Ελεύθεροι επαγγελματίες: τι πληρώνουν για προκαταβολή και εκκαθάριση φόρου
ΕπιχειρήσειςΟικονομίαΧρήμα 18 Νοεμβρίου 2024 Αργύρης
Του Παναγιώτη Ράγγου* Οικονομολόγος
Τεκμαρτή φορολόγηση επαγγελματιών: Τι θα συμβεί με την προκαταβολή φόρου και τις νέες εκκαθαρίσεις των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος. Η σημαντική αλλαγή της κατάργησης του τέλους επιτηδεύματος. Παράδειγμα.
Ακούγεται συχνά η έννοια προκαταβολή φόρου. Τι είναι όμως αυτή; Πως υπολογίζεται; Ποιους αφορά;
Η προκαταβολή φόρου αντιστοιχεί στα χρήματα που προπληρώνουμε στο κράτος για το επόμενο έτος και όχι για το τρέχον.
Με λίγα λόγια πέρα από τους φόρους που δίνουμε για το τρέχον έτος πληρώνουμε και ένα ποσοστό χρημάτων για τους φόρους της επόμενης χρονιάς.
Ο υπολογισμός της προκαταβολής φόρου εξαρτάται από τον τύπο του φορολογούμενου (φυσικό πρόσωπο, επιχείρηση, ελεύθερος επαγγελματίας κ.λπ.) και τις ισχύουσες φορολογικές διατάξεις.
Η προκαταβολή φόρου για τα φυσικά πρόσωπα υπολογίζεται ως ποσοστό 55% επί του φόρου που προκύπτει από το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, ενώ για τα νομικά πρόσωπα η προκαταβολή φόρου ανέρχεται στο 80%, πλην των τραπεζικών εταιρειών και υποκαταστημάτων αλλοδαπών τραπεζών για τις οποίες η προκαταβολή είναι 100%.
Για το πρώτο φορολογικό έτος που αποκτάται εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα από φυσικό πρόσωπο, η προκαταβολή φόρου περιορίζεται στο 27,5%. Αντίστοιχη μείωση του ποσοστού της προκαταβολής στο μισό ισχύει και για τις εταιρείες, αλλά για τα τρία πρώτα φορολογικά έτη από την έναρξη των εργασιών τους, εκτός αν προέρχονται από μετατροπή ή συγχώνευση άλλων επιχειρήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, η προκαταβολή που βεβαιώνεται σε ένα φορολογικό έτος συμψηφίζεται με τον φόρο που προκύπτει στο επόμενο φορολογικό έτος, με συνέπεια να επέρχεται μια σχετική εξισορρόπηση στο τελικά καταβαλλόμενο ποσό φόρου, εφόσον το εισόδημα δεν εμφανίζει μεγάλες αποκλίσεις από έτος σε έτος.
Σημειώνεται ότι σε περίπτωση διακοπής εργασιών ατομικής επιχειρηματικής δραστηριότητας (συμπεριλαμβανομένης και της αγροτικής) κατά το φορολογικό έτος στο οποίο αφορά η δήλωση και εφόσον δεν έχει υποβληθεί εκ νέου έναρξη εργασιών μέχρι την υποβολή της δήλωσης (αρχικής ή τροποποιητικής), δεν βεβαιώνεται προκαταβολή φόρου, καθόσον δεν υφίσταται εισόδημα στο διανυόμενο αυτό έτος (έτος υποβολής της δήλωσης).
Όταν φυσικό πρόσωπο προβαίνει σε διακοπή των εργασιών της επιχειρηματικής του δραστηριότητας (συμπεριλαμβανομένης και της αγροτικής) εντός του κρινόμενου φορολογικού έτους αλλά στο ίδιο φορολογικό έτος αποκτά και άλλα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα για τα οποία δεν απαιτείται έναρξη και συνεπώς και διακοπή εργασιών (π.χ. εισόδημα από τεκμήρια, εισοδήματα με τίτλους κτήσης, εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης) για τα εισοδήματα αυτά βεβαιώνεται προκαταβολή φόρου.
Τι θα συμβεί με τις νέες εκκαθαρίσεις των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος
Κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2024, η οποία θα πραγματοποιηθεί κατά το χρονικό διάστημα από 15 Μαρτίου έως 15 Ιουλίου 2025, η προκαταβολή φόρου εισοδήματος για όσους αυτοαπασχολούμενους δηλώνουν ποσά καθαρού εισοδήματος χαμηλότερα από αυτά που προκύπτουν με βάση τα τεκμήρια φορολόγησης του ν. 5073/2023 θα υπολογιστεί με συντελεστή διπλάσιο (55% αντί για 27,5%) επί της πρόσθετης διαφοράς μεταξύ του φόρου που αναλογεί στο δηλούμενο εισόδημα και του φόρου που αναλογεί στο πολύ πιο υψηλό του δηλωθέντος τεκμαρτό εισόδημα.
Με βάση την παράγραφο 87 του άρθρου 72 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ο μειωμένος κατά 50% συντελεστής προκαταβολής φόρου εισοδήματος, από το 55% στο 27,5%, έχει προβλεφθεί να εφαρμοστεί επί της πρόσθετης διαφοράς μεταξύ φόρου που αναλογεί στο δηλωθέν εισόδημα και φόρου που αναλογεί στο τεκμαρτό εισόδημα μόνο για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του έτους 2024 που αφορούν το φορολογικό έτος (στη χρήση) 2023. Για το φορολογικό έτος 2024, δηλαδή για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που θα υποβληθούν το 2025, η μείωση αυτή στον συντελεστή προκαταβολής φόρου εισοδήματος δεν θα ισχύσει, δηλαδή η προκαταβολή φόρου θα επανέλθει στο 55% για το σύνολο του φόρου εισοδήματος που αναλογεί στο τεκμαρτό εισόδημα.
Οι επιβαρύνσεις αυτές, που θα οφείλονται στην αύξηση της προκαταβολής φόρου από το 27,5% στο 55% επί της διαφοράς μεταξύ του φόρου του αναλογούντος στο δηλωθέν και του φόρου του αναλογούντος στο τεκμαρτό εισόδημα, θα υπερκαλύψουν τα οφέλη από την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος των 325 ευρώ.
Η άλλη σημαντική αλλαγή
Μία ακόμη σημαντική αλλαγή που οδηγεί στη μείωση της φορολογίας είναι η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος. Αν και αυξάνεται το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα (το οποίο είναι συνδεδεμένο με τον κατώτατο μισθό) η κατάργηση του τέλος επιτηδεύματος όχι μόνο εξισορροπεί την αύξηση που θα προκύψει από το νέο φορολογητέο εισόδημα, αλλά οδηγεί και σε μειώσεις. Συγκεκριμένα για τα εισοδήματα του 2024, τα οποία θα φορολογηθούν το 2025, το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα αυξάνεται στα 11.620 ευρώ από 10.920 ευρώ που ήταν για τα εισοδήματα του 2023 (μετά την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού από 780 ευρώ το 2023 σε 830 ευρώ το 2024).
Έτσι λοιπόν, επαγγελματίας που φορολογήθηκε με ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα 10.920 ευρώ του καταλογίστηκε φόρος 1.102 ευρώ. Στο ποσό αυτό προστέθηκαν και 325 ευρώ (το ήμισυ του τέλους επιτηδεύματος) καταβάλλοντας το ποσό των 1.427 ευρώ στην εφορία. Με την αύξηση του ελάχιστου φορολογητέου εισοδήματος στα 11.620 ευρώ, ο φόρος θα φτάσει τα 1.256. Το ποσό αυτό θα καταβάλει στην εφορία καθώς καταργείται πλέον το τέλος επιτηδεύματος. Το όφελος ανέρχεται στο ποσό των 171 ευρώ.
Στους ωφελούμενους είναι κυρίως οι επαγγελματίες με έδρα σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, όσοι απασχολούν εργαζόμενους και όσοι έχουν υψηλότερο του μέσου όρου τζίρο. Όπως προκύπτει από τις διατάξεις που συμπεριλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, μειώνεται κατά 50% το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα για επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε περιοχές με έως 1.500 κατοίκους. Σήμερα η έκπτωση 50% ισχύει για όσους έχουν έδρα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους.
Παράδειγμα
Έστω στην περίπτωση που ο φετινός ήταν της τάξης των 2.000 ευρώ επιβλήθηκε προκαταβολή φόρου ύψους 550 ευρώ (2.000 Χ 27,5%) και όχι 1.100 ευρώ (2.000 Χ 55%). Αυτό σημαίνει ότι πλήρωσε στην εφορία 2.550 ευρώ. Εφόσον και φέτος ο επαγγελματίας κληθεί να πληρώσει το ίδιο ποσό δηλαδή 2.000 ευρώ θα καταβάλει προκαταβολή 1.100 ευρώ δηλαδή συνολικά 3.100 ευρώ. Από το ποσό αυτό θα αφαιρεθεί η περσινή προκαταβολή των 550 ευρώ οπότε θα πληρώσει ακριβώς το ίδιο ποσό και συγκεκριμένα 2.550 ευρώ.
Στην Ελλάδα έχουμε φτάσει να περιμένουμε «πρώτα θα μειωθεί η φοροδιαφυγή και μετά να μειώσουμε τους φόρους», αντί να μειώσουμε τους φόρους για να μειωθεί η φοροδιαφυγή.
Όλα τα χρόνια οι άνθρωποι του επιχειρηματικού κόσμου αντιμετωπίζονται συλλήβδην ως φοροδιαφεύγοντες. Εκτός από την υψηλή φορολογία και τις πάσης φύσεως κρυφές και φανερές επιβαρύνσεις, καλούνται να πληρώσουν και την προκαταβολή φόρου για την επόμενη χρονιά. Το μέτρο αυτό πρότειναν στο παρελθόν τα εκάστοτε κυβερνητικά επιτελεία διαχρονικά, έτσι ώστε “προληπτικά” να νιώθουν σιγουριά ότι δεν θα προλάβει κάποιος να ξεγελάσει την Εφορία και να μην αποδώσει τον φόρο του. Μήπως ήρθε η ώρα για την πλήρη κατάργησή της;
Τα συμπεράσματα δικά σας….
*Παναγιώτης Ράγγος
Λογιστής Φοροτεχνικός Α΄ Τάξης
Οικονομολόγος
Πιστοποιημένος Εσωτερικός Ελεγκτής
Πηγή: foronews
