Εκτός σχεδίου: «μπαλάκι» το δικαίωμα δόμησης για εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Η διοικητική ιεραρχία του υπουργείου Περιβάλλοντος αποκρούει το δικαίωμα δόμησης για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες, μέχρι πρότινος άρτιων και οικοδομήσιμων γηπέδων άνω των τεσσάρων στρεμμάτων στις εκτός σχεδίου περιοχές της χώρας  και εξαπολύει επίθεση σε ΤΕΕ, μηχανικούς νομικούς και ιδιοκτήτες, που έχουν ζητήσει να μην εκμηδενιστεί βίαια η ιδιωτική ακίνητη μικροϊδιοκτησία. Στο μεταξύ η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ενόψει των εκλογών, υπόσχεται ότι εξετάζει μεταβατική λύση, προκειμένου να έρθει στη Βουλή το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.

Για ποιές περιπτώσεις και κατηγορίες ακινήτων οι Υπηρεσίες Δόμησης της χώρας έχουν σταματήσει να εκδίδουν οικοδομικές άδειες  και προεγκρίσεις οικοδομικών αδειών για την εκτός σχεδίου δόμηση και ζητούν οδηγίες από το ΥΠΕΝ για την αντιμετώπιση τους. Δείτε εδώ στο ecopress

Αποδέκτης των αλληλοσυγκρουόμενων μηνυμάτων, που εκπέμπονται από το ΥΠΕΝ και αφορούν σε χιλιάδες ιδιοκτήτες σε όλη τη χώρα, ενώ οι ΥΔΟΜ πλέον δεν εκδίδουν οικοδομικές άδειες, απαξιώνονται  περιουσίες και ακυρώνονται συμφωνίες συμβόλαια και επενδύσεις,  είναι ο βουλευτής και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος ΝΔ Χρήστος Μπουκώρος, ο οποίος με δύο ερωτήσεις του στη Βουλή προς τον υπουργό ΠΕΝ Κώστα Σκρέκα επισήμανε τα τεράστια προβλήματα που έχουν προκύψει στην εκτός ορίων δόμηση σε άρτια και οικοδομήσιμα γήπεδα άνω των τεσσάρων στρεμμάτων μετά την έκδοση υπ’ αριθμόν 176/2023 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας. Δείτε εδώ στο ecopress

Άμεση λύση υπόσχεται ο υπουργός

Όπως  πανηγυρικά ανακοινώθηκε την Τετάρτη 15 Μαρτίου 2023 το πρωί, στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έγινε συνάντηση του βουλευτή Μαγνησίας Χρήστου Μπουκώρου με τον υπουργό κ. Κώστα Σκρέκα  από την οποία προέκυψε ότι  «μπαίνει προς επίλυση το θέμα που ανέδειξε ο βουλευτής».

Ειδικότερα, σύμφωνα με τον “Ταχυδρόμο Μαγνησίας” ανακοινώθηκε ότι «αμφότεροι αποδέχθηκαν ότι πρόκειται για ζήτημα που απασχολεί εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες μέχρι πρότινος άρτιων και οικοδομήσιμων οικοπέδων». Επίσης ότι «στο πλαίσιο της συνάντησης, ο υπουργός ενημέρωσε τον βουλευτή Μαγνησίας ότι το θέμα απασχολεί έντονα το σύνολο της Κυβέρνησης και ήδη ετοιμάζεται νομοθετική ρύθμιση μεταβατικού χαρακτήρα, όπως και είχε ζητήσει ο βουλευτής Μαγνησίας Χρήστος Μπουκώρος με τις δύο ερωτήσεις του, μέχρις ότου αντιμετωπιστεί οριστικά το ζήτημα της αναγνώρισης και της κοινοχρησίας οδών».

Δρομολογημένη η κατάργηση και ραντεβού μετά το 2025, λένε οι υπηρεσίες 

Στο μεταξύ όμως έγγραφα ντοκουμέντα από τη γενική διεύθυνση πολεοδομίας και διεύθυνση πολεοδομικού σχεδιασμού του ΥΠΕΝ, που προωθήθηκαν προς απάντηση στην κοινοβουλευτική ερώτηση του κου Μπουκώρου και ταυτοχρόνως κοινοποιήθηκαν προς το Πανελλήνιο Σύλλογο Διπλωματούχων Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών (ΠΣΔΑΤΜ) –Τμήμα Μαγνησίας, που έθεσε σχετικά ερωτήματα για την εκτός σχεδίου δόμηση, αποκαλύπτουν ότι η κατάργηση δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές είναι ήδη δρομολογημένη και εδραιωμένη στη  νομοθεσία του ΥΠΕΝ και δίνουν ραντεβού για λύση μετά το 2025, αφού ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός αναγνώρισης οδών.

Υπερβάσεις και επιθέσεις

Μάλιστα η έγγραφη απάντηση της διοικητικής ιεραρχίας του υπουργείου εμφανίζεται να υποκαθιστά την πολιτική ηγεσία του υπουργείου και να παρεμβαίνει σε θέματα πολιτικής  ευθύνης, καθώς:

-Με τα αναφερόμενα στο έγγραφο της καθιστά εκ των προτέρων πολεοδομικά και νομικά ανίσχυρη και επισφαλή τη μεταβατική ρύθμιση, που θα δίνει δικαίωμα δόμησης στα ακίνητα της συγκεκριμένης κατηγορίας, μέχρι πρότινος άρτια και οικοδομήσιμα, απορρίπτοντας ευθέως την έκδοση εγκυκλίου και εμμέσως αλλά σαφώς νομοθετική λύση, όπως λέει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ότι θα προωθήσει στη Βουλή.

-Εξαπολύει επίθεση “στο ΤΕΕ και γενικότερα”, εννοώντας όπως συνεπάγεται τους μηχανικούς και άλλους επαγγελματικούς κλάδους, όπως δικηγόρους, συμβολαιογράφους και ιδιοκτήτες, που έχουν ταχθεί δημοσίως υπέρ της σταδιακής και με κανόνες κατάργησης των παρεκκλίσεων της εκτός σχεδίου δόμησης, αφού πρώτα ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός, ώστε να μην εκμηδενιστεί βίαια η ιδιωτική ακίνητη μικροϊδιοκτησία.

Τα τελεσίγραφα της γενικής διεύθυνσης πολεοδομίας του ΥΠΕΝ

Η αυτόνομη απάντηση της γενικής διεύθυνσης πολεοδομίας και διεύθυνση πολεοδομικού σχεδιασμού του ΥΠΕΝ, προς  το Γραφείο Νομικών και Κοινοβουλευτικών θεμάτων του ΥΠΕΝ με θέμα: «ερώτηση 2437/23.2.23 Βουλευτή κ. Χρήστου Μπουκώρου με θέμα «Άμεση ανάγκη εγκυκλίου για αναγνώριση δημοτικών οδών», η οποία υπογράφεται από τον αναπληρωτή προϊστάμενο Σταύρο Λαδά, η οποία έφτασε στο γραφείο του βουλευτή και στον ΠΣΔΑΤΜ Μαγνησίας, συγκεκριμένα:

-Παρακάμπτει  τα μέχρι πρότινος ισχύοντα, δηλαδή να εκδίδονται οικοδομικές άδειες για γήπεδα εκτός σχεδίου που έχουν δημιουργηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. της 24-31.5.1985 με ελάχιστο εμβαδόν 4 στρεμμάτων για την κατά τον κανόνα δόμηση τους.

-Υποστηρίζει ότι η απόφαση 176/2023 της Ολομέλειας του ΣτΕ, «κατά την άποψή μας δεν προσέθεσε κάτι νέο στην ήδη διαμορφωθείσα νομολογία από το 2018»,  η οποία έκρινε «ο περιορισμός της νομοθεσίας (ελάχιστο πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο) ισχύει από το Π.Δ. της 24-31.5.1985 και επομένως δεν νοείται, ούτε οι πολίτες να επιδιώκουν την οικοδόμηση οικοπέδων που δεν πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις, ούτε οι Πολεοδομίες να εκδίδουν οικοδομικές άδειες γι’ αυτές».

-Κάνει λόγο για νομοθεσία του ΥΠΕΝ, που «συμμορφώνεται με την πάγια νομολογία του ΣτΕ για την αναγνώριση των οδών που προσδίδουν πολεοδομικό πρόσωπο στα ακίνητα εκτός σχεδίου προκειμένου αυτά να δύνανται να οικοδομηθούν». Μάλιστα από τη διοικητική ιεραρχία του ΥΠΕΝ  υπογραμμίζεται ότι «κατά την άποψή μας δεν απαιτείται η έκδοση εγκυκλίου, η οποία να αποσαφηνίζει το ισχύον νομοθετικό καθεστώς. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορούσε η έκδοση εγκυκλίου να τροποποιεί την ισχύουσα νομοθεσία, προβλέποντας διαφορετική αντιμετώπιση του θέματος».

-Εξαπολύει επίθεση στο ΤΕΕ και γενικότερα,  αναφερόμενη στην περίοδο επί υπουργίας Κωστή Χατζηδάκη και Δημήτρη Οικονόμου στο ΥΠΕΝ σημειώνοντας ότι: «τον Αύγουστο του 2020 επιχειρήθηκε η νομοθέτηση για τη συμμόρφωση στη διαμορφωθείσα νομολογία» σημειώνοντας ότι: «δεν προχώρησε λόγω σφοδρών αντιδράσεων τόσο από το ΤΕΕ, όσο και γενικότερα καθόσον γινόταν κατανοητό ότι μέχρι την ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων θα περιοριζόταν η δυνατότητα της εκτός σχεδίου δόμησης».  Προσθέτοντας σχετικά ότι:  «το ΥΠΕΝ είχε κινητοποιηθεί ήδη από το 2018, συγκροτώντας σχετικές ομάδες εργασίας για την αντιμετώπιση του θέματος».

Τονίζει ότι «άποψη της Υπηρεσίας μας είναι ότι θα πρέπει να αποφευχθούν επιπλέον καθυστερήσεις και όλοι οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει να συμβάλουμε στην ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, τόσο των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων που έχουν ήδη ξεκινήσει, όσο και των ειδικών μελετών καταγραφής του υφιστάμενου οδικού δικτύου, ούτως ώστε να επιλυθεί το ζήτημα της επιτρεπόμενης δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές, σε συμμόρφωση με την πάγια νομολογία του ΣτΕ και με ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες και τους επενδυτές».  Και σημειώνει ότι:

Είναι επιτρεπτή η μεμονωμένη αναγνώριση εκτός σχεδίου οδών, που προϋφίστανται του 1923 κατά βάση με την έκδοση σχετικού π.δ. με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά τη γνωμοδότηση του αρμόδιου ΣΥΠΟΘΑ της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

Τι λέει η γενικής διεύθυνση πολεοδομίας του ΥΠΕΝ

Το πλήρες κείμενο του εγγράφου της γενικής διεύθυνσης  πολεοδομίας δ/νση πολεοδομικού σχεδιασμού τμήμα Β΄του ΥΠΕΝ  προς: Γραφείο Νομικών και Κοινοβουλευτικών θεμάτων, με θέμα: «Ερώτηση 2437/23.2.23 Βουλευτή κ. Χρήστου Μπουκώρου με θέμα «Άμεση ανάγκη εγκυκλίου για αναγνώριση δημοτικών οδών» έχει ως εξής:

Σχετ. :1. Η με αρ. 2437/23 Ερώτηση στη Βουλή (ΥΠΕΝ/ΔΠΟΛΣ/20400/522/24.2.23)

2. Το με αρ. πρ. 32143/827/21.4.21 έγγραφό μας

Ως προς τα θέματα που τίθενται στην (α) σχετική ερώτηση και όσον αφορά στις αρμοδιότητες της Υπηρεσίας μας, επισημαίνουμε τα εξής:

-Η απόφαση 176/2023 της Ολομέλειας του ΣτΕ, κατά την άποψή μας δεν προσέθεσε κάτι νέο στην ήδη διαμορφωθείσα νομολογία από το 2018° τα κριθέντα από την Ολομέλεια του Δικαστηρίου, έχουν επαναληφθεί επί σειρά ετών σε δικαστικές αποφάσεις, όπως αναφέρουμε σε έγγραφα της Υπηρεσίας μας κατά το παρελθόν (βλ. για παράδειγμα το (β) σχετικό).

-Επειδή ακριβώς το ΥΠΕΝ είχε κινητοποιηθεί ήδη από το 2018, συγκροτώντας σχετικές ομάδες εργασίας για την αντιμετώπιση του θέματος (ΑΔΑ: 65ΚΝ4653Π8-ΥΣ3, ΨΠΙ24653Π8- 66Τ), τον Αύγουστο του 2020 επιχειρήθηκε η νομοθέτηση για τη συμμόρφωση στη διαμορφωθείσα νομολογία (βλ http://www.openaov.ar/minenv/?p=10896). η οποία όμως δεν προχώρησε λόγω σφοδρών αντιδράσεων τόσο από το ΤΕΕ, όσο και γενικότερα καθόσον γινόταν κατανοητό ότι μέχρι την ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων θα περιοριζόταν η δυνατότητα της εκτός σχεδίου δόμησης.

-Στη συνέχεια, το 2021, τροποποιήθηκε η σχετική νομοθεσία (αρθ. 166 ν.4819/2021) και με την ισχύουσα πλέον παρ. 15 του άρθρου 20 του ν. 3937/2011, προβλέπεται η καταγραφή του συνόλου των οδών εκτός σχεδίου, μέσω ειδικών μελετών (των οποίων οι προδιαγραφές εκδόθηκαν με την ΥΑ στο ΦΕΚ 2671/Β/22) και ακολούθως, η κύρωση του δικτύου κοινοχρήστων οδών εκτός σχεδίου, μετά την έκδοση του απαιτούμενου π.δ. που θα καθορίσει τις ειδικότερες προϋποθέσεις και τα κριτήρια χαρακτηρισμού.

– Η ανωτέρω νομοθεσία συμμορφώνεται με την πάγια νομολογία του ΣτΕ για την αναγνώριση των οδών που προσδίδουν πολεοδομικό πρόσωπο στα ακίνητα εκτός σχεδίου προκειμένου αυτά να δύνανται να οικοδομηθούν και επομένως, κατά την άποψή μας δεν απαιτείται η έκδοση εγκυκλίου, η οποία να αποσαφηνίζει το ισχύον νομοθετικό καθεστώς. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορούσε η έκδοση εγκυκλίου να τροποποιεί την ισχύουσα νομοθεσία, προβλέποντας διαφορετική αντιμετώπιση του θέματος.

Άποψη της Υπηρεσίας μας είναι ότι θα πρέπει να αποφευχθούν επιπλέον καθυστερήσεις και όλοι οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει να συμβάλουμε στην ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, τόσο των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων που έχουν ήδη ξεκινήσει, όσο και των ειδικών μελετών καταγραφής του υφιστάμενου οδικού δικτύου, ούτως ώστε να επιλυθεί το ζήτημα της επιτρεπόμενης δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές, σε συμμόρφωση με την πάγια νομολογία του ΣτΕ και με ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες και τους επενδυτές.

Τέλος, σημειώνουμε ότι μέχρι την κατά τα ανωτέρω ολοκλήρωση των απαιτούμενων μελετών και διαδικασιών, είναι επιτρεπτή η μεμονωμένη αναγνώριση εκτός σχεδίου οδών που προϋφίστανται του 1923 (άρθ 20 του ν. δ/τος της 17.7.23) και κύριων/μοναδικών δημοτικών οδών που ενώνουν οικισμούς (άρθ 1 του π.δ. ΦΕΚ 270/Δ/1985), κατά βάση με την έκδοση σχετικού π.δ. με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά τη γνωμοδότηση του αρμόδιου ΣΥΠΟΘΑ της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

Ο Αν. Προϊστάμενος της Δ/νσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού

Σταύρος Λαδάς»

Οι συνέπειες στην εκτός σχεδίου δόμηση

Το παραπάνω έγγραφο  της διεύθυνσης πολεοδομίας του ΥΠΕΝ παράλληλα με τον βουλευτή εστάλη προς τον Πανελλήνιο Σύλλογο Διπλωματούχων Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών (ΠΣΔΑΤΜ) –Τμήμα Μαγνησίας, προς απάντηση επιστολής του συλλόγου στο ΥΠΕΝ με θέμα: «Συνέπειες της υπ’ αριθ.176/2023 απόφαση της Ολομέλειας του Σ.τ.Ε. στην εκτός σχεδίου δόμηση» στην οποία αναφέρονται τα εξής:

Όπως γνωρίζετε αλλά και έχει έλθει στην δημοσιότητα, εκδόθηκε η υπ’ αριθ.176/2023 απόφαση της Ολομέλειας του Σ.τ.Ε. με την οποία απορρίφθηκε έφεση κατά της 369/2018 ακυρωτικής απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά άδειας οικοδομής του Τμήματος Πολεοδομίας Καλύμνου της Ν. Α. Δωδεκάνησου. Με την εν λόγω οικοδομική άδεια, όπως αυτή αναθεωρήθηκε, επετράπη η ανέγερση διώροφης οικοδομής με υπόγειο σε γήπεδο εκτός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου πόλης και εντός Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.), στη θέση Λυγγίνου της νήσου Πάτμου. Το ακίνητο ήταν προϋφιστάμενο του Ν.3212/2003 και είχε εμβαδό μεγαλύτερο των τεσσάρων (4) στρεμμάτων, αλλά δεν διέθετε πρόσωπο σε «κοινόχρηστο» δρόμο.

Όπως όλοι οι μηχανικοί, συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, αρμόδιοι υπάλληλοι των Υπηρεσιών Δόμησης και των Διευθύνσεων των Περιφερειών και του Υπουργείου «γνωρίζουμε» (ή μάλλον γνωρίζαμε μέχρι σήμερα), ότι για γήπεδα εκτός σχεδίου που έχουν δημιουργηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. της 24-31.5.1985 περί της εκτός σχεδίου δόμησης και συγκεκριμένα σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 1 και περίπτωση α’ του Π.Δ., αρκούσε απλώς το ελάχιστο εμβαδόν (4.000 τ.μ.) για την κατά τον κανόνα δόμηση τους. Το παραπάνω Π.Δ. συνέχιζε με την περίπτωση .β όπου για γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε Διεθνείς, Εθνικές, Επαρχιακές, Δημοτικές και Κοινοτικές οδούς, ως και σε εγκαταλελειμμένα τμήματα τους και σε σιδηροδρομικές γραμμές, απαιτείται πρόσωπο 45μ. και φυσικά ελάχιστο βάθος και εμβαδό. Στο εν λόγω Π.Δ. δεν αναφερόταν ότι οι απαιτήσεις της περίπτωσης .β ήταν συγχρόνως και απαραίτητες προϋποθέσεις εφαρμογής της περίπτωσης .α, αλλά αντίθετα τις παρουσίαζε ως ανεξάρτητες μεταξύ τους.

Αυτό ενισχυόταν από το άρ.23 του Ν.3212/2003 όπου η παρ.3 αναφέρει: «Η περίπτωση α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του από 24/31.5.1985 προεδρικού διατάγματος, όπως αντικαθίσταται με την παρ. 1 του άρϋρου 10 του νόμου αυτού, δεν ισχύει για γήπεδα που υφίστανται κατά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού». Δηλαδή δεν συμπεριέλαβε την περίπτωση .α στην απαίτηση του προσώπου των 25μ. σε κοινόχρηστο δρόμο. Μάλιστα η αναφορά στο άρ.23 του Ν.3212/2003 γίνεται και σε έγγραφο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Θεσσαλίας, του τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Εφαρμογών, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας, με αρ.πρωτ.852/50976/09-08-2017, όπου επικεντρώνεται στην συγκεκριμένη διάταξη και αναφέρει “…η οποία ισχύει και δεν δύναται να καταργηθεί από την εφαρμογή της υπ’ αριϋ.3018/167095/05-10-2016 Απόφασης Γ.Γ.Α.Δ.Θ.ΣτΕ.(237/ΑΑΠ/2016)”.

Αντίθετα το Δικαστήριο έκρινε ότι η περίπτωση .β ρύθμιζε συνολικά το ζήτημα των προϋποθέσεων της περίπτωσης .α, ή και των δύο περιπτώσεων μαζί. Και θεωρώντας ότι αυτό δεν ήταν σαφές (η σχέση των δύο περιπτώσεων .α και .β) έκρινε ότι «ο νομοθέτης, προς αποφυγή παρερμηνείας και καταστρατηγήσεων, με το άρθρο 10 παρ. 1 του ν. 3212/2003 όρισε, κατά τροποποίηση της ανωτέρω περίπτωσης α’, ελάχιστο μήκος προσώπου των γηπέδων επί του κοινόχρηστου χώρου». Δηλαδή ο νομοθέτης, άφησε μια ασάφεια να διαρκέσει 19 ολόκληρα χρόνια, από το 1985 έως το 2003. Με αυτό το σκεπτικό το Δικαστήριο «έκρινε ότι, εφ’ όσον το επίδικο, εκτός σχεδίου και προϋφιστάμενο του ν. 3212/2003, ακίνητο δεν διέθετε πρόσωπο σε κοινόχρηστη δημόσια οδό, δεν ήταν οικοδομήσιμο σύμφωνα με τις συνδυασμένες διατάξεις του π.δ. της 24-31.5.1985 περί εκτός σχεδίου δόμησης και συνεπώς νομίμως,…., οι προσβληθείσες οικοδομικές άδειες ακυρώθηκαν με την εκκαλούμενη απόφαση ».

Το Δικαστήριο υποστηρίζει ότι η κρίση του «δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος» γιατί από το Σύνταγμα οι εκτός σχεδίου περιοχές «δεν έχουν ως προορισμό, κατ’ αρχήν, τη δόμηση ή την τουριστική εκμετάλλευση, αλλά τη γεωργική, κτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση και την αναψυχή του κοινού».

Μάλιστα το Δικαστήριο υποστηρίζει ότι η κρίση του δεν αντίκειται στις αρχές της προστατευόμενης εμπιστοσύνης και της ασφάλειας δικαίου, καθόσον «ο ως άνω κανόνας, πέραν του ότι έπρεπε να είναι γνωστός στις πολεοδομικές αρχές, ήταν προβλέψιμος και για τους επιμελείς αγοραστές και τους συναλλασσομένους εν γένει». Παρόλα αυτά, παραβλέπει ότι ο νομοθέτης προς αποφυγή παρερμηνείας των παραγράφων .α και .β του άρθρου 1 παρ. 1 του π.δ. της 24-31.5.1985, «καθυστέρησε» 19 χρόνια για να το αποσαφηνίσει με το άρθρο 10 παρ. 1 του ν. 3212/2003.

Ωστόσο από τα παραπάνω συνάγεται ότι η υπ’ αριθ. 176/2023 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της ΕπικρατεΙας απέρριψε έφεση κατά της 369/2018 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς με την οποία ακυρώθηκε άδεια οικοδομής, όπως είχε αναθεωρηθεί, του Τμήματος Πολεοδομίας Καλύμνου της Ν. Α. Δωδεκανήσου και με την οποία άδεια οικοδομής, επετράπη η ανέγερση διώροφης οικοδομής με υπόγειο σε γήπεδο εκτός σχεδίου, στη θέση Λυγγίνου της νήσου Πάτμου. Άποψη μας είναι ότι εν λόγω απόφαση, την οποία δεν είμαστε εμείς αρμόδιοι να την κρίνουμε, έχει εφαρμογή αποκλειστικά στην συγκεκριμένη περίπτωση της περιοχής Λυγγίνου της νήσου Πάτμου.

Παρόλα αυτά, το Δικαστήριο απευθύνεται έμμεσα και στις αρμόδιες Πολεοδομικές Υπηρεσίες, αφού η απόφαση του ότι ο περιορισμός της νομοθεσίας (ελάχιστο πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο) ισχύει από το Π.Δ. της 24-31.5.1985 και επομένως δεν νοείται, ούτε οι πολίτες να επιδιώκουν την οικοδόμηση οικοπέδων που δεν πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις, ούτε οι Πολεοδομίες να εκδίδουν οικοδομικές άδειες γι’ αυτές.

Κατόπιν αυτών, απευθύνουμε τα παρακάτω ερωτήματα:

1.Προς τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης: πως θα αντιμετωπίζεται η αρτιότητα και οικοδομησιμότητα των γηπέδων εκτός του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου πόλης και εκτός ορίων οικισμών προϋφιστάμενων του 1923 ή κάτω των 2000 κατοίκων, τα οποία δημιουργήθηκαν μεταξύ της ισχύος του Π.Δ. της 24-31.5.1985 και του άρθρου 10 παρ. 1 του ν. 3212/2003 με εμβαδό μεγαλύτερο των 4000τ.μ. χωρίς πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο;

2.Προς την Πολιτεία: η Πολιτεία ενώ θα έπρεπε να έχει ρυθμίσει οριστικά τα θέματα της εκτός σχεδίου δόμησης μέσω της νομοθεσίας, ως πότε θα έπεται και θα υποχρεώνεται να προσαρμόζεται σε δικαστικές αποφάσεις εκ των υστέρων, με μοναδικούς ζημιωμένους τους πολίτες και τη δυνατότητα επενδύσεων; Σε ποιες ενέργειες (νομοθετικές) θα προχωρήσει για να καλύψει το κενό που δημιουργείται από την εν λόγω απόφαση του Δικαστηρίου;

Ειδικότερα η περιοχή της Μαγνησίας, στην οποία κυρίως δραστηριοποιούνται τα μέλη του Συλλόγου μας, αλλά και ένας μεγάλος αριθμός ειδικοτήτων μηχανικών, συμβολαιογράφων και δικηγόρων, έχει πληγεί σοβαρά τα τελευταία χρόνια από συνεχείς αποφάσεις του Δικαστηρίου με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οριζόντιες προϋποθέσεις κατάργησης της εκτός σχεδίου δόμησης, η οποία μπορεί να είναι στόχος της Πολιτείας, αλλά ποτέ δεν τόλμησε να την επιβάλλει μέσω της νομοθεσίας. Συγκεκριμένα α) ήδη από το 2010 με την επέκταση του δικτύου NATURA 2010 GR 1430001 καταργήθηκαν οι κατά παρέκκλιση αρτιότητες των γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης και οικισμών, β) με την έγκριση των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων του πολεοδομικού συγκροτήματος Βόλου και Ν. Αγχιάλου, καθώς και του ΣΧΟΟΑΠ Μακρυνίτσης επίσης καταργήθηκαν οι κατά παρέκκλιση αρτιότητες των γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης και οικισμών των περιοχών που επηρεάζουν, γ) με την πρόσφατη απόφαση του Σ.τ.Ε. ακυρώθηκαν τα όρια οικισμών που είχαν καθοριστεί με Διοικητικές πράξεις του 1986, δ) με την πρόσφατη ισχύ του Ν.4759/2020 καταργήθηκαν οι κατά παρέκκλιση αρτιότητες των γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης και οικισμών στις εναπομείνασες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας ε) με την εν λόγω απόφαση του Δικαστηρίου, ολοκληρώνεται η κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμηση στην περιοχή της Μαγνησίας και μάλιστα όχι μέσα από θεσμικές διαδικασίες, οι οποίες ενημερώνουν εγκαίρως τους δραστηριοποιούμενους μηχανικούς, πολίτες και επενδυτές, αλλά μέσα από την δικαστική οδό συγκεκριμένων περιπτώσεων.

Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, είναι να δημιουργούνται προϋποθέσεις ακινήτων πολλών ταχυτήτων. Οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί, να μην μπορούν να υλοποιηθούν και μάλιστα χωρίς αποζημίωση των πολιτών καθώς η απόφαση του Δικαστηρίου τονίζει ότι οι περιορισμοί της νομοθεσίας που ισχύουν από το 1985 δεν επιτρέπουν τη διεκδίκηση αποζημίωσης από τους πολίτες. Μεταβιβάσεις – αγοραπωλησίες ακινήτων αυτής της κατηγορίας που εμπίπτουν στην περίπτωση .α του άρθρου 1 παρ. 1 του Π.Δ. της 24-31.5.1985 περί της εκτός σχεδίου δόμησης να παύσουν οριστικά.

Τα μέλη του συλλόγου μας, καθώς και όλος ο κλάδος των μηχανικών, διέπονται από περιβαλλοντική ευαισθησία και συμβάλουν με τις θέσεις τους ουσιαστικά στην προστασία του περιβάλλοντος της περιοχής, αλλά και όλης της χώρας μας. Αυτό όμως που επιθυμούνε είναι η θεσμική προστασία του επαγγέλματος, και όχι η κατά καιρούς ανατροπή των δεδομένων μέσω δικαστικών αποφάσεων, η οποία ανατροπή εγκυμονεί κινδύνους στην επαγγελματική ασφάλεια και κατά συνέπεια στις επενδύσεις όλων των μεγεθών, τις οποίες έχει άμεση ανάγκη η περιοχή και η χώρα μας οι οποίες κινδυνεύουν να παγώσουν οριστικά.

Παρακαλούμε για την απάντηση των παραπάνω ερωτημάτων μας, έχοντας συναίσθηση των αγωνιών του κλάδου των μηχανικών, αλλά και των πολιτών της περιοχής και της χώρας μας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελληνίου Συλλόγου Διπλωματούχων Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών Τμήμα Μαγνησίας»