτιρίων. Και  πάνω στους ηλιακούς θερμοσίφωνες της δυτικής Αθήνας, μια θάλασσα από καθρέφτες που επιστρέφουν το Αττικό φώς.

Οδός Σαλαμίνος

Περπατώντας στο κάτω τμήμα της Ερμού από το Θησείο προς το Γκάζι, και στρίβοντας στο στενό πεζόδρομο που οδηγεί στην Μελιδώνη και την Αγίων Ασωμάτων, μπορείς να καθίσεις σε πεζούλια, που θυμίζουν κερκίδες, απ’ όπου φαίνεται πανοραμικά όλος ο Κεραμεικός, που, απρόσμενα με φόντο την Ακρόπολη, αποκαλύπτεται και μέσα από κενά των κιγκλιδωμάτων της Οδού Πειραιώς.

Βρύση στη Μονή Καισαριανής

Στην αυλή έξω από το μοναστήρι της Καισαριανής, κανάτια, νταμιτζάνες και μπουκάλια έτοιμα να γεμίσουν νερό. Τι κι’ αν τα χαρτιά λένε ότι δεν είναι κατάλληλο, η πίστη και η παράδοση θα είναι πάντα νικητές. Και τα πορτ μπαγκάζ και οι καρότσες θα περιμένουν για την διαδρομή πίσω στο σπίτι, όσο μακριά και αν είναι.

Λίγο μετά το τέρμα του λεωφορείου 550, ένας περίπατος στην προκυμαία μέχρι τον Φλοίσβο. Σε ηλιόλουστες, φουρτουνιασμένες από τον δυνατό γαρμπή, μέρες, άγρια κύματα σκάνε πάνω στους ογκόλιθους και αναπηδούν, αφρίζοντας, ακόμα και τρία μέτρα ψηλά. Θύελλα με ήλιο, εκεί που μόνο γαλήνη ξέραμε και γαλάζιο μέχρι την Αίγινα.

Μετά τον Ναό της Αγίας Τριάδος, μοναδικό είναι το «Γ» που σχηματίζει η Σαλαμίνος με την Ψαρομηλίγκου. Η απόλυτη ηρεμία ενός αστικού τοπίου όπου έχει σταματήσει ο χρόνος.

*Βασίλης Σγούτας: Αρχιτέκτων. Μετά την Νότιο Αφρική και το Ιράκ, σταδιοδρομεί από το 1961 ως εταίρος του Κώστα Σγούτα και από το 1999 με τον Δημήτρη Σγούτα. Αντιπρόεδρος ΣΑΔΑΣ 1983-1984, μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ 1984-2006, Πρόεδρος Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων (UIA) 1999-2002, και από το 2019 Επίτιμος Πρόεδρός της. Το 2007 θεσπίστηκε το Vassilis Sgoutas Prize το οποίο απονέμεται ανά τριετία σε αρχιτέκτονες με έργο σε περιοχές κάτω από το όριο της φτώχειας. Το βιβλίο του A Journey with the Architects of the World (Jovis Verlag, 2017) έχει μεταφραστεί στην κινεζική.

-Πηγή του κειμένου είναι το βιβλίο του Βασίλη Σγούτα με τίτλο:  «Ένας Αθηναίος για την πόλη του» από  τις εκδόσεις ΠΛΕΘΡΟΝ

-Φωτογραφίες: Χαράλαμπος Λουιζίδης, Κατερίνα Γληνού.

-Eξώφυλλο: Βάσω Αβραμοπούλου / Α4 Design