Εκτός σχεδίου δόμηση: ΔΕΝ «είναι ελληνική πατέντα» -τι συμβαίνει στην Ελβετία

Του Τριαντάφυλλου Σφυρή, πολιτικού μηχανικού, μέλους της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ Θράκης

tsfiris@gmail.com

Το ψέμα ότι η εκτός  σχεδίου δόμησης “είναι ελληνική πατέντα” – Μέρος 1ο: Τι συμβαίνει στην ΕΛΒΕΤΙΑ

Ο υπογράφων αυτή τη σειρά των άρθρων δεν διαφωνεί με την άποψη αυτών που θέλουν την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης, εφόσον όμως αυτό γίνει με όλες τις σωστές προϋποθέσεις, δηλαδή να έχουν γίνει επεκτάσεις των πόλεων και των οικισμών και πολεοδομήσεις νέων  περιοχών για  να εξασφαλιστούν οικοδομήσιμες περιοχές ούτως ώστε να μην ανέβουν στα ύψη οι τιμές της γης μέσα στις πόλεις και στους οικισμούς και αφετέρου να οριστεί ο τρόπος αποζημίωσης των χιλιάδων θιγόμενων ιδιοκτητών. Το αν η αποζημίωση θα έχει την μορφή  χρηματικής αποζημίωσης  ή μεταφοράς του δικαιώματος δόμησης σε άλλη περιοχή ή την ανταλλαγή των ακινήτων με άλλα σε περιοχή που θα επιτρέπεται η δόμηση είναι θέμα που θα το δουν αυτοί που νομοθετούν.  Το σίγουρο είναι ότι σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομολογία, η οποία ενσωματώθηκε πρόσφατα και στην εθνική νομολογία με αποφάσεις του ΣτΕ, η αποζημίωση των θιγομένων δεν μπορεί να αποφευχθεί. Η εποχή που οι περιβαλλοντικοί νόμοι σκόρπιζαν απλόχερα οριζόντιες απαγορεύσεις και περιορισμούς στη δόμηση και στην χρήση των εκτός σχεδίου ακινήτων έχει παρέλθει οριστικά.

Αυτό με το οποίο διαφωνεί  ο υπογράφων αυτά τα άρθρα είναι η επιστράτευση ψεμάτων   αντί τεκμηριωμένων επιχειρημάτων. Ένα τέτοιο χονδροειδές ψέμα είναι ότι η εκτός σχεδίου δόμηση “είναι μία ελληνική πατέντα”.

Την θεωρία περί “ελληνικής πατέντας” της εκτός σχεδίου δόμησης την ακούσαμε για πρώτη φορά στις αρχές του 2011 όταν η τότε Υπουργός  Περιβάλλοντος Τϊνα Μπιρμπίλη είχε βάλει σε εφαρμογή το όραμά της να καταργήσει την εκτός σχεδίου δόμηση, κάνοντας το πρώτο βήμα με την κατάθεση του νομοσχεδίου για την προστασία της βιοποικιλότητας, με το οποίο καταργούνταν σε μεγάλη έκταση της χώρας οι παρεκκλίσεις κάτω των 4 στρεμμάτων. Οι αντιδράσεις ήταν  αναμενόμενο να είναι έντονες ακόμη και από τον κυβερνητικό της χώρο. Για να αντιμετωπιστούν οι αντιδράσεις είχε επιστρατευτεί τότε αυτό το χονδροειδές ψέμα,  ότι δηλαδή η εκτός σχεδίου δόμηση είναι “ελληνική πατέντα”, που δυστυχώς  αναπαράγεται μέχρι και σήμερα. Αυτοί που το λένε σήμερα, αν δεν το κάνουν σκόπιμα, δεν είναι καλά πληροφορημένοι.  Τότε που ξεκίνησε αυτή η “θεωρία” δεν ήταν ακόμη σε ευρεία  χρήση το GoogleEarth και το GoogleMaps, μέσω των οποίων μπορούμε να έχουμε πλέον μια πλήρη και πολύ λεπτομερή εικόνα της υπαίθρου των άλλων ευρωπαϊκών κρατών (από την Ισπανία και την Ιταλία στον νότο μέχρι την Νορβηγία και την Σουηδία στον βορά) αλλά και των υπερατλαντικών (ΗΠΑ, Καναδάς) και έτσι τότε το “φάγαμε” το “παραμύθι” της θεωρίας περί “ελληνικής πατέντας”.  Σήμερα όμως που με μια απλή περιήγηση ανά τον κόσμο μέσω του GoogleEarth και του GoogleMaps μπορεί ο καθένας να διαπιστώσει ότι έξω από τις πόλεις  και τα χωριά, ανάμεσα στα χωράφια και τα δάση, υπάρχουν διάσπαρτα κτίσματα όλων των χρήσεων, είναι απορίας άξιο πως είναι δυνατόν  να συνεχίζουν κάποιοι αυτό το “παραμύθι”.

Στην σειρά αυτών των άρθρων θα παρουσιαστούν  αεροφωτογραφίες της υπαίθρου των άλλων κρατών μέσω του GoogleMaps και εικόνες από τα κτίρια που υπάρχουν διάσπαρτα ανάμεσα σε χωράφια και δάση αλλά και κατά μήκος υπεραστικών οδών που συνδέουν τους οικισμούς. Οι αεροφωτογραφίες και οι εικόνες αυτές αποδεικνύουν ότι η εκτός  σχεδίου δόμηση είναι το ίδιο εκτεταμένη όπως και στην χώρα μας και άρα δεν πρόκειται για “ελληνική πατέντα”.

Στο σημερινό 1ο άρθρο της σειράς θα δούμε τι συμβαίνει στην  ΕΛΒΕΤΙΑ. Στο επόμενο άρθρο θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε τι συμβαίνει στον ΚΑΝΑΔΑ.  Οι αεροφωτογραφίες και οι εικόνες συνοδεύονται με στοιχεία και οδηγίες που χρειάζονται για να μπορέσει να τις δει με τα ίδια του τα μάτια ο κάθε δύσπιστος (και καλά κάνει) αναγνώστης αυτών των άρθρων.

Περιηγούμενοι στην Ελβετία διαπιστώνουμε ότι όλη η ύπαιθρός της  είναι διάσπαρτη από  κτίρια κάθε χρήσης. Στις καθαρά αγροτικές  περιοχές έχουν αναγερθεί  μεμονωμένες κατοικίες, αγροτικές αποθήκες αλλά και συγκροτήματα κτιρίων. Όλες αυτές οι κτιριακές εγκαταστάσεις εξυπηρετούνται με τους αγροτικούς δρόμους που εξυπηρετούν και τα χωράφια. Δεξιά και αριστερά των επαρχιακών δρόμων έχουν αναγερθεί και επαγγελματικά κτίρια.

Επιλέξαμε για να περιηγηθούμε μέσω του GoogleMaps και του Street view σε μια καθαρά αγροτική περιοχή 18 km νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας κοντά  στο χωριό Alterswil. Αυτά που θα διαπιστώσουμε μπορεί εύκολα να τα  διαπιστώσει κανείς  και σε κάθε άλλη περιοχή της Ελβετίας ακολουθώντας τον ίδιο τρόπο περιήγησης.

Οι Εικόνες 1 και 2 που ακολουθούν είναι αεροφωτογραφίες της περιοχής μέσω του GoogleMaps. Στην Εικόνα 1 βλέπουμε ολόκληρη την  περιοχή από πολύ ψηλά, ενώ στην Εικόνα 2 βλέπουμε με zoom από πιο χαμηλά την περιοχή που είναι μέσα στο κίτρινο πλαίσιο στην Εικόνα 2.

Εικόνα 1. Αεροφωτογραφία από ψηλά μιας αγροτικής περιοχής κοντά στο Alterswil

Εικόνα 2.  Τμήμα  της αγροτικής περιοχής από πιο κοντά. Βλέπουμε ότι είναι διάσπαρτη από κτίσμα που έχουν ανεγερθεί μέσα στα χωράφια. Σε όλη την περιοχή υπάρχουν δρόμοι ανάμεσα στα χωράφια που καταλήγουν στα κτίρια. Μέσα σε κύκλους είναι οι περιοχές που φαίνονται στις επόμενες φωτογραφίες.

Από την Εικόνα 2 διαπιστώνουμε ότι όλη η περιοχή είναι διάσπαρτη από μεμονωμένα κτίρια αλλά και συγκροτήματα κτιρίων τα οποία έχουν αναγερθεί μέσα στα χωράφια. Τα κτίρια  εξυπηρετούνται μέσα από ένα δίκτυο αγροτικών δρόμων που φτάνουν και στο πιο απομακρυσμένο κτίριο.

Το Google Maps μας δίνει την δυνατότητα  να “περπατήσουμε” μέσα στην περιοχή και να περιεργαστούμε το τοπίο κοιτάζοντας δεξιά και αριστερά. Για όσους δεν  είναι εξοικοιωμένοι με το GoogleMaps, αυτό γίνεται “πιάνοντας ”  το κίτρινο ανθρωπάκι που βρίσκεται στην οθόνη κάτω δεξιά και “αφήνοντάς” το πάνω στον χάρτη στη θέση που θέλουμε να “περπατήσουμε”. Έτσι μπορούμε να δούμε τα κτίρια της περιοχής και τον γύρω τους περιβάλλοντα χώρο. Εμείς επιλέξαμε να δούμε τα κτίρια στις θέσεις  που σημειώνονται στη Εικονα 2  μέσα σε κίτρινα  κυκλάκια και με αρίθμηση από 1 έως 10. Οι Εικόνες 3 έως 12 που ακολουθούν είναι αυτό που βλέπουμε στις θέσεις αυτές.

Εικόνα 3. Τα σπίτια στην περιοχή 1

Εικόνα 4. Το τοπίο με τα διάσπαρτα κτίρια όπως το βλέπουμε από την θέση 2

Εικόνα 5. Το κτίριο στη θέση 3.  Μεγάλη μονοκατοικία μέσα σε λιβάδι

Εικόνα 6.  Άποψη από τη θέση 4. Σε πρώτο πλάνο δύο σπίτια πίσω από ένα χωράφι με σιτάρια και στο βάθος άλλα κτίσματα.

Εικόνα 7. Κτιριακό συγκρότημα στην θέση 5

Εικόνα 8. Κατοικία στη θέση 6

Εικόνα 9. Κατοικία στη θέση 7

Εικόνα 10. Το τοπίο στη θέση 8. Στα δεξιά του δρόμου συνεργείο αυτοκινήτων και στα αριστερά κατοικία. Στο βάθος δεξιά διάσπαρτα κτίρια   

Εικόνα 11. Άποψη από τη θέση 9. Σε πρώτο πλάνο μια κατοικία μέσα σε λιβάδι και στο βάθος άλλα διάσπαρτα κτίσματα.

Εικόνα 12. Κατοικία στη θέση 10

Ποιος είπε ότι η εκτός σχεδίου δόμηση είναι “ελληνική πατέντα”;  

Στο επόμενο άρθρο θα δούμε την εκτός σχεδίου δόμηση σε μια άλλη αναπτυγμένη  χώρα: στον ΚΑΝΑΔΑ. Άραγε αυτές οι χώρες πως καταφέρουν και προστατεύουν το περιβάλλον χωρίς να είναι εχθρικές προς την εκτός σχεδίου δόμηση;